Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sağlık uzmanının Schögren sendromu hakkında detaylı bilgi verdiği eğitici bir içeriktir.
- Video, Schögren sendromunun otoimmün bir hastalık olduğunu açıklayarak başlıyor ve hastalığın temel belirtilerini (ağız ve göz kuruluğu, eklem ağrıları, deride kuruluk) anlatıyor. Ardından otoimmün hastalıkların genel özellikleri, Schögren sendromunun görülme sıklığı ve risk faktörleri açıklanıyor. Son bölümde ise hastalığın tanısı nasıl konulacağı ve tedavi yöntemleri (yerine koyma tedavileri, hidroksiklorokin gibi ilaçlar, aşı önerileri) detaylı olarak anlatılıyor.
- Sjögren Sendromu Tanımı ve Özellikleri
- Sjögren sendromu, diş salgı bezlerinin ön planda etkilendiği sistemik otoimmün bir hastalıktır.
- Hastaların en önemli şikayetleri ağız ve göz kuruluğu yakınmasıdır.
- Eklem ağrıları, deride kuruluk, vajinal kuruluk, salgısal burun ve solunum sistemini etkileyen enfeksiyonlar, tükürük salgısının azalmasıyla diş ve diş eti hastalıkları ön planda olan bir hastalık grubudur.
- 00:34Otoimmün Hastalıkların Özellikleri
- Otoimmün hastalıkların en önemli özelliği, kişinin bağışıklık sistemindeki sapkın hücrelerin kendi organ ve sistemlerine saldırmasıdır.
- Normalde bağışıklık sistemi yabancı olana karşı savaşırken, otoimmün hastalıklarda kişinin kendi hücrelerine veya hücrelerindeki yapılara karşı sapkın hücreler vardır.
- Genetik yatkınlık, enfeksiyonlar, çevresel faktörler ve stres otoimmün hastalıkların ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir.
- 01:48Sjögren Sendromu Semboller
- Hastalarda genellikle üç aydan uzun süren devamlı ağzında kuruluk hissi vardır.
- Diş ve diş eti hastalıkları, ağızda mantar plakları, göz kuruluğu, deri kuruluk ve kaşıntısı, vajinal kuruluk ve kolay enfeksiyonlar görülür.
- Solunum sistemi kurulukları nedeniyle basit nezleler alt solunum yolu enfeksiyonlarına yol açabilir.
- 02:52Sjögren Sendromu'nun Diğer Belirtileri
- Hastalarda dış salgı bezlerinde şişlikler olabilir, özellikle kulak ön kısmında parotiz veya çene altında submandibular salgı bezlerinde.
- Yaygın eklem ağrıları, akciğerde interstisyel tutulma, böbrek tutulması, sinir sistemi tutulması ve beynin parankimini tutulması gibi ciddi bulgular nadir görülebilir.
- Genellikle ağzı ve gözü kuru, yaygın eklem ve kas ağrılarıyla seyreden ağrılı hastalardır ve genellikle fibromiyalji veya depresyon tanısı alırlar.
- 03:56Hastalığın Gözlenme Sıklığı
- Sjögren sendromu kırk yaş üstü kadınlarda erkeklere göre dokuz-on kat daha fazla görülür.
- Yaşla beraber görülme sıklığı üçe bir oranlara düşer, ancak erkeklerde yaşlandıkça görülme sıklığı artar.
- Hastalığın görülme sıklığı binde beş civarındadır, ancak altmışbeş yaş üzeri bireylerde her yüz kişiden birinde görülür hale gelir.
- 04:30Sjögren Sendromu ve Lenfo Proliferatif Hastalıklar
- Sjögren hastalarında normal popülasyona göre kırk-altmış bir kat daha fazla lenfo proliferatif hastalık riski vardır.
- Bu hastalarda daha çok lenfoma görülme sıklığı artmıştır.
- Lenfoma en sık tükürük bezlerinde, solunum sistemi veya gastro ünitesinden sistem kaynaklı olarak gelişir.
- 05:01Tanı Süreci
- Son üç aydan beri ağız ve göz kuruluğu olan hastalarda objektif testlerle kuruluk durumu değerlendirilir.
- Ağız kuruluğu için dört saatlik açlık sonrası tükürük miktarı ölçülür, 1,5 ml ve altındaysa objektif ağzın kuruduğu anlaşılır.
- Göz kuruluğu için göz çekimi değerlendirilir, gözyaşı miktarı, kıvamı, kırılma zamanı ve kornea hasarı için boya testleri yapılır.
- 05:53Tanı Kriterleri
- Ağız ve gözü kuru olan bireylerde anti-SSA veya anti-SSB (Ro ve La) antikorlarından herhangi biri veya her ikisi pozitifse Sjögren hastalığı tanısı konulur.
- Antikoru negatif olan kişide minör tükürük bezi biyopsisi gerekir.
- Biyopside alt dudak iç yüzeyinden alınan örneklerde Sjögren'e ait özel görünümün olması tanıyı koydurur.
- 06:27Tedavi Yöntemleri
- Tedavide genellikle ağız ve göz kuruluğuna yönelik yerine koyma tedavileri yapılır.
- Göz kuruluğuna suni gözyaşı damlaları ve jeller, kornea hasarı olanlarda siklosporinli damlalar verilir.
- Ağız kuruluna karşı ağız hijyenine dikkat edilmesi, ağız gargaları, şekersiz sakız ve pilokarpin kullanımı önerilir.
- 07:13Ek Tedavi Önerileri
- Kas ve eklem ağrıları için hidroksiklorokin etkilidir ve kan tablosunu düzeltmede de yardımcı olur.
- Enfeksiyonlara karşı yatak odasına buhar makinesi konulması, odaların nemlendirilmesi ve balgam çözücü ilaçların kullanılması önerilir.
- Ağız içine yerleşecek mantar plakları için mikostatin kullanılır ve hastaların düzenli olarak grip ve pnömokok aşısı olmaları önemlidir.
- 08:52Sonuç
- Sjögren hastalığı tedavi edilebilir ancak uzun soluklu bir hastalıktır.
- Hastaların yaşam kalitesini yükseltmek ve tutulan organ ve sistemlerin korunması için düzenli romatolojik muayeneler gereklidir.
- Lenfo proliferatif hastalık gelişmemesi için düzenli takip önemlidir.