Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "On Şehir Hepimizin" programında sunucu, Kocaeli Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı eski başkanı ve Kocaeli Dayanışma Akademisi'nde ders veren Profesör Onur Hamzaoğlu ile bir röportaj gerçekleştiriyor. Profesör Hamzaoğlu, "Kocaeli'nde Sanayi, Doğa ve İnsan" adlı kitabının yazarıdır.
- Röportajda sanayi, kent ve toplum sağlığı arasındaki ilişkiler ele alınıyor. Konuşmada Kocaeli'deki hava kirliliği sorunu, Dilovası'daki kanser ölüm oranlarının yüksekliği, Türkiye'deki hava kirliliği mevzuatının Dünya Sağlık Örgütü kriterlerine göre yetersizliği ve Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) konuları detaylı olarak inceleniyor.
- Röportajda ayrıca yerel yönetimlerin sosyal belediyecilik anlayışından neoliberal belediyecilik anlayışına geçiş süreci, özel mülkiyetin üretim süreçlerini zararlı hale getirdiği iddiası ve planlı bir ekonomik model gerektiği vurgulanıyor. Profesör Hamzaoğlu, üretim proseslerinin teknolojiye göre yenilenmesi, kapalı ve arıtmalı sistemlerin tercih edilmesi ve emisyonların zararsızlaştırılması gerektiği konusunda görüşlerini paylaşıyor.
- 00:13Program Tanıtımı ve Güncel Durum
- "On Şehir Hepimizin" programı her pazartesi saat 16:00'da İstanbul Hepimizin girişimi tarafından yayınlanıyor.
- Bugünkü konu sanayi, kent ve toplum sağlığı olup, konuk Profesör Onur Hamzaoğlu, Kocaeli Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı eski başkanı ve Kocaeli Dayanışma Akademisi'nde ders veren Hakların Demokratik Kongresi eş sözcüsü.
- Konuk, Türkiye'de yaşanan karanlık günleri ve son günlerde yaşanan gözaltı olaylarını anlatıyor.
- 02:06Doğa İçin Mücadele
- Doğa için mücadele, başlangıçta evcil hayvanları sevmek, evin önünü temizlemek gibi algılarla yürütülmeye çalışılmış, ancak bugün ciddi bir talan olduğu görülüyor.
- Bu talan sadece patronların çıkarı için yapılıyor ve insanları yok sayan yaklaşımlar doğayı da uzun zamandır yok sayıyor.
- Günümüz Türkiye'sinde ve dünyasında doğa için mücadele hem anti-emperyalist hem de antikapitalist bir mücadele olarak ele alınmalı.
- 04:03Toplum Sağlığı Kavramı
- Sağlık hizmeti ulaşabiliyor olmak bile kişilerin ve toplumun sağlıklı olmasını sağlamıyor, beslenmeye, dengeli barınma koşullarına, eğitime, temiz içme suyuna ve temiz havaya gereksinim var.
- Toplum sağlığı, toplumun yaşadığı günlük hayatın tüm alanlarının insanı özne olarak kabul eden bir hedefle kurgulanması ve sürdürülmesidir.
- Siyasi, ekonomik, doğa olayları ve kentlerin planlanması gibi alanlarda sağlıklı olmak mümkün değil.
- 05:42Kentleşme ve Yerel Yönetimler
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nde iktidarda bulunanlar, kentte yatay kentleşme fikrini savunsa da, Fikirtepe, Ataşehir, Ataköy gibi bölgelerde yolun kenarında yürüyecek yol yok ve kentleşme beton dökmeyi zannediyorlar.
- 1994'ten beri yerel yönetimlerde sosyal belediyecilik anlayışı hakim olmuş, elektrik, doğalgaz ve ulaşım belediyeler tarafından kamusal hizmet olarak sunulmuş.
- 1980'lerden sonra yerel yönetimlerde neoliberal belediyecilik anlayışı hakim olmuş, belediyeler sundukları hizmetleri özelleştirip taşa devretmiş ve rant yaratma üzerine dönük bir yapılanma ortaya çıkmış.
- 09:06Kocaeli'de Hava Kirliliği Araştırması
- Konuşmacı, Kocaeli'ye 2001 yılında göreve başladığını ve Kocaeli'nin sanayi kenti olması nedeniyle halk sağlığı, işçi sağlığı ve güvenliği adına yapılacak işlerin çok olduğunu belirtiyor.
