Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Tele 1'de yayınlanan "Sağlık Masası" programında, sunucu göz hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Murat Öncel ile canlı yayında bir röportaj gerçekleştiriyor. Prof. Dr. Öncel, Amerika'da eğitim görmüş ve modern retina cerrahisinin gelişimindeki önemli bir rol oynamış bir uzmandır.
- Program, sarı nokta hastalığı (yaşa bağlı makula dejeneresansı) ve şeker hastalığına bağlı retina problemleri (diyabetik retinopati) hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. Ayrıca retina dekolmanı, retina yırtığı, göz tansiyonu, göz kuruluğu ve göz tembelliği gibi diğer göz hastalıkları da ele alınmaktadır. Program boyunca izleyicilerden gelen sorular yanıtlanmakta ve hastalıkların belirtileri, teşhis yöntemleri ve tedavi seçenekleri hakkında bilgiler verilmektedir.
- Videoda ayrıca önleyici beslenme önerileri (antioksidanlar, omega-3 yağ asitleri, ıspanak, koyu yeşil sebzeler), göz içi ilaç enjeksiyonu, lazer tedavisi ve vitrektomi gibi tedavi yöntemleri hakkında bilgiler sunulmaktadır. Şeker hastalığı ve sarı nokta hastalığı olan kişilerin düzenli göz kontrollerinin önemi vurgulanmaktadır.
- 00:01Program Tanıtımı ve Konuk Tanıtımı
- Sağlık Masası programında Prof. Dr. Murat Öncel, göz hastalıkları uzmanı ve birçok ödül sahibi konuk olarak yer alıyor.
- Programın ilk bölümünde sarı nokta hastalığı (yaşa bağlı makula dejeneresansı) konusu ele alınacak.
- İkinci bölümde şeker hastalığının göz arka tarafındaki görme alanını bozması ve retina problemleri konuşulacak.
- 01:57Prof. Dr. Murat Öncel'in Ödülleri
- Prof. Dr. Murat Öncel, 1989 yılında Türkiye'ye döndüğünde Eczacıbaşı Tıp Teşvik Ödülü almış.
- Amerika Retina Cemiyeti tarafından onur ödülü ve yüksek onur ödülü kazanmış.
- Amerika Retina Cemiyeti'nde "Oscar" heykeline benzeyen bir retina ödülü almış ve bu ödülü dört kez kazanmış.
- Geçen sene Amerika ve Avrupa birincisi olmuş, ayrıca İtalya birinciliği de kazanmış.
- 05:02Sarı Nokta Hastalığı Hakkında Bilgiler
- Sarı nokta hastalığının gerçek adı yaşa bağlı makula dejeneresansı olup, gözün iç yüzeyini kaplayan retina tabakasının ortasındaki makula bölgesinin bozulmasıdır.
- Hastalık kuru ve yaş tipi olarak ikiye ayrılır; yaş tipi daha az rastlanır ancak daha çok görme kalitesini etkiler.
- 55-60 yaşını %2-5, 80 yaşından sonra her üç insandan birinde mevcut olan hastalık, okuyamama, araba kullanamama ve televizyon seyredememe gibi sorunlara neden olur.
- 06:40Hastalığın Gelişimi ve Tedavisi
- Yaş tipinde gözün arkasında merkezi bölgede olmaması gereken yeni damarlar (neovasküizasyon) oluşur.
- Kuru tipinde ise gözün arkasında sarı yağ birikintileri (benekler) oluşur.
- Erken dönemde teşhis edildiğinde göz içerisinde verilen ilaçlarla ilerlemeyi durdurabiliriz, ancak ilerlemiş dönemde skar dokusu oluştuğunda tedavi edilemez.
- Şu anki dünyadaki tedavinin amacı mevcut görme kapasitesini korumaktır.
- 08:11Erken Teşhis ve Önleme
- Erken teşhis için aylık veya iki aylık aralıklarla göz içerisinde ilaç verilir.
- Kareli kağıt kullanarak görme merkezini kontrol etmek önemlidir; kareli kağıtta ikinci çekirdeği gibi ufak çizgilerde yamukluk görülürse hemen göz doktoruna gidilmelidir.
- 50 yaşına geçen her hastanın göz dibini kontrol ettirmesi şarttır çünkü bir gözü iyi görebilirken diğer gözü ilerleyebilir.
- Hastalık genetikle bağlantılı olup, sigara ve kolesterolle de ilişkilidir.
- 09:43Göz Sağlığı ve Korunma Yöntemleri
- Amerika'da yapılan bir çalışmada, erken dönemde AEC, çinko ve selenyum içeren antioksidan vitaminlerin hastalığın ortaya çıkışını geciktirdiği görülmüştür.
- Karatonoid luteinden zengin ıspanak, koyu yeşil renkli sebze ve meyve, omega-3 yağ asitleri (balık veya ceviz) göz sağlığı için faydalıdır.
