Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Müdür Yollarda" programında sunucu Özgür Kaan Alioğlu, NMT Danışmanlık ve Eğitim Merkezi'nin ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi danışmanı Meltem Kılıç Koç ile bir röportaj gerçekleştiriyor. Meltem Hanım, çevre yüksek mühendisi olarak 2010'dan beri bu sektörde danışmanlık, eğitmen ve denetçi olarak görev yapmaktadır.
- Röportajda ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi'nin ne olduğu, işlevi, önemi ve uygulama alanları detaylı olarak anlatılmaktadır. 2020 Ocak'tan itibaren Türkiye'de yasal mevzuatta yapılan değişiklikler, hangi sektörlerin (sanayi, hizmet sektörü, ticari binalar, kamu kurumları, lojistik) bu sisteme dahil olduğu ve sistemin kurulum süreci hakkında bilgiler paylaşılmaktadır.
- Röportajda ayrıca ISO standartlarının üç temel ayağı olan danışmanlık, eğitim ve belgelendirme süreci, sistemin sadece bir belge değil hayata geçirilerek para kazandıran bir yönetim sistemi olduğu vurgulanmaktadır. Meltem Hanım, küçük iyileştirmelerin büyük geri dönüşüm sağlayabileceğini, ısı kayıplarını geri kazanma ve hava kaçaklarını kontrol etme gibi pratik önerilerde bulunmakta ve enerji yönetiminde çalışan gençlere tavsiyelerde bulunmaktadır.
- Programın Tanıtımı ve Konuşmacının Tanıtımı
- Özgür Kaan Alioğlu, "Yollarda Programı"da sıfır enerji binaları ve binalarda enerji verimliliği konusunu ele alıyor.
- ISO 50001 enerji yönetim sistemi danışmanı Meltem Kılıç Koç ile programda yer alıyor.
- Meltem Kılıç Koç, çevre yüksek mühendisi olarak 2010 yılından beri bu sektörde çalışıyor.
- 00:31COVID-19 Döneminin Etkileri
- Meltem Kılıç Koç, COVID-19 döneminde evde üç ay kadar yaşamak zorunda kaldıklarını ve başlangıçta keyifli bulduklarını belirtiyor.
- Dijital ortama geçiş, onlar için de işlerini sürdürmelerine olanak sağladı.
- Uzaktan eğitimlerde bazı sorunlar yaşanabilir, ancak genel olarak bu süreç keyifli geçiyor.
- 05:44ISO Yönetim Sistemleri ve Görevler
- ISO yönetim sistemleri kapsamında danışmanlık, eğitim ve denetim üç farklı ayağı bulunuyor.
- Danışmanlık firmaları, kuruluşlara standartların şartlarını anlatarak sistem kurulumunda destek sağlıyor.
- Eğitim, standart gerekliliklerini çalışanlara aktarmak için önem taşıyor.
- 07:32Bağımsızlık İlkesi ve Görevlerin Ayrımı
- Danışmanlık ve belgelendirme kuruluşları bağımsızlık ilkesi gereği ayrı kurumlar olmalı.
- Bir belgelendirme kuruluşu, danışmanlık yapamıyor ve danışmanlık yapan kişi, aynı firmayı üç yıl içinde denetleyemiyor.
- Eğitimlerde iç denetim, döküman yönetimi, sürdürülebilirlik, risk yönetimi ve süreç yönetimi gibi konular ele alınıyor.
- 09:33ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Nedir?
- ISO 50001 enerji yönetim sistemi, bir kuruluş içinde enerjiyi nasıl kullanacağını ve yöneteceğini belirleyen bir standarttır.
- Bu standart, enerji verimliliği, enerji kullanım noktaları ve enerji tüketimi gibi kavramları kapsayan bir çatı sistemidir.
- ISO 50001, sürdürülebilir bir sistem kurmasına destek olan şartları açıklayan bir standart olup, uluslararası geçerliliğe sahiptir.
- 11:35Enerji Yönetim Sisteminin Faydaları
- Enerji yönetim sistemi, kuruluşlarda enerjiyi doğru yöneterek tasarruf sağlayarak maliyetleri azaltır ve rekabet gücünü artırır.
- Bu sistem, ürün kalitesinden veya miktarından ödün vermeden, sistemleri nasıl iyileştirebileceğimizi gösteren bir rehberdir.
- ISO 50001, her ölçekteki kuruluşun uygulayabileceği bir standart olup, sanayi, hizmet ve üretim sektörlerinde etkin kullanılabilir.
- 13:20Mevzuat ve Enerji Yönetim Sistemi
- Ocak 2020'de mevzuat, enerji yöneticisi kavramını bulundurmak zorunluluğu getirmiş ve ISO 50001 belgesi alma zorunluluğu belirlenmiştir.
- Enerji etütü, ISO 50001 standardının bir maddesi olup, hangi ekipmanlarda ve proseslerde iyileştirmeler yapılacağına dair daha kapsamlı bilgiler sunar.
