Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Ateş Ölçer" adlı programda sunucu ve Ömer adlı konuk, dünya siyasetindeki değişimleri ele almaktadır. Program, siyaset ve ideolojiler hakkında konuşulmayanları konuşmak amacıyla hazırlanmıştır.
- Video, popülist liderlerin yükselişi, aşırı sağın yükselişi, solun son 40 yıldaki değişimleri ve küreselleşmenin siyasi etkileri üzerine odaklanmaktadır. Konuşmacılar, popülizmin ne olduğu, neden popüler olduğu, Batı Avrupa'daki ekonomik eşitsizlik, solun klasik tabanını kaybetmesi ve doğa, göç gibi küresel sorunların siyasete yansıması gibi konuları tartışmaktadır.
- Programda ayrıca cinsiyet rolleri, kadın siyasetinin ulusalcı çizgiye yaklaşması, Amerika'daki elitlerin siyasetteki etkisi ve aşırı sağ partilerin LGBT konusundaki tutumları gibi konular da ele alınmaktadır. Konuşmacılar arasında farklı siyasi bakış açıları (hafif sol, muhafazakar, eleştirel) bulunmaktadır.
- Siyaset ve Popülizm Tartışması
- Ömer ile birlikte "Ateş Ölçer" programının yeni bir bölümüne hoş geldiniz.
- Gazetelerde ve internet sitelerinde popülist liderlerin daha fazla seçildiği görülüyor.
- Popülizm, aşırı sağ yükseliş, siyasetin değişimi ve ideolojilerin durumu gibi konular ele alınacak.
- 00:23Programın Amacı
- Vkizm solu ele geçirdi mi, aşırı sağcılar dünyayı ele geçirdi mi gibi sorular sorulacak.
- Bugün dünya siyasetini ve konuşulmayanları konuşmak için birlikte.
- Konuşmacı geçen hafta Türkiye'de, bu hafta Fransa'da olduğunu belirtiyor.
- 00:49Müzik Tartışması
- Videoya duygusal müzik konulması öneriliyor.
- White müzikin enerjiyi düşürdüğü ve dinlemek işkence olduğu belirtiliyor.
- Vahit'in gece uyumak için White müzik dinlemekten hoşlandığı, konuşmacının ise bunun hoşuna gitmediği söyleniyor.
- 01:30Popülist Liderlerin Yükselişi
- Gazetelerde Ömer Orbán, Trump ve Bolsonaro gibi popülist liderlerin seçildiği görülüyor.
- Popülist liderler aşırı sağ yönetimi ele geçirmiş durumda.
- Konuşmacı, sevmediği kişilere "popülist" denmesinin bir alışkanlık haline geldiğini belirtiyor.
- 02:46Popülizmin Tanımı
- Kasmood adlı Hollandalı akademisyen 2004'te popülizmi "yumuşak bir ideoloji, retorik ve siyasi tutum" olarak tanımlamış.
- Popülist liderler genellikle "elitler var, bizim çıkarımıza karşı savaşıyorlar, siyaseti ele geçirdiler ve biz temsil edilmiyoruz" şeklinde benzer izlekler kullanıyor.
- Popülizm yeni bir şey değil, 1800'lerde ve 1900'lerde de benzer çatışmalar görülmüş.
- 04:00Popülizm ve Demokrasi İlişkisi
- Popülizm demokrasiden ayırabileceğimiz bir şey değil, demokrasinin özünde popülizm var.
- Demokrasi "demos" (halk) ve "demos" (halkın çıkarı) kavramlarından oluşur.
- Popülizmde de elitler ve halk arasında bir çatışma var, bu çatışma tüm ideolojilerde görülen bir temadır.
- 05:45Popülist Liderlerin Başarısı
- Popülist liderler güçlü bir retorik ve dil kullanarak başarılı oluyorlar.
- Popülist liderler "biz halkız, biz güçlüyüz, bizi ezecekler" şeklinde nefret dili kullanıyorlar.
- Popülist liderler, şeytanlaştırılan gruplar (azınlıklar, LGBT bireyler) gibi farklı grupları hedef alıyorlar.
- 07:23Popülist Liderlerin Zamansal Yaklaşımı
- Popülist liderler tartışmaları zamansal olarak kısa vadede çözeceklerini iddia ediyorlar.
- Trump gibi liderler "beni seçin ve ben altı ayda duvar inşa edeyim" gibi kısa vadeli çözümler sunuyorlar.
- Popülist liderler kolay çözümler önerirken, yapısal yaklaşan siyasetçiler uzun vadede çözülebilecek yapısal problemler olduğunu belirtiyor.
