Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Kanada'dan yayınlanan "Yaşam Renkleri" programının bir bölümüdür. Programda sunucu, Doçent Dr. Hatice Mert, Doçent Dr. Serap Özer, Kamil Hamidullah (Pulmoner Hipertansiyon ve Skleroderma Hasta Derneği Başkanı) ve Tülay Karakaş (Pulmoner Tansiyon, Hipertansiyon ve Skleroderma Vasıta Derneği İzmir Temsilcisi) konuk olarak yer almaktadır.
- Program, nadir hastalıklar kapsamında skleroderma hastalığı hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Skleroderma hastalığının tanımı, belirtileri, tanısı, tedavi yöntemleri ve hastaların günlük yaşamındaki etkileri ele alınmaktadır. Ayrıca, hastalığın cilt, sindirim sistemi, akciğer ve kalp gibi farklı organlara etkileri ve hastaların yaşadığı fiziksel, psikolojik ve sosyal zorluklar da detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Programda ayrıca 29 Haziran'ın Dünya Skleroderma Farkındalık Günü olduğu belirtilmekte ve hastaların derneğe üye olmaları tavsiye edilmektedir. Tülay Karakaş'ın kendi deneyimlerini paylaşmasıyla hastalığın günlük hayattaki etkileri vurgulanmakta, ağrı yönetimi, solunum egzersizleri ve egzersizlerin önemi gibi konularda bilgiler verilmektedir.
- 00:42Programın Tanıtımı
- 30 Nisan Salı günü Kanada ekranlarından "Yaşam Renkleri" programında konuk portföyü oldukça kalabalık ve bilgili kişilerden oluşuyor.
- Programda Doçent Dr. Hatice Mert, Doçent Dr. Serap Özer, Kamil Hamidullah Pulmoner Hipertansiyon ve Skleroderma Hasta Derneği Başkanı ve Tülay Karakaş Pulmoner Tansiyon, Hipertansiyon ve Skleroderma Vasıta Derneği İzmir Temsilcisi konuk olarak yer alıyor.
- İzleyiciler programı canlı olarak TV izze.com, YouTube kanalı ve Facebook sayfasından izleyebilir, sorularını programın altına yazabilirler.
- 02:45Konukların Tanıtımı
- Doçent Dr. Hatice Mert, 1986 yılında Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu'ndan mezun olmuş, 9 yıl klinik deneyim kazanmış ve 25 yıl boyunca Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi'nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.
- Hemşirelik mesleği, doktorun asistanı değil, ekibin bir parçası olarak insan sağlığıyla ilgilenen, bakım veren, iletişim kurabilen, hastaları anlayabilen, eğitim ve danışmanlık yapan, hasta savunuculuğu yapan ve sağlığı koruma ve geliştirme gibi pek çok rolü olan bir meslektir.
- Doçent Dr. Serap Özer, 1994 yılında Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu'na girmiş, 1998 yılında mezun olmuş, 1,5 yıl klinik deneyim kazanmış ve şu anda Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi'nde doçent öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.
- 05:43Nadir Hastalıklar ve Skleroderma
- Programda nadir hastalıklar konusu ele alınıyor ve "söylemesi zor ama yaşaması daha zor bazı hastalıklar var" sloganı kullanılıyor.
- Skleroderma, derinin sertleşmesi ve kalınlaşması anlamına gelen, nadir görülen (toplumda 2000'de bir'den daha az görülen) kronik ve otoimmün bir bağ dokusu hastalığıdır.
- Skleroderma, dünyada milyonda 50 ile 300 arasında, Türkiye'de ise milyonda 250 kişide görülen nadir bir hastalıktır.
- 08:25Skleroderma'nın Nedenleri ve Belirtileri
- Skleroderma'nın genetik yatkınlığı önemli olsa da tek başına bir sebep değildir, pek çok çevresel faktör hastalığı başlatabilir.
- Enfeksiyonlar, kuru temizleme, kumaş boyama, silika tozu ile uğraşan kişilerde solunum yoluyla alınan tozlar, bazı ilaçlar ve kemik iliğin akı sonrasında da skleroderma ortaya çıkabilir.
- İş güvenliği önlemleri alınarak risk azaltılabilir, ancak ailede bir kişinin skleroderma olması diğer kişinin de hastalığa yakalanacağını garanti etmez.
