Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Şifa ile Gelen Sağlık" adlı sağlık programında, sunucu ve Şifa Hastanesi Gastroenteroloji Profesörü Dr. Mehmet İşler arasında sarılık ve hepatit virüsleri hakkında bilgilendirici bir sohbet gerçekleştirilmektedir.
- Program, sarılığın tanımı ve belirtileriyle başlayıp, hepatit A, B ve C virüslerinin özellikleri, bulaşma yolları, tedavi yöntemleri ve aşı uygulamaları hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. Her virüs türü için kronikleşme oranları, tedavi yöntemleri ve korunma stratejileri ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca karaciğer koması, kronik hepatitin kanser oluşumuna etkisi, taşıyıcılık durumu ve anne-babaların çocuklarına bulaşma riski gibi önemli konular da işlenmektedir. Program, sarılığın sadece hepatit B ile değil, safra yollarının tıkanmasına neden olan diğer hastalıklarla da oluşabileceği uyarısıyla sonlanmaktadır.
- 00:31Program Tanıtımı ve Konuk Tanıtımı
- Özel Şifa Hastanesi'nin katkılarıyla hazırlanan "Şifa ile Gelen Sağlık" programında gastroenteroloji uzmanı Prof. Dr. Mehmet İşler konuk olarak yer alıyor.
- Programda sarılık ve hepatit virüsünün çeşitleri hakkında bilgi verilecek.
- Prof. Dr. Mehmet İşler, Antalya'da doğmuş, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni bitirmiş ve Ege Üniversitesi'nde dahiliye ve gastroenteroloji istasi yapmış.
- 02:48Sarılık Nedir?
- Sarılık, cildin ve göz haklarının sararmasıyla karakterize bir hastalıktır, ancak belli bir hastalığın adı değildir.
- Sarılık genellikle bulaşıcı virüslerin yaptığı bir hastalıktan ileri gelir, ancak safra yollarının tıkanması sonucu da oluşabilir.
- Sarılık oluşmasının nedeni kandaki bilirbin maddenin seviyesinin artmasıdır; bilirbin temizlenemezse kandaki seviyesi yükselir ve deri ve göz altlarının sararmasına neden olur.
- 05:27Hepatit Virüsleri
- Karaciğer iltihabına genel olarak hepatit denir ve karaciğer dokusunun iltihaplanması anlamına gelir.
- Karaciğeri seven, karaciğer hücresine gidip oturan ve karaciğerde iltihap yapan virüslere hepatit virüsleri denir.
- Hepatit virüsleri sırasıyla hepatit A, B, C, D ve E virüsleri olarak isimlendirilmiştir.
- 07:13Hepatit Virüslerinin Belirtileri
- Karaciğeri iltihaplandıran virüsün tipine göre ortaya çıkacak tablo farklılaşır, ancak erişkin insanlarda hepatit B veya C virüsü bazen tipik belirti olmaksızın da geçirilebilir.
- Erişkinlerin yaklaşık yarısı hepatit B'ye, yarısından fazlası hepatit C virüsüne bağlı hepatit geçirirken sarılık olmadan da bu hastalık geçirilebilir.
- Hepatit genellikle vücut kırıklığı, halsizlik, hafif ateş, bulantı, mide bölgesinde ağrı, eklem ağrıları ve kas ağrıları gibi gribal bir enfeksiyon sanılarak geçirilebilir.
- 09:36Hepatit A Virüsü
- Hepatit virüslerine bağlı hastalık genellikle vücut kırıklığı, halsizlik, eklem ağrısı, kas ağrısı, kendini iyi hissetmeme, bulantı ve sigara kullanmaya karşı isteksizlik gibi belirtilerle başlar.
- Hastalık iyileşecekse ilk dört-beş ay en fazla altı ay içinde karaciğerdeki iltihap tümüyle ortadan kalkar, ancak bazı hastalar üç-dört ay bazen bir-iki sene kadar halsizlik ve kendini iyi hissetmeme hali gibi nikahat dönemi geçirebilirler.
- Hepatit A virüsü ağızdan bulaşan bir virüstür; yiyip içtiğimiz besinlerde hepatit A virüsü varsa hastalığı alırız ve bu virüs dışkıyla atılır.
- 12:00Hepatit A Virüsü
- Türkiye'nin gelişmesiyle daha temiz su ve besinlere ulaşabiliyoruz, bu da hepatit A virüsünün çocuklukta geçirilmesinin daha hafif olmasını sağlıyor.
- Hepatit A virüsü çocuklukta alınmamışsa erişkin çağlarda daha ağır seyredebilir ve bazen grip gibi hafif belirtilerle geçebilir.
- Hepatit A virüsünün aşısı var ve korunmak için yapılabilir.
- 12:57Hepatit A Virüsünün Tedavisi
- Hepatit A virüsü tanısı konulduğunda özel bir tedavisi yoktur, bulantı ve kusma belirginse serum takılabilir.
- Tedavi için yatak istirahati en önemlidir, bulantı ve kusma varsa yağlı besinler azaltılır.
