Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Sağlık Merkezi" adlı bir programda Türk Ortodonti Derneği Başkanı ve Bezmi Alem Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Serdar Üşümez ile yapılan bilgilendirici bir röportajdır.
- Programın ana konusu ortodontik tedavilerdir. Prof. Dr. Üşümez, ortodontinin ne olduğunu, uzmanlık alanını ve tedavi yöntemlerini detaylı olarak açıklamaktadır. Video boyunca diş asimetrisi, üst üste binen dişler, çene problemleri, sabit ortodonti tedavileri (metalik braketler, lingual braketler, şeffaf braketler ve plak tedavileri) ve fonksiyonel çene kayması gibi konular ele alınmaktadır.
- Programda ayrıca izleyicilerden gelen sorular yanıtlanmakta, çocukların 7 ve 11 yaşlarında ortodonti uzmanına muayene edilmesi gerektiği vurgulanmakta ve Türk Ortodonti Derneği'nin web sitesi üzerinden izleyicilerin sorularının cevaplanacağı bilgisi paylaşılmaktadır. Programın sonunda, bir sonraki bölümde anne adayları için pre-implantasyon, genetik tanı ve polikistik over hastaları ile hamilelik süreci konularının ele alınacağı duyurulmaktadır.
- 00:16Sağlık Merkezi'nde Ortodontik Tedaviler
- Sağlık Merkezi programında Türk Ortodonti Derneği Başkanı ve Bezmi Alem Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Serdar Üşümez, ortodontik tedavilerdeki yenilikleri anlatacak.
- Programda çapraşık dişler, çene kemiğinde asimetri problemleri ve ön diş aralıkları gibi ağız ve diş sağlığı sorunları ele alınacak.
- Çocuk ve erişkinlerde ortodontik tedaviler günümüzde kullanılan yeni aparatlar ve tekniklerle yüz güldüren sonuçlar veriyor.
- 02:06Ortodonti Nedir?
- Ortodontik tedavi, dişteki asimetri problemleri, dişlerin üst üste binmesi gibi sorunları gideren bir tedavi yöntemidir.
- Türk Ortodonti Derneği, Türkiye'deki ortodonti uzmanlarını çatısı altında barındıran yaklaşık 1300-1400 üyeye sahip bir dernektir.
- Ortodonti, dişlerdeki ve çenelerdeki çeşitli konum bozuklukları, çapraşıklıklar, eğrilikler ve aralıklar gibi problemlerin tedavisi için kullanılan bir uzmanlık alanıdır.
- 05:23Ortodonti Uzmanlığı
- Ortodonti yaklaşık 100 yıldır bir uzmanlık alanıdır ve pek çok tıp ana bilim dalından daha önce tanımlanmış bir alan.
- Ortodonti eğitimi genel diş hekimliği eğitiminden çok farklıdır ve tedaviler uzun sürdüğü için genel diş hekimliği eğitimi içerisinde verilemez.
- Ortodonti uzmanı olmak için diş hekimliği fakültesini bitirip, merkezi sınava girerek en az 4 yıl, bazen 6 yıla kadar uzayan bir uzmanlık eğitimi almak gerekir.
- 08:12Diş Eti Kanaması ve Ortodonti
- Diş eti kanaması toplumda en sık görülen hastalık olup, çapraşıklık varsa ağızda bu bölgeler yeterince iyi temizlenemiyor olabilir.
- Çapraşıklık nedeniyle besin artığı kalabilir ve bu besin artıkları gingivitis (diş eti iltihabı) ve bir sonraki aşaması olan periodontitis (diş çevresi dokuların iltihabı) olabilir.
- Diş eti kanaması kendi kendine düzelecek bir şey değildir, mutlaka bir diş hekimi muayenesi gerekiyor ve gerekiyorsa ortodonti uzmanına yönlendirilmesi ve ortodontik altyapının düzeltilmesi gerekebilir.
- 09:18Diş Asimetri ve Üst Üste Binme Problemi
- Diş asimetri ve üst üste binme problemi genetik faktörlerden, özellikle diş ve çene dokularının konum ve boyutlarından kaynaklanabilir.
- Süt dişlerine yeterince önem gösterilmemesi ve sıralı düşmesi gereken dişlerin erken düşmesi, daimi dişlerin yerleşmesinde yer kaybına neden olabilir.
- Erken çıkan dişler mevcut yerleri işgal eder, bu da diğer dişlerin tepede kalmasına, dudağı ittirmesine veya üst üste binmesine yol açabilir.
- 10:17Diş Problemlerinin Diğer Sebepleri
- Bebeklik ve çocukluk döneminde uzun süreli emzik kullanımı, parmak emmesi veya tırnak yeme gibi dişlere uygunsuz kuvvet ileten alışkanlıklar diş problemlerine neden olabilir.