- Kocaeli'de sanayi odasının elindeki envanteri kullanarak tehlike haritası çıkarmak istediler ancak sanayi odası ticari sır gerekçesiyle verileri vermek istemedi.
- İtfaiye erlerinin olağanüstü durumlarda müdahale edecekleri fabrikaların bilgilerini tedbir almadan kullanmak zorunda bırakılıyor.
- 11:17Dilovası'daki Kanser Ölümleri
- Kocaeli'nin en yoğun sanayi bölgesi olan Dilovası'nda 2004 yılı itibariyle defin ruhsatları ve ölüm kayıtları incelendiğinde, Türkiye'de 100 ölümden yaklaşık 13'ü kanser nedenli iken, Dilovası'nda 100 ölümden 33'ü kanser nedenli ölüm olarak tespit edildi.
- 2005 yılında Dilovası'nda ölenleri evlerine ziyaret ederek yapılan araştırmada, Dilovası'nda 10 yıl ve daha uzun süre yaşayanlarda kanserden ölme riski daha kısa süre orada yaşayanlara göre 4,5 kat daha fazla olduğu görüldü.
- Bu bilgiler kamuoyuyla paylaşıldıktan sonra 2006 yılında Meclis Araştırma Komisyonu kuruldu ancak Meclisin raporuna ve kararına rağmen Dilovası'daki durum iyileşmedi, aksine kapasite artırıldı.
- 13:41Hava Kirliliği ve Ağır Metaller Araştırması
- 2008 yılında Kocaeli'nin en yoğun sanayi bölgesi olan Dilovası ve hiç sanayi yapısı olmayan Kandıra ilçesinde hava kirliliği tespitleri yapma projesi hazırlandı.
- Araştırmada hava kirliliği ölçümleri TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi tarafından yapıldı ve örnekler Bursa'daki uluslararası akredite laboratuvarlara gönderildi.
- Kocaeli'nin hem Dilovası'nda hem Kandıra'da hava kirliliği Dünya Sağlık Örgütü'nün standartlarının üzerinde, hava tozunun içinde ağır metaller yüksek oranlarda bulunuyor ve annelerin ilk sütünde ve bebeklerin ilk kakalarında da bu ağır metaller tespit edildi.
- 16:05Araştırmanın Sonuçları ve Tepkiler
- Araştırmanın sonuçları gazeteciler tarafından paylaşıldığında kıyamet koptu ve konuşmacı YÖK'e şikayet edildi.
- Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Başkanı Karaosmanoğlu, konuşmacıyı şarlatanlıkla suçladı ve tazminat ödemeye mahkum oldu.
- Üniversite rektörü Sezer Şener, konuşmacıya idari ve ceza soruşturmaları başlatıldı ancak 5,5 yıl sonra suçsuz ve yapması gerekeni yapmış kararıyla karşılaşıldı.
- 18:25Kitap Projesi ve Hava Kirliliğinin Sağlık Etkileri
- Araştırmacılar, Kocaeli'deki büyük sanayi alanlarının (petrokimya, plastik, demir çelik, çimento) sağlık etkilerini ve üretim boyutuyla etkilerini paylaşmak için bir kitap projesi başlattılar.
- Türkiye ve Kocaeli enerji tüketimi yüksek, insana ve doğaya zararlı emisyonu fazla, Batının üretimden vazgeçtiği sanayi alanlarını hurda demirden, demir çelik üretme ve çimento gibi alanlara kaymış durumda.
- 2013 Ekim itibariyle Dünya Sağlık Örgütü hava kirliliğinin akciğer kanserinin temel nedenlerinden biri olduğunu açıkladı ve metreküp havada hava tozu miktarının 20 mikrometrenin üzerinde olması kriterini koydu.
- 20:32Türkiye'deki Hava Kirliliği Sınır Değerleri
- Dünya Sağlık Örgütü'nün kabul ettiği kanıtlara göre akciğer kanseri yapan bir madde için Türkiye'deki sınır değer yıllık ortalama 56 mikrogram mektep (2,5 katı kabul edilen değer) olarak belirlenmiştir.
- Türkiye'de bilimsel bilgilerin ışığında uluslararası akademik çevrelerin ve Dünya Sağlık Örgütü'nün kabul ettiği kriterler, AKP hükümetinin döneminde çıkan mevzuatla reddedilmektedir.
- Türkiye'de sınır değer 56 mikrogram iken, dünyada sınır değer 20 mikrogram olarak belirlenmiştir.
