Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ankara'dan yayınlanan bir bilgilendirme programıdır. Sunucu, değerli üreticilere sebze zararlıları hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
- Video, lahana kelebeği, lahana güvesi, fasulye kapsül kurdu, yeşil kurt, kavun sineği ve çekirgeler gibi sebze zararlılarının fiziksel özellikleri, yaşam döngüleri ve zarar verme mekanizmalarını anlatmaktadır. Her zararlı için kültürel ve kimyasal mücadele yöntemleri, ilaçlama zamanlamaları ve uygulama teknikleri detaylı olarak açıklanmaktadır. Video, sebze üreticileri için zararlılarla mücadele konusunda kapsamlı bir rehber niteliğindedir.
- 00:05Sebze Zararlıları Tanıtımı
- Ankara'dan sunulan bu programda lahana kelebeği, lahana güvesi, fasulye kapsül kurdu, yeşil kurt, kavun sineği ve çekirgeler anlatılacaktır.
- 00:34Lahanakelebeği
- Lahanakelebeği ergin kanat açıklığı 4-6 cm, kanatları kremimsi beyaz ve siyah lekeli, yumurtası saman sarısı sonra limon sarısı olur.
- Larvalar olgunlaştığında 4-5 cm boya ulaşır ve zararı larvalar yapar; önce yaprak kenarlarında damar aralarını kemirir, sonra bitkinin her tarafına dağılarak yaprakları tamamen yiyerek sadece kalın damarını bırakır.
- Birinci derecede tercih ettiği bitkiler beyaz lahana ve karnabahardır, ayrıca turp, şalgam, kara ve kırmızı lahana da yaşarlar.
- Kışı pupa halinde geçirir, ilkbaharda Nisan ayından itibaren kelebek uçuşu başlar ve dişi kelebekler yumurtalarını konukçu bitki yapraklarının alt yüzlerine gruplar halinde bırakırlar.
- Yıllık döl adedi iklime bağlı olarak 2-6 arasındadır.
- İlaçlı mücadelesinde kelebek uçuşlarının görülmesinden sonra yapılan kontrolde %1 bulaşma saptandığında ilaçlama yapılmalıdır.
- 03:05Lahanakelebeği İlaçlama
- Tırtıllar ilk gelişme dönemlerinde yaprakların genellikle alt yüzeylerinde bulunduklarından, yaprakların alt yüzeyinin ilaçlanmış olmasına dikkat edilmelidir.
- Kullanılacak ilaçların şeker gibi bir yapıştırıcı ile karıştırıldıktan sonra atılması, ilacın lahana yaprakları üzerinde tutulmasını sağlar.
- 03:35Lahanakelebeği Güvesi
- Lahanakelebeği güvesi erginleri 1 cm veya daha fazla uzun boylu olan kelebeklerdir, olgun larva 1-1,5 cm uzunluğunda ve yeşilimsi renktedir.
- Genellikle kışı pupa döneminde geçirir, ilkbaharda havaların ısınmasıyla birlikte pupadan çıkan erginler uçuşmaya başlar ve dişiler yumurtalarını yaprakların alt yüzüne bırakır.
- Zarar sadece larvalar tarafından meydana getirilir, larva zararına uğrayan yapraklar kalbur gibi delik deşik olur ve larvaya dokunulduğunda çabuk hareketlerle geriye doğru gider ve bir iplikçik salgılayarak kendini yere atar.
- Lahanadan başka turp, şalgam, hardal ve karnabaharda da zararlıdır.
- Genel olarak yolumuzun her yerinde bulunur ve larvalarına ve zararına yaygın olarak rastlandığında kimyasal mücadele yapılmalıdır.
- 05:02Fasulye Kapsül Kurdu
- Fasulye kapsül kurdu ergin'i vücut uzunluğu 10-12 milimetre olan bir kelebektir, larva 11-15 boyunda, yeşilimsi-mor renklidir.
