Buradasın
Sindirim Sistemi ve Kronik İltihabi Bağırsak Hastalıkları Bilgilendirme Programı
youtube.com/watch?v=YLWHAGniamAYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Beykent TV'de yayınlanan bu sağlık programında, sunucu Ezgi Hanım ile gastroenteroloji uzmanı Profesör Dr. Metin Başaranoğlu arasında sindirim sistemi ve kronik iltihabi bağırsak hastalıkları hakkında kapsamlı bir sohbet gerçekleştirilmektedir.
- Program, sindirim sisteminin yapısı ve işleyişi ile başlayıp, modern yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıklarının bu sisteme etkilerini ele almaktadır. Ardından ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi kronik iltihabi bağırsak hastalıklarının belirtileri, teşhis yöntemleri ve tedavi seçenekleri detaylı olarak açıklanmaktadır. Ayrıca bağırsakların "ikinci beyin" olarak adlandırılması nedenleri ve bağırsak sağlığı ile ruh hali arasındaki ilişki de vurgulanmaktadır.
- Program, inflamatuar bağırsak hastalıkları ve Crohn-ülseratif kolit farkındalık haftası kapsamında hazırlanmış olup, hastalıkların genetik ve çevresel faktörlerin etkisiyle nasıl oluştuğu, teşhis için kullanılan laboratuvar testleri ve kolonoskopi işleminin nasıl gerçekleştirildiği hakkında bilgiler sunmaktadır. Ayrıca vegan beslenme konusuna da değinilmekte ve günümüz beslenme tarzlarının sağlık üzerindeki etkileri ele alınmaktadır.
- 00:42Yeni Reçete Programı ve Konuk Tanıtımı
- Beykent TV'de yeni bir reçete programı başlıyor ve bu hafta sindirim sistemi ile ilgili rahatsızlıklar ve tedavi yöntemleri ele alınacak.
- Programa gastroenteroloji uzmanı Profesör Dr. Metin Başaranoğlu konuk olarak katılmıştır.
- Programda bağırsak iltihabı, ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi önemli konular ele alınacaktır.
- 01:53Profesör Dr. Metin Başaranoğlu'nun Kariyeri
- Profesör Dr. Metin Başaranoğlu İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunu olup, ihtisasını da aynı üniversitede tamamlamıştır.
- Amerika Birleşik Devletleri'nde metabolik sendrom kaynaklı karaciğer hastalıkları üzerine çalışmış ve bir iki kitap yazmıştır.
- Şu anda Türkiye'de bir vakıf üniversitesi hastanesinde profesör öğretim üyesi olarak çalışmaktadır.
- 02:54Sindirim Sistemi Hakkında Bilgiler
- Sindirim sistemi ağızdan başlayıp anüs'e kadar uzanan bir tüp organ olarak tanımlanır ve yemek borusu, mide, ince bağırsak ve kalın bağırsaklardan oluşur.
- Sindirim sisteminin yanlarında karaciğer, safra kesesi ve pankreas gibi yandaş organlar da bulunmaktadır.
- Sindirim sistemi dışarıdan alınan besinlerin sindirimini ve vücutta kana karışacak hale getirilmesine yarayan önemli bir organ grubudur.
- 04:56Modern Yaşam ve Sindirim Sistemi
- İnsanlık tarihinde beslenme alışkanlıkları, endüstriyel devrim ve metropol hayatıyla birlikte büyük değişikliğe uğramıştır.
- Doğal meyve-sebze ve et tüketimi yerine, endüstrileşme sonrası boş gıdalar (meşrubatlar, paketli gıdalar, çikolata, gofret) tüketimi artmıştır.
- Bu boş gıdalar sindirime ihtiyaç duymadan mide ve ince bağırsakların üst kısımlarından emildiği için, sindirim sisteminin alt kısımları çalışmadığı için atrofiye (erimeye) uğramıştır.
- 07:45Yanlış Beslenmenin Hastalıklara Nedeni
- Endüstrileşme, kalorisi yüksek ve sindirime ihtiyaç duymayan gıdaları gündeme getirmiştir.
- Bu beslenme düzeni, motosikleroz, lupus, romatoid artrit gibi otoimmün hastalıkların kökeninde yer almaktadır.
- Bu hafta farkındalık haftası olan Crohn ve ülseratif kolit gibi iltihabi bağırsak hastalıklarının da yanlış beslenme alışkanlıklarından kaynaklandığı belirtilmiştir.
- 08:14Hazır Gıdalar ve Beslenme Yanlışları
- Paketli gıdalar, derin dondurucularda bulunan börekler ve konserve gıdalar gibi hazır gıdaların içinde katkı maddeleri bulunur ve raf ömrünü uzatmak için kullanılır.