- 22:03Hava Kirliliği Verileri ve Etkileri
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın web sayfasında İzmit merkezde, Dilovası merkezde ve organize sanayi bölgesinin içinde üç tane hava ölçüm istasyonu bulunmaktadır.
- Organize sanayi bölgesi içindeki ölçüm istasyonunun verileri kullanılabilir değildir, patronlar kendi bölgelerindeki verilerin sağlıklı bir şekilde toplanması konusunda duyarlı değildir.
- Dilovası ve Kocaeli'deki diğer istasyonların verileri analiz edildiğinde, sınır değerinin çok üzerinde değerler tespit edilmiştir.
- Dilovası ve Kocaeli'nde bu verilere göre yaşamak, hava kirliliği olmayan bölgelerde yaşayanlara göre akciğer kanserine yakalanma riskini dört kat daha fazlası artırıyor.
- 24:12Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED)
- Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreci Türkiye'de ibretliktir ve sistemin nasıl çalıştığını göstermektedir.
- ÇED, bir bölgeye maden açılacaksa veya fabrika kurulacaksa, o bölgede yaşayanlar, fabrikayı kuracak olanlar, kamu ve yerel yönetimlerin birlikte mevzuatın ortaya koymuş olduğu koşullar ve bilimsel bilgilerden yararlanarak etkileri görünür hale getirmek ve ortak karar vermek için tasarlanmıştır.
- Başlangıçta bilimsel bilgi ışığında yürütülen ÇED süreci, zamanla tedbir olarak ÇED raporu hazırlayan şirketler ve raporları okumadan imzalayan öğretim üyeleri türedi ve raporların çoğu olumlu geçmeye başladı.
- Bugün bakanlar kurulu, pek çok alanda ÇED raporu gereksizdir kararı veriyor ve bu işlemler yapılmadan süreç devam ediyor.
- 27:32Kümülatif Etki Değerlendirmesi ve Sağlık Etki Değerlendirmesi
- ÇED raporu içeriğinde test sonuçları ve etkiler yer alırken, hangi yerleşim yerinde, etrafında başka üretim alanları, fabrikalar, madenler varken bu da açılacağı ÇED görmüyordu.
- Kümülatif etki değerlendirmede, fabrikanın açılacağı yerleşim yerinin önceki hava kirliliği durumu, çevre durumu, akarsu durumu, göl durumu ve insanlarla ilişkileri dikkate alınarak, bölgede iki taneden fazla olmaması gereken fabrikaların emisyonları nedeniyle havayı kirleteceği ve doğayı bozacağı değerlendirilmektedir.
- Sağlık etki değerlendirmesi henüz Türkiye'de mevzuat olarak yoktur ve hükümet bu alana girmiyor, kurulacak her bir birimin doğrudan doğruya insan sağlığına olan olası etkilerini ortaya çıkartıp, bölge itibariyle, emisyonlar itibariyle hava, su veya katı atıklar etkisini değerlendirerek karar verme sürecini sağlayan bir değerlendirme süreci olmalıdır.
- 31:40Çözüm Önerileri
- Referandumla sandığa gitmek ve herkesin kendi rengini (mor, yeşil, kırmızı) kullanarak hayır oyu atması gerekiyor.
- Özel mülkiyet, üretim süreçlerini zararlı hale getiriyor; planlı bir yaşam ve ekonomik model gerekiyor.
- Üretimde en uygun hammaddeler kullanılmalı, üretim prosesleri teknolojiye göre yenilenmeli ve kapalı, arıtmalı sistemler tercih edilmeli.
- 33:37Emisyon Kontrolü ve Üretim Alanları
- Çıkan emisyonlar (hava, gaz, sıvı, katı) mutlaka zararsızlandırılarak doğaya verilmelidir.
- Bir fabrikanın atığı veya ürünü başka bir fabrikanın hammaddesi olabilir, bu nedenle üretim alanları birbirine geçişli olarak düşünülebilir.
- Bu sistem içinde yaşadığımız sorunların yüzde doksanbeş'i ortadan kaldırılabilir, ancak mesele irade.
- 35:30Program Kapanışı
- Programın konusu sanayi, kent ve toplum sağlığı idi ve Profesör Onur Hamzaoğlu ile konuşuldu.
- İzleyiciler İstanbul Hepimizin.org web sitesi ve İSTEP'in Facebook ve Twitter adreslerinden ulaşabilir.