Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Klas TV için Galip Aarkaya'nın atölyesinde yapılan bir röportajdır. Galip Aarkaya, ahşap oymacılığı sanatını yapan, dört buçuk yıllık deneyime sahip ve kalfalık unvanını kazanmış bir ustadır.
- Röportajda Galip Aarkaya'nın ahşap oymacılığına nasıl başladığı, Türkiye'de bu sanatın durumu, Osmanlı dönemindeki önemi ve hangi ağaçların tercih edildiği anlatılmaktadır. Ayrıca atölyesindeki dünya medeniyetlerinin rakamlarını içeren özel bir saat projesi ve Haydarpaşa Garı'nın restorasyon sürecinde yaptığı ahşap oymalar hakkında bilgiler paylaşılmaktadır.
- Röportajda ahşap oymacılığının zanaat ve sanat arasındaki geçiş, insanı sakinleştirici etkisi ve psikolojik tedavide kullanımı gibi konular ele alınmaktadır. Galip Aarkaya, genç öğrencileri eğiterek teknolojiye bağımlı çocukları sanata yönlendirmeye çalıştığını ve bu sanatı sevdirmek için bir akademi açma fikrini paylaşıyor.
- 00:12Galip Aarkaya'nın Ahşap Oymacılığı
- Klas TV için Galip Aarkaya'nın atölyesinde ahşap oymacılık sanatı tanıtılıyor.
- Galip Aarkaya, eserlerini hiçbir ara vermeden devam ettiriyor çünkü bir esere başladığınızda onu bırakıp başka bir şeyle uğraşmak mümkün değil.
- Ahşap oymacılık mesleği baba mesleği değil, Galip Aarkaya'nın çocukluk döneminde mahallesindeki ahşap oymacının ahşabın kokusunu ve dümdüz kalas halinde giren ağaçların sanat eserine dönüşmesini görünce ilgisini çekmiş.
- 02:23Ahşap Oymacılığın Durumu
- Galip Aarkaya, ahşap oymacılığın Türkiye'de tükenmeye yüz tutmuş sanatlar arasında yer aldığını ve bunu devam ettirmenin gerekliliğini vurguluyor.
- Türkiye'de toplam 148 ahşap oymacı var ancak sadece 17'si mesleğini devam ettiriyor, diğerleri mesleğini bırakmış.
- Ahşap oymacılığını tam layıkıyla bilen 15-16 kişi var ve bu zanaatı tam bilen 17-18 kişi tahmini olarak belirtiliyor.
- 03:34Ahşap Oymacılığın Tarihi
- Ahşap oymacılığın menşei Maraş olarak bilinir, ancak gerçek ustalar çoğunlukla İstanbul'daydı.
- Osmanlı'da bu sanata "oy" ismi verilmiş ve sedefkarlar da oymacılık sanatının yan dalları olarak sedef işlemeleri yapmış.
- Osmanlı'da üst düzey bürokrat atanırken, iki eşit yeterlilikte insan olduğu zaman oymacılık sanatını bilenin tercih edildiği belirtiliyor.
- 06:23Galip Aarkaya'nın Çalışma Yöntemi
- Galip Aarkaya, dayanıklı olan ağaçları kullanıyor ve eserin dış mekanda mı iç mekanda mı kullanılacağı ona yön veriyor.
- Hiçbir eserinde asla boya kullanmıyor, ağacın kendisinin rengi ile çalışıyor ve rengine göre ağaç seçiyor.
- Sedir, ceviz, kayın ve maun gibi ağaçları çok seviyor ve özellikle sedir ağacında çalışmak istediği eseri verebilecek en güzel doku olduğunu belirtiyor.
- 08:47Saat Tasarımı Hikayesi
- Sanatçı, atölyesindeki saat eksikliğinden ilham alarak farklı medeniyetlerin rakamlarını içeren bir saat tasarlamıştır.
- Her rakam farklı bir medeniyeti simgeliyor ve tasarım yaklaşık dokuz gün sürmüştür.
- Dört rakamı bulmak için araştırmalar yapılmış ve Mardin'deki bir kiliseden Mor Gabriel'in orijinal fotoğrafı alınarak dört rakamı tamamlanmıştır.
