Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Nejat Bir Doğan'a anma etkinliğinde sunulan konuşmaları içeren bir belgesel formatındadır. Etkinlikte Esat Korkmaz, Necat Bir Doğan'ın arkadaşı ve öğrencisi olan bir konuşmacı ile Arif Sağ gibi değerli halk müziği sanatçısı yer almaktadır.
- Video, Nejat Bir Doğan'ın 13 yıl önce "hakka yürüdüğü" anısını ve Kızılbaş kültüründeki ölüm ve diriliş kavramlarını ele almaktadır. Etkinlikte "dardan indirme" adı verilen tören gerçekleştirilmekte ve iki gülbank okunmaktadır. Ayrıca Necat Bir Doğan'ın düşünceleri, ütopya yaklaşımı, cem evlerinin kuruluşundaki rolü ve modern dönem sanatına etkisi hakkında bilgiler sunulmaktadır.
- Etkinlikte Kızılbaş kültürünün felsefesi, öğretisi ve inancı hakkında açıklamalar yapılmakta ve bu kültürün bir "değiştirme kültürü" olduğu vurgulanmaktadır. Ayrıca Necat Bir Doğan'ın ölümünden sonra onun eserlerinin ve düşüncelerinin önemine değinilmektedir.
- 00:12Hakk'a Yürüyenlerin Anılması
- Konuşmacı, Hakk'a yürüyenlerin yıl dönümlerinin nasıl anılması gerektiğine ilişkin Kızılbaş kültürünün bir yükümlülüğünü anmak istiyor.
- Konuşmacı, Nejat Bir Doğan'ın anısını yaşanan anı ve geleceğin tehdidini ortadan kaldıracak başkaldırı için sorgulamayı vurguluyor.
- Toplumsal bir güce taşıyacak araçları harekete geçirmek ve resmi siyaseti terbiye edecek korkunun yaratıcıları olmak için içlerini elden geçirmenin zamanının geldiğini belirtiyor.
- 01:58Nejat Bir Doğan'ın Anısı
- Konuşmacı, Nejat Bir Doğan'ın Hakk'a yürüdüğü 3 Mayıs-4 Mayıs gece saat 22:00 civarında telefonla öğrenip, Câğaloğlu'da ışığı kapatıp düşündükten sonra bilgisayara cümleleri dökmeye başladığını anlatıyor.
- Nejat Bir Doğan'ı düşünce namusuna ve aydın haysiyetine sahip, yürekli bir usta olarak tanımlıyor.
- Konuşmacı, toplumsal cesaret sergileyemedikleri için cesaretlerinin taşıyıcısını kaybettiklerini ifade ediyor.
- 03:29Kızılbaş Kültüründe Ölüm ve Yaşam
- Kızılbaş kültüründe ölme yoktur; yaşarken yeni bilgi edinildiğinde bilgili kimlikle doğulur, cahil kimlik boğulur.
- Hakk'a yürüdükten sonra kişi kendisini diriltme olanağını yitirir, onu artık geride kalanlar üretecektir.
- Nejat Bir Doğan'ın canı Canan'a, bedeni ise toprağa verilmiş, toprak karnını doyurmuştur.
- 04:34Hakk'a Yürüyenlerin Yeni Bedenleri
- Hakk'a yürüyenlerin bilinci ve inancına sahip çıktığımızda, onların yeni bedeni biz olur; yüz kişi yaparsa yüz tane yeni bedeni, milyon kişi yaparsa milyon tane yeni bedeni var demektir.
- Kızılbaş kültüründe topluluk, somut bir topluluk ve bilgilerin oluşturduğu topluluk olmakla kalmayıp, inancına ve bilincine sahip çıkamadığımız için bedensiz olan Hakk'a yürüyenlerin de varlığı vardır.
- Hakk'a yürüyenlerin bedensiz durumunu değiştirmek temel yükümlülük olarak görülüyor.
- 06:11Dardan İndirme Mekanı
- Hakk'a yürüyüşünün yıldönümlerinde ya da cenaze erkanlarında kültürün uygun davranamadığını belirten konuşmacı, dardan indirme mekanında iki gülbank okunacağını açıklıyor.
- Birinci gülbank, Hakk'a yürüyene sesleniş, son söz ise Hakk'a yürüyenin kendisidir.
