Buradasın
Vapurda Çay Simit Sohbeti: Prof. Dr. Nevzat Tarhan ile Röportaj
youtube.com/watch?v=P2nAPBjMNJwYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, TRT'nin "Vapurda Çay Simit Sohbeti" programının bir bölümüdür. Programda sunucu, psikiyatri uzmanı Prof. Dr. Nevzat Tarhan ile Boğaz'da bir vapur yolculuğu sırasında sohbet etmektedir. Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi mezunu, Üsküdar Üniversitesi'nin kurucu rektörü ve yüz'ün üzerinde kitap ve makale yayınıyla tanınan bir akademisyendir.
- Videoda psikiyatri, iltifat, sevgi, travma, kişisel gelişim, iş hayatı, narsist kişilerle yaşamak, duygusal zeka ve mutluluk gibi çeşitli psikolojik konular ele alınmaktadır. Program, gemi metaforu üzerinden hayat anlayışı, iltifatın önemi, sevginin insanın tüm fonksiyonlarını çalıştırması, travmaların büyümesi ve söndüğü, kişisel gelişimin önemi ve iş hayatında sevilen işi yapmanın gerekliliği gibi konuları içermektedir.
- Videoda ayrıca özlü sözlerin oluşumu, terapötik ilişki ve iletişim teknikleri hakkında bilgiler paylaşılmakta, "yüz-onbeş kuralı" gibi yenilikçi çalışma yöntemleri anlatılmakta ve budist rahipler ile Amerikalılar üzerinde yapılan bir deney paylaşılmaktadır. Programın sonunda Prof. Dr. Nevzat Tarhan, sunucuya bir armağan (limon sıkacağı) vermektedir.
- 00:24Programın Başlangıcı
- Ömer yetişemediği için programı sunucu kendisi sürdürecektir.
- Ömer gecikerek programa katılır ve herkesin bildiği işi yapması gerektiğini vurgular.
- Programda ekranların sevilen, öğrencilerin hayranlık duyduğu esprili ve komik profesör Nevzat Tarhan ile buluşulacaktır.
- 01:20Profesör Nevzat Tarhan Hakkında
- Profesör Nevzat Tarhan, psikiyatri branşında kariyerini inşa eden, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'nden mezun bir psikiyatristtir.
- Üsküdar Üniversitesi'nin kurucu rektörü olan Profesör, yüzün üzerinde kitap ve makale yayınlamıştır.
- "Yaşamaya değer bir hayat, belli bir anlam peşinde koşan ve bunun için riskler alabilen bir hayattır" diyen Profesör, vapur yolculuğunda buluşulacaktır.
- 02:07Vapur Yolculuğu
- Sunucu, arkasında üç sene okuduğu Kuleli Askeri Lisesi'ni görür ve Boğaz'da vapurda çay-simit sohbetinin klasikleşmiş bir program olduğunu belirtir.
- TRT'nin topluma önemli bir hizmet sunduğunu ve emeği geçenlere teşekkür ettiğini ifade eder.
- En büyük iltifatın insanın kendi kendine yaptığı iltifat olduğunu, sevmekin bu fonksiyonları çalıştıran duygudur ve neyi sevdiğinin çok önemli olduğunu vurgular.
- 03:41Profesör Nevzat Tarhan'ın Programa Katılımı
- Profesör Nevzat Tarhan, programın proje fikri olan ve yürüten Ömer Bey'e teşekkür ederek programa katıldığını belirtir.
- Vapurun makine dairelerine girerek hissettiği nörolojik sinyali anlatır ve makine dairesinin beyin gibi olduğunu, limana yaklaşırken ve kalkarken ritim değiştiğini söyler.
- İnsanın doğanın, evrenin ve insan vücudu nasıl çalıştığını, kaptanlığın ne anlama geldiğini burada daha iyi gördüğünü ifade eder.
- 05:05Gemi Metaforu
- Profesör Nevzat Tarhan, geminin hayat yolculuğunu anlaması ve kendini tanıması için kullanılan bir metafor olduğunu belirtir.
- Terapide kişinin kendini öz farkındalığında, güçlü ve zayıf yönlerini öğrenmede ve gemideki takım çalışmasının önemini vurgulamak için gemi metaforunun kullanıldığını açıklar.
- Evliliğin küçük bir gemi olduğunu, kendi zihnimizin de küçük bir gemi olduğunu ve gideceği limanı bilmeyene hiçbir rüzgardan hayır gelmediğini vurgular.
- 06:13Vapurda Çay-Simit
- Vapurda çay-simit keyfi yapacaklarını ve Boğaz'da güzel bir seyir olacağına dair umutlarını dile getirirler.
- Vapurun birinci sınıfında olduklarını ve öğrencilik yıllarında genellikle ikinci sınıfta talebeyken gittiklerini belirtirler.
