Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- A Haber'in "Medikal" bölümünde, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı ve Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Fevzi Baturel ile yapılan bir sağlık programı.
- Program, göğüs cerrahisi branşının tanıtımıyla başlayıp, yemek borusu kanseri (özofagus kanseri) ve akciğer kanseri hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. Yemek borusu kanserinin türleri, belirtileri, risk faktörleri ve tedavi yöntemleri anlatılırken, akciğer kanserinin erken tespit önemi vurgulanmaktadır.
- Programda ayrıca kapalı ameliyat teknikleri (toroskopik özofajiktomi) ve bunların avantajları, sigara içmemenin her iki kanser türünün de en önemli önleyici faktörü olduğu, reflü hastalığının kansere dönüşme riski gibi önemli bilgiler paylaşılmaktadır. Programın sonunda sağlık bülteni şeklinde diyabet risk faktörleri hakkında bilgiler verilmektedir.
- 00:17Medikal Programı ve Konular
- A Haber'in sağlık programı Medikal, bu hafta kanser hastalığını ele alıyor.
- Programda yemek borusu kanseri ve akciğer kanseri risk faktörleri, teşhis ve tedavi yöntemleri incelenecek.
- Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Fevzi Baturel programda konuk olarak yer alıyor.
- 01:50Göğüs Cerrahisi Branşı
- Göğüs cerrahisi 1940'larda Türkiye'de kurulmuş, 1945'te Ankara Tıp tarafından ciddi bir ekip oluşturularak uygulanmaya başlanmış.
- 1990'lardan sonra hızlı bir gelişim gösteren göğüs cerrahisi, göğüs boşluğu içerisinde kalp hariç her şeyle ilgilenen bir branş.
- Akciğer, yemek borusu, göğüs, kaburgalar, diyafram ve media sistem (iki akciğer arasında yer alan bölge) ile ilgili problemler göğüs cerrahisinin ilgi alanı içerisinde.
- 02:50Yemek Borusu Kanseri
- Yemek borusu kanseri iki ana hücre tipinden oluşur: batı dünyasında sık görülen adenokarsinom (salgı bezlerinden kaynaklanan) ve Türkiye'de daha sık görülen yassı hücreli kanser (yemek borusunun içini döşeyen hücrelerden kaynaklanan).
- Adenokarsinom genellikle ciddi reflüye bağlı oluşurken, yassı hücreli kanser sigara içimine, alkol alımına, aşırı sıcak çay veya gıda tüketilmesine bağlı olarak gelişir.
- Yemek borusu kanserinin ilk belirtisi genellikle bir takılma şeklinde kendini belirtir, ancak yemek borusunun içindeki boşluğun %70'i tıkanmadan belirti vermez.
- 05:14Yemek Borusu Kanserinin Risk Faktörleri
- Yemek borusu kanseri genellikle 60 yaş üstü hasta grubunda görülür, ancak Türkiye'de doğuda aşırı sıcak çay tüketimi ve etten zengin, sebzeden fakir gıda yenilmesi nedeniyle 40-50'li yaşlarda da görülebilir.
- Doğu bölgelerinde yassı hücreli kanserin sık olmasının sebebi özellikle kıtlama çay içilmesi ve karıştırılmaması, ayrıca bölge soğuk olduğu için tamamen fokur fokur kaynarken bardağa dökülüp içilmesidir.
- İçtiğimiz şeylerin yemek borusuna zarar vermemesi için 60-65 dereceyi geçmemesi gerekiyor.
- 06:25Reflü ve Yemek Borusu Kanseri İlişkisi
- Gastroözofacial reflü, mideden yemek borusuna asit kaçışının olmasıdır ve bazen safra da kaçabilir.
- Bu iki sıvının kaçışı sonucunda yemek borusunun içini döşeyen hücreler yanmaya karşı gelmek için mide hücrelerine benzemeye çalışır, bu duruma Barret özofagus denir.
- Türkiye'de helikobakter pilori çok sık olduğu için mide asidimiz düşük olduğu için reflüde yemek borusundaki hücre değişiklikleri az olur, bu nedenle adeno kanser nadir görülür.
- 07:45Yemek Borusu Kanserinin Tedavisi
- Yemek borusu kanserinin cinsi ve evresi tedaviye yaklaşımında önemlidir, ancak en önemli faktör hastalığın aşamasıdır.
- Erken aşamada yakalanan tümörlerde ameliyatla tedavi önerilir, özellikle ilk iki aşamada.
- İlk üç aşamada önce ilaç tedavisi (kemoterapi veya radyoterapi) sonra ameliyat yapılabilir.
