Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İsmail Yağcı tarafından sunulan "Yıldız Sarayı'nda Bir İngiliz Casusu" serisinin 102. bölümüdür. Sunucu, 25 yıl boyunca Abdülhamid Han'ın siyasetini çözmek için İngiltere menfaatine casusluk yapan Arminius Vambery'nin raporlarını paylaşmaktadır.
- Videoda, 1894 yılında Vambery'nin İngiliz Dışişleri Bakanlığı'na gönderdiği "Saltanat Terörü" başlıklı rapor ve 1895 Temmuz'da sunduğu "Ermenistan İlahatı" raporu incelenmektedir. Raporlarda, İngilizlerin Ermenileri şımartarak Doğu Anadolu'da Kürtlerden ve Araplardan gelebilecek tehlikeleri artırdığı, Şakir Paşa'nın Abdülhamid Han'ın İngiliz düşmanlığını beslediği ve Ermeni meselesinin Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrılamayacağı vurgulanmaktadır. Sunucu, bu raporların 1895'teki Ermeni ayaklanmalarından önce verildiğini belirterek, İngiliz siyasetinin Osmanlı İmparatorluğu'na etkilerini analiz etmektedir.
- 00:07İngiliz Casusu Arminius Vambery'nin Raporu
- İngiliz casusu Arminius Vambery, gayri resmi bir şekilde 25 yıl boyunca Abdülhamid Han'ın siyasetini çözmek üzere İngiltere menfaatine casusluk yaptı.
- 10 Kasım 1894'te İngiliz Hariciye Bakanlığı'na "Saltanat Terörü" başlıklı bir rapor gönderdi.
- Raporda Ermeniler'in Avrupa tarafından şımartılması durumunda yerli Kürt halkından görecekleri tehlikenin artacağı belirtiliyor.
- 01:45Doğu Anadolu'daki Ermeni Durumu
- Doğu Anadolu'da Ermeni vilayeti veya ilçesi yok, en fazla köy seviyesinde merkezleşme var.
- Müslümanların arasında yaşayan Ermeniler etkili savunma yapamaz ve muhtemel katliamlarda seyirci kalırlar.
- Hıristiyan Batının İstanbul nezdinde cebri müdahalede bulunamayacağı için Ermenilere sağlanan destek, onların katliam ve yağmasını teşvik eder.
- 03:36İngilizlerin Siyasi Stratejisi
- Kısa görüşlü hümanistler durumun gerçek yüzünü kavrayamasalar bile hükümet görüşüne aldanmamalı, ona göre siyasetini çizmelidir.
- Aynı çekimserlik ve dikkat, her Arap ihtilalinin İngilizlerin gizli teşvik ve dolapları ile olmasına inanılan Arabistan için de tavsiye olunur.
- 1894'te yazılan raporda, 1905'teki ihtilalden bir sene sonra Ermenilerin 21 merkezde ayaklanması başlamıştır.
- 05:46Sarayda İngiliz Aleyhtarlığı
- Rus gizli ajanı Baron Nod veya Nolde, Arabistan'ın İngilizlerin çirkin oyunlarını muhtevi uzun bir rapor sundu.
- Sarayda İngiliz aleyhtarlığı ile tanınan çevrelerde bu bilgilere inananlar çok oldu.
- İngiltere'ye duyulan kuşku, saraya istedikleri zaman girip çıkabilen şeyhlerce körükleniyor.
- 08:06Şakir Paşa ve Ermenistan İslahatı
- Arminius Vambery, Şakir Paşa'nın Ermenistan İslahatını denetlemek için müfettiş tayin edildiğini gazetelerden öğrendiğinde İngiliz hükümetine rapor verdi.
- Şakir Paşa, padişahın feci siyasetin ardındaki şeytandır ve İngiliz'in ezeli düşmanı olarak padişahı Londra'ya karşı bir siyaset takibine inandırdı.
- Padişah iki yıl önce Arminius Vambery'ye "Bu Ermenistan meselesi nedir? Bu baş bu gövdeden ayrılır ama Ermenistan imparatorluktan ayrılamaz" demişti.