- Omega-3 balık yağı ve karotenoid veya koyu yeşil renkli sebze meyveler yaşa bağlı makula dejeneresanında daha etkilidir.
- 10:52Makula Dejeneresansı Teşhisi ve Tedavisi
- Makula dejeneresansı teşhisi için kareli bir kağıda bir nokta koyup bakıldığında çizgilerin yamuk veya eğrilik göstermesi durumunda doktora gitmek gerekir.
- Tedavide aylık göz içerisinde ince bir iğneyle verilen ilaç, bazen ömür boyu devam edebilir ve hasta ağrı duymaz.
- Amerika Birleşik Devletleri'nde ve Avrupa'da kullanılan ilaçlar Türkiye'de de aynı şekilde uygulanmaktadır.
- 12:17Şeker Hastalığı ve Göz Sağlığı
- Şeker hastalığına bağlı gözün makula dejeneresansında damar sisteminin bozulması nedeniyle geçirgenlik bozulur ve ödem oluşur.
- Şeker hastalığı insan vücudunda tüm ince damarları etkiler, ancak göz daha hassas bir organ olduğu için bozuklukları erken dönemde hissedebilir.
- 55-60 yaşından önce az görmenin bir numaralı sebebi şeker hastalığının gözde yaptığı bozukluklardır.
- 14:18Diyabetik Retinopati ve Tedavisi
- Şeker hastalığı muayene ile ortaya çıkabilir, hastada hiçbir bulgu olmayabilir ve görme bozulmamış olabilir.
- Erken dönemde teşhis edilen diyabetik retinopatide lazer tedavisi uygulanabilir, ilerlemiş vakalarda ise ameliyat gerekebilir.
- Argon lazer tedavisi iki veya üç seansla retinanın bazı bölgelerini yakarak yeni damar oluşumunu engeller ve körlük oranını azaltır.
- 17:06Vitrektomi Ameliyatı
- Çok ileri vakalarda vitrektomi adı verilen gözün en komplike ve zor ameliyatı uygulanabilir.
- Son yıllarda göz içerisine koyulan aletlerin çapı yarım milimetre hatta daha da incelmiş, bu sayede ameliyat dikişsiz yapılabilmektedir.
- Vitrektomi ameliyatı her göz doktorunun yaptığı bir ameliyat değildir, özel fellowship eğitimi gerektiren bir uygulamadır.
- 18:51Katarakt ve Diğer Göz Hastalıkları
- Sarı nokta hastalığı ilerlememişse, gözün çok bozmamışsa katarakt ameliyatı rahatlıkla yapılabilir.
- Katarakt ameliyatı sarı nokta hastalığını ilerletmez, ancak makula dejeneresans hastalarında tam randıman görmeyebilir.
- Göz içerisinde veya göz küresinin dışında oluşan hemanjiyomlar için orbita hastalıklarına veya göz tümörleri ile uğraşan bir göz doktoruna gitmek önerilir.
- 20:33Retina Hastalıkları ve Tedavisi
- Retina dekolmanı, göz içi sinir tabaka yırtılmaları, göz içerisinde kaçan yabancı cisimler, travmalar, çocukluk çağı kataraktları ve erken doğan bebeklerde görülen ciddi bir hastalık olan rob için cerrahi sektoma ameliyatı yapılır.
- Prematüre bebeklerde oluşan prematüre retinopatisi için ilk dönemlerde göz içerisinde iğne veya argon lazer tedavisi, ileri dönemlerde dekolman oluşursa rektomi ameliyatı uygulanır.
- 22:05Sarı Nokta Hastalığı ve Katarakt İlişkisi
- Katarakt ameliyatından sonra birdenbire sarı nokta hastalığı ortaya çıkabilir, ancak katarakt ameliyatı sarı nokta hastalığını tetiklemez.
- Sarı nokta hastalığı olan bir kişinin katarakt ameliyatı olmasında sakınca yoktur, ancak teşhis edilmişse katarakttan sonra gereken tedavinin yapılması gerekir.
- Sarı nokta hastalığı yaşa bağlı bir hastalıktır ve 80-85 yaşından sonra neredeyse her iki insandan birinde mevcuttur.
- 24:40Şeker Hastalığı ve Göz Sağlığı
- Şeker hastalığı teşhis edildiği anda mutlaka göz dibinizi genişletip detaylı bir göz muayenesi yapılması şarttır.
- Tip 1 şeker hastalarında (gençlerde görülen insüline bağımlı şeker hastalarında) daha ağır ve hızlı seyreden bu hastalığın daha sık kontrol edilmesi gerekir.
- Hamilelik esnasında şeker hastalarının her üç ayda bir göz kontrolü olması şarttır çünkü hamilelik şeker hastalığının gözdeki yaptığı komplikasyonları arttırır.
- 25:38Sarı Nokta Hastalığı Risk Grupları
- Anne ve babasında sarı nokta hastalığı veya makule dejenesansı olan bir kişinin 50 yaşından sonra herkesin gözbebeğini genişletip kontrol ettirmesi şarttır.