- Enerji yönetim sistemi, üst yönetimden başlayarak tüm kuruluş içinde yaygınlık kazanmalı ve sadece bakım veya üretim prosesinin işi olmamalıdır.
- 15:15Sistemin Uygulanması ve Önemi
- Enerji yönetim sistemi, şirket kültürü haline getirmeyi amaçlar ve çalışanlara gerekliliği doğru aktarmak önemlidir.
- Dokümantasyon, takip ve veri toplama, ISO 50001'de en kritik kısımlardan biridir.
- ISO 50001, 2018'de revizyonla yayınlanmış ve fırsat kavramı gibi yeni unsurlar eklenmiştir.
- 18:38Enerji Yönetim Sisteminin Çevre Etkisi
- Enerji yönetim sistemi, enerji verimliliğini artırarak maliyetlerin azalmasını ve enerji tasarrufunun sağlanması gibi avantajlar sunar.
- Sanayi, lojistik ve toptan perakende sektörleri, Türkiye'de en fazla enerji kullanıldığı noktalar olup, enerji yönetim sisteminin öncelikli kurulması gereken sektörlerdir.
- Pandemi sürecinde trafik azalmasıyla hava kalitesinde iyileşme gözlemlenmiş ancak normalleştikten sonra bu durum geri dönmüştür.
- 20:20Enerji Kaynakları Yönetmelikindeki Değişiklikler
- Ocak 2020'de enerji kaynakları ve verimlilik yönetmelikinde büyük değişiklikler yapıldı.
- Enerji tüketimi 1000 tep'in üzerindeki endüstri kuruluşları, limitler doğrultusunda ticari binalarda 500 tep'in üzerindeki kuruluşlar ve kamuda farklı gereklilikler doğrultusunda enerji yöneticisi bulundurmak zorunlu hale getirildi.
- Enerji yöneticisi bulunma zorunluluğu olan tüm kuruluşların ISO 50001 belgesi almak zorunda olduğu belirlendi.
- 22:30ISO 50001 Belgesi ve Uygulama Alanları
- ISO 50001 belgesi, enerji üretim tesisleri, özellikle 100 megavat üstü tesislerde zaten gereklilik kapsamında mevcuttur.
- Lojistik alanında, araç ve yakıt tüketimi nedeniyle bu belge önemlidir; İstanbul'daki İETT gibi resmi kurumlar da bu belgeye sahiptir.
- Hizmet sektöründe, bankalar ve kargo şirketleri gibi birçok kuruluş bu belgeyi almaktadır.
- 24:29ISO 50001'in Entegrasyonu ve Avrupa'daki Durumu
- ISO 50001, çevre yönetim sistemi ile entegre edildiğinde daha anlamlı sonuçlar doğurur.
- ISO 50001 standartı 2011 yılında yayınlandı ve 2018 versiyonu Türkiye'de mevzuata dahil edildi.
- Avrupa'da yenilenebilir enerjiye ve enerji verimliliğine daha hızlı geçiş yapılmakta, Almanya'nın termik santralleri 2038 yılına kadar, nükleer santralleri 2022 yılına kadar kapatma kararı alınmıştır.
- 26:42Türkiye'deki ISO 50001 Kullanımı ve Geleceği
- Türkiye'de 2013 yılında bu mevzuatla birlikte gereklilikler hayatımıza başlamış, ancak 2018 versiyonuyla ve yeni mevzuatla hızlanmıştır.
- 2013 yılında ISO 50001 sertifikasyonu çok az firma tarafından alınırken, 2019'da denetimlerin sayısı önemli ölçüde artmıştır.
- 2023 yılına kadar ISO 50001 sertifikasyonu alan kuruluşların sayısı hızla artacağı öngörülüyor.
- 28:44ISO 50001'in Avantajları
- Bazı firmalar belgeyi sadece pazarlama enstrümanı olarak kullanırken, bazıları ciddi anlamda hayata adapte etmektedir.
- ISO 50001'in diğer standartlardan farklı olarak işverenler ve yöneticileri daha fazla motive eden bir avantajı vardır.
- Bu standart, sadece bir belge olarak değil, hayata kubbe bir unsur olarak benimsenmesi gerekmektedir.
- 29:34ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Uygulaması
- ISO 50001 sisteminin çıktısı somut ve elle tutulur şeyler olarak görülecek, liderler ve üst yönetim memnuniyetini sağlayacak.
- Sınırlı kaynaklar içinde küçük iyileştirmelerle büyük geri dönüşler sağlanabilir, büyük yatırımlar beklenmiyor.
- Hava kaçakları, ısı kayıpları gibi küçük değişiklikler bile enerji verimliliği açısından önemli geri dönüşler sağlayabilir.
- 31:45Enerji Verimliliğinin Önemi
- İzol geri kazanmak ve atık ısıyı geri kazanmak kuruluşlara rakamsal anlamda geri dönüş sağlar.
- Enerji maliyetlerinin artması nedeniyle enerji verimliliği önem kazanmış durumda.
- ISO 50001'in amacı prosesi doğru yönetmek, optimum şartları sağlamak enerji açısından.
