Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İstanbul Politikalar Merkezi ve Sabancı Üniversitesi'nin ortaklaşa hazırladığı "Nasıl Bir Dünya, Nasıl Bir Türkiye" programının İzmir kent serisi üçüncüsüdür. Sunucu Pelin Oğuz, Prof. Dr. Berrin Koyuncu, Dr. Ayşe Köse Badur, Prof. Dr. Fuat Keyman ve İzmir Belediye Başkanı Tunç Soyer gibi konuklarla bir söyleşi gerçekleştirmektedir.
- Video, İzmir'in kimliği, özgürlükçü yaşam anlayışı, akdenizlilik kimliği ve demokratik belediyecilik anlayışını ele almaktadır. İzmir'in "eşit yurttaşlık" sloganıyla öne çıkan kapsayıcı ve katılımcı belediye uygulamaları, "Acil Çözüm" uygulaması, Katılımcı Bütçe Uygulaması, Çocuk Belediyesi ve Gençlik Belediyesi gibi projeler detaylı olarak incelenmektedir.
- Ayrıca İzmir'in kentsel gelişimi, sürdürülebilir yaşam, kent planlaması, ulaşım altyapısı, konut sorunu, trafik ve iklim değişikliği riskleri gibi konular da tartışılmaktadır. İzmir'in Türkiye'nin üçüncü büyük kenti olarak bölgesel önemi, ekonomik ve kültürel katkıları, Manisa, Aydın ve Kuşadası ile olan bağları ve kent bölgesi olarak büyüme süreci de ele alınmaktadır.
- 00:29Program Tanıtımı
- Pelin Oğuz, İstanbul Politikalar Merkezi ve Medyaskop'un ortaklaşa hazırladığı "Nasıl Bir Dünya, Nasıl Bir Türkiye" programının üçüncü bölümü olarak İzmir'i konu alacaklarını belirtiyor.
- Türkiye'de kentleşmenin hızla arttığı ve nüfusun çoğunluğunun kentlerde yaşadığı için kent ölçeğini anlayabilmek, iklim, kapsayıcılık ve demokrasi konularında yapıcı çözümler üretebilmek açısından çok önemli.
- Programda İzmir'in kent kimliğini ve öne çıkan yönlerini konuklarla birlikte tartışacaklar.
- 01:47Konuk Tanıtımı
- Programın konukları: Hacettepe Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Berrin Koyuncu, İstanbul Politikalar Merkezi Kentleşme ve Yarar Yönetişimi Çalışmaları Koordinatörü Dr. Ayşe Köse Badur ve İstanbul Politikalar Merkezi Direktörü Prof. Dr. Fuat Keyman.
- Konuklar, TÜBİTAK projesi kapsamında İzmir'de saha çalışmalarında bulunmuşlar.
- 02:54İzmir Hakkında İlk Görüşmeler
- Prof. Dr. Berrin Koyuncu, İzmir ziyareti sırasında İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'den Foça Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Nurgül'e kadar farklı kesimlerle görüşmeler yaptıklarını belirtiyor.
- Türkiye'de yaşam kalitesine yönelik bir çalışma kapsamında İzmir ve Konya'nın derinlikli olarak ele alındığını, bu projenin Sabancı Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi ortaklığında yürütüldüğünü açıklıyor.
- İzmir'i tanımlamada "izmirlilik" kavramının ön plana çıktığını, herkesin "İzmir'e gelen artık İzmirli" sloganını tekrarladığını ve bu vurgunun kentte yaşam kalitesinde bir ipucu olduğunu belirtiyor.
- 05:52İzmir'in Özgün Özellikleri
- İzmir'de özgürlükçü bir yaşam anlayışı olduğu, insanların birbirine müdahale etmediği bir yaşam tarzı olduğu vurgulanıyor.
- İzmir'in kimliğini oluşturan akdenizlilik vurgusu, İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin kurduğu İzmir Akdeniz Akademisi ile destekleniyor.
- İzmir'in liman kenti olması, farklılıklarla beraber yaşama ve uzlaşı gibi özelliklerin temelini oluşturuyor.
- 08:20İzmir ve Eskişehir Karşılaştırması
- İzmir ve Eskişehir Türkiye'de yaşam kalitesi ve yaşanabilirlik açısından akla gelen iki kent olarak karşılaştırılıyor.
