Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Ailemizin Hekimi" programında, Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nden kalp ve damar cerrahisi uzmanı Dr. İlker İnce ile yapılan bir röportaj sunulmaktadır. Dr. İlker İnce, 36 saatlik bir uykusuzluk ve iki büyük ameliyat sonrası bu röportajı gerçekleştirmiştir.
- Video, varis hastalığının ne olduğu, nedenleri, risk faktörleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Programda varis hastalığının tanı, ilerleyiş aşamaları, doppler ultrasonografi gibi tetkik yöntemleri ve cerrahi (radyofrekans, lazer ablasyon) ile endovenöz tedavi yöntemleri detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Ayrıca varis çorabının önemi, doğru kullanımı ve hangi durumlarda tercih edilmesi gerektiği de videoda vurgulanmaktadır. Dr. İlker İnce, varis önlemede spor ve beslenmenin önemi, aşırı kilo, dar giysiler ve topuklu ayakkabı kullanımı gibi risk faktörlerini de ele almaktadır. Estetik kaygısı olan hastalarda uygulanan tedavi yöntemleri ve tedavi sonrası bakım konuları da programın içeriğinde yer almaktadır.
- 00:16Varis Hastalığı Tanıtımı
- Program, ağrı, kaşıntı, ayak bileğinde şişme ve kramp gibi belirtilerle kendini gösteren varis hastalığı hakkında bilgi verecek.
- Varis, kasıktan ayak bileğine kadar alt ekstremite (bacakların dizüstü ve diz altı segmenti)de yüzeyel toplardamarların görünür hale gelmesiyle ortaya çıkan bir sağlık problemidir.
- Varis hastalığının oluşumunda ileri yaş, gebelik, çoğul gebelik, uzun süreli emzirme, uzun süre ayakta kalmak gibi çeşitli mekanizmalar söz konusudur.
- 02:29Varis Hastalığının Nedenleri
- Bacak toplardamarları, yüzeyel, derin ve bunları birbirine bağlayan köprü damarlarından oluşur ve kanın kalbe geri dönmesini sağlar.
- Varis hastalığında damarın iç cidarının hasarlanması, kapakçıkların görevlerini yerine getirememesi ve kanın yer çekimiyle aşağıya göllenmesi görülür.
- Risk faktörleri arasında ileri yaş, genetik faktörler, uzun süre hareketsizlik, aşırı kilo alımı ve hormonal ilaçların kullanımı bulunmaktadır.
- 04:38Varis Hastalığı ve Spor
- Karın içi basıncı arttıran nedenler varis gelişiminde risk faktörüdür ve varis hastalığı olan hastalarda bu tür egzersizler hastalığın ilerlemesine neden olabilir.
- Ağırlık kaldırma ve doğru nefes alıp verilmeden yapılan egzersizler varis hastalığını artırabilir.
- Yürüyüş, yüzme gibi sporlar ve diz altı baldır kaslarının çalıştırılması, varis hastalığının belirtilerini azaltır.
- 06:34Varis Hastalığının Yaş ve Şikayetleri
- Varis hastalığı genç yaşlarda da görülebilir, ancak en sık 40-50 yaşlar ve 65 yaş sonrası dönemlerde görülür.
- Hastalar genellikle kozmetik nedenlerle (1-2 mm'lik kılcal varisler) veya 15-20 mm'lik büyük varislerle poliklinikte başvurur.
- Varis hastalarının en önemli şikayetleri arasında ağrı, gece krampları, sıcak havalarda şikayetlerin artması bulunmaktadır.
- Bacak ağrısı olan hastalarda 10-12 farklı bacak ağrısının ayırıcı tanısı yapılması gerekmektedir.
- 10:23Varis Hastalığının Tanı ve Tetkikleri
- Varis hastalığında öncelikle hasta dinlenmesi, net bir şekilde öykü alınması ve ağrıların tipi ve zamanı belirlenmesi gerekiyor.
- Fizik muayenede her iki bacak arasındaki çap farkı ve gözle görülebilen varislerin mevcudiyeti değerlendirilmeli.
- Tetkiklerde en önemli olan her iki bacağın toplardamar doppler ultrasonografi ile ayrıntılı değerlendirilmesidir.
