Buradasın
Yenidoğan Canlandırma ve Solunum Hastalıkları Eğitim Videosu
youtube.com/watch?v=ohc5wj-oQZkYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan, TUS sınavına hazırlık amacıyla hazırlanmış kapsamlı bir eğitim içeriğidir. Eğitmen, soru-cevap formatında konuyu anlatmaktadır.
- Video, yenidoğan canlandırma sürecinin tüm aşamalarını ve yenidoğan solunum sistemi hastalıklarını detaylı şekilde ele almaktadır. İlk bölümde canlandırma öncesi prenatal risk faktörleri, hazırlık aşamaları ve başlangıç basamakları anlatılırken, devamında mask ambuyla PPV uygulaması, ventilasyon düzeltici basamaklar ve kullanılan ilaçlar açıklanmaktadır. Son bölümde ise RDS, BPD, mekonyum aspirasyon sendromu, perspulmoner hipertansiyon, konjenital diyafragma hernisi ve masif pulmoner hemoraj gibi hastalıkların tanı, risk faktörleri ve tedavi yöntemleri incelenmektedir.
- Eğitim içeriği, sağlık profesyonelleri için yenidoğan canlandırma ve solunum hastalıkları konusunda güncel bilgiler sunmakta, özellikle prematüre bebeklerde uygulanması gereken özel bakım yöntemleri ve modern tedavi yaklaşımları hakkında detaylı açıklamalar içermektedir.
- 00:02Yenidoğan Canlandırması Genel Bilgiler
- Yenidoğan canlandırması ikinci düzeyde uygulanır ve acil durumlarda kılavuza uygun uygulamalar yapılmalıdır.
- Canlandırma öncesi prenatal risk faktörlerinin sorgulandığı temel sorular: beklenen gestasyon yaşı, amniyon sıvısı uyumluluğu, bebek sayısı ve ek risk faktörleridir.
- Bebeğin introtörün post türünü sorgulamak temel dört sorudan biri değildir.
- 00:46Canlandırma Öncesi Hazırlık Aşamaları
- Riskli doğum beklenmiyorsa, canlandırma başlangıç basamaklarını (ısıtma, pozisyon verme, aspirasyon, kurulama) bilen bir kişi olmalıdır.
- Riskli doğum bekleniyorsa veya çoklu gebeliklerde, yeni doğan canlandırma uygulaması eğitimi almış ek bir kişi gereklidir.
- Canlandırma takım üyeleri kendi aralarında bir lider seçmelidir.
- 01:43Doğduktan Sonraki İlk Değerlendirme
- Doğduktan sonra bebeğin termi tonusu, solunumu, ağlaması ve postürü değerlendirilir.
- Eğer bebeğin solunumu, ağlaması ve postürü iyi ise rutin bebek bakımı uygulanır.
- Kurulama işlemi, başından başlayarak kuru, ılık çarşafla yapılır ve şapka giydirilir.
- 02:30Prematür Bebeklerde Kurulama
- Düşük prematür bebeklerde (30-32 haftanın altında) kurulama işlemi yapılmadan önce polietilen torbaya alınır.
- Isı kaybını engellemek için polietilen torbaya alınan bebek, radyant ısıtıcı veya küvözde ısı sağlanır.
- Rutin aspirasyon yoktur, sadece gerektiği durumlarda ağız ve burun aspir edilir.
- 03:33Başlangıç Basamakları ve Taktil Stimulation
- Bebeğin solunumu yeterli değil, ağlamıyor ve postürü iyi değilse, 15 saniye içinde başlangıç basamakları uygulanır.
- Yeterli solunum yapılmadığı durumda ek taktil stimulation (ayak tabanına fiske vurmak veya sırtını sıvazlamak) verilmelidir.
- Başlangıç basamakları uygulandıktan sonra yeterli solunum yapılmadığı durumda, 30 saniye içinde ek taktil stimulation verilmelidir.