- Dişi kelebekler tarafından yumurtalar çanak yapraklarının alt yüzüne veya kapsüllere bırakılır, yumurtadan çıkan larvalar kapsülleri delerek içindeki danelerde beslenirler.
- Gelişmesini tamamlayan larvalar toprakta pupa olur, yılda 2-7 döl verirler.
- Fasulye ve benzeri baklagillerde zararlı olan larvalar epidemi yıllarında %70'e varan zarar meydana getirebilmektedir.
- Mücadelesinde kültürel tedbir olarak tarladaki bitki artıkları toplanmalı, hasattan sonra derin sürüm yapılmalıdır.
- Kimyasal mücadele ise kapsül oluşumundan sonra ergin uçuşları başladığında veya kapsüller üzerinde yumurtaları görüldüğünde yapılır.
- 06:32Kavun Sineği
- Kavun sineğinin erginleri 7 boyundadır, sarı renklidir, larvaları bacaksızdır ve olgun larva 1 cm boyundadır.
- Türkiye'de doğu, güney, güneydoğu ve bazı orta Anadolu illerinde yaygındır.
- Kavun sineğinin bitkide zararlı olduğu devre larva dönemidir, önemli zarar bir döl tarafından meydana getirilir.
- Larvalar çekirdek evini delik deşik ederek bozarlar, çıkardıkları artıklarla kirlenmeye neden olur, kavunun pis kokmasına ve tadının bozulmasına yol açarlar.
- Karpuzlarda ise yumurtadan çıkan larva hemen çevresinde beslenmesi sonucu dokular gelişmez, meyvenin dış görünüşü şekilsiz bir hal alır.
- Kavun sineği ayrıca acur, hıyar gibi bitkilerde de zararlı olur.
- Kışı bir yıl önce kavun tarımı yapılmış tarlada toprağın içerisinde pupa halinde geçirir, ilk kavun meyvelerinin meydana gelmesiyle topraktaki pupalardan kavun sinekleri çıkmaya başlar.
- Yeni çıkan erginler kavun bitkisi üzerinde kendilerini güneş ve rüzgardan koruyacak kuytu yerleri arayıp bulurlar, yumurtlamaya başlamadan önce ve yumurtlama sırasında körpe kavun meyvelerini delerek meyve öz suyu ile beslenirler.
- Dişiler yumurtalarını körpe meyvelerin kabukları altına teker teker bırakırlar, yumurtadan çıkan genç larva kavunun etli kısmı içinde çekirdek evine doğru beslenmeye başlar.
- Genç larva olgunlaştıkça çekirdek evi etrafında galeriler açarak beslenir, daha sonra meyve kabuğunu delerek dışarı çıkar ve ergin olmak üzere toprağa girer.
- Yılda 3-4 döl verir.
- Mücadelesinde kültürel önlem olarak tarlalarda kurtlanmış meyvelerin derin çukurlara gömülmesi ve üzerlerinin mümkünse kireçlenip kapatılması işlemleri yapılabilir.
- İlaçlı mücadele ile kavun sineğin zararı %100 yakın oranda azaltılabilir, bir yıl önce ekili alanlarda kavun sineği zararı görülmüşse, ertesi yıl kavunlar fındık veya ceviz büyüklüğünü aldığında birinci ilaçlama ve bundan 15 gün sonra ikinci ilaçlama yapılmalıdır.
- Kavunun gelişme süresi çok uzun olan yerlerde üçüncü ilaçlama yapılabilir, ilaclamadan iyi sonuç alınabilmesi için sabahın erken saatlerinde rüzgarsız havalarda yapılmasına ve meyvelerin iyice ilaçlanmasına özen gösterilmelidir.
- 10:01Yeşil Kurt
- Yeşil kurt erginleri yaklaşık 4 cm kanat açıklığı olan kelebeklerdir, genel görünüşleri bejimsi kahverengidir, larvaları olgunlaştığında boyları 4 cm ye ulaşır.
