Buradasın
Türkiye'de COVID-19 Salgını ve Sağlık Sistemi Üzerine Bilgilendirici Röportaj
youtube.com/watch?v=yWlsyqLmLMwYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, sunucu Lale Hanım ile Profesör Ahmet Salt arasında geçen bir röportajdır. Profesör Salt, 67 yaşında, 44 yıllık tecrübeye sahip ve binlerce hekim yetiştiren bir sağlık uzmanıdır.
- Röportajda Türkiye'deki COVID-19 salgını, sağlık sisteminin durumu ve aşı geliştirme süreci ele alınmaktadır. Konuşmacı, aşı geliştirme sürecinin teknik zorluklarını, Türkiye'nin aşı üretimindeki durumunu ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bilimsel bilgileri yanlış yorumlamasını eleştirmektedir. Ayrıca, sağlık sisteminin kapasitesinin zorlandığı, test kuyruklarının uzun olduğu ve okulların 31 Ağustos'ta açılması yerine Eylül sonuna kadar turizm sezonunun kapanmasına bırakılması gerektiği savunulmaktadır.
- Röportajda ayrıca sağlık çalışanlarının yaşadığı zorluklar, hastanelerin dolu durumu, hidroksiklorokin kullanımı, karantina uygulamaları ve okulların açılması durumunda alınması gereken önlemler gibi konular da detaylı şekilde ele alınmaktadır. Konuşmacı, salgın yönetiminin başarısızlığının AKP'nin tarihe geçeceği bir sorun olduğunu vurgulamaktadır.
- 00:01Corona Aşı Gelişmeleri ve Türkiye'nin Durumu
- Programda Profesör Ahmet Salt, corona aşı gelişmeleri ve Türkiye'nin durumu hakkında bilgi verecek.
- Rusya'dan gelen açıklamaya göre koronavirüse karşı geliştirilen aşı tescil edildi ve Putin aşının ilk denemelerinden birinde kızında yapıldığını söyledi.
- Dünya Sağlık Örgütü yetkilisi Rusya ile iletişim halinde olduklarını ve bu sürecin bir dizi test ve aşaması olduğunu belirtti.
- 02:17Aşı Geliştirme Süreci ve Teknik Zorluklar
- Antiviral aşılar, özellikle koronavirüse karşı aşılar, standart donanımlı laboratuvarlarda geliştirilmelidir.
- Bu laboratuvarlar uluslararası standartlara göre biyolojik güvenlik düzeyi dört düzeyinde olmalıdır.
- Türkiye'de BSL üç düzeyinde laboratuvar bulunmakta olup, koronavirüse karşı aşı geliştirmesi teknik olarak olanaklı değildir.
- 03:17Aşı Geliştirme Sürecinin Detayları
- Aşı geliştirme sürecinde önce laboratuvarın Dünya Sağlık Örgütü'ne akredite edilmesi ve referans laboratuvarı durumuna gelmesi gerekir.
- İyi laboratuvar teknikleri (GLP) ve Helsinki Biyomedikal Araştırma Etik İlkeleri'ne uyarak çalışılması şarttır.
- Sonuçlar Dünya Sağlık Örgütü'nde kabul ettiği laboratuvarlara gönderilerek test edilir ve onanır.
- 04:40Rusya Aşı Açıklamasının Değerlendirilmesi
- Putin'in kızlarından birinin aşıyı yaptırdığı sözü belki bir PR cümlesi olarak değerlendirilebilir.
- Putin'in "aşının uzun süreli, kalıcı bir bağışık yanıt oluşturduğu" sözü kritik bir eleştiriye maruz kalmıştır.
- Salgın süreci henüz yedi-sekiz aylık olup, aşıdan sonra insanlarda bağışık yanıtın ne kadar süre sürdüğü henüz gözlemlenmemiştir.
- 08:01Aşı Yan Etkileri ve Güvenilirlik
- Aşılarda iki temel sınav vardır: etkililik ve güvenlik.
- Etkinlik, aşıdan sonra koruma gücünün yüzde doksanların üstünde olması gerektiği anlamına gelir.
- Yan etkiler ve istenmeyen etkiler uzun süreli kohort çalışmaları ile ortaya konulabilir.
- 10:25Türkiye'deki Aşı Çalışmaları
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin aşı konusunda dünyada üçüncü sıradayız şeklinde bir açıklama yapmıştır.
- Dünya Sağlık Örgütü'nün 4 Ağustos günü yaptığı açıklamada 165 merkezde aşı çalışmasının yürütüldüğü ancak beş merkezde üçüncü aşamaya gelindiği belirtilmiştir.
- Bu beş merkezden biri İngiltere Oxford Üniversitesi'nin yürüttüğü AstraZeneca firmalarıyla birlikte üniversite-sanayi işbirliği projesidir.
