Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Dr. Tuğba Gülsoy tarafından sunulan bir eğitim içeriğidir ve yenidoğan bebeklerinde kullanılan mekanik ventilasyon tekniklerini detaylı şekilde ele almaktadır.
- Video, non-invasive ve invasive ventilasyon yöntemlerinden başlayarak, SPAP, IMV, ASV, PSV, AC gibi farklı ventilasyon modlarını ve bunların temel parametrelerini açıklamaktadır. Ayrıca basınç limitli ve hacim limitli ventilasyon teknikleri, hibrit teknikler ve yüksek frekanslı ventilasyon (HFO) gibi alternatif yöntemler de karşılaştırmalı olarak anlatılmaktadır.
- Sunumda ventilatör ile hasta arasındaki senkronizasyon sorunları, oksijenizasyon ve karbondioksit atılımının kontrolü, sekresyon yönetimi ve sedasyon uygulamaları gibi klinik uygulamalar da ele alınmaktadır. Video, izleyicilerden gelen soruların yanıtlanmasıyla sonlanmaktadır.
- 00:01Yenidoğan'da Mekanik Ventilasyon
- Doktor Tuğba Gülsoy, yenidoğan'da kullanılan ventilatör modları hakkında bilgi verecek.
- Başarılı bir ventilasyon için bebeğin normal fizyolojisi, hastalığın fizyopatolojisi ve ventilatör modlarının özelliklerini iyi bilmek gerekiyor.
- Mekanik ventilasyon, non-invasive (entübe edilmeden) ve invasive (entübe ederek) yöntemlerle yapılabilir.
- 01:28Non-Invasive Ventilasyon
- Non-invasive ventilasyon, solunum desteği veya ventilasyon desteği olarak uygulanabilir.
- Solunum desteği sırasında bebek aktif soluyor, SPAP veya yüksek akım nazal kanül ile destek alıyor.
- Ventilasyon desteği sırasında bebek entübe edilmeden, solunumları cihazla destekleniyor.
- 02:23Non-Invasive Ventilasyonun Kullanım Alanları
- Non-invasive ventilasyon, invaziv kullanılan her durumda faydalı olabilir.
- Özellikle düşük doğum ağırlıklı bebeklerde, RDS'nin erken döneminde, ekstubasyon sonrası prematüre apnesinde ve akciğer problemlerinde kullanılır.
- En önemli solunum komponenti SPAP (devamlı pozitif havayolu basıncı) uygulamasıdır.
- 03:19SPAP'in Önemi ve Etkileri
- SPAP, ekspirasyon sırasında da basınç uygulayarak alveollerin açık kalmasını sağlar.
- Alveollerin atelekteziye gitmesini engeller ve bebeklerin akciğerlerinin homojen açılmasını sağlar.
- Fonksiyonel rezer kapasiteyi arttırır, yüzey alanını artırır, direnci düşürür ve solunum çabasını azaltır.
- 04:58SPAP Uygulama Yöntemleri
- SPAP, normal ventilatörlerle, bubblespap cihazları ve değişken akım sürekli basınç uygulayan cihazlarla uygulanabilir.
- Değişken akımda sabit akıma göre solunum işgücü daha az olur ve akciğer düzelmesi daha iyi olur.
- Uygulama tekniklerinde nazal kanüller veya maske kullanılabilir, ünitede kısa nazal kanüller tercih ediliyor.
- 06:06SPAP Uygulanamayan Durumlar
- Diyafragma hennesinde, koanal atrezide ve belirgin asidozu olan, ciddi dolaşım bozukluğu olan çocuklarda kullanılmaz.
- Sık apneler, bradikardi ve destrasyon atakları çok fazla oluyorsa ve ilerleyen solunum yetmezliği varsa SPAP kullanılmaz.
- Non-invasive ventilasyon, konvansiyonel ventilatörlerle veya tetiklemeli cihazlarla uygulanabilir.
- 07:41Non-Invasive Ventilasyon Parametreleri
- Non-invasive ventilasyon sırasında pik basıncı 15-20 cm su, P basıncı 5-6 cm su aralığında ayarlanır.
- Solunum hızı genelde dakikada 40, inspirasyon zamanı 0,40 saniye olarak ayarlanır.
- Büyük bebeklerde tetiklemeli ventilasyon tercih edilir, küçük bebeklerde mümkünse tetikleme kullanılır.
- 08:25Non-Invasive Ventilasyonun Sonuçları
- Non-invasive ventilasyon, özellikle ekstibasyon sırasında üstünlük göstermiş ve çok küçük prematüre bebeklerde entübasyonu azaltması açısından öneriliyor.
- SPAP, prematürelerin solunum problemlerinde erken ve post-ekstübasyon döneminde etkin olarak kullanılmaktadır.
- 1000 gramın altındaki bebeklerde direkt non-invasive ventilasyon (nazal IPPV veya SMB) tercih edilmektedir.
