Buradasın
Solunum Sistemi Hastalıkları ve Astım Hakkında Bilgilendirici Webinar
youtube.com/watch?v=LjmTmNnVuacYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı İmmünoloji ve Alerjik Hastalıklar Bilim Dalında öğretim üyesi olan Dr. Gül Karakaya tarafından sunulan bir webinar formatındadır. Dr. Karakaya aynı zamanda Türk Toraks Derneği ve Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmnoloji Derneği'ne üyesidir.
- Webinar, sık görülen solunum sistemi hastalıkları, özellikle astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. İçerik, hastalıkların tanımı, risk faktörleri, belirtileri, tanı yöntemleri ve tedavi seçenekleri üzerine odaklanmaktadır. Ayrıca sigaranın solunum sistemi üzerindeki etkileri ve pasif sigara içmenin zararları da detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- Video, astım hastalarının korunması için ev tozu akarları, hayvan alerjenleri, polenler ve hava kirliliği gibi faktörlerden nasıl korunulacağı konusunda pratik öneriler sunmaktadır. Ayrıca, astım tedavisinin ilaç tedavisi kısmı, kontrol edici ve rahatlatıcı ilaçların kullanımı, nefes yoluyla alınan ilaçların avantajları ve doğru kullanım teknikleri de açıklanmaktadır. Video, izleyicilerden gelen soruların yanıtlanması ve sigarayı bırakmanın önemi vurgulanarak sonlanmaktadır.
- 00:02Sunumun Tanıtımı
- Dr. Gül Karakaya, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı İmmünoloji ve Alerjik Hastalıklar Bilim Dalı'nda öğretim üyesi olarak sunumunu sunuyor.
- Sunum, sık görülen solunum sistemi hastalıkları ve bunlardan korunma konularını ele alacak.
- Göğüs hastalıklarında en sık görülen hastalıklar bronş astımı ve kronik akciğer hastalığı olup, bunların bir kısmı sigarayla ilişkilidir.
- 01:12Astım Hastalığı
- Astım, bronş adı verilen akciğer içi hava yollarının müzmin mikrobik olmayan iltihabına bağlı, hava yollarında daralmayla giden bir hastalık olup kalıtsal bir hastalıktır.
- Astımda genetik faktörler ve çevresel risk faktörleri bir araya geldiğinde hava yollarında mikrobik olmayan bir iltihap oluşur ve tetikleyicilere maruz kaldığında astım şikayetleri ortaya çıkar.
- Astımda risk faktörleri kişiyle ilişkili (genetik, alerjiye yatkınlık, aşırı duyarlılık, cinsiyet, şişmanlık) ve çevresel etkenlerle ilişkili (alergenler, virüsler, mesleki duyarlılaştırıcılar, sigara, hava kirliliği) olmak üzere ikiye ayrılır.
- 03:21Tetikleyiciler ve Hastalık Belirtileri
- Tetikleyiciler, hastalık oluştuktan sonra yakınmaları ortaya çıkarır ve tetikleyiciler ile risk faktörleri arasında ortak bileşenler vardır.
- Astımda hava yollarında şişlik ve daralma, az miktarda balgam, hava yolunu çevreleyen kaslarda ısınma ve hava keseciklerinde hava hapsi gelişir.
- Astım şikayetleri nefes darlığı, öksürük, hırıltı, ışıltılı solunum, göğüste tıkanma ve baskı hissi olup, ataklar halinde gelebilir, mevsimsel değişiklikler olabilir ve özellikle gece ve sabaha karşı daha sık görülür.
- 06:42Astım Tanısı ve Tedavisi
- Astım tanısı hastanın şikayetlerini dinleyip değerlendirdikten sonra muayene edilerek, solunum fonksiyon testleri yaparak ve akciğer filmi incelenerek konulur.
- Alerji testleri tanı koydurucu değil, ancak alerjik astım olup olmadığını ayırt ettirir.
- Astım kontrol altına alınabilir, tedavi sonucunda ilaçsız izlenebilecek dönemler yıllar olabilir, ancak tamamen ortadan kalkmaz ve bazı hastalarda ömür boyu sürebilir.
- 08:45Korunma Yöntemleri
- Astım tedavisinde hasta-doktor işbirliği ve düzenli takip çok önemlidir.
- Ev içinde en sık karşılaşılan alerjenler ev tozu akarlarıdır ve bunlar yatak, yastık, nevresim takımları, halılar, tüylü oyuncaklar ve kumaş mobilyalarda bulunur.