- 09:13Siyaset ve Pop Kültürü
- Konuşmacı, mantıklı ve uzun vadeli planların yerine, hızlı ve etkileyici söylemlerin daha etkili olduğunu belirtiyor.
- Siyasetin amacı daha fazla kazanmak ve güçlü bir söylemle hikaye yaratabilmektir.
- Türkiye'de siyasetin bu şekilde sıkışması, siyasi katılımın başka yolları olmamasından kaynaklanmaktadır.
- 10:57Avrupa'da Siyaset
- İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra liberal düzen, neoliberalizm ve Avrupa Birliği gibi kurumlar siyasetin çerçevesini netleştirmiş ve dışına çıkmak mümkün olmamaya başlamıştır.
- Avrupa'da siyaset çok oturmuş, uzmanlık siyaseti ele geçirmiş ve bürokrasi çok güçlü hale gelmiştir.
- Avrupa'daki en güçlü siyasi ideoloji oy kullanmamak ve siyasete katılmamaktır; Fransa'da Macron'un %25 oy almasına rağmen %30-32 oranında insanlar oy kullanmamaktadır.
- 13:32Küreselleşme ve Ekonomik Değişimler
- Son 30-40 yılda küreselleşme olgusu, 1970'lerin ekonomik modelini bozmuştur.
- Fabrikalar daha ucuza gidebilmek için Çin, Vietnam ve Türkiye gibi ülkelere taşınmış, bu da Batı Avrupa'daki insanların maaşlarını düşürmüştür.
- Bu insanlar artık düşük maaşlı endüstrilerde veya yeni açılan servis sektöründe çalışmakta ve gelirlerinin azalması nedeniyle öfkelenmektedir.
- 15:01Eşitsizlik ve Refah Artışı
- 1970'lerden sonra Avrupa'da daha fazla para kazanılmış, eğitimli olanlar en üst seviyede yer almıştır.
- İyi eğitimli, İngilizce bilebilen ve dünyada mobilyası olanların refahı artarken, eski eğitimsiz endüstride çalışan insanlar refahını kaybetmiştir.
- Batı'da prodaktif olmayan hizmet sektörü çalışan gençlerin hayat standardı 30 yıl öncesine göre çok düşmüştür.
- 17:06Globalleşme ve Siyasetten Soğuma
- Konuşmacı, globalleşmenin öfkesini anlamaya çalıştığını ve bu öfkenin siyasetten soğumaya neden olabileceğini belirtiyor.
- Öfkenin siyasetten kopmaya değil, siyasi elitlerle birlikte daha büyük mobilizasyona yol açabileceğini savunuyor.
- Kırk yılda sadece sanayi ve ekonomi değil, siyasetin sosyolojisi de değiştiğini vurguluyor.
- 18:01Solun Değişimi
- Kırk sene önce sol, işçi politikaları ve yerel siyaseti savunurken, Avrupa Birliği'ne, küreselleşmeye ve neoliberalizme karşı duruyordu.
- 2000'lerin başında Avrupa'da Avrupa Birliği'ne karşı mı olunacağı tartışması solu böldü ve Avrupa Birliği destekçileri kazandı.
- Solun yapısı değişti; liberal sol, küreselleşme savunan sol, göç ve iklim değişikliği gibi yeni ajandaları alan sol ve okizm gibi farklı sol akımları oluştu.
- 20:32Solun Yeni Kitlesi ve Kayıpları
- Solun artık yeni kitlesi eğitimli ve şehirli insanlar oldu, klasik işçi tabanı kaybedildi.
- Fransa'da solcular Le Pen'e oy vermeye başlamış, Le Pen'in babasına oy verenlerin %45'i işçi sınıfından.
- Sol, ekonomi temelli anlatıyı sahiplenmesi özelliğini kaybetti ve ekonomi konusunda da solun ölmesi söz konusu.
- 22:12Yeni Siyaset ve Solun Pozisyonu
- Dünyada yeni siyaset var: doğa ve göç konularında solcuların bir şey söylemesi gerekiyor.
- Sol göçmen konusundaki pozisyonundan dolayı sürekli kan kaybına uğruyor.
- Solun perspektiften bakıldığında marjinal kesimlerle işbirliği tutması şaşırtıcı değil.
- 23:09Küresel Sorunlar ve Siyasi Çözüm Arayışı
- Siyasi sorunlar gittikçe küreselleşiyor; göç meselesi ve iklim krizi küresel sorunlar.
- İklim krizi gibi konulara "doğaya sahip çıkalım" diyerek oy almak zor, yüzde 3-5 alabilirsiniz.