- Yeşil kurt zararlı larvalar yapar, genç larvalar yapraklarla beslenir, daha sonra domates, biber, patlıcan ve bamya gibi sebzelerin meyvelerini delerek içine girer ve orada beslenir.
- Bir meyveden diğerine geçerek birçok meyvenin zarar görüp çürümesine neden olurlar.
- Yeşil kurt sebzelerden domates, biber, patlıcan, bamya ve baklagiller, diğer bitkilerden pamuk, mısır, tütün ve bazı süs bitkilerinde zarar yapar.
- Mücadelesinde alınacak kültürel önlemler olarak tarlada ve çevresinde yabancı ot temizliği, çürük domateslerin tarlada bırakılmayıp imha edilmesi söylenebilir.
- Yeşil kurt mücadelesinde koruyucu mücadele esastır, bu nedenle larvalar meyveye giriş yapmadan önce yüz bitkide beş bitki bulaşıksa ilaçlamaya başlamak gerekir.
- İlaclamadan 10 gün sonra tarlalar tekrar kontrol edilmelidir, ilaclamayı gerektirecek yoğunluk varsa ilaçlama tekrarlanır.
- Toz ilaçlar sabah erken saatlerde, rüzgarsız bir zamanda su ile atılan ilaçlarsa yine sabah erken veya akşam üzeri atılmalıdır, bitkinin iç ve alt kısımlarına ilacın isabet etmesine dikkat edilmelidir.
- 12:07Çekirgeler
- Çekirgeler kültür bitkilerinin en önemli zararlılarındandır, otuz bin dolayında türü olup çok çeşitli bitkilerle beslendikleri için tarımsal yönden ekonomik kayıplara yol açarlar.
- Ülkemizde geçmiş yıllarda zaman zaman büyük oranda zararlara yol açan çekirgeler kısa antenli çekirgelerdir, tarla çekirgeleri olarak da bilinen bu çekirgeler içinde fas çekirgesi, italyan çekirgesi ve madrap çekirgesi en önemlileridir.
- Bu çekirgeler yaşam devrelerinin tümünü yurdumuzda geçirirler, bu nedenle yerli çekirgeler olarak tanınırlar.
- Son zamanlarda özellikle ormanların çevresinde kültür alanlarının çoğalmasıyla yeşil çekirge zararları dikkati çekmeye başlamıştır.
- Yeşil çekirgeler uzun antenli, narin yapılı, yeşil veya kahverengi renktedirler, dişilerinde uzun kılıç şeklinde yumurta koyma borusu bulunur, yılda bir döl verirler.
- Çekirgeler polifak türlerdir, kesin bir besin tercihi yapmaksızın bitkilerin her türlü yeşil aksamlarında beslenebilirler.
- Özellikle salgın dönemlerde zarar yaptıkları alanlar adeta yangından çıkmış bir görünüm arz eder.
- Çekirge zararlılarının bu boyutları nedeniyle çekirge mücadeleleri devlet yardım mücadelesi şeklinde yürütülmektedir.
- Çekirge salgınlarını önlemek açısından zararlının yumurta bırakma alanları Nisan başlarından itibaren periyodik olarak gözlenir, sayımları yapılır.
- Mücadeleyi gerektirecek lif yoğunluğuna ulaşılması halinde teknik elemanların denetiminde kimyasal mücadeleye başvurulur.
- Çekirgeler ergin döneme ulaşmadan mücadelenin bitirilmesi gerekir, bu dönemdeki bir aksaklık veya gecikme çekirgelerin daha geniş alanlara yayılmasına neden olabileceği gibi mücadeledeki başarı oranını da azaltır.
- Tarla çekirgelerine karşı toz, yeşil çekirgelere karşı sıvı ilaç, kara çekirgelere karşı ise kepekli yem uygulamaları önerilmektedir.