Buradasın
Üniversite Eğitim Sistemi ve Sağlık Alanındaki Cehalet Üzerine Röportaj
youtube.com/watch?v=OtHfzzVUcy0Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Anlatılacak Bir Şey Var" programında Emrah Korkuncu'nun Prof. Dr. Tayfun Uzbay ile yaptığı röportaj. Prof. Dr. Tayfun Uzbay, Üsküdar Üniversitesi'nde rektör danışmanı, tıp fakültesi daire tipleri bölüm başkanı ve tıbbi farmakoloji anabilim dalı başkanlığı görevlerini yürütmektedir.
- Röportajda üniversite eğitim sisteminin geçmişten günümüze değişimi, ilaç endüstrisi, aşılar ve cehalet bilimi konuları ele alınmaktadır. Prof. Dr. Uzbay, "Cehalet Bilimi" adlı kitabını yazmış ve sağlık alanında bilgi yalanının toplum sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini tartışmaktadır. Ayrıca Soner Yalçın'ın "Kara Kutu" kitabındaki iddialar, ilaçların piyasaya sürülme süreci ve sağlık sektöründeki maliyetler de tartışılan konular arasındadır.
- Röportajda ayrıca eczacılık fakültelerinin kalitesi, yerli ilaç üretiminin önemi, hastaların Google'dan bilgi edinmesinin sağlık sistemi üzerindeki etkileri ve gereksiz tıbbi tetkikler gibi konular da ele alınmaktadır. Prof. Dr. Uzbay, bilimsel bilginin doğru aktarılmasının ve halk sağlığı için gerekli yasal düzenlemelerin önemi hakkında görüşlerini paylaşmaktadır.
- 00:18Programın Konuğu Prof. Dr. Tayfun Uzbay
- Programda Prof. Dr. Tayfun Uzbay, Üsküdar Üniversitesi'nde rektör danışmanı, tıp fakültesi daire tipleri bölüm başkanı ve nöropsiko farmakoloji uygulama araştırma merkezi müdürü olarak görev yapıyor.
- Tayfun Uzbay, Ordu Ünye'de doğmuş, İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi'nden lisansını, Gülhane Askeri Tıp Akademisi'nde yüksek lisans ve doktorasını almış, daha sonra Amerika ve İtalya'ya doktora sonrası eğitim yapmış.
- 2013'te GATA'dan emekli olmuş ve o gün bugündür Üsküdar'da çalışmaya devam eden bir bilim insanı.
- 02:15Eğitim Sisteminin Değişimi
- Konuşmacı, 1970'lerde eğitim ücretsiz olduğunu ve devlet okullarında verilen eğitimin son derece kaliteli olduğunu belirtiyor.
- Günümüzde devlet okullarının eğitim kalitesi tartışılıyor, ücretli okulların sayısı artmış ve vakıf üniversiteleri açılmış.
- Eskiden bilgiye ulaşmak daha zordu ama okulda alınan bilgi gerçek bilgiydi, şu anda bilgiye ulaşmak kolay olsa da üniversitenin özüne ve ruhuna sahip eğitim almanın zorluğu var.
- 03:43Üniversitenin Rolü ve Sorumluluğu
- Üniversite sosyal ilişkiler ve kulüp faaliyetlerinin çok daha ötesinde, bilimsel bilginin özümsenebileceği, soru sorduran, geleceğe yönelik akademisyen hazırlayan bir yer olmalı.
- Konuşmacı, şu andaki bazı üniversitelerin sadece tabela veya apartman üniversitesi olarak kaldığını ve yeterince kaliteli eğitim vermediğini düşünüyor.
- Üniversitelerin sadece eğitim veren yerler değil, araştırma-geliştirme yapan ve yeni bilgi üreten yerler olmalı.
- 05:49Üniversite Seçimi ve Akademisyenlik
- Öğrencilerin ne yapmak istediğini bilerek üniversiteye girmeleri ve akademik kadronun önemini anlamaları gerekiyor.
- Akademisyenler hem araştırma yapmalı hem de ders vermeli, ancak her ikisini aynı anda yürütemeyenler de olabilir.
- Konuşmacı, araştırma ve eğitim ekiblerinin ayrı olmalı fakat araştırma ekibinin öğrencilerle temas kurması gerektiğini vurguluyor.