- 04:25Solunum Değerlendirmesi ve Kalp Atış Hızı
- Yeterli solunum için bebeğin iyi bir göğüs hareketi olması gerekir, iç çekme tarzı solunum etkisizdir.
- Etkili solunumda kalp atış hızı 100'ün üzerinde olmalıdır.
- Kalp atış hızını izlemek için tercih edilen yöntem üç kanallı EKG'dir, nabız oksimetresi özellikle kalp atış hızı düşük olduğunda yanlış sonuç verebilir.
- 05:55Siyanoz Durumunda Tedavi
- Kalp atış hızı 100'ün üzerinde, solunumu yeterliyse ancak siyanoz varsa, oksijen saturasyonu ölçülerek serbest oksijen başlamak gerekir.
- Serbest oksijen vermek için anestezi balonu ve maske, T-piece canlandırıcı ve maske tercih edilen yöntemlerdir.
- Kendi şişen balon üzerinde açık rezervuar kullanılabilir, ancak kendi şişen balona bağlı maske kullanılmaz.
- 06:58Post Ventilasyon Uygulaması
- Başlangıç aşamaları uygulandıktan sonra hala iç çekme tarzı solunum varsa veya kalp atış hızı 100'ün altında ise mask-ambu ile post ventilasyon başlanır.
- 35 hafta ve üzeri gestasyonlu bebeklerde %21 oksijenle mask-ambu ile PPV yapılır.
- 35 haftadan küçük bebeklerde %20-30 arasında bir oksijenle mask-ambu ile PPV yapılır.
- 08:23Post Ventilasyon Maske Kullanımı
- Post ventilasyon maske hem ağzı hem burnu içerecek kadar büyük olmalı, ancak çene sınırını ve göz hizasını geçmemelidir.
- Anatomik maskeler veya yuvarlak maskeler kullanılabilir.
- Maske ağzı ve burnu yeterince içermeli, hava kaçıracağı kadar büyük olmamalı ve doğru pozisyonda olmalıdır.
- 10:08Yeni Doğan Canlandırma Uygulaması
- Yeni doğan canlandırma uygulamasında mask-ambu ile PPV (pozitif basınçlı ventilasyon) başlıyor.
- 35 haftanın üzerindeki bebeklerde %21'lik oksijenle PPV uygulanıyor.
- Eskiden bebeklere mask-ambuyla PPV yapmadan önce entübe edip transnasal aspirasyon yapıyordu, ancak günümüzde bu uygulanmıyor.
- 10:42PPV Uygulaması ve Değerlendirme
- PPV sırasında 15 saniyede kalp hızı ve göğüs kafesinin yeterince kalkıp kalkmadığı değerlendiriliyor.
- 30 saniye PPV sonrası tekrar kalp hızı değerlendiriliyor ve gerekli karar veriliyor.
- Kalp tepe atımında yeterince artış ve göğüs kafesinde yeterince kalkma yoksa ventilasyon düzeltici basamaklar uygulanır.
- 13:08Ventilasyon Düzeltici Basamaklar
- Ventilasyon düzeltici basamaklar: maskeye yeniden yerleştirme, başa pozisyon verme, ağız ve burun aspirasyonu, ağız açma, basınç arttırma.
- Alternatif yollar: endotrakeal entübasyon veya largel maske uygulaması.
- Ventilasyon düzeltici basamaklarla göğüs kafesinin kalkışı sağlandıysa 30 saniye daha mask-ambuyla PPV uygulanır.
- 14:46Göğüs Kompresyonu ve İlaç Uygulamaları
- Kalp tepe atımı 55 saniye ve altında kalıyorsa entübe etmek veya largel maske uygulamak gerekir.
- Göğüs kompresyonu başlandığında oksijen konsantrasyonu %100'lik oksijene geçmek gerekir.
- 30 saniye göğüs kaldıran PPV ve 60 saniye göğüs kompresyonu sonrası hala kalp atımı 60'ın altındaysa adrenalin uygulanır ve göğüs kompresyonu artı post ventilasyona devam edilir.