- 11:15Ultrasonografi Sonuçlarının Önemi
- Ultrasonografi sonuçlarına göre hekim hastaya müdahale edip etmeyeceğini, tedavi modalitesinin tipini belirler.
- Tetkikte damar yapısı, kasık seviyesinden başlayan yetmezlik, varise neden olan yetmezliğin süresi ve şiddeti, damardaki çap genişlemesi ve tıkanıklık değerlendirilir.
- Derin toplardamar sistemi de net olarak değerlendirilmeli çünkü bu sistem bacak kan dolaşımının yaklaşık %90'ını sorumlu tutmaktadır.
- 13:54Varis Hastalığının Gelişimi ve Tedavi Yöntemleri
- Varis hastalığı ciddi sonuçlar doğurabilir ve iki ayrı hasta spektrumu vardır: basit kılcal varis ile başlayan hastalar ve ileri evrede gelen hastalar.
- Hastalık ilerleyici bir hastalık olup, kılcal varislerden başlayarak yaraya kadar giden bir klinik spektrum izler.
- Varis hastalığı altı klinik tabloda incelenir: kılcal varisler, damar paketleri, ödem, hiperpigmentasyon, egzama ve aktif yaralar.
- 16:29Varis Hastalığının Yaygınlığı ve Önemi
- Her varis hastasında aktif yara açılmaz, ancak Amerikan Venez Forumu'nda yapılan derlemede toplumun yaklaşık %30'unda varis hastalığı olduğu belirlenmiştir.
- Hastalığın %4-5-6. evrelerindeki hastalar toplam hastaların yaklaşık %10'unu oluştururken, aktif yaralı hastalar %2'yi oluşturur.
- Tedavi edilmezse, iyileşmeyen yaralar günlük işgücü kaybı ve maliyet yaratır, bu nedenle uygun hastalarda gerekli tedavi modalitelerinin değerlendirilmesi önemlidir.
- 19:25Varis Türleri ve Tedavi Yöntemleri
- Toplum arasında "iç varis" ve "dış varis" olarak bilinen üç ayrı dolaşım sistemi vardır: yüzeyel dolaşım (dış varis), küçük safen veni ve derin dolaşım.
- Derin dolaşım bacak dolaşımının %90'ından sorumlu olup, sağlıklı bireylerde bypass ameliyatında damar çıkarıldığında kısa süreli şişlik yaşanır.
- Varis hastalığında yüzeyel dolaşım kanı aşağıya doğru göllenmesine neden olur ve derin dolaşımı zorlaştırır, bu da şişme, ödem, gece krampları ve kaşıntı hissi gibi belirtileri yaratır.
- 21:29Varis Tedavisi Yöntemleri
- Varis tedavisinde konvansiyonel cerrahi yöntemler, kateter bazlı endovenöz tedavi yöntemleri kullanılır.
- Endovenöz tedavide termal (ısı bağımlı) ve non-termal (ısıdan bağımsız) yöntemler bulunmaktadır.
- Termal yöntemler damar cidarında termal hasar oluşturarak damarın içeriden kapatılmasını sağlarken, non-termal yöntemler mekano-kimyasal veya izole kimyasal yolla damar cidarında reaksiyon başlatarak damarın kapanmasına neden olur.
- 22:32Damar Ablasyon Yöntemleri
- 2001 yılı itibariyle halk arasında lazer olarak bilinen radyofrekans ablasyon ve lazer ablasyon yöntemleriyle termal yöntemler uygulanmaktadır.
- İşlem lokal anestezi altında, ameliyathanede veya poliklinik şartlarında yapılabilmektedir.
- Ultrasonografi eşliğinde kasıktan girdiğiniz yere kadar olan bölge, kasıktaki ana ve yüzeyel toplardamarın birleştiği yerin yaklaşık üç santim gerisinden başlayarak endovenöz yöntemlerle termal ablasyon uygulanır.
- 24:30Termal Ablasyon Teknikleri
- Radyofrekans yönteminde yaklaşık 120 santigrat derece civarında ısı, segmenter olabilir (yedi-beş santimlik aralıklarla) damarın ilgili segmentine uygulanır.