- İç ortam hava kirliliğinde soba, yanmış yağ, boya, tiner sprey kaynaklı duman, gaz ve kokular astımı tetikleyebilir, bu nedenle ev temizliğinde kokulu tahriş edici maddelerin kullanımından kaçınılması gerekir.
- 11:15Üst Solunum Yolları ve Astım İlişkisi
- Üst solunum yollarıyla astım arasında yakın bir ilişki vardır çünkü alt solunum yolları üst solunum yollarının devamıdır.
- Üst solunum yollarında rinit (alergik nezle), sinüzit ve burun polipleri olabilir ve bunların uygun tedavi edilmesi gerekir.
- Üst solunum yolu enfeksiyonları astım ataklarının en önemli nedenleridir, özellikle sonbahardaki üst solunum yolu enfeksiyonlarıyla hastalar astım tetiklenerek acil servislere başvurabilirler.
- 11:58Astım Tedavisi
- Astım tedavisinde iki grup ilaç kullanılır: kontrol edici ilaçlar (iltihabı ortadan kaldırır ve belirtileri engeller) ve rahatlatıcı ilaçlar (bronşları genişleterek şikayetleri rahatlatır).
- İlaç formları daha çok nefes yoluyla alınan ilaçlardır çünkü etki direkt istenen yerde oluşur, daha az dozda yeterli olur ve daha az yan etki oluşur.
- Astım tedavisinde hedef, gündüz yakınma olmaması, gece astım şikayetiyle uyanmaması, kurtarıcı ilaç ihtiyacının olmaması ve nefes ölçüm testlerinin normal olmasıdır.
- 14:40Astım Kontrolünü Zorlaştıran Faktörler
- Astım kontrolünü zorlaştıran faktörler arasında ağrı kesici alerjisi (aspirin, nova gibi ilaçlarla astım krizi), eşlik eden hastalıkların tedavi edilmemesi, şişmanlık ve sigara içilmesi bulunmaktadır.
- Alerji aşısı tedavisi çok sınırlı sayıda alerjik astımı olan hastada gerekebilir ve ciddi reaksiyon riski yüksek ortamlarda yapılması gerekir.
- 15:56Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH)
- KOAH, sigara dumanı ve diğer zararlı gazlara maruziyet sonucu gelişen, hava yollarında daralma ve akciğerin en küçük birimi olan hava keseciklerinde harabiyet yaratan ilerleyici bir hastalıktır.
- Sigara, özellikle aktif ve pasif olarak maruz kalmak, KOAH gelişiminde en önemli faktördür; haftada kırk saatten fazla beş yıl süreyle pasif olarak sigaraya maruz kalınması KOAH gelişme riskini normal insana göre yüzde elli daha fazla yapar.
- Diğer risk faktörleri arasında meslek nedeniyle toz ve duman solunması, iç ve dış ortam hava kirliliği, cinsiyet (son yıllarda kadınlarda da sık görülmeye başlandı), alfa-1 antitripsin eksikliği ve düşük sosyoekonomik durum bulunmaktadır.
- 17:54KOAH Tanısı ve Tedavisi
- KOAH'ın en belirgin şikayetleri nefes darlığı, öksürük ve balgam çıkarmadır; haftanın çoğu günü öksürme, balgam çıkarma, nefes daralması, 40 yaş üzerinde olma ve sigara içme veya içme geçmişine sahip olma durumunda göğüs hastalıkları uzmanına görünmek gerekir.
- KOAH tanısı, şikayetlerin değerlendirilmesi, muayene, solunum fonksiyon testleri, akciğer filmi ve gerektiğinde kan oksijen değeri ölçümü ile konulur.
- Tedavinin en başında sigaranın bırakılması, çevresel ve mesleksel hava kirliliğinin kontrol edilmesi, nefes yoluyla kullanılan ilaçlar, fizyoterapi ve solunum egzersizleri önemlidir.
- 20:32KOAH Tedavisinde Önemli Noktalar
- İlerlemiş KOAH hastalarında kanda oksijen düzeyi düşerse uzun süreli oksijen tedavisi başlar; bu tedavi en az 15-16 saat kullanılması gereken bir tedavidir.
- Düzenli egzersizlerin akciğer sağlığına ve kapasitesini arttırmaya etkisi fazladır; hastaların beslenmelerine dikkat etmeleri, özellikle proteinden zengin beslenmeleri önemlidir.
