Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Dr. Berna ve Emre Hoca tarafından sunulan bir psikiyatri eğitim dersidir. Konuşmacılar, psikiyatri alanında eğitim veren hekimler olarak öğrencilere şizofreni hastalığı hakkında kapsamlı bilgiler aktarmaktadır.
- Video, psikotik bulguların tanımı ve özellikleri ile başlayıp, şizofreni hastalığının DSM-5 tanı sistemi, pozitif ve negatif belirtileri, bilişsel bozuklukları ve nörotransmitter sistemleriyle ilişkisini ele almaktadır. Ayrıca şizofreninin etiyolojisi, risk faktörleri ve tedavi yöntemleri detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Sunumda şizofreninin nörogelişimsel bir hastalık olduğu, beyin yapılarındaki değişiklikler, dopaminerjik sistemlerle ilişkisi ve genetik, çocukluk travmaları gibi etiyopogenezindeki faktörler anlatılmaktadır. Ayrıca şizofreni tedavisinde kullanılan antipsikotik ilaçlar, yan etkileri ve tedavi stratejileri hakkında bilgiler verilmekte, hastaların tedavi hakkına sahip olduğu vurgulanmaktadır.
- 01:43Psikiyatri ve Psikoz Tanımı
- Psikiyatri alanında bazı öğrenciler fakülte bitirmeden bazı şeyleri özümseyerek öğrenerek ayrılmak istiyor.
- Gerçeği değerlendirme bozukluğu, her şeyi değerlendirme bozukluğu olarak tanımlanır ve şizofreni en sık görülen hastalık tablosudur.
- Erken tanı ve müdahale önemlidir, özellikle ergenlik döneminde isli gruplarda.
- 04:03Psikoz Belirtileri
- Psikoz hastalarında mantık dışı inançlar, vesilesisinasyonlar (beş duyumuzla olmayan şeyleri algılama) ve anlamsız davranışlar görülür.
- Hastalar gerçeği değerlendiremez, neyin gerçek neyin rüya ayırt edemez ve mantık dışı yaşantıları gerçek gibi yaşarlar.
- Psikoz hastalarında sosyal ev kaybı görülür; öğrenciler okuldaki, ev hanımları evdeki, çalışanlar işyerindeki sorumluluklarını yerine getiremezler.
- 06:22Psikoz Hastalarının İçgörüsü
- Psikoz hastalarında egositonik durum vardır; hastalar yaşadıkları şeyleri hastalık olarak görmezler.
- Psikoz hastaları hastalık belirtilerini hastalık olarak görmezler, yaşadıklarında gerçek kabul ederler.
- Tedavi başladığında ve içgörü kazanmaya başladıklarında durum değişir.
- 07:35Psikozun Diğer Nedenleri
- Psikoz sadece psikiyatrik durumlarda değil, alkol ve madde kullanımlarında, Parkinson, temporal epilepsisi gibi hastalıklarda da görülebilir.
- Deliryum, tüm sistemleri etkileyen ve sonucunda psikotik bulguların ortaya çıkabildiği bir durumdur.
- Deliryum tedavisi psikiyatrik değildir, sebep olan nedenin ortadan kaldırılması gerekir.
- 09:53Psikotik Bulguların Diğer Bozukluklarda Görünmesi
- Bipolar bozukluğun depresif veya mani dönemlerinde psikotik bulgular görülebilir.
- Majör depresif epizodun psikotik bulguları, şizofrenin aktif epizodundan ayırt edilmesi zordur.
- Majör depresif hastalarda psikotik bulgular tabloya hakim değildir, asıl temel bulgu majör depresyondur.
- 11:50Şizofreni Tarihi ve Epidemolojisi
- Şizofreni sözcüğünü ilk kez kullananlar önce duygu ve davranışlardaki bölünme ile gitti.
- Şizofreni hastalarında dört A belirtisi vardır: afeti, asasiyasyonlar, dağılma, ambivalans ve otizm.
- Şizofreni epidemolojik olarak erkeklerde daha sık görülür, başlangıç yaşı erkeklerde daha erken, kadınlarda 10 yıl daha geç olur.
- 13:30Şizofreni Risk Faktörleri
- Şizofreni risk faktörleri arasında sosyoekonomik düzey, tek başına yaşamak, şehirlerde yaşamak ve göçle gelmek bulunmaktadır.
- Şizofreni hastalarında intihar önemli bir özellik olup, hastaların %10-15'i intiharla kaybedilir.
- Şizofreni hastalarının yarısı hayatları boyunca bir kez intihar girişiminde bulunur.
- 15:02Psikiyatri Tanı Sistemleri
- Psikiyatri tanı sistemleri, hastaların öykülerini ve muayenelerini değerlendirmek için kullanılan bir ortak dil olarak kullanılır.
- DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders), her bir bozukluk için gerekli özellikleri sıralar ve bu sistem Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından oluşturulmuştur.
- Tanı sistemleri, uzman görüşleri ve o tarihe kadar yapılan çalışmalara dayanarak, belirli özelliklerin bir araya gelmesiyle tanıyı belirler.
