Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sağlık uzmanının seboreik dermatit (yağlı egzama) hakkında bilgi verdiği eğitici bir içeriktir. Konuşmacı, hastalığın klinik özellikleri, oluşum nedenleri, tipleri ve tedavisi hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır.
- Video, seboreik dermatitin tanımı ve genel özellikleriyle başlayıp, oluşum nedenlerini, bebeklik ve erişkin tiplerini, diğer cilt hastalıklarıyla karıştırılma durumlarını anlatmaktadır. Ardından hastalığın tedavisinde kullanılan yöntemler, kullanılan ilaçlar ve öneriler detaylı olarak açıklanmaktadır. Video, hastalığın kronik bir hastalık olmasına rağmen tedavisinin mevcut olduğunu ve ümitsizliğe kapılmamanın gerektiğini vurgulayarak sonlanmaktadır.
- 00:04Seboreik Dermatit Nedir?
- Seboreik dermatit, yağ salgısının fazla olduğu bölgelerde sınırlı, kronik seyirli, kızarık ve kepekli bir egzamadır.
- Halk arasında yağlı egzama olarak da bilinir ve yüzde 1-3 oranında görülür, erkeklerde daha sıktır.
- Yaşamın ilk üç ayı ve 20-40 yaş aralığında görülme sıklığı daha yüksektir.
- 01:08Seboreik Dermatit'in Özellikleri
- Lezyonlar saçlı deri, yüz, kulak, göğüs ortası ve kıvrım bölgelerini sever.
- Kızarık bir zemin üzerinde sarımsı yağlı kepeklenme şeklinde kendini gösterir ve kaşıntı şiddetli olabilir.
- Kış mevsiminde şiddetlenirken yaz mevsiminde genellikle iyileşir.
- 01:43Seboreik Dermatit'in Oluşum Nedenleri
- Oluşumunda yağ salgısı, petrosform ovale isimli ciltte yerleşen bir mantar ve stres yer alır.
- Parkinson, HIV enfeksiyonu (AIDS) ve ruhsal bozukluklarla birlikte olabilir.
- Interferon ve lityum gibi bazı ilaçlar seboreik dermatit oluşturabilir.
- Kolesterol ve trigliserit yüksekliği ile birlikte olabilir ve beslenme durumlarıyla ilişkilidir.
- Seboroik dermatitli hastalarda çinko, biyotin, B6 vitamini ve esansiyel yağ asit eksiklikleri bildirilmiştir.
- 02:29Seboreik Egzamanın Tipleri
- Bebeklik tipinde yaşamın ilk aylarında saçlı deride kalın, sarı, yağlı kabuk ve kepeklenmeler mevcuttur, bu duruma halk arasında konak ya da beşik takkesi adı verilir.
- Bebeklik tipinde lineer hastalığı adı verilen seboreik egzamanın şiddetli bir formu mevcuttur, burada ishal, kusma, kansızlık ve gelişme geriliği gözlenebilir.
- Erişkin tipinde en sık gözlenen yerler saçlı deri, kulak arkası, alın, kaş, burun ve dudak olukları ve göğüs ortasıdır.
- Erişkinlerde dış kulak yolu iltihabı, kirpiklerde kepeklenme ve sakal bölgesinde kıl kökü iltihabı şeklinde kendini gösterebilir.
- Pitria sikka denilen saçlı deride kuru, kaşıntılı ve iltihapsız şekilde kepeklenme şeklinde kendini gösterebilir, bu duruma fitriyazisi amiyataz denilir.
- 03:57Seboreik Egzamanın Karıştırılması
- Bebeklerde seboreik egzama en çok atopik egzama ile karışır, ancak bebekler atopik egzamanın aksine daha rahattırlar, daha az kaşınırlar ve genellikle iyi beslenirler.
- Bebeklerde bez dermatiti ile karışır, bez dermatitinde kıvrım bölgeleri korunmuştur ve dermatit yerleri bez bölgesine uyar.
- Erişkinlerde saçlı deride en çok sedef hastalığı ile karışır, sedef hastalığında kepekler daha kalındır, plaklar ayrı ayrıdır ve kepekler gümüş rengindedir ve daha az kaşınırlar.