- 18:18İlaç Kullanımı
- Yeni doğan canlandırma uygulaması sırasında atropin, aminofilin, kalsiyum, kafein, sodyum bikarbonat ve naloksan kontrendike ilaçlardır.
- Canlandırma sonrası kullanılabilen ilaçlar: dopamin, adrenalin, antibiyotikler ve sodyum bikarbonat.
- Sodyum bikarbonat özellikle persistan asidoz durumunda 1 mEq/L/min hızında, 2 mEq/kg %4,20'lik dozda kullanılabilir.
- 20:49Prematür Bebeklerde Apne
- Yenidoğan'da apne ciddi bir durumdur ve prematür bebeklerde idiyopatik prematür apne veya ciddi patolojik apne olabilir.
- Patolojik apne: 20 saniyeden uzun sürer, bradikardi veya siyanoz eşlik eder veya 2. haftadan sonra ortaya çıkar.
- İdiyopatik prematür apne: 20 saniyeden kısa sürer, bradikardi veya siyanoz eşlik etmez ve hayatın ilk 2 haftasında ortaya çıkar.
- 22:29Yenidoğan'da Apne ve Bradikardi Nedenleri
- Yenidoğan'da apne ve bradikardi nedenleri arasında arteriyel hipotansiyon, hipertansiyon, hipokalsemi, hiperglisemi, hiperamonemi ve organik asitler bulunur.
- Anemi ve polis (polisitemi) apne nedeni olarak düşünülmez.
- Vücut ısısının hem düşük (hipotermik) hem yüksek (hipertermik) olması apne nedenidir.
- 23:51Persistan Prematür Apne Tedavisi
- Persistan prematür apne tedavisinde nazal spep uygulaması ve ısıtılmış nemli yüksek akım nazal kanülle oksijen verilmesi yapılır.
- Etki etmezse metilksantin (teofilin ve kafein) verilir.
- Antiasitlerin apne tedavisinde yeri yoktur çünkü gastroözofaji reflü ile apne arasında ilişki yoktur.
- Antiasitlerin kullanımı prematür bebeklerde sepsis, nekrotizan enterokolit, apne ve bradikardi riskini artırır.
- 25:20Prematür Bebeklerde Kafein Kullanımı
- Kafein apne sıklığını ve ciddiyetini azaltır.
- Mekanik ventilasyondan ekstübasyonu hızlandırır.
- Bronkopulmoner displazi gelişim riskini azaltır ve nörogelişimsel prognozu iyileştirir.
- RDS gelişim riskini azaltmak gibi bir özelliği yoktur.
- 25:55Yenidoğan'da Solunum Sistemi Hastalıkları
- Diyabetik anne, sezeryan doğum, 36 haftalık prematür, erkek bebeğinde solunum sıkıntısı, siyanoz ve derinleşmiş akciğer grafisi RDS ile uyumludur.
- RDS risk faktörleri: diyabet anne, sezeryan doğum, prematür olma, erkek bebek olma, asfiksi, hipotermi, çokul doğum, etkilenen kardeşi öyküsü ve hipovolemi.
- RDS riskini azaltan etkenler: materyal kronik hipertansiyon, uzamış erken membran rüptürü, annede steroid profilaksi ve maternal eroin kullanımı.
- 29:20RDS ve Diğer Hastalıkların Ayırımı
- Mekomaspirasyon sendromu term-poster bebeklerde karşımıza çıkar ve radyolojide farklıdır.
- Grup B streptokok pnömonisi ve total pulmoner venöz dönüşü anomalisi klinik ve radyolojik olarak ayırt etmek zordur.
- Grup B streptokok pnömonisi kan kültürüyle, total pulmoner venöz dönüşü anomalisi ekokardiyografi ile ayırt edilir.
