Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Sağlık ve Yaşam" adlı sağlık programında sunucu Elif Hanım ve göğüs cerrahı operatör doktor Bayram Ali Öz Uslu arasında geçen bir röportaj sunulmaktadır. Programda yaklaşık on yıldır aşırı terleme ile uğraşan bir uzman da yer almaktadır.
- Video, terlemenin temel işlevi, sebepleri, türleri ve yaş gruplarına göre gelişimi hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Terlemenin vücut sıcaklığını soğutma işlevi, bölgesel ve genel vücut terlemesi, el terlemesi, gece terlemesi ve gündüz terlemesi gibi konular detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Programda ayrıca terleme ile ilgili yaygın yanlış inanışlar düzeltilmekte, terlemeyi engellemek için alınabilecek önlemler anlatılmakta ve izleyicilerin soruları yanıtlanmaktadır. Türkiye'de terlemenin genellikle ilkokul çağında başladığı, Amerika'da ise ergenlik döneminde başladığı gibi kültürel farklar da paylaşılmaktadır.
- 00:01Terleme Konusuna Giriş
- Program, terleme konusunu ele alıyor ve bu sorunun herkesin yaşadığı bir durum olduğunu belirtiyor.
- Terleme, sıcaklık, sinirlilik, spor yaparken veya anlaşılmayan sebeplerden kaynaklanabilir.
- Programda göğüs cerrahı operatör doktor Bayram Ali Öz Uslu, aşırı terleme ve terlemenin sebepleri hakkında bilgi verecek.
- 01:15Terleme ve Uzmanlık Alanı
- Terleme genellikle cilt ve deri ile ilgili bir konu olarak düşünülür ve dermatoloji uzmanlarının ilgilenmesi gereken bir konudur.
- Göğüs cerrahları, ellerin, koltuk altlarının, ayakların, yüz ve kafa bölgesinin aşırı terlemesi gibi bölgesel terlemelerde devreye girer.
- Bu bölgelerdeki aşırı terleme, göğüs boşluğu içerisinde yer alan sempatik sinirlerin etkisiyle oluşur.
- 02:37Terlemenin Temel Özellikleri
- Terleme, vücudun olmazsa olmaz fonksiyonlarından biridir ve vücudun otomatik kliması gibi çalışır.
- Terlemenin temel görevi, vücut ısındığında kendini soğutmaktır.
- Terleme, toksin atma gibi bir işlevi yoktur.
- 03:23Terlemenin Sebepleri
- Vücut ısısını artıran nedenler arasında spor yapmak, sıcak ortamda bulunmak, sıcak içecek içmek ve baharatlı yiyecekler tüketmek bulunmaktadır.
- Bu nedenler olmadan terleyen kişiler, tedavi edilmesi gereken aşırı terleme durumunda olabilir.
- Normal spor veya sıcak ortamda terlemek, vücut için gerekli bir fonksiyondur.
- 04:52Aşırı Terleme ve Hastalıklar
- Terleme ikiye ayrılır: bölgesel terleme (koltuk altı, ayak, yüz gibi bölgelerin aşırı terlemesi) ve genel vücut terlemesi.
- Vücut metabolizmasını hızlandıran tiroid hastalıkları, şeker hastalığı ve feokromositoma gibi hastalıklar aşırı terleme neden olabilir.
- Mikrobik hastalıklar (grip, tüberküloz, bronşit, böbrek ve karaciğer enfeksiyonları) vücut sıcaklığını artırarak aşırı terleme yaratabilir.
- 07:48Terleme ve Duygusal Uyarılar
- Vücut sıcaklığı arttığında, beyin orta-alt kısmındaki hipotalamus bölgesi tarafından yönetilen vücudun ısı düzenleme merkezi terlemeyi organize eder.
- Duygusal uyarılar (heyecan, stres, korku, panik) hipotalamus merkezini aktive ederek terleme sistemini tetikleyebilir.
- Duygusal uyarılarla karşılaşınca böbrek üstü bezinden salgılanan adrenalin hormonu, kalp hızını arttırır, vücut metabolizmasını hızlandırır ve bu da vücut sıcaklığının artmasına ve terlemeye neden olur.