- İngel'in 2020'de yaptığı insani gelişme endeksinde İzmir ve Eskişehir'nin üst sıralarda yer aldığı, bunun nedeninin göçmen kültürü ve farklılıklarla birlikte yaşam tarzı olduğu belirtiliyor.
- Göçmen meselesinin bir avantaj olarak kullanıldığında, günümüzde dezavantajlı bir konuma dönüşebildiği vurgulanıyor.
- 09:26Sürdürülebilir Kent Politikaları
- Dr. Ayşe Köse Badur, üç yıllık TÜBİTAK 1300 projesinin (2118K, 3354 ve 3355 kodlu) sürdürülebilir kent politikalarını ve yaşam kalitesine odaklandığını belirtiyor.
- İzmir'de yaşam kalitesi kavramsallaştırılırken "iyi olma hali"ne vurgu yapıldığı, insanların kentte iyi olması, hizmetlere erişebilmesi ve kent hakkının gerçekleştirilebilmesi gerektiği vurgulanıyor.
- İzmir'in sorunları olmasına rağmen, insanların kendilerini iyi hissettiği ve kentin sürekli ilerlediği belirtiliyor.
- 11:39İzmir'in Liman Kenti Özellikleri
- Tunç Soyer, demokratik belediyecilik, demokrasi, ticaret, refah ve refahın adil dağıtılmasının önemini vurgulamıştır.
- Liman kentleri kültürel yapısıyla doğal olarak demokratik, katılımcı ve kapsayıcı bir yaşamı getirir.
- İzmir, bu mirasını çok iyi hatırlıyor ve bunu parlatmak istiyor; gelen göçmenlerin kimlikleriyle entegre olabilmesi ve "ben İzmirliyim" duygusunu yaşaması önemli bir değerdir.
- 12:52İzmir'in Stratejik Önemi
- İstanbul küresel bir kent, Ankara siyasal başkent iken, İzmir hem kendisi için hem de çevresi için önemli bir kent olarak Türkiye'ye ekonomik, kültürel ve vizyon olarak katkı sağlar.
- İzmir, Manisa'ya kadar uzanan ekonomik alan, Manisa Organize Sanayi ile bağlantılıdır ve Bergama'ya kadar, Aydın'dan Denizli'ye ve Balıkesir'e kadar uzanan bölgeyi etkiler.
- İzmir, Türkiye'nin nerelere gidebileceğini hayal etmede önemli bir referanstır ve "Türkiye'nin Barcelona'sı" olabilir.
- 17:50İzmir'in Belediyecilik Anlayışı
- İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin vizyonu, Tunç Soyer'in vurguladığı gibi katılımcı demokratik belediyecilik olarak tanımlanabilir.
- Belediyenin temel görevi kent hizmetlerini sunmaktır ve bu hizmetlerin adil ve eşit erişim vurgusu vardır.
- İzmir Akdeniz Akademisi aracılığıyla yenilikçi ve tasarım kenti olma vurgusu yapılmaktadır, kentte yaşayan insanların birbirleriyle bir araya gelerek konuları konuşabildiği ve eleştirme kültürünün kimsenin alınmadığı bir ortam vardır.
- 21:38Demokrasi ve Yaşamdaşlık
- İzmir Büyükşehir Belediyesi'nde stressiz, ötekileştirmeyen, birlikte yaşamaya ve etkileşime açık bir yaşam anlayışı mevcuttur.
- Belediyenin yaşam kalitesini demokrasi ile özdeşleştirdiği görülmektedir.
- Demokrasinin altını dolduran kavram sadece insan hakları değil, çocuk, genç, engellilik, hayvan, çeşit ve doğa hakları gibi geniş kapsamlı bir hak tanımlamasıdır.
- 23:01İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin Uygulamaları
- Belediye'nin "Acil Çözüm" uygulaması, adil ve eşit refah mottosuyla kentin çeperlerindeki dezavantajlı mahallelerde yaşayanların sorunlarına hızlı bir şekilde cevap vermek için oluşturulmuştur.
- "Adalet İçin Adli Yardım Aracı" uygulaması, maddi gücü olmayan ve adalet hizmetine ulaşmakta zorlanan kişilere yardım imkanı sunmaktadır.