- Yüz bölgesinde erişkinlerde en çok lupus ve gül hastalığıyla karışır, bazen gül hastalığı ile birlikte seyredebilir.
- Gövde bölgesinde ise sedef ve fitriasis roza denilen cilt hastalıkları ile karışır.
- 05:06Bebeklik Tipinin Tedavisi
- Bebeklik tipinin tedavisinde saçlı deride kepek ve kabukların kaldırılmasında zeytinyağı oldukça etkilidir.
- Salisiizm nedeniyle bebeklerde salisilik asit kullanımından kesinlikle kaçınılmalıdır.
- Düşük güçteki kortikosteroidler kullanılmalıdır, özellikle emilimin fazla olduğu bez bölgesi gibi yerlerde geçiriyor ve iyileştiriyor diye yüksek güçteki kortizonların kullanımından kesinlikle kaçınılmalıdır çünkü hayati tehlike oluşturmaktadır.
- Temizlemede bebek şampuanları tercih edilebilir, bir yaşın altındaki bebeklerde ketokonozon içeren şampuanlar güvenilirdir.
- Hastalarda saçlı deri haricindeki gövde ve yüz bölgelerinde düşük güçteki kortizonlarla ketozol içeren antifungal yani mantar kremleri kullanılabilir.
- 06:11Erişkin Tipinin Tedavisi
- Erişkin tipinin tedavisinde zeytinyağı içerisinde salisilik asit kullanılabilir, 3-5 saat saçlı deride bekletilip daha sonra mantar şampuan ile yıkanabilir.
- Petrosform ovale denilen cilt mantarından bahsedilmiştir, bu hastalığın gelişiminden sorumlu olduğu iddia edilen bu mantar, üreme hızı yavaş olduğu için belli bir süre sonra geçtikten sonra 2-3 hafta sonra ilerleyebiliyor.
- Seboreik egzama profilaktik olarak yinelememesi için haftada 2-3 kez 5-10 dakika saçlı deride veya yüzde bekletilerek bu şampuanlar kullanılabilir.
- Hastalığın yinelememesi için yine düşük güçteki kortizonlar, gövdede ise orta veya güçlü şiddetteki kortizonlu kremler tercih edilebilir.
- 07:14Tedavi Edici Ajanlar
- Tedavi edici ajanlardan kepek kaldırıcı ajanlardan en sık salisilik asit, katran, çinko, prityum ve selenyum sülfit kullanılmaktadır.
- İkincil olarak mantar ilaçları kullanılır, mantar ilaçlarından en sık azon grupları tercih edilir.
- Üçüncül olarak kortikosteroidli ilaçlar tercih edilmektedir, yerine göre düşük, orta ya da güçlü şiddetteki kortigo steroidler.
- Dördüncü olarak kalsiolin inhibitörleri yani pimerolius ve taklis içeren kremler tercih edilir, ayrıca çay ağacı yağı ve boraj yağı da kullanılmaktadır.
- Tedavisinde darband, UVB fototerapi ise diğer tercih edilecek tedavidir.
- Sistemik ajanlardan hastalığın şiddetine bağlı olarak mantar ilaçları ya da kortikosteroid ilaçlar tercih edilebilir, hastalık çok şiddetli ise izotinoin içeren rokutan ve zoomin gibi ilaçlar da tercih edilebilmektedir.
- 08:21Seboreik Dermatit'in Önlenmesi ve Tavsiyeler
- Bebeklik tipi seboreik egzama kendi kendini sınırlayan bir hastalık olduğu ve erişkin tipi sömre egzamanın ise kronik seyirli seyredeceği bilgilendirilmelidir.
- Isıdan, ateşli hastalıklardan ve aşırı agresif yerel tedavide hastalık alevlenebilir ve lezyonlar yayılabilir.
- Hijyen önemlidir bu hastalıkta ve sık yıkanma önerilmektedir çünkü sekonder bakteriyel enfeksiyonlar gelişebilmektedir.
- Giysilerle sürtünme azaltılmalıdır, aşırı terlemeden kaçınılmalıdır ve sıcak tutan iç giysilerden oldukça mümkün mertebe kaçınılmalıdır.
- Seboreik egzama kronik bir hastalık olsa da tedavisi mevcuttur, ümitsizliğe kapılmamalıdır.