- 09:54Terleme ve Vücut İsrabı
- Terleme vücudumuzun doğal bir fonksiyonudur ve faydalı olsa da çoğu insan bunu sevmediği için deodorantlar, koltuk altı pedleri ve kremler kullanarak engellemeye çalışır.
- Dünyada az sayıda hiç terlemeyen kişi vardır, ancak bu kişiler genellikle 15-20 yaşlarda veya 30'lu yaşlarda ölüyor çünkü vücut ısısını kontrol edemiyorlar.
- Terlemeyi engellemek için çevre şartlarını değiştirmek, serin yerlerde oturmak, uygun giysiler giymek ve yeterli sıvı almak önemlidir.
- 12:24El Terlemesi
- El terlemesi, tıpta normal kabul edilebilen bir durumdur ve durup dururken insanların yüzde 2'sinde görülür.
- El terlemesinin tek nedeni, sempatik sinir sisteminin aşırı hassas ve gereksiz çalışmasıdır.
- El terlemesi genellikle heyecan, stres, hava sıcaklığı gibi uyaranlarla başlar ve bazı kişilerde hiç uyaran olmadan bile terlemeye başlayabilirler.
- 14:27Terlemenin Genetik ve Hastalık İlişkisi
- El terlemesinin yüzde 40'ında aile hikayesi vardır, yani genetik geçiş vardır.
- Sadece eller terliyorsa hiçbir hastalık habercisi değildir, ancak vücudun diğer bölgeleri terliyorsa hastalık habercisi olma ihtimali yüksektir.
- Vücutta yaklaşık 3-4 milyon ter bezleri vardır ve bunların yarıya yakını ellerde ve ayaklarda bulunur.
- 16:09El Terlemesinin Sosyal Etkileri
- El terlemesi olan kişiler sosyallikle ilgili sıkıntılar çekerler, özellikle tokalaşamazlar çünkü ıslak elleri kuru ellere dokunduğunda refleks olarak çekme ihtiyacı hissederler.
- Terleyen kişiler utanmaya başlarlar ve bazıları terleme ile birlikte soğukluk hissi de yaşarlar.
- Çocuklarda geceleri uykuya daldıktan sonra aşırı terleme görülürse, özellikle ergenlik dönemine girişten sonra devam ediyorsa aktif tedaviler gerekebilir.
- 19:34Terleme Yaşları ve Seyri
- Amerika'daki araştırmalarda el terlemelerinin ergenlik döneminde başladığı belirtilirken, Türkiye'deki incelemelerde ilkokul çağında başladığı görülüyor.
- Türkiye'de yaklaşık %80-90'lık bir bölüm ilkokulda terlemeye başlıyor, bebeklikten başlayanlar da var.
- Ergenlik döneminde terleme artıyor, özellikle 20'li yaşlardan sonra işe başlama heyecanı, stres ve sosyal ilişkilerin artmasıyla tavan yapıyor, 40'lı yaşlardan sonra azalmaya başlıyor.
- 20:37Gece Terlemesi ve Nedenleri
- Gece terlemesi ve gündüz terlemesi arasında çok az fark var, ancak gece vücut sıcaklığını artırıcı faktörler eklenebilir.
- Gece terlemesi odanın aşırı sıcak olması, aşırı örtünme, yatmadan önce sıcak içecek veya şekerli gıdalar alınması gibi durumlarda artabilir.
- Çocuklarda D vitamini eksikliği ve raşitizmde gece terlemeleri yüksek olabiliyor, ayrıca kalp ve akciğer hastalıklarının habercisi olabilir.
- 21:58Gece Terlemesinin Tedavisi
- Gece terlemesi için önce çevreyi düzeltmek ve rahat uyunabilir bir ortam yaratmak gerekiyor.
- Kontrol etmek ve problem varsa ona göre tedavi yapılması gerekiyor.
- D vitamini eksikliği sebebiyle gece terlemesi olabilir, bu nedenle araştırmakta fayda var.