Buradasın
Akıl Odası: Türkiye-Amerika İlişkileri ve Uluslararası Politika
youtube.com/watch?v=qHj5ytQYPT8Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Akıl Odası" adlı programda sunucu, Prof. Dr. Süleyman Seyfi Öğün ve Prof. Dr. Çağrı Erhan gibi konuklarla birlikte güncel uluslararası konuları tartışmaktadır. Programda ayrıca Hakan Fidan (MIT Müsteşarı olarak görev yapmış bir diplomat) ve diğer panelistler de yer almaktadır.
- Video, Rusya-Türkiye-Iran-Suriye zirvesi, Türkiye-ABD ilişkileri, Fidan-Blinken görüşmeleri ve İsviçre'nin NATO üyelik süreci gibi uluslararası politika konularını ele almaktadır. Programın yapısı, önce Rusya-Türkiye-Iran-Suriye zirvesi ve "yol haritası" konusunu inceleyerek başlamakta, ardından zenginlik, marjinalizm ve kültürel değerler üzerine bir sohbet geçiş yapmakta ve son olarak Türkiye-Amerika ilişkileri ve diplomatik görüşmeler üzerine detaylı bir analiz sunmaktadır.
- Programda ayrıca kapitalizmin insan davranışlarını nasıl şekillendirdiği, zenginlik ve trajediler arasındaki çelişki, bilgi görgüsüzlüğü, medyanın sansasyonel haberlere odaklanması ve önemli küresel sorunların önemsizleştirilmesi gibi toplumsal konular da tartışılmaktadır. İsviçre'nin NATO üyelik sürecinde Türkiye'nin tutumu ve Hakan Fidan'ın 15 yıllık tecrübesinin büyük bölümünün Amerika Birleşik Devletleri ile ilişkiler ve PKK/FETÖ ile mücadele konularında olduğu vurgulanmaktadır.
- 00:17Akıl Odası Programı'nın Konuları
- Programda Rusya, Türkiye, İran ve Suriye zirvesi ve ABD Dışişleri Bakanı Blinken ile Türkiye Dışişleri Bakanı Fidan'ın görüşmesi ele alınacak.
- Kazakistan'ın zirve sonrası açıklaması, yol haritası konusunda Ankara'nın memnuniyetini yansıtmaktadır.
- Blinken'in Ukrayna'yı iyileştirme girişimi kapsamında Türkiye'nin dahil olmadığı bir toplantı düzenlediği belirtiliyor.
- 02:54Programın Konukları
- Programa Aynur Özgüler, Prof. Dr. Süleyman Seyfi Öğün ve Prof. Dr. Çağrı Erhan konuklar olarak davet edilmiştir.
- Konuklar, programın ana konularını tartışacaklardır.
- 03:10Titanik Denizaltı Gezisi Tartışması
- Zengin iş adamlarının Titanik gemisini görmek için denizaltıyla dalış yapması konusunda bir tartışma yaşanmaktadır.
- Konuklar, bu tür bir denizaltı gezisine katılmak isteyip istemediklerini sorgulanmaktadır.
- Titanik'in bir felaket yeri olduğu ve Avatar filminin yönetmeni Cameron'ın buraya turistik bir gezi olarak gelmemesi gerektiğini belirttiği açıklamaları paylaşılır.
- 06:36Avangart ve Marjinalizm
- Toplumların ve cemiyetlerin avangartlara, öncülere ihtiyacı vardır, ancak marjinal olmak avangart olmanın ötesine geçmiştir.
- Marjinalizm, olağan, yaygın ve konvansiyonel şeylerden ayrılıp tüketimde farklılık yaratmak şeklinde bir reflekse dönüşmüştür.
- Zenginlerin içinde, orta sınıfların içinde ve alt orta, orta orta, üst orta sınıflar arasında prestij ve şerefiye listesi üzerinden bir kültür dalaşı vardır.
- 10:22Tüketim ve Görgü
- Sigmund Bauman'ın anlattığı gibi, bu marjinalizm bir kültürel dalaştır ve kavgadır, prestij gibi dokunulması zor bir şey üzerinden birilerini diskalifiye etmektedir.
- Zenginlik önemli değildir, zenginliği taşımak önemlidir ve bu görgü işidir.
- Tüketimin kendini sürdürebilmesi için görgü kurallarını yıkması gerekir, görgüye dayalı bir toplum direniyorsa tüketim girmez oraya.