- Endüstri, çalışan kadınlar için zaman tasarrufu sağlayacak hazır gıdaları teşvik eder ve bu ürünler "en temiz" ve "en hijyenik" olarak lanse edilir.
- Geleneksellikten uzaklaşan, Türk mutfağından ve tencere yemeklerinden uzaklaşan bir toplum haline gelmeye başladık, bu da bağırsak hastalıkları ve kronik hastalıkların artmasına neden olmaktadır.
- 11:25Stres ve Bağırsak Hastalıkları Arasındaki İlişki
- Bağırsaklar ve sindirim sistemi arasında stresle bir bağlantı vardır ve stres kronik hastalıklarda büyük bir rol oynar.
- Otoimmün hastalıklarda genetik bir zemin vardır ve çevresel faktörlerle (yemek, içecek ve stres) etkilenir.
- Bir ev taşıma gibi stresli bir durum, genetik yatkınlığı olan bir kişinin bağırsaklarında iltihabı kolit gibi kronik bir hastalığa yol açabilir.
- 12:34İkinci Beyin - Bağırsaklar
- Bağırsaklar "ikinci beyin" olarak adlandırılır çünkü introterin yaşamda (kadının rahminde çocuk oluştuğu ilk aşamada) bir hücre topluluğu ikiye bölünür; bir kısmı kafatasına gidip birinci beyni, diğer kısmı bağırsaklara yerleşip kocaman bir sinir ağı oluşturur.
- Bağırsaklarda nöron (sinir hücreleri) benzeri çok sayıda sinir hücresi bulunur ve serotonin yapım yeri %95'i bağırsaklarda yer alır.
- Bağırsaklarla beyin arasında vagus siniri aracılığıyla iki yönlü iletişimi sağlayan bir bağlantı vardır ve bu iletişimin %95'i bağırsaklardan beyne, sadece %5'i beyinden bağırsağa gider.
- 14:52Bağırsaklar ve Ruh Halimiz Arasındaki İlişki
- Bağırsaklardaki rahatsızlıklar veya hastalıklar ruh halimize yansır; örneğin stres, öfke, mutsuzluk, depresyon ve anksiyete karnımızda hissedilir.
- Aşık olduğumuzda "midenizde kelebekler uçuşması" gibi ifadeler, bağırsaklardan gelen sinyalleri ifade eder.
- Bazı durumlarda bağırsaklarımız rahatsız olduğunda, kendilerini ifade edemeyip beyin aracılığıyla depresyon, mutsuzluk veya ajitasyon gibi ruh halimizi etkileyebilir.
- 16:19Kronik İltihabi Bağırsak Hastalıkları
- Kronik iltihabi bağırsak hastalıkları, nedeninin tam olarak bilinmeyen, genetik yatkınlık gerektiren kronik süreçlerdir.
- Bu hastalıklar genetik yatkınlık olan kişilere çevresel faktörler (stres, yemek, içecek, hava değişimi, enfeksiyon veya antibiyotik kullanımı) tarafından tetiklenir.
- Kronik iltihabi bağırsak hastalıkları, bağırsakların kronik iltihabı durumunu içerir ve alt başlığında iki büyük hastalık grubunu kapsar.
- 17:42Bağırsak İltihapları ve Türleri
- Kronik ülseratif kolit sadece kalın bağırsağın tutulduğu, Crohn hastalığı ise ağızdan anüse kadar tüm sindirim sisteminin tüp şeklindeki organlarının tutulabildiği iki farklı hastalık türüdür.
- Ülseratif kolit hastaları genellikle ishal ve kanama şeklinde kendini gösterir, çünkü hastalık poponda başlayıp yukarıya doğru yayılır.
- Crohn hastalığı daha gizli bir hastalıktır ve spastik kolit (İBS) ile karışabilir; sağ alt kafa ağrısı, kilo kaybı, ağızda af (ülser) ve zaman zaman ishallerle gösterebilir.
- 19:27Ülseratif Kolit'in Belirtileri
- Ülseratif kolit'in bağırsakla ilgili belirtileri kanlı sümüklü dışkılamadır, günlük ishal sayısı günde 1-3'ten 15-20'ye kadar değişebilir.
- Bağırsak dışı belirtiler arasında eklem ağrıları, sırt ağrısı, kalça kemiği ağrısı, cilt reaksiyonları ve sedef hastalığı bulunabilir.
- Ülseratif kolit gözde üveyt (bulanık görme) ve karaciğer/safra yollarında primer sklerozan kolanjit (ciddi safra yolu hastalığı) gibi farklı organlarda da tutabilir.
- 21:01Otoimmün Hastalıklar ve Mekanizması
- Ülseratif kolit ve benzeri hastalıklar otoimmün hastalıklardır, vücut kendi hücrelerini yabancı algılayıp yok etmeye çalışır.