- 09:34Skleroderma Hastalığının Belirtileri
- Skleroderma hastalığının en tipik belirtisi başlangıçta görülen Revina fenomeni olup, özellikle ellerde ve parmaklarda damarların kasılması sonucu kan akımı azalır ve ağrılı renk değişikliği (sararma, beyazlama, morarma, kızarma) meydana gelir.
- Hastalar ellerinde ağrı, yanma ve uyuşma hissedebilir, bu belirtiler soğuk ve stresli durumlarda ortaya çıkabilir.
- Hastalığın teşhisi Revina fenomenden yıllar sonra ortaya çıkabilir, bu nedenle belirtileri atlamadan doktora gitmek önemlidir.
- 10:51Hastalığın Diğer Belirtileri
- Skleroderma otoimmün bir hastalık olduğu için tüm sistemleri etkiler: akciğerler, böbrek, kalp, sindirim sistemi ve deri.
- Deride kolajen doku birikimine bağlı sertlik ve kalınlaşma meydana gelir, kemiklerde şekil bozuklukları ortaya çıkabilir ve "pençe parmak" durumu oluşabilir.
- Hastalık ilerledikçe ödem (şişlik) safhası, endurasyon safhası ve atrofi safhası olur, parmaklarda yaralar açılabilir ve travmaya maruz kalınan bölgelerde bası yaraları görülebilir.
- 12:19Sindirim Sistemi ve Yüz Belirtileri
- Sindirim sistemi çok fazla etkilenir: yemek borusu etkilenebilir, yemek yemekte güçlük çekilebilir, yemek sonrası şişkinlik hissi olabilir.
- Bağırsak etkilenebilir, ishal veya kabızlık dönemleri olabilir, ağızda aralanma azalır ve ağız açıklığı daralır.
- Dudaklar inceliyor, dudak etrafında dikine çizgiler ve kırışıklıklar belirmeye başlar, yüz gerginleşir, parlak bir görünüm alır ve alındaki pililer kaybolur.
- 13:12Akciğer ve Kalp Etkileri
- Akciğer etkilendiyse nefes darlığı görülebilir.
- Kalp etkilendiyse ritim bozukluğu, çarpıntı ve göğüs ağrısı gibi şikayetler ortaya çıkabilir.
- Skleroderma nadir bir hastalık olmasına rağmen, hastalar beş yıl boyunca teşhis konulamayan doktor doktor, hastane hastane gezebilirler.
- 13:56Teşhis Süreci
- Hastalar genellikle ellerdeki renk değişiklikleri ile başvururlar, ancak tanıda atlamalar olabilir.
- Teşhis için hasta şikayetleri ve muayenesi çok önemlidir.
- Kan testleri yapılır, antikorlar saptanır ve hangi organın tutulduğu hakkında bilgi verir, ayrıca copillooskopi yöntemiyle tırnak dipleri incelenebilir.
- 15:42Hastalığın Etkileri ve Bakım
- Skleroderma nadir görülen, kronik bir hastalık olup, romatolojik hastalıklar kapsamında ele alınır ve birçok sistemi etkiler.
- Hastalık hem bireyi hem de ailesini fiziksel, psikolojik ve sosyal yönden zorlar ve etkiler.
- Hastalar ciltte kalınlaşmalar, sertleşmeler, el fonksiyonlarını bozan şekil bozuklukları, ağrı, yorgunluk ve yutma güçlüğü gibi fiziksel sorunlar yaşar.
- 16:54Psikolojik ve Sosyal Etkiler
- Hastalığa ve tedavilere uyum sağlamak kolay değildir, hastalar gelecek endişesi ve korkuları yaşar.
- Vücutta ortaya çıkan değişimler sosyal olarak bireylerin toplumdan uzaklaşmasına neden olur ve yaşam kalitesini ciddi oranda azaltır.
- Anksiyete ve depresyon sorunları bu hastalarda karşımıza çıkar, özellikle kadınlar erkeklerden dört-beş kat daha fazla oranda görülür ve ev işlerinde zorlanırlar.
- 18:46Skleroderma Hastalığının Etkileri
- Skleroderma hastalığı solunum sistemini etkileyerek pulmoner hipertansiyon ve ciddi nefes darlığı oluşturabilir.
- Hastalar günlük yaşam aktivitelerini idare edemez hale gelebilir, iki adım yürüyemez veya merdiven çıkamaz hale gelebilir.