- Nejat Bir Doğan'ın canı bedenini terk edeli 13 yıl olmuş, bedeni toprağa dönmüştür.
- 07:31Gül Yüzüne Can Verme
- Ruhuna su verilirse, ruh gecesinden uyanacak, soluğumuzla, bakışımızla, yüreğimizle kıpırdayan bir ete dönüşecek ve araya katılacaktır.
- Öldürmeden evvel ölmek, yaşarken dirilmek için halk bilim alanından, farklı kültürlerden, örgütsel etkinliklerden, halk ozanlarının sazından, dilinden, futbol topundan sızıntıları toplayarak ırmaklar ve denizler oluşturulmalıdır.
- Konuşmacı, Nejat Bir Doğan'ın alevilerin delisi olduğunu, şimdi ise hepimizin alevilerin delisi olmak istediğini belirtiyor.
- 09:34Nejat Bir Doğan'ın Son Sözleri
- Nejat Bir Doğan'ın helallik gülbankı, teninin toprağa verildiğini, 13 yıl olmuş, teninin havaya, suya, toprağa ve ateşe dönüştüğünü anlatıyor.
- Canının beden beden diye çığrışıp durduğunu, dondan dona yeni bedenlere taşınamadığım için kavgasının akışının durduğunu ifade ediyor.
- Hz. Hüseyin'in kavgasını sürdürmeyi ve Hallacı Mansur'un kavgasını sürdürmeyi dinleyicilere bırakıyor.
- 10:32Kızılbaş Kültürünün Özellikleri
- Kızılbaş kültürünün felsefesi, ütopyası (ruyası) ve inancı yasaklanmış olsa da, bu kültürün gizli olduğu bir yer vardır.
- Bilme kültürleri hemen hemen tümüyle kütüphanelerden ve kitaplardan öğrenilebilirken, kızılbaşlık bir değiştirme kültürüdür.
- Değiştirme kültürlerinde bilginin toplamı, eylemin etkinliği ve ritüelin toplamından oluşur; kızılbaşlık devletsiz bir kültürdür.
- 11:50Rıza Kenti ve Ütopya
- Rıza Kenti, kızılbaşlıkta tarihi toplum yapısında ortak mülkiyet, sınıf, devlet ve para gibi belalardan kurtulmak isteyen bir olgudur.
- Konuşmacı, ütopyalarını önerdiklerini ve bu dünyada aklının yanlışında buluşup doğru zamanı sararak bugünkü sonucu üretmeyecek tasarımlar bulmaya çalıştıklarını belirtiyor.
- 12:49Necat Bir Doğan ile Tanışma
- Konuşmacı, Necat Bir Doğan'la büyük tartışmalar yaşadığı bir dönemde tanıştığını ve Necat'ın "Korkma seni çok seviyorum" diyerek onu teselli ettiğini anlatıyor.
- Daha sonra Necat Bir Doğan'ı andıran bir etkinliğe katıldıklarını ve orada yaşlı bir öğretmen ve Arif Sağ gibi isimlerin de bulunduğunu belirtiyor.
- 13:43Necat Bir Doğan'ın Etkisi
- Konuşmacı, Necat Bir Doğan'ı hem abisi hem arkadaşı hem de hocası olarak tanımlıyor ve onunla birlikte ilk hareketi başlattıklarını anlatıyor.
- Necat Bir Doğan'ın ölmeyeceği, çünkü onun için var oldukları ve her albümü yaparken ona sormadan okumadıklarını, çünkü onun bir ayaklı kütüphane olduğunu belirtiyor.
- 14:51Necat Bir Doğan'ın Mirası
- Konuşmacı, Necat Bir Doğan'ın yerel duyguların üzerine gelişmişliği oturtturduğunu ve inancı da onun olduğunu vurguluyor.
- Necat Bir Doğan'ın temelli devletin bu türk beşlilerine harcadığı parayla orkestralar kurduğu, altmış-yetmiş yıllık bir süreçte olduğu belirtiliyor.
- Konuşmacı, Necat Bir Doğan'ın ortaya koyduğu formülün sanatın olabilmesi için uygun bir şey olduğunu ve ona karışmadığını ifade ediyor.