- 09:19Eczacılık Eğitimi Sorunu
- Türkiye'de 51 tane eczacılık fakültesi var ve sorun sayı değil, uygun şekilde eğitim verecek mekan ve laboratuvarlar olması.
- Eczacılık eğitimini verecek yeterli kapasiteli hocaların olması gerekiyor.
- Türkiye'de eczacı yetiştirebilecek o kadar çok akademisyen olmadığı için, hocalar yetişmeden eczacılık fakültesi açıldığında eğitim kalitesinin düşeceği belirtiliyor.
- 10:25Eğitim Kalitesi ve İlaç Üretimi
- Farklı üniversitelerde alınan eczacılık eğitimleri birbirinden farklı olmasına rağmen, öğrenciler aynı diploma alıp aynı hayata atılıyor.
- Eğitim kalitesini eşitlemenin iki yolu vardır: dışarıdan hoca ithal etmek veya uzun vadeli planlama yaparak yeterli akademisyen yetiştirmek.
- Yerli ve milli ilaç kavramı karmaşık olup, ilaç evrenseldir ve bir ülkeye özgü değildir.
- 12:36Yerli İlaç Üretiminin Önemi
- İlaç teknolojisi ve biyoteknoloji hızlı yenilenen, pahalı ve ticari bir alan olduğundan, ekonomik sıkıntılar yaşayan ülkeler için yerli üretim önemlidir.
- Milli ilaç üretmek, ülkenin dışa bağımlılığını ortadan kaldırır ve ekonomik açıdan büyük kazanç sağlar.
- Avrupa Birliği'nin önemli ülkeleri, Amerika Birleşik Devletleri, Güney Kore ve Küba gibi ülkeler kendi ilaçlarını üretebiliyor ve dışarıya ihraç ediyorlar.
- 15:44Aşı Reddi ve Bilimsel Gerçekler
- Aşı reddi cahil bir tutumdur, bilimsel olarak aşıların olmadığı dönemde çocuk ölümleri çok yüksekti ve insanların ortalama ömrü 40-45 civarındaydı.
- Aşı teknolojisi geliştikten sonra çiçek hastalığı dünya yüzünden silindi ve birçok hastalık için aşılar geliştirildi.
- Aşı reddi, aşırıretçisi olmayan çocuklara da tehlike oluşturur ve bu durum fikir özgürlüğü ile açıklanamaz.
- 18:56İlaç Geliştirme Süreci
- İlaç patentlendiği anda ticari bir ürün haline gelir ve insanlara verilip verilemeyeceğinin araştırılması gerekir.
- İlaç önce hücre kültürlerinde, sonra deney hayvanlarında ve sonunda gönüllü hasta gruplarında test edilir.
- Gıda takviyesi kisvesi altında pazarlanan ve kontrol altında olmayan birçok yöntem vardır, bunların faydalarının kanıta dayalı verilerle desteklenmesi gerekir.
- 21:27İlaç Endüstrisinin Etkileri ve Kontrolleri
- İlaç endüstrisinin karanlık ilişkileri ve reklam amaçlı edepsizlikleri etik kurullar ve yasalarla kontrol edilebilir.
- Amerika Birleşik Devletleri'nde ilaç endüstrisine danışmanlık yapan akademisyenlerin bu durumu bildirmeleri ve makalelerde belirtmeleri yasal olarak zorunlu hale getirildi.
- "Kara Kutu" adlı kitap, sağlık çalışanlarına karşı şiddet provokasyonu yaparak yanlış bilgi yayıyor.
- 23:42İlaç Reklamlarının Sorunları
- Otuz ayın altındaki bebekler reklam aracı olarak kullanılıyor, halbuki Avrupa İlaç Ajansı bu konuda uyarı yapmış.
- İlaç reklamı yasak olan Türkiye'de, tıbbi cihaz ruhsatı alarak reklam yapılabiliyor.
- Sağlık bakanlığına, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'na ve RTÜK'e dilekçe verildiğinde üç buçuk ay boyunca cevap verilmemiş.
- 25:34Yanlış Bilgi Yayımı ve Yasal Çerçeve
- Amerika Birleşik Devletleri'nde Mehmet Öz, Amerikan halkını hatalı bilgiyle sağlığını tehdit ettiği gerekçesiyle ifade verilmiş ve milyonlarca dolar tazminat ödemek zorunda kalmış.
- Türkiye'de yanlış bilgi yayımı konusunda yeterli yasal düzenlemeler bulunmuyor.