- Hastalığın diğer önemli belirtileri arasında ağrı, yorgunluk, mide-bağırsak sistemi sorunları, deri bütünlüğü bozulması, yaralar, düşme, yaralanma ve enfeksiyon riski bulunur.
- 19:34Hastalığın Yönetimi ve Destek
- Hastalara ağrı, yara ve dijital ülser gibi sorunlara yönelik önerilerde bulunmak gerekir.
- Skleroderma kronik bir hastalık olduğu için semptomları yönetmeyi öğrenmek önemlidir.
- Sağlık profesyonelleri hastalara hastalıkla hayatı karşılamanın ve kolay yaşamanın yöntemlerini öğretir.
- 21:15Tülay Karakaş'ın Hikayesi
- Tülay Karakaş 34 yaşında olup 2012 yılında Ege Üniversitesi'nde Reyno fenomeni olarak teşhis almıştır.
- Hastalığı küçük bir orta parmak morarmasıyla başlamış ve 17 yıldır bu hastalıkla mücadele etmektedir.
- Hastalığı nedeniyle sosyal hayatı etkilenmiş, basketbol oynamayı bırakmak zorunda kalmış ve yüzü gergin, dudakları, burnu ve elleri pençe parmak gibi değişmiştir.
- 23:15İşyerlerinde Nadir Hastalıklar
- Engelli vatandaşlar için işyerlerinde uygulanan prosedürler vardır, ancak nadir hastalıklar için şu anda uygulanan bir prosedür bulunmamaktadır.
- Nadir hastalıklar ağı kurulmuş ve çalışmalarına başlanmıştır.
- Görünür ve görünmez engellilik olmak üzere iki kategori vardır, bazı hastalıklar aileye bile anlatılamaz.
- 24:40Hastalığın Yaşam Üzerindeki Etkileri
- Nadir hastalıklar sıcaktan, soğuktan etkilenebilir ve grip gibi basit durumlar bile daha büyük etkileri olabilir.
- Tülay Karakaş'ın skleroderması doğum sonrası çok hızlı ilerlemiş ve yaraları başlamıştır.
- Hastalığın psikolojik bir durumdan başlayabileceği belirtilmiş, Tülay Karakaş'ın arkadaşının vefatında stres anında hastalığı patlak vermiştir.
- 26:20Skleroderma Hastalığı ve Tedavi Süreci
- Skleroderma hastalığında verilen tedavi prosedürünün uygulanması önemlidir, ancak hastalığın ilerlemesi ilaçlara cevap vermeye bağlıdır.
- Hastalığın ilerlemesi durdurulabilir, ancak bu durum hastanın hastalığına uyum sağlama ve tedavi yöntemlerini doğru uygulamasına bağlıdır.
- Hastalığın belirtileri arasında ciltteki morarmalar, ülserler ve şekil bozuklukları bulunmaktadır.
- 27:27Hastalığın Yaşam Üzerindeki Etkileri
- Hastalığın gizlenmesi yerine, hastaların rahatsızlıklarını açıkça belirtmeleri ve haklarını savunmaları önemlidir.
- Hastalığın belirtileri arasında ciltteki morarmalar, ülserler ve şekil bozuklukları bulunmaktadır.
- Hastalığın belirtileri arasında ciltteki morarmalar, ülserler ve şekil bozuklukları bulunmaktadır.
- 28:05Hastalığın Fiziksel Etkileri
- Hastalığın belirtileri arasında ciltteki morarmalar, ülserler ve şekil bozuklukları bulunmaktadır.
- Hastalığın belirtileri arasında ciltteki morarmalar, ülserler ve şekil bozuklukları bulunmaktadır.
- Hastalığın belirtileri arasında ciltteki morarmalar, ülserler ve şekil bozuklukları bulunmaktadır.
- 28:30Hastalığın Yaşam Tarzı Üzerindeki Etkileri
- Hastalığın belirtileri arasında ciltteki morarmalar, ülserler ve şekil bozuklukları bulunmaktadır.
- Hastalığın belirtileri arasında ciltteki morarmalar, ülserler ve şekil bozuklukları bulunmaktadır.
- Hastalığın belirtileri arasında ciltteki morarmalar, ülserler ve şekil bozuklukları bulunmaktadır.
- 29:47Hastalığın İlerleyişi ve Tedavi Yaklaşımları
- Hastalığın ilerlemesi durdurulabilir, ancak bu durum hastanın hastalığına uyum sağlama ve tedavi yöntemlerini doğru uygulamasına bağlıdır.