- 09:24Invaziv Ventilasyon
- Invaziv ventilasyonda bebeğin entübe edilerek mekanik ventilasyon uygulanır.
- Konvansiyonel mekanik ventilasyon veya yüksek frekanslı mekanik ventilasyon yöntemleri kullanılabilir.
- Konvansiyonel mekanik ventilasyon yöntemlerinde hasta tetiklemesiz veya hasta tetiklemeli yöntemler kullanılabilir.
- 10:14Mekanik Ventilasyon Sistemleri
- Konvansiyonel mekanik ventilasyonları sınıflarken üç önemli parametre vardır: başlangıç (tetik) mekanizması, soluğu limitleyen parametre ve solunumun sonlanmasını sağlayan parametre.
- Tetik mekanizması soluğun ne ile başladığını gösterir; zaman tetiklemeli (makine belirli aralıklarla solunum verir) veya hasta tetiklemeli (hasta solunumu başlatır) olabilir.
- Hasta tetiklemeli ventilatörlerde solunumu algılamak için basınç, akım, göğüs empedans veya abdominal hareket kullanılabilir, tercih edilen yöntem akım tetiklemeli ventilatörlerdir.
- 11:22Ventilasyon Türleri ve Sorunları
- Ventilasyon yöntemlerinde kontrol edilen ve değişken olan parametre basınç limitli veya hacim limitli olabilir.
- IMV (zorunlu intermitan zorunlu ventilasyon) yönteminde makine belirli aralıklarla solunum verirken, aralıklarda bebeğin kendi solunumlarını yapar.
- Asenkroni (hasta ve ventilatör farklı fazda olma) durumunda yetersiz gaz değişimi, sabit olmayan tidal hacim, artmış solunum iş yükü, barotravma, hava hapsi ve serebral perfüzyondaki akım değişmeleri gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
- 13:45Hasta Tetiklemeli Ventilasyon Modları
- Hasta tetiklemeli ventilasyonlarda senkronize intermitten zorunlu ventilasyon (SIMV), ASV (asist kontrol ventilasyon) ve basınç destek ventilasyon (PSV) bulunur.
- ASV yönteminde bebeğin her solunumu desteklenir, ayarlanan solunum sayısı yoktur ve bebeğin solunumunda sorun olursa makine belirli bir aralıkta bebeği solutur.
- SIMV yönteminde bebeğin her solunumu desteklenmez, klinisyen ayarlanan solunum sayısını destekler ve aralarda bebeğin kendi solunumlarına izin verilir.
- 16:38Basınç Destekli Ventilasyon
- Basınç destekli ventilasyon, bebeğin tamamıyla kendi solunumlarının desteklendiği ve inspirasyon-ekspirasyonda bebekle makinanın uyum sağlanmaya çalıştığı bir ventilasyon modudur.
- Bu yöntemde soluk tetikleme eşiğini karşılayan spontan bir soluk başlamasıyla, basınç sınırlı ve akım döngülü mekanik bir solunum oluşur ve zirve akımın belirli bir yüzdesine indiğinde makine inspirasyonu sonlandırır.
- PSV tek başına pek kullanılmaz çünkü ventilasyon gerektiren bebeklere genelde solunum çabası düşük ve entübe edilmiş hastalardır; genellikle ESNV ile birlikte kullanılır.
- 20:03Ventilasyon Modlarının Karşılaştırılması
- Zorunlu intermitan zorunlu ventilasyon modunda (IMV) inspirasyon tetiklemesi yoktur, diğer modlarda (SNV, AS-AS, PSV) vardır.
- IMV'de hastanın solunumu önemsizdir, her şey ayarlanır; ES-MV'de solunum sayısını ayarlarsınız; AS-AS'te her spontan solunum desteklenir; PSV'de de her spontan solunum desteklenir.
- AS-AS'te belirli bir solunum sayısını (back-up rate) ayarlamanız gerekir, bebeğin apneye girmesi durumunda kontrol devreye girer.
- 21:25Ventilatör Solunum Hızı ve Inspirasyon Süresi
- IV'de ve SMB'de ventilatör solunum hızı değişmez, solunum sayısını siz ayarlarsınız.
- AS-AS ve PSV'de ventilatör solunum hızı değişir, bebeğin solunum sayısına bağlıdır.
- IMV, SMV ve AS-AS modlarında inspirasyon süresi değişmez, siz ayarlarsınız; PSV'de ise solunum süresini bebek ayarladığı için değişir.
- 22:29Basınç ve Hacim Limitli Ventilasyon
- Basınç limitli ventilasyonda (Yenidoğan'da kullanılan yöntem) kontrol edilen basınç değişken ise hacimdir, başlangıçtaki yüksek akım nedeniyle solunum işi azalmıştır.
- Hacim limitli ventilasyonda kontrol edilen hacim değişken basınçtır, akciğer kompliansı iyileştiğinde ihtiyaç duyulan basınç azalır.