- Çocukluk çağında daha hafif atlatılır, bir hafta-on gün içinde hasta ayağa kalkar ve okula gidebilir.
- 13:47Hepatit A Virüsünden Korunma ve İyileşme
- Hepatit A virüsünden korunmak için hijyen çok önemlidir, yediklerimizden ve içtiklerimizden bulaşan bir virüstdür.
- Sarılık ortaya çıkmışsa çıkmasa bile devam eden gripal enfeksiyon gibi belirti varsa doktorla görüşmek gerekir.
- Hepatit A virüsü kronikleşen bir hastalık yapmaz, nihayetinde düzelir.
- 15:12Hepatit B Virüsü
- Hepatit B ve C virüsleri ağızdan bulaşan virüsler değildir, deri bütünlüğünün bozulmasına neden olan yaralar veya sıyrıklarla bulaşır.
- Hepatit B virüsü kan, gözyaşı, ter veya vücut sıvılarıyla temas ederek, kan ürünleriyle, uyuşturucu enjektörleri, dövme iğneleri veya iyi dezenfekte edilmemiş tıbbi materyallerle bulaşabilir.
- Anne karnında hepatit B-C varsa çocuğa doğum esnasında kan yoluyla geçebilir, ancak anne karnındaki bebeğe bulaşmaz.
- 17:45Hepatit B Virüsünün Kronikleşmesi
- Hepatit B virüsünde başlangıçta vücut kırıklığı, iştah azalması, halsizlik, yorgunluk, eklem ve kas ağrısı, bulantı ve kusma belirtileri görülür.
- Ardından idrar renginde koyulaşma ve ciltte sararma meydana gelir, bu süreç üç-dört hafta veya ay devam eder.
- Altı ay geçmesine rağmen karaciğer testleri bozuk kalırsa kronik hepatit olur.
- 19:18Kronik Hepatit B ve C
- Hepatit B virüsü bebeklik ve çocukluk çağında alınmışsa kronikleşme oranları yüksek, erişkin yaşta alınmışsa yüzde beş kadar kronikleşme olur.
- Anneden alınmışsa bebeklik çağında yüzde doksan civarında kronikleşme olur, bu nedenle bebek doğar doğmaz hepatit B aşısı yapılmalıdır.
- Kronik hepatit olanlar orta yaşa kadar (25-35 yaş) herhangi bir belirti vermeyebilirler.
- 20:21Hepatit C Virüsü
- Hepatit C virüsünü alanlar akut hepatit geçirirler, sadece yüzde yirmisi tam olarak iyileşir, yüzde seksen kronikleşme olur.
- Kronik hepatit olanların yüzde onbeş-yirmibeş kadarı ileri dönem karaciğer hastalığı (siroz) ve sirozun ağır formlarına tutulabilirler.
- Hepatit C'de yüzde elli hastada virüs baskılanabilir ve hastalığın gidişini durdurmak mümkündür.
- 21:41Hepatit Tedavisi
- Hepatit B ve C'de interferon denen deri altına enjekte edilen bir ilaç kullanılır, hepatit B'de ayrıca ağızdan alınan ve yan etkileri düşük tablet şeklinde ilaçlar da vardır.
- Tedavi yapılıp yapılmayacağı karaciğer biyopsisi dahil olmak üzere bir dizi test yapılarak değerlendirilir.
- Hastanın ek hastalıkları, yaşı, genel durumu ve ilaçların beklenen faydasının hastaya yüklenecek yükten az olup olmadığı değerlendirilir.
- 23:16Karaciğer Koması ve Hepatit Hastalıkları
- Karaciğer, vücudun olmazsa olmaz organlarından biridir ve vücuda gerekli protein, glikoprotein gibi molekülleri üretir.
- Karaciğer ayrıca vücutta üretilen ve dışarıdan alınan toksik zehirli maddelerin ayrıştırılması ve safra yoluyla atılması görevini üstlenir.
- Hepatit veya sarılık hastalığı akut dönemde geçirilirken, karaciğer hücre kitlesinin kritik düzeyin altına düşmesi karaciğer komasına neden olabilir.
- 25:09Karaciğer Komasının Nedenleri ve Belirtileri
- Akut hepatit B döneminde karaciğer hücresi sayısı altıda birin altına düşerse, yeterli miktarda albümün yapılamaz ve kan damar içinde tutulamaz, karın şişmesi meydana gelir.
- Yeterli miktarda karaciğer hücresi olmazsa toksik maddeler atılamaz, beyine gider ve şuuru bozar, komaya girmesine sebep olur.
- Kronik hepatit vakalarında da siroza dönmüşse ve karaciğerdeki iş yapan hücre kitlesi kritik düzeyin altına düşmüşse benzer durumlar olabilir.
- 26:55Hepatit Virüslerinden Korunma Yöntemleri
- Hepatit A virüsünden korunmak için hijyen ve temizliğe dikkat etmek, içtiğimiz ve yediğimiz şeylerin temiz olması gerekir.