- Artık isteyen vapurun her yerine girebiliyor, kaptan köşkü hariç her yerin eşit olduğunu ifade ederler.
- 07:14İltifat ve Eleştiri
- Profesör Nevzat Tarhan, en büyük iltifatın insanın kendi kendine yaptığı iltifat olduğunu, küçük başarılarını görüp sevinebilmenin insanı harekete geçiren bir şey olduğunu belirtir.
- Başkalarının iltifatına odaklı bir yaşam tarzının insanı yanlış yöne çevirebileceğini ve iltifatla beslenmenin narsistik bir problem olduğunu vurgular.
- Türkiye'de yapılan bir araştırmada bir anne-babanın çocuğuna "evet" kelimesini otuz defa, "hayır" kelimesini dörtyüzotuziki defa kullandığı ve bu durumun çocuğun olumsuz tarafını düzeltmekten daha önemlisi olumlu tarafını görüp pekiştirmenin daha iyi motive edici olduğunu açıklar.
- 09:43Uyku ve Teknoloji
- Uyku düzeni, özellikle gençlerde akıllı telefonların yatağın altında olması nedeniyle bozulmaktadır.
- Tembel ve hedefi olmayan kişilerde uyku periyodu kayar, geç yatıp geç kalkan bir durum oluşur.
- 10:35Sevgi Duygusu
- Sevgi duygusu insanın tüm fonksiyonlarını çalıştırır, güldürür, çalışkan ve yardım eden bir insan haline getirir.
- Sevgi duygusu çekim duygusudur ve sevginin nesnesi sevgiden daha önemlidir.
- Çocuk doğduğunda ilk tepkisi ağlamaktır, sonra sığınacak birini arar ve anneye sığınır.
- Çocuk büyüdükçe sevgi yatırımını nesnelere, sonra topluma, vatanına ve insanlığa yapar.
- 11:59Mevlana'nın Deniz Metforu
- Mevlana insanı denizdeki gemi gibi görür, denizi içine alırsanız batarsınız, üzerinde gezerseniz hedefinize götürür.
- İnsanın içine varoluş anlamını alması gerekir: "Niçin varım, niçin hayattayım, hayat nedir, ölüm nedir, ölümden sonraki hayat nedir?"
- Kendi gemisinin kaptanı olamayan bir insan bir ailenin veya geminin kaptanı olamaz.
- 13:02Öğrenme ve Bilgi
- Bize söylenenler unutulur, gördükleri insanın gördüğü şeyleri hatırlar ama yaptıklarını kişi unutmaz.
- Öğrenme piramidinde en temelinde başkasını anlattıkları, öğrettikleri gelir.
- Anlaşılan bilgiler akılda kalmaz, onunla ilgili hisleriniz varsa, bir şey yaşamışsanız, duygularınız varsa, hikayeniz varsa, hayat senaryonuz varsa, onunla ilgili bir yaşantınız varsa o beyinde kalır, unutulmuyor.
- İlim verdikçe artan bir şeydir, insanları paylaştıkça artan bir şeydir ve paranın karşıtıdır.
- 15:13Travma ve Çözüm
- Geçmişteki travmalardan ve üzüntülerden kurtulmak için savaştıkça travma büyür, ondan beslenir.
- Travma arı gibidir, kovalarsanız daha çok artar, ilgilenmezseniz yavaş yavaş söner.
- Travma büyük görseniz büyür, küçük görseniz küçülür.
- 17:13İş ve Motivasyon
- Bir işe bağlılığını en çok etkileyen faktörler: birinci sırada kişinin yaptığı işi sevmesi, ikinci sırada geleceğini güvende hissetmesi, üçüncü sırada aldığı ücret.
- İnsan hedefini doğru belirleyecek ve sevecek ya sevdiği işi yapacak ya yaptığı işi sevecek.
- Sevdiği işi yapan kişi için o iş artık iş değildir, mutluluk yormaz.
- 18:19Boş Zaman ve Yenilikçilik
- Kitap okumak, boş zaman değil, serbest zaman olarak adlandırılır çünkü kişi o boş zamanında kendi içinde bir yöntemi ve metodolojisi vardır.
- Yenilikçilik ve girişimcilikte "yüzde onbeş kuralı" vardır: bir insan yeni bir şey keşfetmek istiyorsa, on saat bir iş yapıyorsanız bir buçuk saatini yaptığınız iş hakkında düşünmelisiniz.
- Bu durumda kendi kendinizi sorgulamak, öz eleştiri yapmak ve oto analiz yapmak büyük bir beceridir.
- 19:50Narsistlerle Yaşamak ve Sınırlar Çizmek
- Narsistlerle birlikte yaşayan kişilere ilk tavsiye, sosyal ve ilişki sınırlarını çizmektir.