- Sağlık alanında akademisyenlerin yanlış bilgiyi doğruymuş gibi vermesi ciddi toplum sağlığı problemlerine yol açıyor ve hayat tehdit eden bir durum haline geliyor.
- 26:45Bilgiye Ulaşmanın Değişimi
- Günümüzde bilgiye ulaşmak çok kolay, her yerde bilgi bulunuyor, ancak bu bilgilerin değerlendirmesi için uzmanlık gerekiyor.
- Hastalar internetten aldığı bilgileri doktorlara göstererek ameliyat gerektiren durumları reddediyorlar.
- Sağlık ve ilaç bir mal ve meta olarak, hasta bir müşteri olarak görülmesi durumunda, etik kurallar ve yasaların oluşturulması ve denetimlerin yapıldığı bir sistem gerekiyor.
- 31:35Hukuk ve Meclis Üzerine
- Hukukçuya, avukata, hakime giderek hakimiyet ve adil yargılama gibi zorunlu hizmetleri almak gerekir.
- Hukuksuzluğu bekleyip sonra düzeltmek çok geç olur, meclis ve 600 milletvekili bu konuda çalışmalıdır.
- Meclis içinde birçok doktor ve eczacı bulunmasına rağmen ne işler yaptıkları sorgulanmaktadır.
- 32:21Akademisyenler ve Cahil Olma
- Akademisyenlerin cahil olması beklenmez çünkü akademisyen olmak için çok uzun bir eğitim süreci vardır.
- Akademisyen olmak için ilkokul, ortaokul, lise, en az dört yıllık üniversite, yüksek lisans ve doktora eğitimleri gerekir.
- Akademisyenlerin cahil olması ya liyakatsiz bir şekilde ünvanları kazanmışlardır ya da şöhret elde etmek için bu davranışları sergilemişlerdir.
- 34:10Sosyal Medya ve Mikro Şöhret
- Mikro şöhret, kalıcı olmayan bir şöhret türüdür ve Mehmet Öz gibi örnekler vardır.
- Sosyal medya hem çok iyi hem çok tehlikeli bir araçtır.
- Troll hesapları, bir kişi üzerinde baskı yaratmak ve bilgileri viral hale getirmek için kullanılır.
- 35:41Hatalı Bilgi ve Algı Yönetimi
- Hatalı bilgi insanlara zarar verir, doğru bilgiye sahip olmak hayatta kalmak, sağlıklı yaşamak ve doğru iletişim kurmak için gereklidır.
- Hatalı bilgi genellikle algıyı yönetmek, bir malı pazarlamak veya kişinin emeğinden faydalanmak için verilir.
- Normal medya (ana akım medya) ticarileştiğinde, dördüncü kuvvet olarak görevini yerine getiremez ve doğru bilgi verme ihtimali azalır.
- 37:19Sosyal Medya ve Manipülasyon
- Sosyal medya, ana akım medyaya hükmedilmeye karşı bir hayat kurtarıcı olabilir.
- Sosyal medyayı manipüle etmek için troller kullanılır ve bu durum her alanda (ilaç, spor takımları vb.) görülebilir.
- Sahte hesaplar, gerçek durumu görmeyi engelleyerek yöneticilere yanlış bilgiler verir ve onları hayal aleminde uyuklamaya başlarlar.
- 38:53Sağlık ve İlaç Endüstrisi
- Konuşmacı, Türkiye İlaç ve Cihaz Kurumu başkanıyla görüşme fırsatı bulmuş ve dilekçe vermiştir.
- Tıbbi cihaz ruhsatı verilen ürünlerin aslında tıbbi cihaza benzemediği belirtilmiştir.
- Konuşmacı, farmasötik teknoloji alanında uzman olarak bu ürünlerin damla olduğunu ve tıbbi cihaz olmadığı konusunda ısrar etmektedir.
- 40:50Kitaplar ve İlaç Endüstrisi
- Konuşmacı, "Cehalet Bilimi" ve "Kara Kutu" kitaplarını birlikte okumak gerektiğini belirtmiştir.
- "Kara Kutu" kitabı, ilaçların akılcı kullanılmaması, ilacın ticarileşmesi ve endüstrinin manipülasyonlarını ortaya koymaktadır.
- Konuşmacı, hem akademisyen hem de farmakoloji uzmanı olduğunu belirterek, sağlık ve eğitim alanındaki ticarileşmenin getirdiği yozlaşmaları eleştirmektedir.