- Anne ve babası sarı nokta hastalığı olan kişilerin mutlaka ayda bir, haftada bir kareli kağıt testini yapması gerekir.
- Bir gözünde sarı nokta hastalığı teşhis edilmişse öbür gözde de olma olasılığı yüksek olduğu için daha sık haftada bir kareli kağıt testi yapılması ve iki-üç ayda bir göz doktoruna gidilmesi gerekir.
- 26:46Şeker Hastalığında Retina Tedavisi
- Şeker hastalığında argon lazer, gözde körlük oranını azaltmak için iskemik bölgeleri ortadan kaldırarak yeni damar oluşumuna neden olan maddelerin salınımını engeller.
- Retina yırtıklarında ise retina dekolmanı, gözün en acil tedavi edilmesi gereken hastalığıdır ve yüzde yüz körlükle sonuçlanabilir.
- Retina dekolmanı, gözün iç yüzeyini kaplayan retina tabakasının göz duvarından ayrılmasıdır ve bu durumda görme hücreleri kansız kalır ve retina dokusu ölür.
- 28:33Retina Yırtığı Belirtileri ve Tedavisi
- Retina yırtığı travmalardan, yüksek miyoplarda veya kendiliğinden oluşabilir ve erken belirtisi şimşek çakması, yanıp sönen ışıklar veya siyah noktalarda artma olabilir.
- Retina yırtığı tespit edildiğinde hemen etrafına argon lazer ile pont alınarak zıvaraya girip retinayı ayırması engellenir.
- 55-60 yaşından sonra göz içindeki vitros (sıvı) göz duvarından ayrılırken şimşek çakması ve siyah noktalar gibi şikayetlere yol açabilir, bu normal fizyolojik bir süreçtir.
- 31:07Miyopluk ve Tedavisi
- Miyopluk, gözün yuvarlak değil, yumurta gibi önden arkaya doğru uzanmış olmasıdır.
- 19-20 yaşından sonra Exgheimer lazer veya Lazig teknolojisi ile miyoplarda 9-10 numaraya kadar, astigmatlarda 3-4, hipermetroplarda 4-5 numaraya kadar sıfırlama yapılabilir.
- Lazer tedavilerini yapmadan önce gözbebeğini genişletip gözün içine bakılır ve retina yırtığı varsa önceden onu sağlamlaştırılır.
- 32:49Göz Hastalıklarının Teşhisi ve Tedavisi
- Göz hastalıklarının teşhisi muayene edilmeden yapılamaz, katarakt, yaşa bağlı makula dejeneransı, göz tansiyonu gibi dört-beş farklı sebep olabilir.
- Şeker hastalığında tüm vücudu bozduğu için diğer gözlerde de etkilenme ihtimali yüksek, ancak sarı nokta hastalığında bir göz etkilenirken diğer göz etkilenmeyebilir.
- Göz tansiyonu için ömür boyu kullanılan sabah akşam damlatılan ilaçlar, sarı nokta hastalığında ise göz doktorlarının iğne yoluyla uyguladığı ilaçlar bulunmaktadır.
- 34:36Göz Kuruluğu ve Tedavisi
- Göz kuruluğu modern çağda gittikçe daha fazla görülmekte, klimalar, kapalı ortam ve aşırı güneşte kalma gibi faktörler nedeniyle artmaktadır.
- Bilgisayarla çalışan kişilerde uzun süre bilgisayara bakınca göz kırpmayı unutulur, bu nedenle arada sırada hem uzağa hem yakına bakmak önerilmektedir.
- Göz kuruluğu için suni gözyaşı damlaları kullanılabilmekte, ayrıca omega-3 balık yağı da gözyaşı kalitesini bir aydan sonra artırabilmektedir.
- 36:55Şeker Hastalığı ve Göz Sağlığı
- Şeker hastaları için şekerli ve unlu yiyeceklerin tüketimi önerilmemektedir.
- Şeker hastalığı ne kadar kontrol altında tutulursa, kandaki kolesterol, lipit seviyesi ve vücut tansiyonu ne kadar iyi kontrol edilirse gözdeki bozukluklar da o nispette az veya geç dönemde ortaya çıkar.
- Şeker hastaları için retina konusunda uzmanlaşmış bir göz doktoruna gidip altı ayda bir göz dibini kontrol ettirmesi ve göz tansiyonunu kontrol etmesi şarttır.
- 38:45Program Kapanışı
- Programda sarı nokta, diyabetik retinopati ve gözde başımıza gelebilecek olası rahatsızlıklar Prof. Dr. Murat Öncül ile konuşulmuştur.
- Yarınki programda bel, boynu, sırt, eller ve ayakların ağrısı gibi konular ele alınacaktır.
- Programda telefon görüşmeleri yapılacağından, bu saatten sonra gelen göz maillerine bakılamayacaktır.