- 11:44Aşı Geliştirme Çalışmaları ve Devlet Başkanı'nın Yanlış Bilgileri
- Aşı geliştirme çalışmalarında beş merkez bulunmaktadır: Sinovac (Çin), Sinop Farm (Çin), Moderna (ABD), Biontech (Almanya) ve Johnson ve Johnson (ABD).
- Türkiye'de yapılan çalışmaların bu beş merkez arasında yer alması olası gözükmüyor.
- Türkiye'de BSL 4 düzeyinde biyoloji araştırma-geliştirme laboratuvarları bulunmaktadır.
- 12:36Devlet Başkanı'nın Bilimsel Yanlış Bilgileri ve Sorumluluk
- Dev bir ülkenin Cumhurbaşkanı'nın bilimsel olarak geçerli olmayan bilgileri kamuoyuyla paylaşabilmesi ve kibirli havasıyla bunu yapması acı verici.
- Türkiye'nin dünyada aşıyı üretmeye en yakın üçüncü ülke olduğu iddiası, insanların rehavete kapılmasına neden olabilir.
- Devlet Başkanı'nın yanıltılması, narsisistik kişiliğine uygun davranışlar içinde olunması ve bilimin çıplak gerçeğini haykırmak gerekir.
- 15:51Sağlık Sisteminin Durumu
- Türkiye'de COVID-19 salgını ikinci dalga başlamış olup, Ankara, Urfa ve Diyarbakır gibi illerde durum vahim bir noktaya ulaşmıştır.
- Konya'dan bir sağlık çalışanının WhatsApp'a gönderdiği sesli ileti, hastanelerde yatak ve yoğun bakım yataklarının dolduğunu, hastaların acillerde yatırıldığını ve sağlık çalışanlarının zor durumda olduğunu anlatmaktadır.
- Sağlık çalışanlarının özlük hakları verilmiyor, COVID-19'a yakalanan ve ölen sağlık çalışanlarına ailelerine emekli maaşı bağlanmıyor.
- 21:33Sağlık Sisteminin Kapasitesi ve Rakamlar
- Türkiye'de 230 bin hat hasta yatak kapasitesi bulunmakta ve şu anda 200 bin civarına yakını dolmuş durumdadır.
- Günde 3 bin hastaya rastlanırken yoğun bakım sayısı 198 civarındayken, şu anda resmi verilere göre 1250 civarında yoğun bakım hastası bulunmaktadır.
- Bu rakamlar arasında uyuşmazlık ve tutarsızlık bulunmaktadır.
- 22:29COVID-19'dan İyileşen Hastaların Durumu
- İyileşen hastalarda yapılan antikor test sonuçlarına göre hastalar doksan gün sonra savunmasız kalıyor ve yeniden hastalığa yakalanabiliyorlar.
- İngiliz Kraliyet Akademisi iki ayrı grupta (200 kişilik ve 97 kişilik) yapılan çalışmalarda, hastaların doksan gün sonra yeniden COVID-19'a yakalanabilecekleri tespit edildi.
- Aşı bulunsa bile her üç ayda bir aşı olmak gerekecek, bu da dünya nüfusunu düşünürsek imkansız bir durum.
- 23:37Sağlık Sisteminin Durumu
- Konuşmacı, 4 Ağustos'ta aldığı ses kayıtlarında Türkiye'deki COVID-19 durumunu anlatıyor.
- Sağlık Emekçileri Sendikası'nın açıklamasına göre Ankara'da 50 bin vaka olduğu belirtilirken, Sağlık Bakanlığı'nın açıkladığı toplam olgu sayısı 240 bin.
- Mersin'den gelen bir hasta, ailesinin COVID-19 pozitif çıktığını ve test örneği almak için saatlerce kuyrukta beklediklerini anlatıyor.
- 26:21Hükümetin Yaklaşımı ve Ekonomik Durum
- Konuşmacı, hükümetin gerçek tabloları halka göstermemesinin nedenlerini açıklamak zorunda olduğunu belirtiyor.
- Hükümetin temel gerekçesinin, en küçük bir başarısızlık öyküsünün tahammülünün olmayışı olduğu düşünülüyor.
- Ekonomik durumun kötü olduğu ve salgınla baş edecek yeterli kaynak olmadığı vurgulanıyor.
- 27:56Kapatma Gerekliliği ve Yönetim Tarzı
- Konuşmacı, 14 günlük bir kapatma olmadan Türkiye'de sorunun üstesinden gelebileceğimizi düşünüyor.
- İktidarın başarısız görünmemek için kapatma kararı almadığını ve turizm sezonunun belirleyici olduğunu belirtiyor.
- Erdoğan'ın Türkiye'yi bir cumhurbaşkanı değil, bir partinin genel başkanı gibi yönettiğini ve anonim şirket gibi gördüğünü iddia ediyor.