- 42:51Soner Yalçın'ın Kitabı Hakkında Eleştiri
- Konuşmacı, Soner Yalçın'ın önemli bir gazeteci ve kitapları olduğu konusunda itiraf ederken, kendisinin alanıyla ilgili kitabın doğru bir noktadan yola çıkıyor ancak hatalı bilgiler içerdiğini belirtiyor.
- Soner Yalçın'ın kitabında sifiliz tedavisine dair yanlış bilgiler olduğu ve hekimlerin sosyal medyada isyan ettiğine rağmen, Yalçın'ın bunu aldattığı ifade ediliyor.
- Konuşmacı, bir gazeteci olarak Yalçın'ın bilimsel bilgiye sahip olmasının gerekli olduğunu ve kitabını yazarken bilim insanlarıyla danışması gerektiğini vurguluyor.
- 44:19Bilimsel Bilgi ve Halk Sağlığı
- Soner Yalçın'ın kitabı aşı karşıtlarının kutsal kitabı haline gelmiş ve halk sağlığı için sorunlar yaratmış.
- Konuşmacı, Canan Karatay'ın "Gerçek Tıbbın On Şifresi" kitabında hatalı kaynaklar kullandığını ve bunları düzeltmeden piyasada satmaya devam ettiğini eleştiriyor.
- Konuşmacı, Soner Yalçın'ın spekülatif ifadeler kullandığını ve bunların halk tarafından yanlış anlaşılacağını belirtiyor.
- 45:52Konuşmacının Amacı ve Tutumu
- Konuşmacı, kendi kitabının tirajının çok düşük olduğunu ancak sorumlu bir bilim insanı olarak halkı uyarmaya çalıştığını ifade ediyor.
- Bazıları kitabının reklamını yapmak için konuşmakla suçlarken, konuşmacı bunun kendisi için önemli bir paye getirmediğini ve sadece bilimsel sorumluluğunu yerine getirmek istediğini belirtiyor.
- Konuşmacı, ilaç endüstrisinde karanlık işler olduğunu kabul ederken, bunlara karşı savunma mekanizmalarının olması gerektiğini vurguluyor.
- 47:11İlaç Pazarlaması ve Ticari Ürün Olarak İlaç
- İlaçın ticari bir ürün olduğu ve pazarlanmasının bir yolları olması gerektiği, ancak tekstil ürünü gibi pazarlanmaması gerektiği belirtiliyor.
- Konuşmacı, kendi kitabını yazdıktan sonra hukuki problemler olup olmadığını kontrol etmek için ceza hukukçularına danıştığını ve gerekli düzeltmeleri yaptığını anlatıyor.
- Soner Yalçın'ın kitabında konuşmacının kitaplarına atıf olduğu ancak dipnot olarak belirtilmediği, bu da özensizlik gösterdiği ifade ediliyor.
- 49:32Bilgi Paylaşımı ve Doğru Bilgi
- Gazetecinin birinci görevinin halka gerçek bilgiyi ulaştırmak olduğu vurgulanıyor.
- Konuşmacı, bilim insanlarının ve gazetecilerin doğru bilgi vermesi gerektiğini, doğru bilgiye sahip bireyin hayatta kalma ihtimalinin daha yüksek olduğunu belirtiyor.
- Konuşmacı, halkın daha sağlıklı ve uzun ömürlü olması için doğru bilgiye sahip olması gerektiğini ifade ediyor.
- 50:10İlaç Endüstrisi ve Kanser Tedavisi
- Yeni kanser ilaçlarının çok iyi olduğu ancak kemoterapi tedavisinin zor ve yan etkili olduğu belirtiliyor.
- Kemoterapi tedavisinin yarar zarar oranına göre yapıldığı ve yeni ilaçların daha az yan etki ve daha etkili olduğu ifade ediliyor.
- Elektronik firmalarının da ilaç molekülleri geliştirdiği ve bunları büyük ilaç firmalarına milyonlarca dolara devrettiği, bu alanın para kazanma potansiyeli taşıdığı belirtiliyor.
- 51:42Dijital Devrim ve İlaç Endüstrisi
- Google ve Amazon gibi teknoloji firmalarının ilaç sektörüne girme potansiyeli olduğu belirtiliyor.
- Dijital devrimin birçok şeyi değiştirdiği ancak ilaç ve sağlık alanında bu devrime hazır olmadığımız vurgulanıyor.