- 11:58Haydarpaşa Garı Hikayesi
- Sanatçı, ahşap oymacılığı dört buçuk yıl yapmış ve kalfalık alamamıştır.
- Haydarpaşa açıklarında İntepeta tankerinin patlaması sonucu gara büyük hasar vermiş ve ahşap dış mekanların oymaları tamir edilmiştir.
- Usta, sanatçıya üç ay içinde tamiratı bitirmesi karşılığında kalfalık vermiştir.
- 15:28Haydarpaşa Garı'nın Yeniden Yapımı
- Otuz küsur yıl sonra Haydarpaşa Garı'nın çatısı yandığı için yeniden restorasyon yapılmaya başlanmıştır.
- Sanatçı, restorasyon ekibine ücretsiz danışmanlık yaparak oymaların aslına uygun olarak yenilenmesini sağlamıştır.
- Kazılarda tarihi eserler bulununca restorasyon ertelenmiş ancak sonunda harika bir şekilde tamamlanmıştır.
- 17:06Sanat ve Gençler
- Sanatçı, kendi eserlerini uzaktan bile tanıyabildiğini ve her eserinde gizli bir imzası olduğunu belirtmiştir.
- Gençlerin bu zanaata ilgi göstermesi gerektiğini ve onlara zaman ayırmalarını sağlaması gerektiğini vurgulamıştır.
- Bilgisayar bağımlısı olan genç öğrencileri (17 ve 19 yaşında) eğiterek onları sanal alemden uzaklaştırmayı başarmıştır.
- 19:26Gelecek ve Sanat
- Sanatçı, teknolojinin CNC makinelerle ahşap oymacılığı ele geçirdiğini ancak şimdi gençleri teknolojiye karşı sanata yönlendirdiğini belirtmiştir.
- Genç öğrencilerinin (Mert ve Alper) vatoz balığı gibi zor projeleri başarıyla tamamladıklarını anlatmıştır.
- Yapay zekaya gelince, kodlama sistemini yönetecek olan zanaatkarların ve sanatçıların olacağını öngörmüştür.
- 21:06Ahşap Oymacılığının Geleceği
- Konuşmacı, insanların sanata olan ilgisinin arttığını ve bu durumun kendisini sevindirdiğini belirtiyor.
- Pandemi ve teknoloji gibi etkenlerin sanata ilgiyi artırdığını düşünüyor.
- Kendisinin asıl görevinin olabildiğince çok insana ahşap oymacılığı sevdirmek olduğunu ve bunu birebir eğitim vererek yapmak istediğini ifade ediyor.
- 22:50Zanaat ve Sanat Arasındaki Geçiş
- İnsanlar başlangıçta hazır heykelleri örnek alırken, öğrenmeye başladıkça kendi eserlerini yaratmaya başlıyorlar.
- Zanaatten sanata geçiş, hayal edilen şeyi kendi kafasında oluşturup, projelendirip, ergonomi, boyut ve estetik vererek kendi el işçiliğiyle ortaya sunmak anlamına geliyor.
- Kendi el işçiliğiyle ortaya sunulan eser, dünyada bir tane olup kişiye özel ve özel duygularla yapıldığı için çok değerli bir duygu yaratıyor.
- 25:21Ahşap Oymacılığının Özellikleri
- Ahşap oymacılığı "huzur" kelimesiyle tanımlanıyor çünkü bu sanat insanı dünyadan soyutlayıp zaman kavramının dışına çıkarıyor.
- Ahşap oymacılık, insanı sakinleştirici ve rahatlatıcı bir sanat dalı olup, 1700'lerde ve 1800'lerde İtalya'da psikolojik tedavide kullanılmış.
- Bu sanatta eser, sanat ve sanatçı var, üçüncü bir kişi veya düşünce yer almıyor, zaman kavramı yok oluyor.
- 28:16Sanatın Önemi
- Konuşmacı, sanatın Türkiye'de yok olmaya tutmuş sanatlar arasında yer aldığını belirtiyor.
- Sanatsever insanların yaptığı her girişimin altın değerinde olduğunu vurguluyor.
- Sanatın değerini anlayan ve sanata değer veren kişilerin bu sanatı sürdürmesi için önemli olduğunu ifade ediyor.