- 29:29Uluslararası Durum ve Sağlık Sistemi
- Erdoğan'ın "dünyada salgını en başarılı yöneten birkaç ülkeden biriyiz" dediği belirtiliyor.
- İngiliz seyahat tavsiyesinde Türkiye'ye seyahat etmek isteyenlerin COVID-19 hastalığını dikkate alması gerektiği vurgulanıyor.
- Sağlık bakanının yoğun bakım yataklarının %63'ünün, olağan yatakların yarısının dolduğunu söylemesine rağmen, Türkiye'nin bir hastaneye dönüştüğü ve evlerin hasta yataklarıyla dolu olduğu belirtiliyor.
- 32:46Sağlık Sistemindeki Sorunlar
- Sağlık bakanlığının genelgelerine göre solunum yetmezliği, yutma güçlüğü gibi belirtiler gelişinceye kadar hastaneye gelmemek gerekiyor, bu da hekimlerin profesyonel karar verme yetisini kısıtlıyor.
- Hidroksiklorokin gibi ilaçların ciddi kalp ritmi bozucu etkileri var ve bu ilaçlar verilirken hastaların ritim kontrolü altında tutulması gerekirken, evde veriliyor ve filyasyon ekiplerine (diş hekimleri dahil) bu ilacı verme görevi veriliyor.
- Diş hekimlerinin ilaç verme ve reçete yazma yetkisi yoktur, bu 1219 sayılı yasanın 25-26. maddelerine göre suçtur.
- 35:46Anayasal ve Hukuki Sorunlar
- Anayasanın 56. maddesinin ilk cümlesinde herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahip olduğu belirtilirken, bu haklar çiğneniyor.
- Sağlık bakanlığı bu akıl dışı, bilim dışı ve insan haklarına aykırı tabloyu durdurmalıdır.
- Var olan hastanelerin yakınlarında ve kentlerdeki kamu arazilerinde prefabrik binalarla karantina ve izolasyon mekanları oluşturulmalı, bu insanlar sağlık çalışanlarının gözetimi altında tutulmalıdır.
- 37:45Test ve Kaynak Sorunları
- TBMM'de 23 binin üstünde test yapılmışken, Türkiye'de yapılan toplam test sayısı yaklaşık 5 milyonun biraz üstünde olup, 85 milyon nüfuslu ülkede kişiye 17-18 test yapılmış durumda.
- İstanbul'da Atatürk Havaalanı'nın pistlerini kırarak yapılan 2 bin yataklı hastaneler sağlık turizmi amaçlı kullanılıyor, bu salgında kullanılmıyor.
- Adana Belediyesi'nin kıt kaynaklarla yaptığı 1 bin yataklı hastane beğenilmemiş ve "küllüstür" denilmiş, bu mekanlar karantina ve izolasyon merkezleri olarak kullanılabilirdi.
- 39:36Okulların Açılışı Hakkında Değerlendirme
- Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, imam hatiplerle ilgili verileri paylaşarak övünçle bahsetmiş, ancak okulların açılma tarihi muğlak kalmış.
- Türkiye'de salgın eğrisi yükseliyor, günlük bin dolayında olgu ile Nisan'daki tabloyla karşı karşıya bulunuluyor.
- 31 Ağustos'ta okulların açılması, yangına körükle hatta benzinle gitmekten farksız bir durum olabilir.
- 41:14Okulların Açılışı İçin Gerekli Önlemler
- Okul mekanlarını büyütmek için ek bina yapılması ve bahçelerde derslik kazanmak gerekiyor.
- İnternet altyapısını iyileştirmek, öğrencileri dört kümeye ayırmak ve haftada altı gün eğitim almak gibi değişik seçenekler geliştirilmeli.
- Öğretmen açığının kapatılması, okullardaki personel açığının kapatılması ve hijyene dönük önlemlerin alınması önemli.
- 43:14Devletin Sorumluluğu
- Zorunlu eğitim anayasanın 42. maddesinde ve Milli Eğitim Temel Kanunu'nda belirtilmiş, çocukları göndermemek mümkün değil.
- Devlet, sağlıklı ve güvenli eğitim yapılabileceğine ilişkin önlemleri aldığını kamuoyunu ikna edecek şekilde ortaya koymalı.
- Salgın kötü yönetiliyor ve Türkiye'de önlenebilecek iken önlenmeyen masum insanların ölümlerinin hesabını kim verecek sorusu soruluyor.
- 45:14Ataşehir'de Dezenfekte Çalışmaları
- Ataşehir ilçesinde bulunan amatör spor kulüplerinin kullandığı statlar dezenfekte ediliyor.
- Sahra Spor Kulübü'nde çalışmalar hızla sürüyor.
- Halkın sağlığı için çalışmaya devam edileceği belirtiliyor.