- 13:20Bilgi Görgüsüzlüğü ve Medya
- Her zaman doğru bilgiyle de görgüsüzlük yapılıyor, malumat vuruşluk, hodfüruşluk ve bilgi arsızlığı yaşanıyor.
- Bir bilgiyi nerede kullanmak gerekir, nasıl kullanmak, nasıl taşımak gerekir gibi konular üniversitelerde öğretilmiyor.
- Medya, ciddi medeniyet problemleri yerine marjinal ve sansasyonel şeylerle ilgilenerek toplumu yanlış yönlendiriyor.
- 14:39Marjinalizmin Tehlikeleri
- Marjinalizm meselesinden yakayı kurtarması gerekiyor insanlığın, aksi takdirde çok geç olabilecek bir noktaya geliveririz.
- İnsanlar önemli sorunlar yerine, marjinal ve önemsiz konulara odaklanıyor.
- Birçok kişi uzay uçuşu gibi pahalı deneyimleri sadece "organdan çıkan bir anı" yaşamak için yapıyor.
- 18:55Uluslararası Hukuk ve Etiği
- Uluslararası hukuk, devletlerarası ilişkilerde insanlardan ve yöneticilerin düşünceleriyle şekillenen uluslararası etik üzerine inşa edilmiştir.
- Birleşmiş Milletler'in başlangıcında "kimse kimseye saldırmayacak, barışı ihlal etmeyecek" ilkesi, binlerce yıllık "öldürmeyeceksin" emrine dayanmaktadır.
- Birleşmiş Milletler'in ekonomik düzen tesis etme amacı, adil servet dağıtımını sağlamak ve kabileler, klanlar, devletler arasındaki çatışmaları önlemek içindi.
- 20:14Ekonomik Çelişkiler ve İnsan Davranışları
- Uluslararası alanda etik, ahlak ve moral değerlerinin durumu önemlidir; örneğin, 12 bin kişinin ölümü trajedisi yaşanırken, bu olaya gösterilen ilgi ve reaksiyonlar farklılık göstermektedir.
- Kapitalist düzende, trajedilerin paraya dönüştürülmesi ve ekonomik değer kazanması mümkün olmaktadır; örneğin, bir olaydan dizi, kitap veya yayınlar çıkarmak mümkündür.
- İnsan davranışlarında psikolojik ve ekonomik boyutlar vardır; zenginlerin tehlikeli işlere atılmaları sadece zenginliklerinden değil, aynı zamanda sosyal medya üzerinden bir şeyi başkalarıyla paylaşmak isteğiyle de ilgilidir.
- 24:40Kapitalizmin Psikolojik ve Ekonomik Boyutları
- Kapitalizm, insanların "bir şeyi başkalarıyla paylaşmak" isteği gibi zafiyetlerini keşfetmiştir; bu, geçmişteki kralların saraylarını zenginleştirmeleri ve günümüzde insanların yeni teknoloji ürünlerini kredi ile satın almaları gibi davranışlarda görülmektedir.
- Ekonomik boyutta, paranın etrafındaki her şeyi satın alabilme durumunda bile, daha öne geçmek için insanlar "içi dışına çıkacak" deneyimler aramaktadır.
- Kapitalizm, her şeyi metalaştırma ve en yüksek fiyata satma prensibiyle çalışmaktadır; Che Guevara'nın bile reklam unsuru ve tişört malzemesi haline gelmesi bu çelişkinin bir örneğidir.
- 27:29Dışişleri Bakanları Görüşmesi
- Türkiye Dışişleri Bakanı Fidan ile Amerika Dışişleri Bakanı Blinken'in görüşmesi gerçekleşmiştir, ancak görüşmenin içeriği hakkında detaylı bilgi verilmemiştir.
- Blinken, Fidan'ı "mevkidaşım değil, sırdaşım" olarak tanımlamış ve Türkiye ile uzun yıllardır birlikte çalıştıklarını belirtmiştir.
- Görüşmede NATO zirvesi, İsveç'in katılım süreci, savunma ve ekonomik işbirliği konularında ilerleme kaydedilmesi hakkında konuşulacağı belirtilmiştir.
- 32:34NATO Zirvesi ve İsveç Üyeliği
- NATO zirvesinde İsveç'in NATO üyeliği konusunda ilerleme sağlanacak, ancak konuşmacı bu konuda Türkiye için olumlu bir şey olmadığını belirtiyor.