- 33:40Uluslararası Platformda Enerji Verimliliği
- Enerji verimliliği sadece para değil, çevre ve gelecek açısından da önemlidir.
- Uluslararası platformda çalışan kuruluşlar için imaj ve itibar açısından büyük avantaj sağlar.
- Almanya gibi gelişmiş ülkelerde çevre yönetim sistemi, karbon ayak izi ve sera gazı hesaplaması için gereklilikler çok yüksek.
- 35:05ISO 50001 Uygulama Süreci
- ISO 50001 standardını uygulamak için öncelikle eğitim almak ve danışmanlık hizmeti kullanmak gerekebilir.
- Danışmanlık süreci, kuruluşun ölçeği, lokasyon sayısı ve veri toplama altyapısı gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.
- Belgelendirme kuruluşu seçerken akreditasyonuna (TÜRKAk, UKAS) ve müşteri profiline dikkat edilmelidir.
- 40:04Belge Yenilenmesi ve Takip Tetkikleri
- ISO 50001 belgesi üç senede bir yenilenmelidir.
- Her sene takip tetkikleri yapılmalıdır.
- Bu belge uluslararası geçerliliğe sahiptir.
- 40:35ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi
- Özgüroğlu, Sıfır Enerji Binaları ve Binalarda Enerji Verimliliği konusunu enerji yönetim açısından ele alıyor.
- ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Danışmanı Meltem Kılıç Koç ile birlikte program devam ediyor.
- Programda ISO 50001 standartının detayları inceleniyor.
- 41:03Enerji Yönetim Sisteminin Önemi
- Bir tesisde etüt yaptırdıktan sonra ilk yatırımla iyileştirme bilgileri elde edilebilir, ancak sonrasında yönetim ve süreklilik kısmı önemli bir boşluk olarak görülüyor.
- ISO 50001 standartı, enerji iyileştirmelerinden sonra süreklilik ve sürdürülebilirliği sağlama konusunda gereklilikler belirliyor.
- Standart, üst yönetimin enerji yönetimine sahiplenmesi ve çalışanlarla iletişim kurulması gerektiğini vurguluyor.
- 43:15Standartın Gereklilikleri
- ISO 50001 standartı, sürekli enerji gözden geçirmelerini ve enerji kullanım miktarlarını takip etmeyi istiyor.
- Standart, enerji kullanım noktalarını ve türlerini belirlemeyi, enerji performansını ölçmeyi ve enerji özütlerini belirlemeyi gerektiriyor.
- Enerji cihazlarının kalibrasyonunu yaparak verinin doğruluğunu sağlamak ve çalışanları eğiterek bilinçlendirmek gerekiyor.
- 45:30Uygunsuzlukların Takibi ve İncelemesi
- Standart, uygunsuzlukların takip edilmesini ve kök nedenlerinin araştırılmasını gerektiriyor.
- İç tetkikler, sistemin etkin şekilde uygulanıp uygulanmadığını kontrol etmek için önemlidir.
- Üst yönetim belli periyotlarda enerji performansını ölçüp, iyileştirme alanlarını belirlemeli ve hedefler belirlemelidir.
- 47:35Enerji Yönetim Sisteminin Faydaları
- Sistem, kuruluş içerisinde enerji kültürünü oluşturmak için önemlidir.
- Enerji yönetim sistemi, mali açıdan artılar sağlarken, imaj açısından ve çevre farkındalığı açısından da katkı sağlar.
- ISO 50001 standartı, planla, uygula, kontrol et, önlem al metodolojisi doğrultusunda on maddeden oluşur.
- 48:31Türkiye'deki Durum
- Ocak 2020'de pandemi öncesinde alan firmaların %100'ü gerçekten sisteme inanıp faydalarını görmek isteyen kuruluşlar.
- Uzun yıllar önce kurulmuş üretim sanayi sektöründeki kuruluşlarda iyileştirmeler daha fazla ve geri dönüş daha yüksek görülüyor.
- Enerji standartı şu anda çok popüler ve herkesin gündeminde, bu nedenle kuruluşlar belgeyi almak istiyor.
- 50:28ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Hakkında Bilgiler
- ISO 50001 enerji üretim sistemi sadece sanayi kuruluşlarına değil, ticari binalara da uygulanabiliyor.
- Şu ana kadar verilen hizmetlerin yaklaşık %80'i sanayi kuruluşlarına, %20'si ise ticari binalara yönelmiş.
- Binaların yüksek enerji tüketimi nedeniyle sanayide enerji yönetim gerekliliği zorunlu hale gelecek, ancak hizmet sektöründe yasal zorunluluk olma olasılığı düşük görünüyor.
- 51:54Gençlere Tavsiyeler
- Enerji yönetiminde çalışmak için farklı sektörlerde deneyim kazanmak önemlidir.
- Danışmanlık kariyeri, yeni insanlarla tanışma ve farklı sektörler görmek açısından keyifli olabilir.
- Enerji sektörü geleceğe yönelik olup, gençlere bu işlere başlamadan önce önce biraz piyasa tozu yutmaları tavsiye ediliyor.