- Avrupa'da sağ ve sol merkeze geldi, ancak aşırı sağ daha güçlü olabiliyor, aşırı sol güçlü olamıyor.
- 24:34Solun Ajandası ve Sağın Tepkisi
- Dünyanın yeni sorunları (göç ve iklim) noktasında insanlar reaksiyoner tavır gösteriyor.
- Sol bu ajandayı ittiriyor ve insanlar feragat vermek istemedikleri için sağ partiler reaksiyoner tarafını kullanmaya başlıyor.
- Sol bu sorunları siyasete sokmaya çalışıyor, ancak çözüm önermiyor.
- 25:50Göç Sorunu ve Çözüm Arayışı
- Sol ve liberal çevreler göçü bir realite olarak kabul edip entegre etmeyi öneriyor, bu bir çözüm değil.
- Sağ ise göç sorununu kabul etmek istemiyor ve başka bir yol arıyor.
- Sol gerçek meseleleri bıraktı, belirsiz konuları tartışmaya başladı.
- 26:30Eğitim ve Siyasi Destek
- Sağ ve solun kimin desteklerini anlamak için eğitime bakmak gerekiyor.
- Zengin olan insanlar ve işçi sınıfı sınıfsal niteliğini kaybetti, ekonomi üzerinden.
- Üniversitelerde kültürel olarak ilerici olmak ve İngilizce bilmek solcu olma göstergesi haline geldi.
- 27:26Demokratların Ekonomik Sorunları
- Demokratlar ve Avrupa'daki solcular ekonomi konuşmuyor değil, ancak sağcıların propagandası var.
- Demokratların kendi içerisinde ekonomik olarak homojen olmaması, güçlü söylemler üretmesini engelliyor.
- Amerika'daki elitlerin gücü ve neredeyse oligarşik bir yapı olduğu, zenginlerin siyasetteki etkisinin çok fazla olduğu belirtiliyor.
- 29:00Fransa'da Aşırı Sağ ve LGBT
- Le Pen'in yakınındaki insanların homoseksüel olduğu ortaya çıktı ve açıklandı.
- Aşırı sağ gruplar LGBT araçlar konusunda ilerlemeci ve progresif olmuş.
- Konuşmacı "Aşırı Sağın Avrupa'daki Artan Kadın Yüzü" adlı bir yazı yazmış.
- 29:33Avrupa'da Kadın Siyaseti ve Aşırı Sağ
- Avrupa'da aşırı sağa feminist retoriği daha fazla kullanılıyor ve feminist retorik de gittikçe aşırı sağa yakınlaşıyor.
- Normalde kadın siyaseti uzun süre progresifti, ancak Avrupa'da göçmen karşıtlığı ve İslam karşıtı en kolay kadın siyaseti üzerine kuruluyor.
- Le Pen'in "Göç krizi aynı zamanda Avrupa'da da kadın hakları krizinin başlangıcıdır" diyerek kadın siyasetinde aşırı sağa yakınlaştığını gösteriyor.
- 30:41Amerika Seçimlerinde Cinsiyet ve Siyaset
- Amerika seçimlerinde demokratlara oy verenler ağırlıklı olarak bekar kadınlar, cumhuriyetçiler oy verenler ise bekar genç erkekler ve evli erkekler.
- Evli kadınlar cumhuriyetçilere oy veriyor, bu toplumsal normlara bağlı olmak ve kadın-erkek rollerini devam ettirmek anlamına geliyor.
- Avrupa ve Amerika'da evlenmeyi tercih etmek muhafazakarlık olarak görülüyor.
- 31:42Yeni Kadınlık ve Erkeklik Rolleri
- Yeni kadınlık ve erkeklik rolleri var, Türkiye'de de öfkeli gençler var ve maskülen değerler çok önemli.
- Öfkeli olmak, maskülen değerlere sahiplenmek ve feminizmin erkekliğin rolünü sarstığını düşünmek önemli.
- Amerika'da bekar erkeklerin ağırlıklı olarak cumhuriyetçilere oy vermesi, haklarını yenildiğini düşünmeleri ve toplumsal olarak ezildiklerini düşünmeleriyle açıklanabilir.
- 32:54Siyaset ve Öfke
- Batıdaki sahan psikopolitiği şu an "biz kaybediyoruz ve öfke üzerinden" şeklinde.
- Siyaset yapmak birilerine düşmanlaştırmaktır ve kullanmaktır.
- Sağcıların yaptığı öfkenin kanalize edilmesi ve bir öfke yaratılması sapına kadar siyasettir, Türkiye'de Aziz Yıldırım'ın Fenerbahçe'ye düşman yaratması bunun en güzel örneklerinden biri.