Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu belgesel formatındaki video, Silifke'nin tarihi dokusunu ve geleneksel el sanatlarını tanıtmaktadır. Videoda 38 yıllık deneyime sahip bakırcı ve kalaycı İzzet Balcı, 40 yıllık terzilik deneyimine sahip Tahsin İpek, 30 yıllık tezgahı olan yolluk dokuma ustası Ayşe Cibili ve 60 yaşındaki kaşık ustası Huzeyfe Okur gibi ustalarla röportajlar yapılmaktadır.
- Video, Silifke'nin kültürel mirasını ve geleneksel el sanatlarını üç ana bölümde ele almaktadır. İlk bölümde bakırcılık ve kalaycılık mesleği, ikinci bölümde terzilik ve yolluk dokuma sanatı, son bölümde ise kaşık yapımının tüm aşamaları detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca ustaların çıraklık deneyimleri, köylerdeki seyyar çalışmaları, kalaylama süreci, kaşık yapımının tarihi ve geleneksel önemi gibi konular da ele alınmaktadır. Usta, kaşık yapımının sadece bir meslek değil, aynı zamanda bir kültür olduğunu vurgulayarak, bu kültürün devam edebilmesi için yeni ustaların çıkması gerektiğini belirtmektedir.
- 01:28Silifke'nin Tanıtımı
- Silifke, Tarihi Kentler Birliği'nin üyesi, güneyin en sıcak ilçesi ve Akdeniz'in neşesi olarak tanıtılıyor.
- 1924 yılında il statüsünde olan Silifke, 1933 yılında çıkan bir kanunla ilçe konumuna düşürülmüş.
- Toros Dağları'nın eteğinde kurulu, Göksu Irmağı ile ikiye bölünen Silifke, 185 metre yüksekliğindeki ortaçağ görünümlü kalesinden şehre baktığınızda denizle olan dostluğunu rahatlıkla görebilirsiniz.
- 03:39Bakırcılık ve Kalaycılık Ustası İzzet Balcı
- İzzet Balcı, 38 yıldır bakırcılık ve kalaycılık mesleğini sürdürüyor, 3 yıl çıraklık yapmış ve 35 yıldır ustalığını sürdürmektedir.
- Seyyar olarak Silifke merkezden Karaman sınırına kadar, yayla köylerinde çalışmış ve bu bölgede "Karaca İzzet Usta" olarak bilinmektedir.
- Seyyar çalışmanın kolay yönleri olsa da, kazanca baktığımızda seyyar çalışmanın daha iyi olduğu belirtiliyor.
- 05:34Anadolu Kültürü ve Veresiye Kültürü
- Bakırcılık ve kalaycılık mesleği, bir usta, birkaç alet ve bir çırakla yapılan, amaç para kazanmak değil hizmet götürmek olan bir meslektir.
- Anadolu'da veresiye kültürü, herkesin sırayla köyde ev geçmeden bütün ailelerin kapı kalaylanması ve ileride ürünlerin satış mevsiminde para alınması şeklinde gelişmiştir.
- Günümüzde veresiye kültürü azalmış olsa da, küçük şehirlerde ve kasabalarda hala devam etmektedir.
- 06:55Ustalık ve Çıraklık
- Usta, bir işin çıraklığından başlayıp o işi en iyi yapan insandır.
- Çıraklık sırasında ham bakırdan levha alınarak ölçüler hesaplanır, bakır kesilir, dişler açılır, kaynak yapılır ve şekil verilir.
- Ustasının yanında ustası gibi yapmışsa, kalfa çırak usta olmuştur.
- 08:17Müşteri Perspektifi ve Dürüstlük
- Müşteriler bazen işinin uydurulmasını ister, ancak dürüst esnaf ona layıkıyla yapar ve gönlünü alır.
- Dürüst esnafa sahtekarlık teklifi olmaz, bu nedenle bazı müşteriler kırılıp gidebilir.
- Peygamberimiz, en kutsal kazancın alın teriyle, el emeğiyle kazanılan kazanç olduğunu söylemiştir.
- 09:37Kalaycılık Tekniği
- Kalay, bakır leğenlerin kirlenmesini önlemek için kullanılan bir malzemedir.
- Türkiye'de kalay üretimi yoktur, madenimiz var ancak henüz işletilmemektedir.
- Kalay, bakır eşyayı kumda temizleyip 80 derece sıcaklığa getirdiğimizde çadırdan tozdan atılarak sürülür ve pamukla ovalayarak şekillendirilir.