- Konuşmacı, yerli ve milli ilaçların önemini sorgulayarak konuyu devam ettirmek istiyor.
- 52:30İlaç Kullanımı ve Kadim Yöntemler
- Teknoloji ve ilaç gelişimiyle daha iyi ilaçlar üretilmektedir.
- Psikiyatri alanında ilaç kullanımı konusunda ince bir çizgi vardır ve bu risk psikiyatristler tarafından takip edilmelidir.
- İlaç kullanımını kesmek intihar riskini artırabilir, ancak kadim yöntemlere dönmek tımarhaneye kapatma, zincirleme veya lobotomi gibi tehlikeli uygulamalara yol açabilir.
- 54:00Sağlık Sisteminin Gelişim Süreci
- Sağlık alanında adım adım ilerleme kaydedilmiştir: önce lobotomi, sonra insülin koma terapisi, ardından birinci ve ikinci kuşak antipsikotikler gelmiştir.
- Sorun maliyetlerin artması ve ticarileşmektir; nüfus arttıkça sosyal devlet halkın sağlığını korumaktan aciz kalmaktadır.
- Devlet vatandaşları doğal yöntemlere yönlendirmek istiyor, ancak bu durum bilinçli mi bilinçsiz mi olduğu tartışmalıdır.
- 55:22Sağlık Hizmetlerinin Erişilebilirliği
- Daha iyi kemoterapitikler çıkarken, mali gücü yetersiz olanlar bu ilaçları ithal edemeyecektir.
- İnsan hakları evrensel beyannamesi gereği sağlık hizmetlerinin herkesçe erişilebilir olması gerektiği vurgulanmaktadır.
- Aşılar gibi hayati öneme sahip sağlık hizmetlerinin ticari amaçlarla satılmaması gerektiği belirtilmektedir.
- 56:30İlaç Güvenliği ve Takibi
- Yurt dışından alınan ilaçların sağlık bakanlığı tarafından biyoeşdeğerlik analizleri yapılarak ruhsat verilmesi gerekir.
- Sağlık bakanlığı tarafından üretilen ilaçlar farmako takip sistemine dahil edilir ve herhangi bir sorun çıkarsa üreticilere soruşturma açılır.
- İnternetten veya aktardan alınan ilaçların ve tarım bakanlığı tarafından onaylanmayan gıda takviyelerinin güvenliği şüpheli olabilir.
- 59:55Özel Hastaneler ve Sağlık Sistemi
- Gelişen teknolojiyle birlikte hastalıkların tedavisi için gereksiz tetkikler ve ilaçlar yazılabilir.
- Özel hastanelerden bazıları sosyal güvenlik kurumlarını zorlamak için gereksiz tedaviler yapabilir.
- Sağlık sisteminde karar verme süreci hassas bir zemindir ve hekimler bu kararları vermekle yükümlüdür.
- 1:01:31Tıbbi Tetkikler ve Meslek Etiği
- Hastaların istemediği tetkikler de yapılabilir, ancak ultrasonun göremeyeceği durumlar da vardır.
- En kötü ihtimali düşünerek yaklaşmak tıbbi uygulamalarda doğru bir yaklaşımdır.
- Gereksiz tetkikler yapılırsa, hastalar gereksiz radyasyon ve radyoaktif madde alabilir, bu da kansere daha yatkın hale gelmelerine neden olabilir.
- 1:03:24Meslek Etiği ve Eğitim
- Hekim kendi haline bırakılmalı, namuslu ve iyi yetişmiş olmalıdır.
- Hastane yöneticisi de namuslu ve sadece sağlığı düşünen bir yönetici olmalıdır.
- Üniversitelerde entelektüel derinliği olan hekimler, eczacılar, avukatlar yetiştirmek ve meslek etiğini öğretmek gerekir.
- 1:04:00Program Kapanışı
- Yaklaşık bir saatlik programda ticaret bilimi kitabı, Soner Yalçın'ın Kara Kutu kitabı ve Cehalet Bilim kitabı konuşturuldu.
- Konuk, Prof. Dr. Tayfun Uzbay, rektör danışmanı, tıp fakültesi tıbbi bölümleri başkanı, tıbbi farmakoloji anabilim dalı başkanı ve NPP puan müdürü olarak görev yapıyor.
- Cuma günü Ferda Yıldırım, Beyaz TV'den Sür Manşet programı yapan sunucu olarak programda yer alacak.