Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının tetanoz hastalığı hakkında detaylı bilgiler sunduğu eğitim dersi formatındadır.
- Video, tetanozun iki ana klinik görünümünü (jeneralize tetanoz ve lokalize tetanoz) ele alarak başlıyor, ardından hastalığın alt kategorilerini (neon tetanoz, sefalik tetanoz) açıklıyor. Daha sonra hastalığın komplikasyonları, kötü prognoz kriterleri ve diğer benzer hastalıkları (menenjit, kuduz, hipokalsemik tetani, epilepsi, strenin zehirlenmesi) inceleniyor. Son bölümde ise tetanozun tedavi yöntemleri (kas gevşeticiler, tetanoz immünglobilini, tetanoz toksoit aşısı, antibiyotikler) ve hastalığın iyileşmesi sonrası fizik tedavi ve aşılama programı anlatılıyor.
- Videoda ayrıca tetanozun mortalite oranları, özellikle neon tetanozun yüksek mortalitesi ve gebelik döneminde tetanoz aşısının önemi vurgulanmaktadır.
- 00:02Tetanozun Klinik Görünümü
- Tetanoz temel olarak jenerize tetanoz, lokalize tetanoz ve neon tetanoz olmak üzere üç farklı klinik bulguda karşımıza çıkar.
- Jenerize tetanozun altında neon tetanoz bulunurken, lokalize tetanozun altında sefalik tetanoz yer alır.
- Sefalik tetanoz lokalize olmasına rağmen, yeterince toksinin merkezi sinir sistemine ulaşmasıyla jeneralize tetanoza ilerleyebilir.
- 01:13Tetanozun Belirleyicileri
- Tetanozun klinik görünümleri mikroba ait virülansın farklılığından ziyade konakçı faktörleri ve inokülasyon bölgesine göre meydana gelir.
- Konakçı faktörleri arasında altta yatan hastalık, uyuşturucu bağımlılığı ve bağışıklama eksikliği bulunur.
- Inokülasyon bölgesi, özellikle sefalik tetanozda ve omdikal korda yerleştiği zaman neonatal tetanozun ortaya çıkışında önemli rol oynar.
- 02:40Tetanozun Süreci
- Inokülasyondan sonra ilk belirtiye kadar geçen süreye kuluçka süresi (inkübasyon periyodu) denir ve genellikle 7 ila 10 gün arasında değişir.
- İlk genel spazm ortaya çıktığı süreye başlama dönemi denir ve bu süreler ne kadar kısaysa prognoz o kadar kötüdür.
- Açık kırıklar, yaş ve uyuşturucu bağımlılarında bilinmeyen bir sebeple bu hastalığın prognozu kötüdür.
- 05:01Jenerize Tetanozun Klinik Bulguları
- Jenerize tetanoz en yaygın tetanoz formudur ve ilk klinik bulgular res sardonicus (alaycı gülümseme) ve trismus (çene kilitlenmesi)dir.
- Tetanoz, aralıklarla gelen şiddetli spazmlara eşlik eden persistan tonik bir kas spazmıdır ve bu spazmlar duyusal uyaranlar tarafından tetiklenir.
- Tetanozdan şüphelenmiş hastalarda ilk yapılacak şey karanlık ve sessiz bir odaya alarak duyusal uyaranlardan uzak kalmasını sağlamaktır.
- 07:19Jenerize Tetanozun Gelişimi
- Spazmlar dekort iki pozisyona (kolların direksiyonu, bacakların ekstansiyonu) benzer bir duruşa ve tüfek tetiği pozisyonuna neden olur.
- Karın spazmları, üst hava yolları tıkanması ve diyafram spazmı görülebilir, bu nedenle erken dönemlerde trakeostomi tercih edilebilir.
- Otonomik disfonksiyon (hipertansiyon, taşikardi ve hipertermi) önde gelen ölüm sebebidir ve hastalığın komplike eden sebeplerindendir.
- 09:55Tetanoz Tedavisi
- Yoğun bakım tedavisi devam ederken anti-toksinler başlanır ve bu toksinler açıkta olan henüz aksona girmemiş olan toksinleri bağlar.
- Anti-toksinlerin yok edilmesi ve yeni aksonel bağlantıların oluşması için geçen süre iki haftaya kadar uzayabilir, ancak komplikasyonlarla mücadele edilirse yaklaşık bir ay içinde hastalık sonlanabilir.
- Tetanos toksinine karşı doğal yolla gelişen enfeksiyonla antikor üretilemez ve hasta iyileştikten sonra tekrar tetanoz bağışıklığı alınması gerekir.
- 13:06Neon Tetanoz
- Neon tetanoz mortalitesi yüzde doksan'a kadar ulaşabilmekte ve kötü prognostik kriterleri arasında 10 günden küçük yaş, hastaneye başvurulmadan önceki 5 gün içinde semptomların gelişmesi ve res sardonicus veya ateşin varlığı bulunur.
- Neon tetanozun ilk bulgusu emme güçlüğüdür ve yaşamın ilk haftasındaki ölümün en önemli sebebidir.
- Yenidoğan tetanozu, uygunsuz kordon bakımından özellikle geri kalmış ülkelerde uygunsuz sağlık bakımı verilen yerlerde ve annenin aşı immasyon eksikliği sebebiyle gelişir.
- 15:35Tetanozun Türleri
- Tetanoz iki ana türden oluşur: lokalize tetanoz ve sefalik tetanoz.
- Lokalize tetanoz, bakterinin okulumunun az olduğu veya kısmi bağışıklığın olduğu kişilerde yaralanma yerine yakın kaslarda rijidite ve kas ağrıları meydana getirir.
- Sefalik tetanoz, kafa travmaları sonrasında alt kraniyal sinirlerde tutulum meydana getirir ve fasiyal paralizi veya disfaji gibi belirtiler görülür.
- 17:19Tetanozun Komplikasyonları
- Jeneralize tetanozun komplikasyonları arasında solunum yetersizliği, solunum yolu spazmları ve mono nöropatiler bulunur.
- Otonom sinir sistemi bozukluğuna bağlı hipertermiden, kardiyak aritmilerden, hipertansiyon ataklarından ve rabdomiyolizden bahsedilebilir.
- Kötü prognoz kriterleri arasında inkübasyon süresinin 7 günden az olması, başlama süresinin 48 saatten az olması ve yüksek riskli giriş yolları (yaralar, yanıklar, kort yaralanmaları) yer alır.
- 20:22Tetanozun Tedavisi
- Tetanoz tedavisinde duyusal uyarıları azaltmak için loş ve sessiz bir odaya alınması ve solunum kontrolünün erken yapılması gerekir.
- Kas spazmlarını önlemek için baklofen, diazepam gibi kas gevşeticiler ve nöromüsküler blokörler kullanılır.
- En erken yapılacak tedavilerden biri insan tetanoz immünglobilini vermek ve eş zamanlı olarak tetanoz toksoit aşısını yapmaktır.
- 21:44Tetanoz Tedavisinde Kullanılan Yöntemler
- Yaranın debridmanı, bakteri yükünün azaltılması, kortikosteroidler kullanımı ve beslenme değerlendirilmesi gerekir.
- Metronidazol, penisilinler ve sefalosporinler gibi antibiyotikler kullanılır, ancak penisilin ve sefalosporinlerin kas spazmlarını artırabileceği belirtilmiştir.
- Hastalık iyileştiğinde, spazmlar bittiğinde fizik tedavi başlanmalıdır ve taburcu olmadan önce ikinci doz tetanos toksoidi yapılmalıdır.