- Genetik zemin ve çevresel faktörler birleşip hastalık tetiklendiğinde, vücut kalın bağırsaktaki hücreleri yabancı olarak algılayıp antikor üretir.
- Farklı algılama sadece bağırsaklarda değil, stilite, eklemde, ciltte ve gözde de olabilir.
- 23:32Ülseratif Kolit'in Uzun Vadeli Etkileri
- Bağırsak iltihabı 10 yıl geçerse kanser riski başlar.
- Gözde iltihap bulanık görme, eklemde iltihap ankilozan spondilit (bel sertliği) gibi durumlara yol açabilir.
- Karaciğer ve safra yollarını tutan hastalıklar karaciğerin kaybına kadar neden olabilecek değişikliklere yol açabilir.
- 24:32Hastalığın Nedenleri ve Teşhis
- Otoimmün hastalıklar genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin birleşmesiyle oluşur.
- Ülseratif kolit'in tipik belirtileri kanlı, sümüklü ishal, eklem ağrıları, gözde bulanık görme ve ciltte döküntülerdir.
- Ağır vakalarda yüksek ateş ve kilo kaybı görülebilir, hasta genel bir debilite (hastalıklı görünüm) içerisindedir.
- 26:59İltihabi Bağırsak Hastalıkları Hakkında Genel Bilgiler
- İltihabi bağırsak hastalıkları genellikle 15 ile 35 yaş arasında görülür.
- Ülseratif kolit ve krono ülseratif kolit hastalıkları kadın ve erkekleri eşit tutarken, krono ülseratif kolit'te kadın baskınlığı vardır.
- Hastalığın belirtileri kanlı sümüklü dışkı ve dışkılama ile belirgindir.
- 27:24Tanı Süreci
- Hastalar genellikle şikayetlerinin 4-6 haftasından sonra doktora başvurur.
- Tanı için kan sayımları, karaciğer ve böbrek fonksiyonları, kanda iltihap değeri ve dışkı incelemesi yapılır.
- Ülseratif kolit şüphesi durumunda kolonoskopi işlemine geçilir.
- 28:09Kolonoskopi İşlemi
- Kolonoskopi, şikayet şiddetine göre tam kolonoskopi veya sadece rektum ve kalın bağırsakların başlangıç kısmına kadar yapılabilir.
- Ülseratif kolit, rektumda (kalın bağırsakların son kısmı) başlar ve mukoza üzerinde ülserler, kızarıklık ve eksuda (sümüksü şeyler) görülür.
- Kolonoskopi sırasında biyopsi alınarak patoloji incelemesi yapılır ve dışkıda kalprotektin ölçümleri yapılır.
- 30:14Kolonoskopi Deneyimi
- Modern kolonoskop aletleri eski aletlere göre daha esnek ve bükülebilir yapıdadır.
- İşlem öncesinde hasta anestezi uygulanır, böylece hasta hiçbir şey hissetmeden işlem tamamlanır.
- Eskiden anestezi uygulanmadan yapılan kolonoskopiler hastalar için zorlayıcı olurken, günümüzde anestezi uygulaması işlemi kolaylaştırır.
- 32:04Tedavi Yöntemleri
- İltihabi bağırsak hastalıklarının tedavisi kişisel farklılıklar gösterir ve hasta bazlı uygulanır.
- Hastalığın şiddeti ve tutulduğu bölgeye göre tedavi planı belirlenir (hafif, orta şiddetli, çok şiddetli veya pankolik).
- Tedavi haplar, lavman veya fitil şeklinde uygulanabilir ve gerekirse kortizol steroid veya immün spresif ilaçlar kullanılabilir.
- 33:52Biyolojik Ajanlar ve Hastalık Özellikleri
- Bazı durumlarda ankilozan spondilit, göz bulguları veya üveyt gibi romatolojik sorunlar olan hastalarda biyolojik ajanlar kullanılır.
- Biyolojik ajanlar hastaları "yeniden doğmuş gibi" hissettirebilir ve sadece bağırsak değil, cilt, romatolojik ve göz bulgularını da iyileştirebilir.
- İltihabi bağırsak hastalıkları kronik olup, genetiğe işlemiş bir hastalık olduğu için ilaçlarla iyileştirilir ancak hastalıktan tamamen kurtulunamaz.
- 35:22İlaç Kullanımı ve Önemli Uyarılar
- Hastalığın zaman zaman alevlenip söndüğü, yaz aylarında sönerken kış ve ilkbaharda alevlendiği bilinmelidir.
- Hastalar ilaçlarını kesmemelidir, aksi takdirde içeride iltihap devam ederek kansere eğilim artabilir.
- İlaç tedavisi yeterli olmayan küçük bir grupta cerrahi tedavi teklif edilebilir, ancak cerrahi tedavi ilk seçenek değildir.
