Buradasın
Regl Yoksulluğu ve Kadın Sağlığı Üzerine Bilgilendirici Röportaj
youtube.com/watch?v=reKHvzB2iNwYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Yeşil Gazete U'nun Orta programında sunucu Deniz ile Konuşmamız Gerek Derneği'nin kurucusu İlayda Eski Taşçıoğlu arasında geçen bir röportajdır. Deniz, Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı'nda kadın sağlığı alanında çalışırken, konuşmacılardan biri Top Vakfeli'de çalışan ve Hatay, Adana, Kahramanmaraş ve Adıyaman gibi bölgelerde çalışma yapan bir aktivisttir.
- Röportajda regl yoksulluğu, menstrüel bakım ürünlerinin çeşitliliği ve sürdürülebilirliği, afet ve kriz durumlarında kadın sağlığı, çocukların ergenlik döneminde regl deneyimleri ve toplumsal regl tabusu ele alınmaktadır. Video, regl yoksulluğunun tanımı, farklı menstrüel ürünlerin özellikleri, sürdürülebilir menstrüel ürünlerin önemi ve regl konusundaki yaygın yanlış inanışları tartışmaktadır.
- Konuşmacılar ayrıca tamponlarda ağır metal bulunması ve bunun sağlık riskleri, farklı kültürlerdeki regl ile ilgili pratikler ve çocukların ergenlik döneminde regl deneyimlerini nasıl anlayabilecekleri konularını da ele almaktadır. Video, kadın sağlığı konusundaki tabuları değiştirmek ve bu konuyu normalleştirmek için konuşmanın önemini vurgulayarak sona ermektedir.
- 00:03Konuşmamız Gerek Derneği'nin Tanıtımı
- Yeşil Gazete uru orta programında cinsel sağlık ve üreme sağlığı konuları ele alınıyor.
- Konuşmamız Gerek Derneği'nin kurucusu İlayda Eski Taşçıoğlu programda konuk olarak yer alıyor.
- Dernek 2016 yılından beri Türkiye'de regl yoksulluğu ve tabusuyla mücadele ediyor.
- 01:57Regl Yoksulluğu ve Tabusu
- Regl yoksulluğu, regl olan kişilerin regl bakımları için ihtiyaç duydukları tampon, ped gibi menstrüel ürünlere ve temiz su, güvenilir tuvalet gibi temel gerekliliklere erişim sıkıntısıdır.
- Regl tabusu, regl olmaya dair konuşmanın ayıp, günah, kirli veya yasak olduğu sosyal normdur.
- Dernek, regl yoksulluğu ve tabusunun ortadan kalkması için eylemler ve savunuculukların bütünü olan "menstrual adalet" mücadelesini veriyor.
- 03:53İklim Krizi ve Regl Yoksulluğu
- Afet ve kriz durumları, cinsellikle, üreme sağlığı ile ilgili ve dezavantajlı tüm konulardaki zorlukları daha da katmanlı hale getiriyor.
- İklim krizi sebebiyle yerinden edilen insanlar arasında regl olanlar, kadınlar ve kız çocukları da bulunuyor.
- Regl bakımı, vergi kabusu sebebiyle temel ihtiyaç olarak göz ardı edilen ve afet ya da kriz çözümü politikalarına dahil edilmeyen bir mesele.
- 05:55Sürdürülebilir Menstrüel Ürünler
- Dernek, daha ekolojik, daha az atık üreten ve tekrar tekrar kullanılabilir menstrüel ürünleri destekliyor.
- Temiz suya erişimi olmayan veya afet sonrası bölgede yaşayan kişiler için dezenfekte edilemeyen tek kullanımlık ürünlerin kullanılamadığı kabul ediliyor.
- Sürdürülebilir menstrüel ürünleri desteklerken, hükümetlere ve şirketlere daha sürdürülebilir ürün üretmeleri, plastik atık yaratmaları ve kimyasal malzemeler konusunda tüketiciyi bilgilendirmeleri gerektiği vurgulanıyor.
- 08:16Menstrüel Ürünler ve Kullanım
- Türkiye'de en yaygın olarak kullanılan menstrüel ürünler tek kullanımlık hijyenik pedler ve tamponlar.
- Hijyenik pedler, iç çamaşırının üzerine yerleştirilen, genellikle pamuk veya bambu gibi materyalden yapılan ve 3-5 saat sonra çıkarılıp çöp kutusuna atılan ürünlerdir.
- Tamponlar, sıkıştırılmış pamuk gibi materyallerden üretilen, vajina içerisine yerleştirilerek regl sıvısını emen ve şişen ürünlerdir.