- 30:31RDS ve Antenatol Steroid Tedavisi
- RDS neden olan konjenital alveoller proteinozidir (konjenital surfaktan B eksikliği).
- 24-36 hafta aralığında doğum beklenen bebeklere betamatizon uygulaması önerilir.
- Antenatol steroid tedavisi ciddi intravetekanama, RDS, yeni doğan bebeklerin genel mortalitesi ve anti-asteroid nörogelişimsel yetersizlik insidansını azaltır.
- Antenatol steroid tedavisi materyal koruyan ve perseps, materyal ölüm, koryonit ve sepsis riskini artırmaz.
- 31:47RDS Tedavisi ve Bronkopulmoner Displazi
- RDSli bebeklere nasal pozitif havayolu basıncı azal (SPAP) uygulanır, oksijen saturasyonu %90'nın altındaysa mekanik ventilasyon ve egzojen surfaktan uygulanır.
- Grup B steptokok pnömonisi ile RDS klinik ve radyolojik olarak ayırt edilmediği için kan kültürü sonuçları gelinceye kadar ampirik antibiyotik tedavisi başlatılır.
- RDS ile prematür bebeklerde inhale nitro oksit tedavisi herhangi bir fayda sağlamamıştır.
- 32:47Bronkopulmoner Displazi Tanısı ve Risk Faktörleri
- Prematür bebeklerde 28 günden fazla oksijen tedavisi alan ve postmenstrual 36. haftada veya taburcu edildiğinde oksijen ihtiyacı devam edenler bronkopulmoner displazi (BPD) tanısı konulur.
- BPD riskini arttıran durumlar arasında ventilatörün hacim travması, oksijen destek tedavisi, koryoamniyotik enfeksiyonlar, hiper volemi ve gelişim geriliği yer alır.
- BPD riskini azaltmak için doğum salonunda erken nasal SPAP yapılması, erken entübasyon ve surfaktan uygulaması, preterm apnesi için kafein tedavisi ve endokrin bozukluk tedavisi önerilir.
- 36:39Yenidoğan Geçici Takip Nesi (TTN)
- Geç prematür, sezeryanla doğan, diyabetik ve asmatik anne çocuğu olan bebeklerde solunum sıkıntısı, yüksek solunum sayısı ve radyolojide periferik hava artışı görüldüğünde en olası tanı TTN'dir.
- TTN risk faktörleri arasında geç prematür olmak, elektrik sezeryanla doğmak, ikiz eşi olarak doğmak, diyabetik ve asmatik anne çocuğu olmak, hızlı ilerleyen doğum bulunur.
- TTN tedavisinde oksijen desteği sağlanır ve günümüzde inhale albuterol kullanımı sodyum-potasyum-ATP az ve epitelyal sodyum kanalını aktive ederek tedavide fayda sağlar.
- 40:00Amniyotik Sıvı Aspirasyonu ve Mekoniyum Aspirasyon Sendromu
- Preeklamptik annenin doğan, ağlamayan ve siyanoz gösteren bebeklerde akciğer röntgeninde düzensiz havalanma ve kaba grönler paterni görüldüğünde en olası tanı amniyotik sıvı aspirasyonudur.
- Term poster bebeklerde fetal stres sonucu solunum sıkıntısı, redtraksiyon, siyanoz ve röntgende amfizem ve atelektazik kaba grönler görüldüğünde mekoniyum aspirasyon sendromu tanısı konulur.
- Mekoniyum aspirasyon sendromu riskini azaltmak için amniyotik füzyonu, intropartum nazofa aspirasyonu ve doğduktan sonra endotraheal aspirasyonu etkili değildir, fetal stresi ortadan kaldırmak gerekir.
- 43:31Yenidoğanlarda Solunum Tedavisi
- Ekspirasyon tedavisinde ilk başlangıç tedavisi oksijenle destek tedavisi vermek, oksijenizasyon düzelmezse konvansiyonel mekanik ventilasyon uygulanır.