- 17:16Şizofreni Tanısı
- Şizofreni tanısı için sanrı, halüsinasyon veya de organize konuşmalardan en az birinin olması ve bu belirtilerin en az altı ay sürmesi gerekir.
- Kısa psikotik bozukluk bir gün ile bir ay arasında, geçici bozukluk ise bir ay ile altı ay arasında süren bozukluklardır.
- Şizofektif bozukluk, hastalığın büyük bölümünde hem manik depresif atakların hem de şizofreni tanısının bir arada gittiği bir tablodur.
- 18:50Şizofreni Prodromal Dönemi
- Prodromal dönem, şizofreni tanısı koyulduktan sonra geriye yönelik alınan, hastanın semptomlarının başlangıç dönemidir.
- Prodromal dönemde hasta içine kapalı olabilir, konuşmamaya başlayabilir, takıntılar geliştirebilir ve fiziksel hisler yaşayabilir.
- Erken dönemde şizofreni belirtilerini sorgulamak, daha erken tanı ve müdahaleye izin verir.
- 20:23Şizofreni Belirtileri
- Şizofreni pozitif belirtiler, negatif belirtiler ve bilişsel bozukluktan oluşur.
- Pozitif belirtiler arasında sanrılar, halüsinasyonlar, ince biçim bozuklukları, enkoferans (mantıklı konuşma kaybı) ve neolojiizm (tuhaf sözcükler) bulunur.
- Negatif belirtiler arasında değişmeyen yüz ifadesi, kendine etlerde azalma, konuşma zenginliğinin azalması, enerji kaybı, ilgi ve istek kayıpları ve yakınlık ilişkilerinde problemler yer alır.
- 24:39Şizofreni Grupları ve Beyin Görüntüleme
- Şizofreni hastaları pozitif belirtilerin ağırlıklı olduğu ve negatif belirtilerin ağırlıklı olduğu iki gruba ayrılır.
- Pozitif belirtilerin ağırlıklı olduğu grup daha iyi tedavi edilir, bilişsel işlevler daha iyi ve beyin yapılarında anormallikler azdır.
- Şizofreni hastalarında beyin görüntüleme, ayırıcı tanı için yapılır ancak tanı koydurucu değildir; erken dönemde beyin yapısında değişiklikler olabilir.
- 27:10Şizofreni ve Nörotransmitterler
- Şizofreni, dopaminerjik yollarla ilgili nörotransmitter sistemlerle ilişkilidir.
- Mezolimbik yol pozitif belirtilerle, kortikal yol ise bilişsel işlevlerle ilişkilidir.
- Klasik antipsikotikler dopamin 2 reseptörlerine bağlanarak pozitif belirtileri sonlandırır, amfetamin gibi dopamin aktive eden ajanlar ise psikoza yol açar.
- 29:14Şizofreni ve Nörotransmitterler
- Atipik antipsikotikler hem dopamin hem de serotonin üzerinden etki ederek şizofreni pozitif ve negatif belirtilerini düzeltebilir.
- Anestezik maddeler hem sağlıklarda hem hasta grup kullanımıyla pozitif belirtiler ortaya çıkarabilir, ancak içine kapanıklık ve sosyal geri çekilme gibi negatif belirtiler de görülebilir.
- Glutamat, dopamin ve serotonin gibi nörotransmitterlerin düzenleyici rolü sebebiyle şizofreni tetikleyebilir.
- 31:24Şizofreni Etiyopatogenez
- Şizofreni etiyopatogenez oldukça komplike olup tek bir etken değil, genetik, çocukluk travmaları, doğum komplikasyonları ve madde kullanımı gibi faktörler rol oynar.
- Esrar kullanımı şizofreni riskini artırabilir ve toplumda daha kolay ulaşılabilir olması nedeniyle daha masum algılanabilir.
- Şizofreni, dejeneratif değil, gelişimsel bir nörogelişimsel bozukluktur.
- 34:26Şizofreni Tedavisi
- Psikoterapide analitik psikoterapi ve destekleyici tedaviler kullanılır, ancak en önemlisi psikososyal tedaviler ve sosyal rehabilitasyondur.
- İlaç tedavilerinde reseptör antagonistleri ve atipik antipsikotikler önemlidir.
- İlaçların yan etkileri arasında Parkinson benzeri yan etkiler, kilo artışı ve agranositoz riski gibi önemli yan etkiler bulunabilir.
- 38:45Şizofreni Hastalarının Takibi ve Önemi
- Şizofreni hastalarının tıbbi hastalıkları önemlidir, ancak kendileri yardım alamadıkları için ömrü kısa olabilir.
- Şizofreni hastaları genellikle kendilerinden korkar ve sosyal olarak alışık olmadıkları için kendini ifade edemedikleri için uygun tedavi alamazlar.
- Şizofreni hastaları her hasta gibi tedavi hakkı vardır ve onlara nasıl yaklaşılacağı öğrenilmelidir.