Buradasın
Transatlanti Programı: Bölgesel Gelişmeler ve Uluslararası İlişkiler
youtube.com/watch?v=jlDWc0RzK14Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Transatlanti" adlı bir tartışma programıdır. Programda sunucu, Ömer Taşpınar (Brookings Enstitüsü'nde çalışan ve Katar'a sık sık giden bir uzman), Gütla ve Ruşen adlı konuklar yer almaktadır.
- Program, üç ana konuyu ele almaktadır: Irak Kürdistan Bağımsızlık Referandumu, İran'daki Humeyni türbesi ve meclise yapılan İŞİD saldırıları, ve Katar krizi. Konuklar, bu olayların bölgesel ve uluslararası etkilerini, Türkiye'nin bu konulardaki duruşunu ve stratejik kararlarını analiz etmektedir.
- Programda ayrıca Londra'daki terör saldırısı, İngiltere'deki siyasi ortam, Katar'ın Körfez ülkelerindeki özel konumu, El Cezire televizyon kanalı ve Arap Baharı'ndaki rolü gibi konular da tartışılmaktadır. Türkiye'nin Katar krizinde neden net bir şekilde Katar'ın yanında durduğu, bu durumun Türkiye'nin İran, Suudi Arabistan ve Amerika ile ilişkilerine etkileri de detaylı olarak incelenmektedir.
- 00:11Irak Kürdistan'da Bağımsızlık Referandumu
- Irak Kürdistan bölgesel yönetiminin yayın organı Rudaw'dan 25 Eylül'de bağımsızlık için referanduma gidileceği açıklaması çıktı.
- Barzani'nin diğer liderlerle görüştükten sonra bu karara varıldığı söyleniyor.
- Referandum için öncelikle uluslararası güçler, Türkiye, İran ve Bağdat'ın ikna edilmesi gerekiyor.
- 01:54Referandumun Zorlukları
- Barzani için en zorlu taraf Türkiye ile ilişkileri, özellikle Kuzey Irak'ta bağımsızlık konusundaki pozisyonunun 1990'lardan bu yana çok değiştiği.
- Bağdat'ın umudu, Kürt siyasetindeki farklı seslerin birbirini paralize edecek ve süreç ilerlemeyecek.
- Kerkük ve petrol meselesi gibi çözülmesi güç meseleler, bağımsızlık ilan edilmeden önce çözülmesi gerekiyor.
- 04:24Bağımsızlık Süreci
- Kürtlerin Irak'ta bağımsızlık istediği herkes tarafından söyleniyor, ancak bu konuda ciddi bir adım atmak kendilerini güçlü hissettiklerini gösteriyor.
- Referandum sonrası bağımsızlık ilan etmek için bir pazarlık süreci olacak ve halk %95-85 bağımsızlık istese bile bu kolay olmayacak.
- Washington'da yapılan analizlerde, bölgede sınırlar değişecekse ilk değişecek sınırın bir Kürdistan kurulması olduğu kabul ediliyor.
- 06:18İran'da ISID Saldırıları
- İran'da Humeyni türbesi ve meclise saldırı oldu ve ISID üstlendi.
- İran, saldırının arkasında Suudi Arabistan olduğunu iddia etti.
- ISID'in alanı daraldıkça, devlet olma ideali sekteye uğradıkça bu tür saldırıları arttıracak.
- 08:04İran'ın Güvenlik Kaygısı
- İran uzun süredir kendi topraklarında ciddi bir terör tehdidi yaşamıyordu, ancak şimdi bu durum değişti.
- İran'ın "sünni radikallerle Ortadoğu'da mücadele edelim ki kendi topraklarımızda mücadele etmeyelim" tezi, ISID saldırısı karşısında zor duruma geldi.
- ISID'in İran'a saldırması, Katar kriziyle birlikte bölgede stratejik olarak başarılı bir hamle olarak görülüyor.
- 10:38Amerika'nın Durumu
- Trump'ın önünde iki düşman var: ISID ve İran.
- Asimetrik terör örgütüyle mücadele edildiği için Amerika'nın "düşmanımın düşmanı dostumdur" deme lüksü yok.
- Pentagon yetkililerinin Rakka operasyonuna bu kadar önem vermesinin altında, yakın zamanda Rakka'dan kaynaklanan bir saldırı düzenleneceği beklentisi yatıyor.
- 12:18Londra Saldırısı ve Siyasi Ortam
- Londra'daki son saldırı çarpıcı bir olay oldu, sivillere yönelik saldırı yapıldı ve insanlar öldü.
- Terörizmin kendisi ve İS'in Avrupa'daki ülkelere vurması rutine bindi.
- İngiltere'de seçim seçime gidiyor ve muhafazakar partinin başındaki Theresa May son derece zor durumda.
- 13:29Londra Belediye Başkanı ve Siyasi Çekişme
- Londra belediye başkanı Sabian Müslüman ve Trump'la ciddi bir siyasi çekişme içinde.
- Trump, Müslüman belediye başkanı konusunda tweetler atarken, belediye başkanı Trump'ın bütün dünya için bir tehdit olduğunu ve İngiltere'ye gelmemesi gerektiğini söylüyor.
- Londra belediye başkanı, Demokrat İşçi Partisi'ni güçlendiriyor ve bu gelişmeler Trump'ı da güçlendiriyor.
- 14:19Katar Krizi ve Trump'ın Rolü
- Trump, Katar konusunda son attığı tweette Katar'ın terörizme verdiği destekten bahsederek Londra'yı kullanarak Katar'a negatif bir mesaj vermiş oluyor.