- Tedavi ile hastalığın ilerlemesi önlenir, şikayetler azalır, egzersiz kapasitesi artar, yaşam kalitesi artar ve ataklar önlenir.
- 22:07Sigaranın Zararları
- Sigara içmek bir hastalıktır ve tedavi edilmelidir; her sekiz saniyede bir kişi sigara nedeniyle ölüyor ve her yıl dört milyon kişi sigara nedeniyle kaybediliyor.
- Sigaranın vücuttaki hemen hemen her organ üzerine zararlı etkileri vardır: akciğerlerde kanser, bronşit, amfizem; kalpte tıkanma, kalp krizi; ağız, boğazda tat almama, ağız kokusu, dişlerde sararma, boğaz kanseri; sindirim sisteminde mide kanseri; kemiklerde erimeyi hızlandırma; ciltte erken kırışıklık; üreme sisteminde kanser, kısırlık, sağlıksız düşük doğum ağırlıklı bebek doğurma ve cinsel güç kaybına neden olabilir.
- 23:34Sigaranın Solunum Sistemindeki Etkileri
- Üst solunum yollarında kronik sinüzit, kronik farenjit, ses tellerinin ödülleri, kadınlarda ses kalınlaşması ve gırtlak kanserine neden olabilir.
- Alt solunum yollarında tekrarlayan bronşitler, zatürre, veren, astım, kronik bronşit, amfizem ve akciğer kanserine neden olabilir.
- Gelişmiş ülkelerde sigara koah gelişme riskinin %80-90'ından sorumlu iken, Türkiye'de kırsal kesimdeki kadınlarda iç ortam hava kirliliğinden kaynaklanan sigara içilmeden koah gelişimi görülebiliyor.
- 24:29Sigaranın Kanser Riski ve İçeriği
- Sigara içenlerin yaklaşık %15-20'sinde koah gelişiyor ve sigara değişik organlardaki kanser riskini 2 ile 30 kat arasında arttırıyor.
- Dünyada en çok rastlanan ve en fazla ölüme yol açan kanser akciğer kanseri olup, akciğer kanserlerinin %95'i sigaraya bağlı.
- Sigaranın dumanında 4000'den fazla iritan ve kanserojen özelliklere sahip kimyasal madde bulunuyor ve sigaradan bir nefes çekildiğinde 300 milyon ile 3 milyar partikül akciğerleri giriyor.
- 25:14Sigaranın Diğer Etkileri
- Sigaranın içindeki nikotin bağımlılık yapıcı özelliğe sahip, karbon monoksit kanda oksijenin yerini alıyor ve kanser yapıcı maddelerin bazıları arsenik, kurşun ve siyanür gibi zehirler.
- Sigara, esrar ve eroindan sekiz kat daha fazla bağımlılık yapıyor ve sigara içenlerin eş zamanlı alkol içmesi üç kat, esrar içmesi sekiz kat, kokain içmesi 20-22 kat daha fazla.
- Ev içinde pasif sigara içiliyorsa çocuklar ortalama günde beş sigara içmiş kadar zehirli gazları soluyorlar, bebekler hastaneye üç kat daha fazla başvuruyor ve ani bebek ölüm riski iki buçuk kat artıyor.
- 26:48Sigara Bırakma ve Bilgi Kaynakları
- Konuşmacı hem göğüs hastalıkları hem alerji uzmanı olarak Türk Toraks Derneği ve Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmnoloji Derneği'ne üye.
- Her iki derneğin web sayfalarında astım ve koah ilgili çeşitli yazılar ve videolar bulunuyor.
- Konuşmacı akciğerlerimizin çiçek gibi olmasını istiyor ve öncelikle sigarayı hayatımızdan uzaklaştırmamız gerektiğini vurguluyor.
- 28:38Soru-Cevap
- Ağır grip sonrası oluşan bronşitin tekrarını önlemek için zatürre aşısı gerekli değil, astımlı hastalara ekim ayında grip aşısı yaptırılması öneriliyor.
- Astım hastalarında simbi kullanımı koaha dönüşmesini beklemiyoruz, ancak düzenli tedavi kullanılmıyorsa koah benzer bir hale gelmeye başlayabilir.
- Sigarayı bırakmak için en önemli şey kafanızda bitirmek, göğüs hastalıkları kliniğinin sigara bırakma polikliniklerine başvurup nikotin bantları, sakızları ve ilaçlar gibi yardımcı yöntemler kullanılabilir.