- Persli hipertansiyon gelişirse egzojen surfaktan ve inhale nitrik oksit verilebilir, yanıtsız vakalarda ekstra corporeal membran oksijenizasyonu gerekir.
- Masra sendromu tedavisinde ampirik antibiyoterapi yer almaz.
- 44:16Yenidoğanlarda Solunum Sorunları
- Solunum sıkıntısıyla oksijen verilen termiyeli doğanın siyanozu düzelmez, yüzde yüz oksijenle possibentasyon uygulandığında oksijen saturasyonu yüzde yirmi'lik artış gösterir ve akciğer grafisi normalse, en olası tanı idiyopatik ya da asfiksiye bağlı perspulmoner hipertansiyondur.
- Perspulmoner hipertansiyon idiyopatik olabileceği gibi asfiksi, erken sepsi, respiratuar distress sendromu, grup B streptokok pnömonisi gibi predispozan nedenlerden de kaynaklanabilir.
- Anemi, pulmoner hipoplazi, hipotermi, hipoglisemi, annenin kullandığı SSR ve nonsteroid anti-inflamatuar ilaçları perspulmoner hipertansiyon risk faktörüdür.
- 46:45Perspulmoner Hipertansiyon Tedavisi
- Perspulmoner hipertansiyon tedavisinde ilk yapılması gereken pulmoner vazodilatör olan inhale nitrik oksit verilmesidir.
- Günümüzde hiperventilasyon ve alkalizasyon kullanılmaz, nazik ventilasyon ve hafif hiperkarbi permistif şeklinde yönetilir.
- Tedaviye yanıt olmayan vakalarda ekstra corporeal membran oksijenizasyonu kullanılabilir.
- 48:12Perspulmoner Hipertansiyon Tedavisi İçi İlaçlar
- Inotrop tedavide dopamin başlangıçta kullanılır, miyokard kontratürlüktü düşünüldüğünde dobutamin, epinefrin veya milrinon kullanılabilir.
- Inhale nitrik oksit yanıtsız vakalarda inhale prostasiktin (prostaglandin I2 ve IV) ve sildenafil kullanılabilir.
- Pulmoner vazodilatasyon için eskiden talozin ve magnezyum sülfat sık kullanılırdı, inhale indometazin ise kont endikasyondur çünkü protosiklin düzeyini azaltır.
- 49:14Konjenital Diyafragma Hernisi
- Zamanında normal yolla doğan kız bebeklerde solunum sıkıntısı, solda azalan solunum sesleri, kalbin sağa kayması ve entübasyon sonrası klinik hızla iyileşme tipik bir konjenital diyafragma hernisi tanımlar.
- Karaciğerin toraksı olması, ilk gün semptomatik olması, ciddi pulmoner hipoplazi, karşı taraf akciğer ernasyon ve introterin akciğer baş oranının 1,40'tan küçük olması kötü prognostik faktörlerdir.
- Konjenital lobo anfizem ve pulmoner sekrestrasyon gibi konjenital akciğer anomalileri masif pulmoner hemorjiye neden olmaz.
- 50:30Pulmoner Hemorji Nedenleri ve Tedavisi
- Yenidoğanlarda masif pulmoner hemorjiye neden olabilecek durumlar: hemorolojik hastalıklar, trombositopeni, eritroblastosis fetalis, mekanik ventilasyon, hipotermi, aşırı doz surfaktan, hiperamonomi, asfiksi, grup B streptokok pnömonisi, RDS, PDA ve diğer konjenital kalp hastalıklarıdır.
- Pulmoner hemorji tedavisinde kan transfüzyonu, havayoluna aspirasyon, intra-trakel epinefrin ve egzojen surfaktan kullanılır.
- Tedavide düşük frekanslı değil yüksek frekanslı ventilasyon veya osilatuar ventilasyon yapılır, normal mekanik ventilasyonda ise PEP basıncı arttırılarak ortalama havayolu basıncı artırılır.