- 08:38Kapalı Ameliyatlar
- Yemek borusu kanserinin ilk ameliyatı 1910'lu yıllarda yapılmış, 1950'li yıllarda standart teknikler gelişmiş, 1990'lardan sonra kapalı ameliyatlar ön plana çıkmıştır.
- Toroskopik özofajiktomi, göğüs boşluğu içerisinde yer alıyorsa yemek borusu kanserinin göğüs boşluğunun yemek borusunun çevresindeki lenf bezleri ile birlikte 3-4 tane küçük delikten serbestleştirilmesi demektir.
- Kapalı ameliyatların avantajları: hastanın daha az ağrı duyması, travma daha az olması, hasta daha çabuk iyileşmesi ve ölüm oranlarında düşmeler.
- 10:27Yemek Borusu Kanseri Ameliyatlarının Riskleri
- Yemek borusu kanseri ameliyatları çok ciddi riskli ameliyatlardır, açık ameliyatların ölüm riski %5 civarında, en iyi merkezlerde %10'u bulabilmektedir.
- Bypass ameliyatının ölüm riski %1,5 civarında olduğu için yemek borusu kanseri ameliyatlarının riski daha yüksek gibi görünse de, yemek borusu kanserinde akciğer problemi çıkma ihtimali yüksek olmaktadır.
- 11:10Kapalı Ameliyat Sonrası Bakım
- Kapalı ameliyat geçiren yemek borusu kanseri hastaları genellikle sekiz-dokuz gün içerisinde taburcu ediliyor.
- Kapalı ameliyatlarda genellikle yoğun bakıma alınmıyor, açık ameliyatlarda ise iki gün civarında yoğun bakımda kalınıyor.
- Ameliyat sonrası sekizinci günden itibaren yemek yemeye başlanıyor, yedi-sekiz günde bir ilaçlı film ile kaçak olup olmadığı kontrol ediliyor.
- 12:12Kapalı Ameliyatın Göğüs Cerrahisinde Kullanımı
- Günümüzde göğüs cerrahının ameliyat sayısının yüzde elli'si kapalı ameliyatlardan oluşuyor, bazı cerrahların pratiğinde bu oran yüzde altmış-yetmiş'e çıkabiliyor.
- Kapalı ameliyat tekniği akciğer ameliyatları, diyafram ameliyatları ve göğüs boşluğu içerisindeki tüm açık ameliyatların kapalı olarak yapılması için kullanılıyor.
- 13:05Akciğer Kanserinin Belirtileri ve Tedavisi
- Erken aşama akciğer kanseri genellikle belirti vermiyor, nadiren öksürük veya kan tükürme gibi belirtiler görülebiliyor.
- Erken evre (evre bir) akciğer kanserinde kapalı ameliyatlar rahatlıkla uygulanabiliyor ve iyi sonuçlar elde ediliyor.
- Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılan bir tarama çalışmasına göre sigara içenlerde erken aşamada bir santimin altında kurtulma şansı yüzde doksanın üzerine çıkıyor.
- 14:38Akciğer ve Yemek Borusu Kanserinden Korunma Önerileri
- Akciğer ve yemek borusu kanserlerinden korunmak için en önemli önlem sigara içmemektir.
- Aşırı sıcak çay veya gıda tüketimi, yanmış gıda tüketimi ve dengeli olmayan beslenme kanser riskini artırıyor.
- Türkiye'de yaklaşık bir milyon kişi asbest maruziyeti altında bulunuyor ve bu da akciğer kanseri riskini artırıyor.
- 15:46Reflü Hastalığı ve Kanser Riski
- Reflü ilaçla tedavi edilebilir bir hastalık olup, yüzde doksansekiz'i ilaçla, yüzde iki-üç'ü ameliyatla tedavi ediliyor.
- Reflü hastalığında kilodan kaçınmak, aşırı stresten uzak durmak, çay-kahve tüketimini azaltmak ve düzenli yemek düzeni kurmak öneriliyor.
- Reflüde hücreler başkalaşım gösterdikten sonra bile yıllık kanser riski yüzde bir civarında kalıyor.
- 17:06Diyabet Riski
- Yapılan araştırmalara göre her üç diyabetliden biri şeker hastası olduğunu bilmeden yaşıyor.
- Diyabet açısından risk grubuna giren kişiler: ailesinde şeker hastalığı olanlar, otuz yaşından sonra aniden kilo alanlar, iri ya da ölü çocuk doğumu olanlar, tekrarlayan düşük öyküsü olanlar, hipertansiyon, kolesterol ve kan yağları yüksekliği olanlar.