- 2022'den itibaren yürürlüğe girecek olan "Katılımcı Bütçe Uygulaması", kentte yaşayanların bütçenin kullanılmasında birebir dahil olmasını sağlamaktadır.
- 25:34Çocuk ve Gençlik Belediyesi
- İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin altında kurulan "Çocuk Belediyesi", çocukların kent hakkından hareket ederek kent yönetimine katılmasına imkan sağlayan bir uygulamadır.
- Benzer şekilde "Gençlik Belediyesi" de düşünülmektedir.
- İzmir'e özgü bir uygulama olan "Kentsel Adalet ve Eşitlik Şube Müdürlüğü", dezavantajlı grupların kentte erişim hakkını mümkün kılacak şekilde çalışmaktadır.
- 27:43İzmir'in Kent Bölgesi Özellikleri
- İzmir, Türkiye'de kent-bölge özelliğini net taşıyan kentlerden biridir ve bu özelliği giderek daha da büyüyor.
- İzmir'in kuzeyde Manisa ve Balıkesir'e, güneyde ise Aydın ve Kuşadası'na kadar uzanan kent bölgesi bulunmaktadır.
- İzmir-Istanbul otoyolu ile İzmir, İstanbul'a kadar hatta Tekirdağ, Kocaeli ve Sakarya sanayi ağına bağlanabilmektedir.
- 30:26İzmir'in Ulaşım Sistemi
- İzmir, Bergama'dan güneye kadar raylı ulaşım sistemi sağlamış olup, bu altyapı çok iyi kurulmuştur.
- Buca Metrosu, Cumhuriyet'in en büyük metro yatırımlarından biridir ve İzmir Belediyesi 490 milyon Euro'luk konsorsiyumdan borç almıştır.
- İzmir'de şehir içi trafik yoğunluğu sorunu yaşanmakta olup, bazı yolların alternatifleri sınırlı olduğu için ciddi sorunlar yaşanmaktadır.
- 33:03İzmir'de Yerel katılım ve Yurttaşlık
- İzmir'de yerel yönetim ve merkezi yönetim arasında farklı fikirler olabilmektedir.
- İzmir'de "İzmirliye rağmen bir şey yapılamaz" şeklinde bir anlayış vardır.
- Kültür Parkı platformuyla meslek odaları ve barolar, İzmirli vatandaşının önemli bir figür olduğunu göstermektedir.
- 33:36İzmir'in Demokrasi Anlayışı
- İzmir'in demokrasi anlayışı, projelerin hayata geçmesinde halkın direnişi ve fikir değişimi gibi özelliklerle tanınmaktadır.
- Akdeniz Akademisi'nde yapılan iyi tasarım atölyeleri, kentin geleceği için yaratıcı endüstrileri ön plana çıkarır ve farklı disiplinlerin bir araya gelmesini sağlar.
- Akdeniz Akademisi, kentin Akdeniz coğrafyası bağlamında farklı aktörleri bir araya getirerek beraber çalışabilmek pratiğini geliştirir.
- 35:38Demokrasi ve Yaşam Tarzı
- İzmir'de demokrasi sadece bir yönetim tarzı değil, aynı zamanda bir yaşam tarzıdır; bu yaşam tarzı katılımcılık, değerler ve birlikte yaşama ile ilgilidir.
- Yaşamdaşlık kavramı, sadece insan hakları değil, çocukların, canlıların ve doğanın haklarını da kapsayan yaşam odaklı bir yaklaşımdır.
- Demokrasinin yaşam tarzı olarak düşünülmesinde, demokrasinin sınırlarını insanın daha gerisine gidip doğayla birleştirmek ve farklı kesimleri içine sokmak önemlidir.
- 39:21İzmir'in Gelişimi ve Sorunları
- İzmir'in gelişiminde merkezi hükümetten yeterince katkı alamama ve hükümete yakın medyadan olumsuz yorumlar alması gibi sorunlar vardır.
- Kent koalisyonu kurma sorunu, sadece belediyeler değil, sivil toplum aktörleri, üniversiteler, aydınlar, inisiyatifler ve iş dünyasının bir araya gelmesi gerektiği ancak bu konuda zorluklar yaşanmaktadır.