- 11:27Terzi Tahsin İpek Usta
- Terzi Tahsin İpek Usta, Silifke'de Tevekkül Sultan Pasajında 40 yıldır terzilik yapmaktadır.
- Usta, 65 yaşında olup çıraklığını Gazi Usta'nın yanında yapmıştır.
- İyi bir terzi, çalışacak, modayı takip edecek ve gençliğe hitap edecektir.
- 14:01Terzi Tahsin Amca ile Sohbet
- Tahsin amca, kırk yıldır aynı mekanda terzi olarak çalışmakta ve bu meslek sayesinde ev, bağ, bahçe ve araba gibi malvarlığına sahip olmuştur.
- Usta, bir işi en iyi bilen kişidir ve ustalık ile esnaflık birleştirildiğinde iyi bir usta ve esnaf meydana gelir.
- Tahsin amca, sabah beş buçuk-altıda kalkıp namaz kıldıktan sonra dükkana gelir, temizlik yapar ve işe başlar.
- 16:50Tahsin Amcanın Geleceği
- Tahsin amca, üç-beş yıl daha devam edeceğini ve sonra köyüne, mekanına gideceğini belirtiyor.
- Konuşmacı, el sanatıyla ekmeğini çıkaranların bugünden yarına kalmalarını umduğunu ifade ediyor.
- 18:19Silifke'de Yörük Kültürü
- Anadolu'da yerleşik düzende yaşayan yörüklerin kültürünü devam ettirmek için eski kumaş parçalarından dokuma işler yapan Ayşe Cibili ile tanışılıyoruz.
- Ayşe abla, otuz yıllık tezgahında yolluk, savan ve seccade gibi dokuma işler yapıyor.
- Dokuma işleri için müşteriler malzeme getiriyor, Ayşe abla ise dokuma işlemini yapıyor ve bu işi bir günde tamamlayabiliyor.
- 22:15Dokuma Tezgahı ve Usta
- Dokuma tezgahında kullanılan demir parçalara "cinler" deniyor ve kenarların gergin olması için kullanılıyor.
- Ayşe abla, yetmişbeş-seksenbeş'ten beri dokuma işi yapıyor ve kaynana'dan bu mesleği öğrenmiş.
- Dokuma işi artık eskisi kadar çok yapılmıyor ve bilinmeyen bir sanat haline gelmiş.
- 23:28Kaşık Ustası Huzeyfe Okur
- Taşeli Kültür Derneği'nde kaşık ustası Huzeyfe Okur ile tanışılıyoruz.
- Huzeyfe Okur, 1955 doğumlu olup, çocukluğunda metal kaşıklar olmadığı için ağaç kaşıklar kullanıyorlardı.
- Ailesinde kaşık ustası olmadığı halde, imkan bulduğunda kaşık yapımı öğrenmeye başlamış ve usta işi eserler çıkarabilmiş.
- 25:33Kaşık Yapımının Başlangıcı
- Kaşık yapımında kullanılan ağaç şimşir ağacıdır ve ormandan kesilir.
- Ağaç ortasından hizalanarak ikiye ayrılır ve kaşığın iç kısmı (oyulan kısmı) dış tarafı içine gelmesi gerekir.
- Kaşığın dış bükeyini ters kullanmak, sıcağı gördüğünde içe doğru dürülmesini engeller ve sağlıklı bir kaşık elde edilir.
- 26:41Kaşık Yapım Süreci
- Hammadde olarak kullanılan ağaç, meyili ve ortası verilerek şekillendirilir.
- İç kısmı oyulması asla yapılmaz çünkü sert olduğu için, kuruduğunda çatlayabilir.
- Kaşık en az üç ay gölgede serin bir yerde kurutulur, güneşte kalsa çatlayabilir veya daha çok eğilebilir.
- 27:34Kaşıkın Son Şeklinin Verilmesi
- Üç ay kuruduktan sonra eğilen kaşıklar rendeyle düzeltilir.
- Son şeklini verildikten sonra tahta zımparası ile zımparalanır.
- Huzeyfe Okur, yaptığı her kaşığa imzasını atan ve mesleğini kültür boyutuyla anlatan bir kaşık ustasıdır.
- 29:13Silifke'nin Geleneksel El Sanatları
- Silifke'nin eşsiz manzarası ve geleneksel el sanatları hala yaşamaya devam ediyor.
- Bu kültürün devam edebilmesi için ustanın elinden yeni ustalar çıkması gerekiyor.