- Lazer ablasyonda daha yüksek derecelerde ısı oluşturulmakta ve kateterin ucundan etrafındaki tüm damar cidarının etkileneceği şekilde kateter geriye doğru çekilerek damarın içeriden kapatılması sağlanır.
- Bu yöntemler günümüzde en çok uygulanan tedavi yöntemleridir.
- 25:26Eski Tedavi Yöntemleri
- Eskiden ameliyatlar daha fazla kesiyordu; ayak bileği ya da diz seviyesinde yaklaşık iki santimlik, kasık bölgesinde daha büyük kesiler yapılmaktaydı.
- Damar içerisinden bir tel yardımıyla damar çıkartılıyordu.
- Bu yöntemler hastanın bacağında şişliklere, hematomlara, ekimozlara ve morluklara neden olabiliyordu.
- 26:13Non-Termal Tedavi Yöntemleri
- Endovens tedavi yöntemleri arasında non-termal (lotu mesai) yöntemler de bulunmaktadır.
- Yapıştırıcı yöntemi, en-butil siyanoakrilat adlı bir etken maddesi kullanılarak, kanla temas ettiğinde yaklaşık beş-altı saniyede polimerizasyon reaksiyonu ortaya çıkartarak damar duvarında kapanma sağlar.
- Bu yöntemde sadece lokal anestezi ile poliklinik şartlarında uygulanıp hastayı yürüyerek taburcu edebilirsiniz.
- 27:17Tedavi Yöntemlerinin Karşılaştırılması
- Yapıştırıcı yöntemi 2012 yılında Amerika'da FDA onayını almıştır.
- Her iki yönteminde kapatma oranları yaklaşık yüzde 97-98 civarındadır.
- Tedavi yönteminin tercihi hastanın beklentilerine, hasta-hekim ilişkisine ve anatomik yapısına göre değerlendirilerek karar verilmektedir.
- 29:28Varis Çorabı
- Varis çorabı, varis hastalığı olmasa bile uzun süre ayakta kalan bireyler tarafından da kullanılması gereken bir tıbbi enstrümandır.
- Varis çorabı, ayak bileği çevresinden yukarıya doğru gidildikçe azalan basınçta dışarıdan içeriye doğru baskı uygulayarak toplardamar dolaşımına katkıda bulunur.
- Varis çorabının amacı hastanın ağrı, şişlik ve dolgunluk gibi şikayetlerini ortadan kaldırmak, yani bir ağrı kesici görevi görmektedir.
- 31:02Varis Çorabının Kullanım Oranı
- Varis hastalarında hekim tarafından tavsiye edilen varis çorabının hasta tarafından kullanılma oranı yaklaşık yüzde 20-30'dadır.
- Varis çoraplarının eskiden kalın dokumaları ve kaşıntı vermesi, sıcak ortamlarda rahatsızlık vermesi nedeniyle hastalar tarafından tercih edilmemektedir.
- Varis çorabının uyguladığı basınç nedeniyle hastalar genellikle iki-üç günde tedaviyi bırakmışlardır.
- 32:08Varis Çoraplarının Faydaları
- Varis hastalarına özellikle orta basınçlı diz altı çoraplar tavsiye edilmektedir.
- Varis çorabı giymek ağrıları azaltır, şişliği azaltır ve hastanın ilerlemesini yavaşlatır.
- Uzun süreli seyahatlerde (uçak, otobüs) varis çorabı giymek derin ven trombozu (derin toplardamarlardaki pıhtılaşma) riskini azaltır.
- 34:02Varis Çorabı Kullanım Alanları
- Uzun süreli hareketsizlik, felç nedeniyle hareket edemeyen hastalarda ve ameliyat sonrası dönemde varis çorabı kullanımı önemlidir.
- Her türlü cerrahi işlem sonrasında, stres faktörünün arttığı durumlarda ve damarın hasar gördüğü durumlarda derin ven trombozuna meyil artar.
- Normal sağlıklı bireyler için de uzun süreli seyahatlerde, ayakta uzun süre kalan işlerde (berberler, fırıncılar, cerrahlar) varis çorabı kullanımı tavsiye edilir.