- Suudi Arabistan'ın Katar'a yönelik çıkışı Trump'ın ziyaretinden hemen sonra oldu ve Avustralya'da Dışişleri Bakanı Tillerson itidal çağrısı yaptı.
- Suudi Arabistan'ın Katar'a dair rahatsızlığı 2011'den bu yana artmıştı; Mısır'da Mursi'ye gittikten sonra takındığı tutum, Suriye'de Türkiye ile yakın çalışması ve İran'a yaklaşan politikaları nedeniyle.
- 16:53Trump'ın Etkisi ve Katar'ın Özellikleri
- Trump gittiğinde hep verdiği mesaj şuydu: Suudilere radikal İslam ideolojisini finanse eden aktörlerin önüne geçelim, hep Katar'a işaret ediyorlardı.
- Suudilerin yeni olan faktörü Trump'tan cesaret aldılar; Trump'ın "böyle bir şey yapılırsa Katar'ın arkasında durmam" mesajını aldığı için bu operasyonu gerçekleştirdiler.
- Pentagon, Katar'la askeri işbirliğinin çok önemli olduğunu ve El Hudey'deki üssün Irak, Suriye, Afganistan'daki operasyonların yapıldığı merkez olduğunu belirterek ilişkilerde hiçbir şey değişmeyeceğini söyledi.
- 20:14Katar'ın Körfez Ülkelerindeki Farklılığı
- Katar her şeyden önce El Cezire fenomeninin başkenti; El Cezire televizyon kanalı ve medya devrimi Ortadoğu'daki Arap dünyasında Arap Baharını getiren en önemli faktörlerden biri olarak sayılabilir.
- Katar, El Cezire ile yaptığı anlaşmaya göre rejimi, aileyi ve Katar'ı çok fazla eleştirmeyecek, bölgeye bakacak.
- Katar, küçük olması ve elinde inanılmaz doğalgaz rezervleri olması nedeniyle ekonomik açıdan diğer Körfez ülkelerine göre daha rahat bir ülke olarak görülüyor.
- 22:27Türkiye'nin Katar Politikası
- Türkiye, İran ile Arap dünyası arasında, Müslüman kardeşlerle otoriter rejimler arasında arabuluculuk yapmak istiyor ve bu Türkiye'nin kendine içtiği misyona denk düşüyor.
- Katar, 2011'den sonra esen demokratikleşme ve Müslüman kardeşler rüzgarının en büyük çocuk büyücüleriydi.
- Türkiye, Katar'la ilgili askeri anlaşmayı alt sıralardan üst sıralara geçiriyor ve açık bir şekilde Katar'ın yanında duruyor.
- 23:52Türkiye'nin Katar'a Yaklaşmasının Nedenleri
- 2014'te imzalanan askeri anlaşma, İran'ın bölgedeki nüfusunu daraltmak için atılan bir adımdı ve Türkiye'nin Katar'a yaklaşarak Körfez'e geçiş sağlamak ve İran'ın etkinlik alanını daraltma çabasıydı.
- Türkiye, Katar'ı kendi savunma sanayi için bir pazar olarak görüyor ve bölgedeki önemli kriz noktalarında (Suriye, Irak, Mısır) aynı sayfadalar.
- Türkiye, Müslüman kardeşler ve Hamas desteği de dahil olmak üzere Katar'ın yanında yer alarak kendini zor bir duruma sokacak.
- 25:06Türkiye'nin Katar Krizindeki Pozisyonu
- Bu kriz Katar'ı İran'a yaklaştırabilir ve Türkiye İran ile aynı kamp olacak, halbuki başlangıçta bu yakınlaşmanın ana amacı İran'ı izole etmektir.
- Türkiye'nin bu pozisyonu Amerika ile sıkıntılı bir döneme sokabilir ve Trump tweetleri doğrultusunda bir siyaset izleyebilir.
- Bu kriz Türkiye'nin Müslüman kardeşler ve Hamas'la olan ilişkisine dikkati çevirecek ve Beyaz Saray tarafından Türkiye terörü finanse olarak görülebilir.
- 27:48Türkiye'nin Denge Politikası
- Türkiye'nin Katar'a destek vermesinin temel nedeni ideolojik nedenlerden çok finansal nedenler, özellikle inşaat şirketlerinin Katar'a bağımlılığı ve Türkiye'nin Katar'da yaptığı 13 milyar dolarlık inşaat yatırımları.
- Türkiye, İslam Konferansı Örgütü'nün dönemsel başkanı olarak Suudi Arabistan'a kapalı kapılar arkasında diplomatik olarak arabuluculuk teklifinde bulunacaktır.
- Türkiye uzun dönemde kendini bütünüyle bütün yumurtalarını Katar'ın sepetine koymayacak, Suudi Arabistan da önemli ve Amerika ile ilişkileri de göz önünde bulunduracak.
- 30:57Suriye Operasyonu ve Türkiye-Amerika İlişkileri
- Suriye'de süren Rakko operasyonu, Katar krizinden etkilenmeyecek çünkü Amerika için olduğu kadar Katar için de çok önemli ve Katar'ın elini güçlendiriyor.
- Türkiye, Rakko operasyonunun YPG ile yapılıyor olmasından rahatsız olmasına rağmen, Incirlik'in yoğun bir şekilde kullanıldığı açıklandı.
- Washington, Türkiye'ye istediği bazı konularda Suriye dışında destek vermeye çalışıyor ve Türkiye Amerika ile ilişkilerini devam ettiriyor.