- Deprem sonrası süreçte sivil toplum aktörlerinin katılımının artması, İzmir'in sivil toplumunun geliştiğini göstermektedir.
- 42:26İzmir'in Eşitlik Anlayışı
- İzmir, toplumsal cinsiyet eşitliği açısından iller arasında ikinci sırada yer almakta ve özellikle Karşıyaka ilçesi en üst sırada bulunmaktadır.
- İzmir'in kadın dostu kent projesi ve yerel eşitlik eylem planı çerçevesinde yürütülen çalışmalar, beş ilçe ve üç beldede kadın-erkek eşitliği komisyonlarının kurulmasını sağlamıştır.
- Kentsel adalet ve eşitlik biriminde, kırılgan grupları kamusal alanda ortaklaşa değerlendirmek ve onlara yönelik çalışmalar yapmak hedeflenmektedir.
- 45:33İzmir'de Kırılgan Gruplar ve Göç Meselesi
- İzmir'de 1990'lı yıllardan itibaren iç göç yaşanmaktadır.
- İzmir Belediyesi kırılgan gruplar (çocuk, engelli, genç) için odak grupları düzenleyerek sorunlarını yerel düzeyde dinleyip politika yapıcılara iletmektedir.
- İzmir'de kırılgan gruplar açısından önemli çalışmalar yapılmakta olsa da, göç meselesi konusunda daha belirgin bir politikasının olması gerekiyor.
- 47:05İzmir'de Kooperatifçilik ve Cinsiyet Eşitliği
- Köy KOP'un logosu kadın-erkek el ele bir resimdir, ancak Foça Tarımsal Kalkınma Kooperatifi'nin 75 delegesinden sadece iki tanesi kadındır.
- Kooperatifçilik, dayanışma gerektiren bir yapı olmasına rağmen, eril bir alan olarak görülüyor.
- 48:15İzmir'in Nüfus ve Konut Sorunları
- İzmir'in pandemi öncesinde nüfusu artmaya başlamış, özellikle İstanbul'dan eğitimli kişiler çekmekteydi.
- Kent içinde konut sorunu yaşanmakta ve kentsel dönüşüm gündeme gelmiştir.
- Alsancak ve Konak hala vazgeçilmez merkezler olup, yeni yerler henüz benimsenmemiştir.
- 49:38İzmir'in İklim ve Afet Riskleri
- İzmir kırsal kalkınmanın en önemli olduğu kentlerden biri olup, su stresi yaşayan kentlerden biridir.
- Dik dağlar ve yapılaşma nedeniyle kıyıya doğru yapılaşma, sel felaketlerine uygun bir ortam sağlıyor.
- Orman yangını önemli bir risk olarak karşımıza çıkmaktadır.
- 50:27İzmir'in İklim Politikaları ve Ulaşım Sorunu
- İzmir Belediyesi ve ISSU'da iklim konusunda çok sayıda çalışma yapılmakta ve Avrupa Kalkınma Bankası ile anlaşmalar imzalanmıştır.
- İzmir'in önümüzdeki süreçte özellikle kırsal kalkınma açısından dikkat etmesi gerekiyor.
- Trafik sorunu İzmir'in herkesin altını çizdiği en önemli sorunlardan biridir.
- 51:19İzmir'de Eğitim ve Beşeri Sermaye
- İzmir bir üniversite kenti olup, yerel aktörler (örneğin Ticaret Odası) ilk özel üniversiteleri kurmuştur.
- İzmir'de eğitim seviyesi son derece yüksek olsa da, üniversitelerin AR-GE merkezleri ile çalışan sanayi kuruluşları toplamda azdır.
- Beşeri sermaye İzmir'de kalmıyor, yeşermiyor ve İzmir için çalışmıyor, bu da önemli bir dengesizlik ve handikaptır.
- 52:25İzmir'in Potansiyeli ve Riskleri
- Tunç Soyer'in düşüncesi, vizyonu ve halkla birlikte çalışması önemli bir değerdir.
- İzmir, İstanbul ve Ankara'dan sonra kent bölge kavramı içinde en potansiyeli olan ve sürdürülebilirliği olan bir kenttir.
- İzmir, Türkiye'nin kültür başkenti veya Akdeniz merkezi olabilir, ancak istanbullaşmama riski de vardır.