- Hepatit A virüsünün aşısı var ve aşılanıldığında yüzde yüz'e yakın korunulur.
- Hepatit B ve C virüsüne karşı korunmak için ne olduğu belli olmayan yerlerde dövme yaptırmamak, temiz yerlerde yapmak gerekir.
- 27:30Aile İçinde Hepatit Virüslerinin Bulaşması
- Ailede hepatit B veya C virüsü olan kişiler varsa ev içi yaşamla kolay bulaşmaz, ancak tedbir olarak havlu ve diş fırçası ayrı olmalıdır.
- Hepatit B ve C virüsleri yemekten kolay bulaşmaz, aynı sofrada oturup yemek yenebilir, ortak çatallar ve tabaklar kullanılabilir.
- Hepatit C'nin aşısı yok ama bulaşması çok zor, kolay değil aile içinde bulaşması.
- 28:32Hepatit B Aşısı ve Uygulama Şeması
- Sürekli kan alma gereksinimi olan, kan hastalığı olan kişiler, sağlık çalışanları, berberler risk faktörleri olarak hepatit B aşısı yapılmalıdır.
- Hepatit B aşısı üç kez uygulanır: bir ay sonra, iki ay sonra ve altı ay sonra.
- Hepatit A virüsü aşısı en az altı ay sonra bir kez daha yapılır, toplam iki kez uygulanır.
- 30:28Doğal Bağışıklık ve Aşı Uygulaması
- Hepatit B virüsünü almış ve sarılık geçirmiş, iyileşmiş kişiler doğal bağışıklık kazanır ve ömür boyu bağışık kalır.
- Aşı, vücuda verilen virüsün hastalık yapan bölümü değil, inaktif bölümüdür ve vücut antikor üretir.
- Aşı yaparken yaş sınırı yoktur, tüm yaş gruplarına uygulanabilir.
- 31:35Hepatit C Virüsünün Bulaşma Yolları
- Hepatit C virüsü kan yoluyla veya vücut sıvılarıyla bulaşabilir: derinin çizik olması, göz mukozasından sıçraması, damardan verilmesi veya batmış iğne ile bulaşabilir.
- Cinsel yolla da bulaşabilir.
- Hepatit B ve C virüsleri kanserojen (kanser yapıcı) kabul edilmiştir.
- 32:56Hepatit B Taşıyıcılığı ve Kontrol
- Hepatit B virüsü alınır, belli belirsiz bir akut hepatit geçirilir gibi olur ama ciddi bir hastalık yapmaz, bu duruma inaktif kronik hepatit B enfeksiyonu denir.
- Hepatit B taşıyıcısı olan kişilerdeki kandaki virüs miktarı düşüktür, kolay bulaştıramazlar ama kanı teorik olarak bulaştırabilir.
- Hepatit B taşıyıcıları altı ayda bir karaciğer testi ve senede bir ultrason yaptırmalıdır.
- 34:24Hepatit Virüslerinin Emzirme Yöntemiyle Geçişi
- Hepatit virüsleri sütten geçmez, sadece kan yoluyla temas yoluyla geçebilir.
- Doğarken geçebilir veya annesinin gözyaşı, teri, kordon kanı çocuğun gözüne bulaşabilir.
- Annede hepatit B virüsü var olduğu biliniyor ise o çocuk aşılanmalıdır.
- 35:00Hepatit Hakkında Uyarılar
- Sararmak sadece hepatit B ile ilgili bir olay değildir, safra yollarının tıkanmasına neden olan başka hastalıklar da buna neden olabilir.
- Ailede hepatit B virüsü varsa diğer aile fertlerinin aşılanması önerilir, ancak günlük yaşam içinde ev ilişkileriyle bulaşması kolay değildir.
- Grip gibi uzun süren bir hastalık, ateş, kusma ve bulantı gibi belirtileri varsa hekime gidip muayene olunmalıdır.
- 36:31Program Kapanışı ve Çekiliş
- Programın çekilişinde Erkan Kahraman isimli izleyici Şifa Hastanesi tarafından yaptırılacak bir dahiliye check-up paketi kazandı.
- Haftanın sorusu "Hepatit hangi organımızın hastalığıdır?" şeklinde soruldu ve cevap için "sağlık32" yazıp doğru cevabı, isim soyisim ve telefon numarasını 39.29'a göndermek veya 246 232 61'e aramak gerekiyor.
- Programda hepatit virüsünün, sarılığın, tedavi yöntemlerinin, dikkat edilmesi gereken durumların ve aşı üzerinde duruldu.
- 38:00Kepekli Ürünler Hakkında Bilgi
- Kepekli ürünler diğer ekmek grubu ile aynıdır, sadece kepekli ürünün özelliği bol posalı olmasıdır.
- Gastrointestinal sistemimizde, bağırsaklarımızda emilimi daha rahat gerçekleştiği için ve daha sağlıklı olduğu için kepekli ürünleri tercih etmeliyiz.