- 35:51Varis Çorabı Kullanım Tavsiyeleri
- Varis çorabı sabah yataktan kalkıp ayağını aşağı sarkıtmadan, mümkünse yatar pozisyonda giyilmeli ve ayakta kaldığımız süre boyunca ayaklarında kalması önerilir.
- Varis çorabı seçiminde bacak çapının doğru ölçülmesi ve hastanın bacakına uygun çorabın seçilmesi tedaviye uyumda son derece önemlidir.
- Varis çorabı alırken, satıcının tıbbi bilgisinin önemli olduğu ve gelişigüzel almanın uyumsuz sonuçlar doğurabileceği vurgulanmaktadır.
- 38:15Varis Tedavilerinde Komplikasyonlar
- Cerrahi uygulamalarda kanama, ciltte morarmalar ve ısı bazlı tedavilerde cilt yanıkları gibi komplikasyonlar olabilir.
- Endoven tedavide, damarın etrafına verilen sıvı kümesen anestezi maddesi, cildi ısıdan korur ve damarı büzerek işlemi kolaylaştırır.
- Varis tedavilerinde nadir de olsa damarın kapanması esnasında pıhtılar ve derime sisteme uzanan sıkıntılar olabilir.
- 40:30Varis Tedavilerinin Etkinliği ve Ameliyat Sonrası Bakım
- Varis tedavilerinde (cerrahi, yapıştırıcı, radyofrekans, lazer) %97-99 civarında kapalılık oranları bir yıllık beş yıllık verilmektedir.
- Tedavilerde %2-3 arasında hastalarda tekrar damarda açılma olabilir, ancak bu açılmalar bile hastanın şikayetlerini daha da azaltır.
- Ameliyat sonrası cerrahi yöntemlerde en az 2-3 hafta, endovenöz yöntemlerde en az 1 hafta varis çorabı kullanılması önerilirken, yapıştırıcı yöntemde kompresyon tedavisi gerekli değildir.
- 43:59Varis Tedavisi Yöntemleri
- Estetik kaygısı olan hastalar, varis görüntüsünden rahatsız olabilir ve bu hastalar poliklinik pratiğinin yaklaşık yüzde elli'sini oluşturuyor.
- Varis tedavisinde öncelikle şikayet dinlenmesi, fizik muayenesi ve doppler ultrasonografi yapılması gerekiyor.
- İçeride kaçak varisler varsa bunlar öncelikle ortadan kaldırılır, ardından skleroterapi (iğne tedavisi) uygulanır.
- 45:36Skleroterapi Teknikleri
- Sıvı skleroterapisi ve köpük skleroterapi (ate maddesi dörde bir oranında havayla karıştırılarak) kullanılarak varisler tedavi edilir.
- Skleroterapi, hastanın tedaviye uyumu ve mevsim seçimi açısından önemlidir; ekim ve mayıs ayları arasında uygulanması önerilir.
- Tedavi seansları yarım saat-kırkbeş dakika arasında sürer ve sonrasında en az bir haftalık kompresyon tedavisi uygulanmalıdır.
- 47:55Varis Önleme ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri
- Varislerin oluşumunda ve ilerlemesinde aşırı kilo, çoğul gebelik ve dar giysiler ciddi risk faktörleridir.
- Yürüyüş, yüzme gibi sporlar ve kaf pompası (baldır kaslarını kasarak kanın yukarı atılmasına yardımcı olma) önemli önlemlerdir.
- Hastaların bol sıvı tüketmesi, günlük kırk dakikanın üzerinde yürüyüş yapması ve kilo vermeleri tavsiye edilir.
- 49:48Varis Hastalarında Önerilen Uygulamalar
- Akşam gece döneminde yatmadan önce ayakları doksan derece eleve ederek on-oniki dakika bekletmek, şikayetleri azaltır.
- Sıcak hamam, sauna ve kaplıca gibi aktivitelerden uzak durulması ve sıcak banyodan sonra diz altı bölgesinin soğuk suyla yıkanması önemlidir.
- Obeziteye karşı mücadele, damar içi travmaları ve kateter girişlerini önlemek, özellikle bacaktan değil koldan uygulamak gerekir.