- Narsist kişiler alan kazanmak, hükmetmek ve kontrol etmek ister, bu nedenle ekonomik, duygusal veya kültürel güçlerini kullanarak hakimiyet alanı oluştururlar.
- Narsist kişilere gerekçeleriyle birlikte hayır demek gerekir, böylece sınırlarını öğrenirler.
- 21:10Sessiz İyilik Ödevi
- Narsistik kişilere "sessiz iyilik" ödevi verilir, yani karşılık beklemeden iyilik yapmaları istenir.
- Narsistler iyilik yaptıklarında herkesin duymasını isterler, bu nedenle karşılık beklemeden iyilik yapmaları onları etkilemez.
- Yardımseverlik tek taraflı değil, iki taraflı olmalıdır; verende de iyilik yapmanın verdiği mutluluk hormonları salgılanır.
- 22:17İyilik Yapmanın Etkileri
- Budist rahipler ve ortalama Amerikalılar üzerinde yapılan bir deneyde, yanmış insan gösterildiğinde Amerikalıların beyninde korku ve kaçınma alanları aktif hale geçerken, rahiplerin beyninde merhamet ve yardım etme duygusu yanar.
- İyilik yapmanın verdiği mutluluk hormonları, duygusal zeka çalışmalarına referans olmuştur.
- Duygusal zekası yüksek insanlar hem kendileri hem de toplumda daha mutlu olurlar.
- 23:04Pozitif Psikoloji ve Mutluluk Bilimi
- Kapital sistem mutluluğu alarak öğretirken, mindfulness sistemi adı altında vererek öğretmeye çalışıyor.
- Mindfulness teknikleri Amerika'da ilkokullarda okutulurken, Türkiye'de 2013'te, Harvard 2015'te, Yale 2018'de ve Mançullus Eğitim 2021'de pozitif psikoloji adı altında mutluluk bilimi eğitimi başlamıştır.
- Yale Üniversitesi'nin eğitim programına kısa sürede 3,5 milyon kişi kayıt yaptırdığı için New York Times haberi yapmıştır.
- 24:32Özlü Sözler ve Oluşumu
- Özlü sözler, ünlü yazarların ve isimlerin söylediği, akla uygun sezgisel ifadelerdir.
- Özlü sözlerin ortaya çıkışı, kişinin bir konuya odaklanması, hayal kurması ve kuluçka dönemi geçirmesiyle gerçekleşir.
- Özlü sözler, trafikteki yol işaretlerine benzetilebilir; kendisi için değil, nereye gideceğini göstermek için vardır.
- 26:18Soyut Düşünce Yeteneği
- Özlü sözleri anlamak için soyut düşünce yeteneği gereklidir.
- Soyut düşünce yeteneği genellikle altı-yedi yaşlarında başlar, zeki çocuklarda erken başlayabilir.
- Soyut düşünce yeteneği, insanın beyninin ön bölgesinin fonksiyonudur ve insan dışında hiçbir canlıda yoktur.
- 27:18Psikoterapi ve Terapist-Hasta İlişkisi
- Psikoterapide terapist-hasta ilişkisinde güven ve işbirliği önemlidir.
- Terapistlikte "sihirli sandalye yöntemi" gibi kendi kendine terapi yapma yöntemleri kullanılabilir.
- Terapistlikte sadece bilim değil, sanat yönü de vardır ve doğru sorularla danışanı yönetmek ustalık gerektirir.
- 30:06İletişim ve Övgü
- En güzel övgü gıyabında yapılan övgüdür, arkasından değil.
- Korku, itaat ve baskı kültürlerinde yüzüne karşı överler, arkadan gıybet ederler.
- Özgürlük ve güven kültürlerinde yüzüne karşı çatır çatır söyler ama arkasından da iyi taraflarını söylerler.
- 30:44Aile İlişkileri ve Düşünce
- Akıllı gelin kaynanayı takımı alabilir, bunun için iyi niyet, sevgi ve çözüm arayışı gereklidir.
- İnsanlar düşünmeden hareket eder ve en son duyduklarına inanırlar, bu nedenle "dur, düşün, yap" öğretimi önemlidir.
- İçimizdeki çocuk büyümediği için harekete hemen geçmek istiyoruz, ancak içimizdeki çocuğu büyüten bir kimse durur düşünür, sonra eyleme geçer.
- 32:10Programın Sonu
- Program sonunda bir armağan (limon sıkacağı) verilir ve Üsküdar'ın deniz sevgisi anlatılır.
- Kayıkçılık zevkli olsa da kayıkçı kavgaları da doğaldır.
- Program sonunda "geçmiş ve gelecek ile değil akıllı insan bugünle ilgilenir" sözüyle veda edilir.