- Hacim limitli ventilasyonda sabit bir inspirasyon akımı uygulanır, bebek ve ventilatör arasındaki eşgüdüm bozulabilir, ayrıca kaçaklar ve ölçümlerde hatalar oluşabilir.
- 25:17Ventilasyon Tekniklerinin Karşılaştırılması
- Kompliyansı kötü olan bir akciğere aynı basıncı uyguladığınızda, kompliyansı düzeldikçe girecek hacim artacağından akciğerde hacme bağlı voli travma görülebilir.
- Hacim limitli ventilasyonda kompliyansı düzeldikçe aynı hacmi uygulamak için ihtiyaç duyulan basıncı azaltarak weining yapabilir.
- Solunumu sonlandıran döngü zaman, hacim, basınç veya akım olabilir; AC ve SMV'de zaman, PSV'de akım kullanılır.
- 27:53Hibrit Ventilasyon Teknikleri
- Basınç limitli ventilasyonun bebek yorgunluğunu azaltan ve hacim limitli ventilasyonun weining özelliğini sağlayan hibrit teknikler oluşturulmuştur.
- Hibrit ventilatörler basınç yöntemleridir, hacmi ölçer ve sonuca göre basıncı ayarlar.
- Belirli hacmi vermek için ventilatörün belirlediği bir PIP uygulanır ve maksimum PIP değeri ayarlanır.
- 30:41Yüksek Frekanslı Ventilasyon (HFO)
- HFO, daha düşük proksimal havayolu basıncı uygulayarak çok küçük tidal hacimlerle oksijenizasyon ve ventilasyonu sağlar.
- Nantidal bir ventilasyondur, ölü alan hacminden daha düşük tidal hacimlerle ve çok yüksek hız kullanılarak ventilasyon sağlar.
- HFO, pulmoner hava kaçağı, hipoplazisi, diyafragma hermisinde, peristen pumana hipertansiyonda ve RDS'de sık kullanılır.
- 33:06HFO Ventilasyonu ve Karbondioksit Atılımı
- HFO ventilasyonunda göğsün titreşimleri ortalama havayolu basıncı ve oksijenizasyonu etkiler.
- Karbondioksit atılımını artırmak için osilatör amplitüdü (delta p) arttırılmalıdır.
- Konvansiyonel ventilatörlerde frekans artırmak karbondioksit atılımını artırırken, HFO'da frekans artışı osilatör hacmini azaltarak karbondioksit birikimine yol açar.
- 34:18HFO Ventilasyonu Klinik Uygulaması
- Küçük bebeklerde genellikle 10 Hz, büyük bebeklerde 6-8 Hz frekansla HFO uygulanmaya başlanır.
- Konvansiyonel ventilatörden HFO'ya geçişte, cihazın hesapladığı MAP değerinin %20 fazlası ayarlanmalıdır.
- EA oranı bazı cihazlarda sabittir, özellikle havalanma dengesizliği olan akciğerlerde konvansiyoneldeki gibi 1:2 oranını tutmak gerekir.
- 35:24HFO Ventilasyonu Değerlendirme ve Düzenleme
- Karbondioksit yüksekse göğüs duvarı titreşimi, tüp konumu ve sekresyon kontrol edilmelidir.
- Karbondioksit yüksekse amplitüd artırılıp frekans azaltılarak karbondioksit atılımı sağlanmaya çalışılır.
- Oksijen düşükse akciğer havalanması değerlendirilir, aşırı havalanma varsa ortalama havayolu basıncı ve frekans düşürülür, yeterli havalanma yoksa MAP ve FiO2 artırılır.
- 36:25HFO Ventilasyonu ve Sedasyon
- HFO'da valizasyon kullanılmaz, bebeğin aktif solumasına izin verilir.
- Sedasyon rutin önerilmez, ağrı kesici vidazalam veya pentane kullanılabilir.
- Temiz havayolu en önemli sedasyon metodudur, bu nedenle sekresyonların hızlıca temizlenmesi sağlanmalıdır.
- 36:52HFO Ventilasyonu Sonlandırma ve Klinik Yaklaşım
- Sonlandırma sırasında MEB basıncı 8-10 cm suya düşürülür, FiO2 0,35'in altına düştüyse HFO'dan spee ektibe geçilebilir.
- HFO'da en büyük problem sekresyondur, bu akımda azalmaya yol açabilir.
- Klinik uygulamada mümkün olduğunca prematürelerde doğuştan non-invasiv ventilasyon uygulanıp, gerekirse surfaktan verilerek bebekler takip edilmeye çalışılır.
- 39:16Sedasyon ve Asenkronizasyon
- AC modunda asenkronizasyonu engellemek için sedatizasyon şart değildir.
- En iyi senkronizasyon temiz hava yollarıyla sağlanır.
- Büyük bebeklerde özellikle perstanpump hipertansiyonu varsa makine ile boğuşmalarını engellemek için sedatizasyon gerekebilir.