- Solunum problemleri, özellikle erken dönemde burun tıkanıklığı ve ağızdan nefes alma, yüz deformiteleri, çene bozuklukları ve üst çenenin daralması gibi problemlere sebep olabilir.
- Zamanında müdahale edilmezse, bu problemler ileride cerrahi gerektirebilecek kadar ciddi hale gelebilir.
- 11:06Ortodonti Muayeneleri
- Türk Ortodonti Derneği, her çocuğun yedi yaşında üst kesici dişleri değişirken ve onbir-oniki yaşlarında dişlerin tamamlanmasına yakın dönemde mutlaka ortodonti uzmanına muayene edilmesini önermektedir.
- Bazı durumlarda dışarıdan fark edilmeyen problemler, profesyonel gözle gecikmeden halledilmesi gereken ciddi sorunlara dönüşebilir.
- Diş problemleri sadece estetik değil, sindirim sistemi ve genel sağlık açısından da önemlidir çünkü sindirim ağızda başlar ve vücut bir bütündür.
- 13:47Alt Çene Geriliği Tedavisi
- Alt çenenin nispeten üst çeneye göre az geliştiği durumlarda, büyüme gelişim döneminde ağız içerisinden aygıtlar kullanılarak alt çene yeniden konumlandırılabilir.
- Bu tedaviler genellikle ağız içinde kullanılır ve okul veya sosyal hayatları çok fazla etkilemez, çocukların toleransı daha yüksektir.
- Erken dönemde tedavi edilmezse, ileride ancak cerrahi yöntemlerle düzeltilebilir, bu nedenle on yaş ideal bir tedavi yaşıdır.
- 16:04Sabit Ortodonti Tedavisi
- Hem Türkiye'de hem dünyada vakaların %99'u sabit ortodonti ile tedavi ediliyor, bu tedavi dişlerin dış yüzeylerine metalik braketlerle uygulanıyor.
- Braketler dişlerin yüzeyine özel bir yapıştırma ile yerleştiriliyor ve dişlerin yüzeyinde kalıcı zarar bırakmıyor.
- Braketlerin içinden geçen esnek hafızalı teller, düzgün ark diziliminin dışında olan dişleri kuvvet uygulayarak hareket ettiriyor.
- 16:50Ortodonti Tedavisinin Özellikleri
- Ortodontik tedavide en çok sevilen malzeme esnek hafızalı tellerdir çünkü takması sökmesi kolay, temizliği daha kolay ve daha iyi kuvvet uygulayabiliyor.
- Estetik kaygısı olanlar için metalik braketler tercih edilmeyebilir, ancak diş hekimliği teknolojisi bu konuda da ilerleme kaydediyor.
- Ortodonti tedavisi vakadan vakaya değişir, bazen 6 aylık vakalar olabilirken bazen 3-4 senelere varan tedaviler de olabilir, ortalama 1,5-2 yıl sürer.
- 17:48Ortodonti Tedavisinin Uygulanma Koşulları
- Ortodonti tedavisinde dişin üstüne yapıştırılan parçalar tek tekli olurken, içerisinden geçirilen teller veya kuvvet elemanları her kontrolde değişir.
- Tedavi süresi içerisinde hastalar genellikle ayda bir kontrol edilir ve gerekli kuvvet elemanları değiştirilir.
- Ortodonti için yaş sınırı yoktur, her yaşta aynı verimlilikte dişler hareket ettirilebilir.
- 18:49Ortodonti Tedavisinin Kapsamı
- Ortodonti tedavisi gömülü dişleri de düzeltebilir, özellikle köpek dişleri gibi son süren dişler gömülü kalırsa ortodontik kuvvetle yer açılabilir.
- Hastaların çoğunluğu bayan hastalar olup, ilerleyen yaşta da hanımlar ortodonti tedavisi için başvuruyor.
- Hem Türkiye'de hem de dünyada erişkin hasta sayıları gittikçe artıyor, bazı kliniklerde erişkin hastalar çok daha fazla.
- 20:00Ortodonti Tedavisinin Diğer Kullanımları
- Ortodonti tek başına değil, protez tedavisinin öncülüğünde veya öncesinde destek olmak için de yapılabilir.
- İmplant veya protez yapılacak boşluk yeterli değilse, tellerle boşluk açılarak daha ideal bir protez yapılabilir.
- 20:22İzleyici Soruları
- 10 yaşındaki bir kızın dişlerinde şekilsizlik varsa, 12 yaşına kadar beklemek zorunda olunmayabilir çünkü daimi dişlenme henüz tamamlanmamış olabilir.
- 20 yaşındaki bir çocuğun dişleri öne doğru kaymaya başlarsa, sadece 20 yaş dişini aldırmak yeterli olmayabilir, ortodonti uzmanının muayenesi gerekebilir.