- Rek külotları, ek bir ürün kullanmaya gerek olmadan iç çamaşırının içinde tasarlanmış, renk sıvısının geleceği yerde emici materyal içeren ürünlerdir.
- 11:11Menstrüel Bakım Ürünleri Hakkında Genel Bilgi
- Farklı menstrüel bakım ürünleri tercih edilebilir, renk kabı da finansal ve ekolojik açıdan sürdürülebilir bir alternatiftir.
- Hiçbir ürün diğerinin üstünü değil, kendi imkanlarıyla temiz ve dezenfekte edilebilen ürün tercih edilmelidir.
- Bedene en iyi bilen kişi kendisidir, hangi ürün rahat ediyorsa onu kullanmalıdır.
- 13:15Regl Bakım Ürünlerinin Kullanımı
- Reg cup, biyokimyasal materyallerden yapılan dayanıklı bir plastikten üretilmiş, vajina içerisine yerleştirilen bir üründür.
- Reg cup kıvrılarak vajina içerisine yerleştirilir, vakum etkisiyle rahimden dökülen sıvıyı içine alır ve tek kullanımlık ürünlere göre daha az aralıklarla değiştirilebilir.
- Reg cup'lar kullanmadan önce ve sonra dezenfekte edilmeli, materyaline göre on yıla kadar kullanılabilir.
- 15:29Menstrüel Diskler ve Diğer Ürünler
- Menstrüel diskler, reg cup'ın benzeri ancak şekli farklı olan ve çalışma mekanizması aynı olan ürünlerdir, ancak Türkiye'de henüz yaygın değildir.
- Türkiye'de renk kapı palası mağazalarda alınabilir ancak ücretsiz olarak erişilebilir değildir.
- Menstrüel ürünler ekonomik olarak herkes için erişilebilir değildir, hayat pahalılığı, enflasyon ve adaletsiz vergiler nedeniyle.
- 16:37Regl Bakım Ürünlerinin Temizliği ve Değişimi
- Regl döneminde her gün yıkamak gerekmez, periyot (5+7 günlük süre) tüketilir.
- Regl döneminden önce ve sonra kaynatıp dezenfekte ederek muhafaza edilmelidir.
- Regl döneminde 12-10 saatte bir çıkartıp biriken sıvısını boşaltıp temiz bir mendil yardımıyla yıkandıktan sonra kurutarak yeniden kullanılabilir.
- 17:10Renkli Külotlar ve Ekolojik Sorunlar
- Renkli külotların kullanım sıklığı malzemesine göre değişir, en yaygın kullanım şekli gece kullanımıdır.
- Renkli külotlar 7-8 saat maksimum geçirmeden değiştirilerek kullanılabiliyor ve yıkanabiliyor.
- Pedler ve tamponların üretimi ve tüketimi çevre dostu, ekolojik ve sürdürülebilir değildir, özellikle adet döneminde bir günde 5+ pet veya 4 saatte bir tampon kullanmak ekolojik açıdan sorun yaratır.
- 18:55Menstrüel Ürünlerin Sürdürülebilirliği ve Şeffaflık Sorunu
- Menstrüel ürünlerin sürdürülebilirliği sadece materyal değil, üretim sürecinin tümünü kapsar; hangi materyalden yapıldığı, tedarik zincirindeki koşullar ve çalışma koşulları gibi konularda şeffaflık eksik.
- Regl olan bedenlere etki edebilecek materyallerin toksik şok sendromu gibi riskleri var, ancak bu konuda yeterli araştırma ve tüketici bilgilendirmesi bulunmuyor.
- Menstrüel ürünler üzerine detaylı sorgulama ve denetim olmayınca, arada sırada yapılan araştırmalarda ağır metal gibi sorunlar ortaya çıkıyor.
- 21:11Menstrüel Ürünlerde Ağır Metal Sorunu ve Çözüm Önerileri
- Menstrüel ürünlerde ağır metal bulunmasının sebebi, pamuk tarlalarında kullanılan suyun kalitesi, metal atıklarının fabrikalara yakın olması ve iyi denetlenmemesi.
- Çözüm, şirketlere ve devletlere bu ürünlerin içindeki metallerin, kimyasalların ve plastiklerin denetimini talep etmek ve hesap verebilirliğini sağlamak.
- Bilinçli tüketiciler ve aktif yurttaşlar olarak bu konuda hesap sorulması gerekiyor.
- 23:13Afet ve Kriz Durumlarında Menstrüel Ürünlere Erişim Zorlukları
- Afet ve kriz durumlarında aile planlaması yöntemlerine, kadın sağlığıyla ilgili hizmetlere ve regl ürünlerine erişimde zorluklar yaşanıyor.