- Hastalığın ilerlemesi durdurulabilir, ancak bu durum hastanın hastalığına uyum sağlama ve tedavi yöntemlerini doğru uygulamasına bağlıdır.
- Hastalığın ilerlemesi durdurulabilir, ancak bu durum hastanın hastalığına uyum sağlama ve tedavi yöntemlerini doğru uygulamasına bağlıdır.
- 30:28Hastalığın Psikolojik Etkileri
- Hastalığın psikolojik etkileri vardır ve hastalar genellikle hastalıklarını kabullenip yönetmeye çalışırlar.
- Hastalığın genetik etkileri vardır ve bazı hastalar hastalıklarını çocuklarına aktarabileceklerini düşünerek testler yaptırabilirler.
- Hastalığın psikolojik etkileri vardır ve hastalar genellikle hastalıklarını kabullenip yönetmeye çalışırlar.
- 31:36Hastalığın Estetik Etkileri
- Hastalığın estetik etkileri vardır ve hastalar genellikle hastalıklarını kabullenip yönetmeye çalışırlar.
- Hastalığın estetik etkileri vardır ve hastalar genellikle hastalıklarını kabullenip yönetmeye çalışırlar.
- Hastalığın estetik etkileri vardır ve hastalar genellikle hastalıklarını kabullenip yönetmeye çalışırlar.
- 32:45Hastalığın Tedavisi ve Yönetimi
- Hastalığın tedavisinde ağrı yönetimi önemlidir ve hastalar uygun teknikleri kullanabilirler.
- Hastalığın tedavisinde ağrı yönetimi önemlidir ve hastalar uygun teknikleri kullanabilirler.
- Hastalığın tedavisinde ağrı yönetimi önemlidir ve hastalar uygun teknikleri kullanabilirler.
- 34:49Skleroderma Hastalarının Deneyimleri
- Bir hasta, nefes almada sorun yaşadığını ve ağzından nefes alıp verdiğini, şimdi burnundan alıp ağzından verdiğini belirtiyor.
- Skleroderma hastalarında akciğerlerde balon militeral buzlu cam görüntüleri oluşabiliyor ve ani bağırmada spontan pnömotoraks yaşanabiliyor.
- Yutma güçlüğü de skleroderma hastalarında görülebiliyor, ağız açıklığı sınırlı olduğu için büyük parça yiyemiyorlar ve diş tedavisinde sıkıntı çekiyorlar.
- 36:56Skleroderma Tedavisi ve Bakımı
- Skleroderma hastalığının spesifik bir tedavisi yok, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanılabiliyor ve tedavi bireye özgü oluyor.
- Hastalarda estetik cerrahi önerilmiyor çünkü tetikleyici olabilir.
- Makyaj yaparken kaliteli nemlendirici ürünler kullanılmalı, güneşten korunmak için alerji yapmayan güneş koruyucu kullanılmalı ve parfüm içermeyen deterjanlar tercih edilmeli.
- 38:26Skleroderma Hastalarının Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Yaralar gelişmişse enfeksiyon varlığı, ağrı, şişlik ve akıntı olup olmadığı kontrol edilmeli, temiz ve kuru tutulmalı.
- Hastalarda bitkisel ürünlerin hekimin önermediği şekilde kullanılması yaygın olabilir, ancak bu olumsuz sonuçlar doğurabilir.
- Tedavi sürecinde kendi başımıza iş yapmamalı, birbirimizden duyduğumuz şeyleri kullanmamalıyız.
- 40:02Skleroderma Dünya Farkındalık Günü
- 29 Haziran Dünya Skleroderma Farkındalık Günü olarak kutlanıyor.
- Bu tarih, ünlü bir sklerodermamalı ressamın ölüm günü olduğu için seçilmiş.
- Skleroderma hastalarında dudaklarda mavi renk oluşması bir belirti olabilir, bu semptomla karşılaşıldığında doktora başvurulmalı.
- 42:21Dernek ve Etkinlikler
- Hastalar derneğe üye olmaya davet ediliyor, birlikte mücadele etmek için.
- 6 Mayıs'ta Karşıyaka Bostanlı'da "Nefese Paha Biçilmez" etkinliği saat 16:00'da yapılacak.
- Nadir hastalığa sahip olanlar derneğe üye olmalı, yaşadıkları sorunları başkasıyla paylaşabilir ve yeni yöntemler öğrenebilirler.