- Amerika'nın F-22 uçaklarının, dünyanın en gelişmiş savaş uçaklarından olan ve beşinci nesil savaş uçaklarının en gelişmiş olanlarının Türkiye'nin yakınına üs olarak geldiği belirtiliyor.
- Pentagon'un merkezi kuvvetler komutanlığı, Rusya'yı eleştirerek Rus hava kuvvetlerinin Suriye üzerinde sürekli uçuş yaptığını ve "hava sahasını ihlal ettiğini" iddia ettiğini açıklıyor.
- 36:56Dışişleri Bakanı Fidan'ın Görüşmeleri
- Konuşmacı, Dışişleri Bakanı Fidan'ın görüşmelerinden beklentisi olmadığını, çünkü görüşmenin öncesinde olumlu bir hava oluşmadığını belirtiyor.
- Biden ve Erdoğan'dan olumlu açıklamalar beklenirken, soğukluk devam ettiğini ve İsveç konusunda Türkiye'nin tutumunun net olduğunu söylüyor.
- Fidan'ın ilk defa Dışişleri Bakanı olarak yeni bir rolde olduğunu ve bu tecrübesini artıracak bir zemin olduğunu vurguluyor.
- 39:14Diğer Diplomatik Görüşmeler
- İngiltere Dışişleri Bakanı ve Savunma Bakanı ile de İsveç konuşması yapıldığı belirtiliyor.
- Fidan'ın İngiltere Dışişleri Bakanı ile görüşmesinin daha önemli olduğu, ancak bu konuda özel bir açıklama yapılmadığı söyleniyor.
- Londra zirvesinden önce Blinken'in Pekin'i ziyaret ettiği ve görüşmelerden sonra Biden'in "diktatör" dediği belirtiliyor.
- 46:54Zirve Terimini Kullanımı
- Konuşmacı, "zirve" kelimesinin yanlış kullanımına dikkat çekiyor; iki dışişleri bakanı arasında yapılan görüşmelerin "zirve" olarak adlandırılmasına karşı çıkıyor.
- Zirve, devlet başkanları seviyesinde yapılan, önemli konular etrafında toplanan üst düzey toplantıları ifade etmeli, iki kişinin masanın etrafında toplanmasıyla aynı seviyede olmamalı.
- Günümüzde sosyal medya ve medya, doğru ve yanlış terminolojiyi yayıyor; çocuklar televizyondan duyarak terimlere hakim oluyor ve bunu düzeltmek çok zor.
- 49:13Hakan Fidan'ın Amerika İlişkileri
- Hakan Fidan, son on beş yıldır TİKA başkanlığı, MIT müsteşarlığı ve dışişleri bakanlığı gibi görevlerde bulunmuş bir diplomat.
- Fidan'ın tecrübesinin büyük bir bölümü Amerika Birleşik Devletleri ile ilişkiler kurmak, PKK ve FETÖ ile mücadele etmek üzerine odaklanmış.
- Amerika'yla olan işlerini sıfırdan öğrenmeye gerek yok, çünkü içinde temel aktörlerden biri olarak defalarca Blinken, Biden ve Amerikan istihbarat teşkilatı başındaki adamla görüşmeler yapmış.
- 51:50Londra Toplantısı ve İsviçre Meselesi
- Londra'da yapılan toplantı, Türk-Amerikan görüşmesi değil, Ukrayna iyileştirme konferansı çerçevesinde bir araya gelen tarafların ikili görüşmeleri dizisidir.
- İsviçre meselesi, Madrid'de kurulmuş olan üçlü mekanizmanın (Finlandiya, İsviçre ve Türk istihbarat teşkilatları arasında) önemli bir konusudur.
- Türkiye, İsviçre'nin NATO'ya üye olabilmesi için Madrid konferansında belirlediği yükümlülükleri yerine getirmesini beklemektedir.
- 55:38İsviçre Meselesinin Durumu
- İsviçre başbakanı, yükümlülüklerinin tamamını yerine getirdiğini iddia ederken, Türkiye'nin duruşu değişmemiştir.
- İsviçre meselesi, Türkiye ile Amerika arasında bir pazarlık konusu değildir.
- Türkiye, İsviçre'nin NATO'ya üyelik hale getirdiği ahitleşme konusunda kararlıdır.