- Deprem bölgesinde regl yoksulluğu derinleşiyor çünkü temel yapıya, temiz suya ve mensul ürüne erişim yok, marketler ve bakkallar çalışmıyor.
- AFAD'ın bazı afet bölgelerinde mensul ürün dağıttığı bilgisi var, ancak web sitesinde ve politika belgelerinde bu ürünlerin hijyen kolileri içerisinde yer almadığı görülüyor.
- 26:02Afet Sonrası Regl Bakım Sorunları
- Afet sonrası destek için sadece ürün dağıtmak yeterli değil, belediyelerin afet hazırlık planlarını mensure ve adaleti dahil etmesi gerekiyor.
- Yüzbinlerce kız çocuğu ilk regl deneyimini geçici barınma alanlarında yaşadı, bu durum çocukluk travması oluşturabilir.
- Regl olmadan önce çocuklara kendi bedenlerinde yaşanacak değişimler, reg deneyimi ve bakımını nasıl verebileceği konusunda açık ve doğru bilgiye erişim hakkı var.
- 27:45Çocuklara Regl Hakkında Bilgi Verme
- İlk regl deneyimi hayat boyu devam eden menopoz döngüsünün bir parçası olup, olumlu veya olumsuz büyük etkileri olabiliyor.
- Çocukların regl olmadan önce bu deneyime hazırlanması gerekiyor, sadece kız çocuklarının değil bütün çocukların bu konuda bilgi almaya hakkı var.
- Çocukların regl olunca iç çamaşırında kanı görünce "anlatalım" fikri yerine, regl olmadan önce bu deneyime hazırlanması daha sağlıklı bir yaklaşım.
- 28:51Ergenlik Eğitiminin Önemi
- Her çocuğun, kardeşinin, sınıf arkadaşının, komşusunun ve ablasının yaşadığı durumları, ergenliğin farklı bedenlerde nasıl tezahür ettiğini öğrenmeye hakkı vardır.
- Eğitimler ve atölye çalışmalarının mümkün mertebe tüm çocuklara yönelik yapılması amaçlanmaktadır.
- Regl deneyimini yargılamadan, her bedenin ve regl deneyiminin biricik olduğunu vurgulamak önemlidir.
- 29:36Regl Deneyiminin Doğru Anlaşılması
- Regl sadece siyah-beyaz bir deneyim değildir; sancı olabilir, kafa karıştırıcı olabilir, ancak bu kendi bedeninden utanmanın veya kadın olmanın anlamına gelmez.
- Ergenlik döneminde beden gelişiyor ve büyüyor, bu durum üzerinden açıklamak güzel bir taktik olabilir.
- Her çocuğun kapsamlı ve kapsayıcı bir cinsellik eğitimine erişmesi önemlidir.
- 30:22Regl ile İlgili Mitler
- Regl kanı kirli değildir, aksine biyolojik olarak oksijen bakımından zengin bir kan olup kirli değildir.
- İlk regl olan çocuğun suratına tokat patlatmak gibi zararlı pratikler, çocuğa şiddet uygulamak ve kadınlık görevlerini hatırlatmak amacıyla uygulanmaktadır.
- Regl olan kadının kurduğu turşunun tutmaması veya yemeğinin lezzetsiz olması gibi saçma inanışlar da bulunmaktadır.
- 32:31Regl ile İlgili Zararlı Pratikler
- Nepal ve Güneydoğu Asya'nın bazı bölgelerinde "chao padi" adı verilen pratikte, regl olan kadınlar ve kız çocukları köyden uzaklaşıp kerpiç kulübelerde yalnız o dönemi geçirmelerine zorlanmaktadır.
- Bu pratik 2005'te Nepal'de yasaklanmış olsa da hala kırsalda bazı yerlerde uygulanmaktadır.
- Regl olan bedenin kirli görüldüğü için Türk Dil Kurumu'nun "kirli" kelimesinin anlamlarından birine "aybaşındaki kadın" ifadesini eklemesi bir skandal olmuştur.
- 33:39Regl ile İlgili Olumlu Mitler
- Antik kültürlerde regl kutlanan, yeni bir adım ve büyüme olarak görülen, kadın dayanışmasının güçlendiği bir evrensel paylaşım deneyimi olarak konumlandırılmıştır.
- Kendi bedenini sarıp sarmalayan, nesiller arası deneyim aktarımının daha çok olduğu mitlere tutunulmaya çalışılmaktadır.
- Konuşarak normalleştirme ve savunuculuğa büyüme hedefiyle bu konuların konuşulmaya devam edilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.