- Her 20 yaş dişi çekilir diye bir şey yoktur, ağızda düzgünce gelmiş, diş eti güzel şekillenmiş ve temizlenebiliyorsa ağızda bırakılabilir.
- 23:41Lingual Ortodontik Tedavi
- Lingual ortodontik tedavi, dişlerin dış yüzeylerinde görünmeden iç yüzeylerinde ortodontik braketler kullanarak dişlerin hareket ettirilmesini sağlar.
- Bu tedavi bilgisayar ortamında üretilir, kişiye özel custom olarak kalıplar alınarak sayısallaştırılır ve dijitalize edilir.
- Lingual tedavilerin avantajları görünmemesi ve etkili olmasıdır, dezavantajları ise konfor ve konuşma konforu açısından dudak tarafından takılan tellere göre daha zor alışma dönemidir.
- 26:43Alt Çene Uzunluğu Sorunu
- Alt çenenin uzunluğu ortodontik tedavilerdeki acil durumlardan biridir ve erken dönemde müdahale gerektirir.
- Alt çene kemiklerinin boyunu kısaltmak genel anlamda mümkün olmadığı için, hastanın erken dönemde alınması ve alt çenenin büyümesinin yönlendirilmesi amaçlanır.
- Eğer alt çene normal fakat üst çene çok geride ise, üst çene kemiği ağız dışı bir aygıtla destek alınarak ileriye doğru çekilebilir.
- 28:02Erken Müdahale Önemi
- İlk muayene çok önemlidir ve bu dönemin kaçırılmaması gerekir.
- Erken müdahale yapılmazsa, iskeletsel kemik problemleri dişlerin eğimlerini değiştirerek maskeleyebilir (kamuflaj tedavisi).
- Eğer bozukluk çok şiddetli ise, ortodontik tedaviye ilave olarak çene cerrahisi gerekebilir.
- 28:59Şeffaf Ortodontik Tedavi
- Şeffaf ortodontik tedavi, metalik braketlerin farklı malzemeden üretilmiş halidir ve estetik kabulünü artırmak için tasarlanmıştır.
- Bu sistemde genellikle safir kristalinden üretilmiş parçalar kullanılır ve teller üzeri estetik kaplamalı olur.
- Şeffaf braketlerin temizlenmesi zordur, özel fırçalama teknikleri ve ürünler kullanılması gerekir.
- 30:50Diş Plakları Tedavisi
- Diş plakları tedavisi, lingual braketlere benzer bir sistemle ölçü alınarak sayısal olarak üretilir.
- Hastalar bir seri plakları iki haftada bir, üç haftada bir duruma göre değiştirerek kademe kademe dişlerin hareketini sağlayabilirler.
- Bu tedavinin avantajları gözükmemesi ve hijyenin rahat olmasıdır, günlük hayatınızı etkilemez.
- 31:47Kişiye Özel Tedavi Planı
- Her hastada tüm tedavi seçenekleri mutlaka uygulanabilir değildir, kişiye özel tıpta genel bir kaidedir.
- Her hastaya özel olarak ortodonti uzmanı muayene eder, karşılıklı seçenekler ve beklentiler konuşulur.
- Hastaya özel bir tedavi planı ve tedavi malzemesi oluşturulur.
- 33:22Fonksiyonel Çene Kayması Tedavisi
- Fonksiyonel çene kayması, çenenin istirahat pozisyonunda düzgün görünmesine rağmen çiğnemek için kapandığında öne doğru kayması durumudur.
- Bu tür durumlarda kamuflaj adı verilen ameliyatsız tedavi yöntemi, üst çene eğimlerini ileriye açarak ve alt dişleri geriye doğru yatırarak uygulanabilir.
- Tedavi için klinik ve radyolojik muayene yapılması gerekir, ancak kesinlikle çözümsüz değildir; sadece ortodonti ile veya cerrahi tedavilerle tedavi edilebilir.
- 33:58Cerrahi Tedavi ve İletişim Bilgileri
- Cerrahi tedaviler genellikle 18 yaşın üzerinde yapılır, çünkü 18'den önce büyüme gelişimi devam ettiği için geri bozulabilir endişesiyle bekletilir.
- Türk Ortodonti Derneği'nin web sitesi ted.org.tr'dir ve Facebook, Twitter sayfaları üzerinden de ulaşılabilir.
- İzleyiciler sorularını web sitesi veya sosyal medya üzerinden sorabilir ve en kısa zamanda cevaplanmaya çalışılır.
- 34:37Program Kapanışı
- Programın sonuna gelindiği ve izleyicilere ipuçları verildiği belirtiliyor.
- Yarım programda anne adayları için pre-implantasyon, genetik tanı ve polikistik over hastaları hanımların hamilelik süreci konuşulacağı duyuruluyor.
- İzleyicilere "hayata sağlıkla gülümsemeyi ihmal etmeyin" mesajı ile vedalaşılıyor.