- 36:12Crohn Hastalığı Tanımı ve Özellikleri
- Crohn hastalığı, ülseratif kolit gibi genetik zeminde çevresel faktörlerle ve mikrobiyata ilişkili bir hastalık olup, özellikle 15-35 yaş grubunda ve 50 yaşından sonra görülen iki pikli bir hastalıktır.
- Kadın baskınlığı olan bu hastalık, ülseratif kolitten farklı olarak hastaların üçte ikisinde IBS (spastik kolit) semptomları ile başlar ve belirtiler belirginleşene kadar fark edilmez.
- Crohn hastalığının belirtileri arasında karın ağrısı, kilo kaybı, uzun süreli ishaller, eklem ağrıları, sırt ağrısı, kalça ağrısı, sabah belde açı, görme bulanıklığı ve ağızda aflu bulunur.
- 38:20Crohn Hastalığının Fizyolojik Özellikleri
- Ülseratif kolit bağırsağın iç yapısını tutarken, Crohn hastalığı bağırsak duvarının tümünü tutabilmekte ve bu nedenle pire anal apse (popo bölgesinde cerahatlı akıntılar) ve fistül (bağırsaktan bağırsağa veya cilde akıntı) gibi komplikasyonlara yol açmaktadır.
- Bağırsak daralması durumunda, hastalar yoğun ağrılar ve kilo kaybı yaşayabilir, sonra birden rahatlayabilirler, ancak bu aslında bağırsak daralması sonucu bağırsakın başka bir tarafa delinmesi (fistül) anlamına gelir.
- Crohn hastaları için sigara içmemek çok önemlidir, çünkü sigara içen hastalarda fistül ve dağlık gibi komplikasyonlar daha sık görülür.
- 40:23Crohn Hastalığının Önlenmesi ve Tedavisi
- Genetik sirayet eden bu hastalığa karşı en etkili koruyucu faktör anne sütüdür; bu nedenle hastalara en az altı ay, mümkünse iki yıl emzirmeleri tavsiye edilmektedir.
- Crohn hastalığının tedavisi ülseratif kolitten farklı olarak daha dikkatli ve özenli olmak zorundadır, çünkü hastalığın komplikasyonları yaşam kalitesini düşürebilir.
- Tedavi yöntemleri haplar şeklinde uygulanırken, baş edilemeyen durumlarda biyolojik ajan tedavisi (iğne tedavisi) uygulanmaktadır ve bu tedaviler hastaların kaliteli bir yaşam sunmaktadır.
- 43:22Vegan Beslenme ve Sistemik Hastalıklar
- Vegan beslenme, hayvan eti ve hayvanlardan elde edilen gıdaları tüketmeyen bir beslenme tarzıdır ve son zamanlarda popülerize olmuştur.
- Vegan beslenme bir beslenme tipi değil, etik ve hayvan koruma kaygılarıyla ortaya konmuş bir beslenme yaklaşımıdır.
- Vegan beslenme, bitkilerden alınan gıdaların hayvansal gıdalardaki besinleri tam karşılamaması nedeniyle bazı vitamin ve mineral eksikliklerine yol açabilir, örneğin D vitamini, kalsiyum ve B12 vitamini eksikliği yaşanabilir.
- 46:10Beslenme Tarzı ve Yaşam Uzunluğu
- Vegan beslenme, mineral ve vitamin eksikliğine yol açabileceği için sağlıklı bir beslenme türü olarak değerlendirilmemelidir.
- Türkiye'de yaş uzamış durumda olmasına rağmen, günümüzdeki beslenme tarzı kalp-damar hastalığına eğilim yaratmakta ve ömür uzamayı engellemektedir.
- Harvard'un 2019 Mart ayında yayınlanan makalesine göre, şekerle tatlandırılmış yiyecek ve içecek tüketenlerin erken ölüm, toplam ölüm ve kanser açısından daha yüksek riskli gruba sokulmaktadır.
- 48:16Yayının Özeti ve Kitap Tavsiyesi
- Sindirim sistemi, vücudumuzda çok büyük etkisi olan önemli bir sistemdir.
- Yayın sırasında iltihabi bağırsak hastalıklarından ülseratif kolit ve Crohn hastalığı detaylı olarak ele alınmıştır.
- Profesör Dr. Metin Başaranoğlu'nun "İkinci Beyin Bağırsaklar" ve "Karaciğerimizi Proktos Şurubundan Neden Korumalıyız?" adlı kitapları okunması tavsiye edilmektedir.
- 50:10İltihabi Bağırsak Hastalıkları
- Yayın sırasında ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi iltihabi bağırsak hastalıklarının ne olduğu ve vücudumuzda neler yarattığı anlatılmıştır.
- Tedavi yöntemleri ve bu tür rahatsızlıklardan nasıl korunulabileceği konuları detaylı şekilde ele alınmıştır.