Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Özel Hastanelerinden Facebook'ta yayınlanan bir canlı yayın formatında, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı Dr. Emine Elmas Ets ile yapılan bir röportajdır.
- Program, kadınların sık karşılaştığı rahim ağzı yaraları, tahrişler ve HPV hastalığı hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Video, rahim ağzındaki yaraların nedenleri ve belirtileri ile başlayıp, HPV virüsünün özellikleri, aşı programı ve önemi üzerine odaklanmaktadır. Ayrıca smear testi, HPV DNA testi, kolposkopi ve biyopsi gibi tarama ve tedavi yöntemleri detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Programda HPV'nin serviks kanserinin tek nedeni olduğu, aşıların özellikle kız çocuklarına 11-18 yaşına kadar yapılması gerektiği ve erkek çocuklarına da önerildiği vurgulanmaktadır. Ayrıca HPV'nin erkeklerde de siğil, skrotum, penis ve larenks kanserinde sorumlu olduğu, erken tanı ve tedavinin hayati önem taşıdığı belirtilmektedir. Video, servikal kanserin kadınlarda üçüncü sıklıkla görülen ve tamamen önlenebilir bir kanser olduğu bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:35Rahim Ağzı Yaraları ve Belirtileri
- Rahim ağzı yaraları, halk arasında yaygın olarak kullanılan bir ifadedir ve aslında rahim ağzındaki bez hücrelerinin dış bölgeyi kaplaması sonucu oluşan bir durumdur.
- Bu yaralar salgıları nedeniyle vajinal enfeksiyonlara ve iltihaplara zemin hazırlayabilir.
- Rahim ağzı yaraları genellikle vajinal akıntı, ilişki sonrası kanama gibi belirtilerle ortaya çıkabilir.
- 02:13Vajinal Akıntı ve Enfeksiyonlar
- Kadınlarda normal akıntı şeffaf ve yumurta akı kıvamında olmalıdır, kaşıntı, yanma ve koku varsa enfeksiyon olabilir.
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (sifiliz, gonore, klamidya) ciddi olabilir ve hem partner hem kadın birlikte tedavi olmalıdır.
- Mantar enfeksiyonları vajen florasının bozulmasıyla oluşabilir; antibiyotik kullanımı, şeker hastalığı ve doğum kontrol hapı kullanımı bu durumu tetikleyebilir.
- 04:28Vajinal Florayı Bozan Faktörler
- Vajinanın florası dengede giden bir sistemdir, çok fazla yıkama, parfüm içeren jeller ve sentetik iç çamaşırlar bu florayı bozabilir.
- Günlük kullanılan pedler nemli bırakarak vajen florasının bozulmasına neden olabilir.
- Havuzlarda mikrop barındırması mümkündür, ancak vajina içine su girmesi zor olduğundan enfeksiyon oluşması nadirdir; daha önemli olan ıslaklık ve nemlilik durumudur.
- 06:24Rahim Ağzı Yaralarının Tanısı ve Tarama Testleri
- Rahim ağzı yaraları (servikal erozyon) genellikle klinik problem oluşturmaz ve tesadüfen pelvik muayene sırasında doktor tarafından görülür.
- Yaralar çok geniş olduğunda vajinal akıntı miktarı artabilir ve hassas olabilir, bu nedenle ilişki sonrası kanama olabilir.
- Rahim ağzı kanser öncesi lezyonlarıyla karışabileceği için HPV DNA testi ve smear testi rutin olarak yapılmalıdır.
- 08:47HPV DNA Testi ve Sonuçları
- HPV DNA testi muayene sırasında rahim ağzı kanalından fırça veya spatula yardımıyla alınan hücrelerin patolojiye gönderilmesiyle yapılır.
- Test sonuçları genellikle bir hafta içinde çıkar ve normal hücreler çıkarsa yıllık takip yapılır.
- Anormal hücreler çıkarsa protokol değişir; klinik olarak önemli olmayan tiplerde 6-12 ay arayla smear testi yapılır, displazi çıktıysa kolposkopi ve HPV DNA testi ilave edilebilir.
- 10:06Rahim Ağzı Anormallikleri ve Tedavi Yöntemleri
- Rahim ağzında yara tespit edildiğinde tedavi aşamasına geçilir ve vajinit tablosu için antibiyotik veya parazite yönelik tedavi yapılır.
- Anormal hücreler tespit edildiğinde kolposkopi yapılır; kuvvetli ışık kaynağı ve büyüteç altında rahim ağzı özel boya ile boyanarak değerlendirilir ve boya alan alanlardan biyopsi alınır.
- Biyopsi sonucunda anormallik derecesi belirlenir ve hafif-orta şiddetli düzeyde olabilir; orta ve ağır şiddette genç hastalar ve gebeler özel konumda yer alır.
- 11:06Rahim Ağzı Tedavi Yöntemleri
- Rahim ağzından parça çıkarma, makasla veya elektro cerrahi prosedürlerle anormal dokunun çıkarılmasına kadar giden bir tedavi şeması vardır.
- Elektrocerrahi (dip) işlemi, elektrik akımıyla dokuyu kesme işlemidir ve dış görünen anormal olan serviksten hem tanı amaçlı hem tedavi amaçlı doku çıkarılır.
- Makasla konu şeklinde servisten çıkarılma işlemi de vardır, ancak elektrocerrahi daha sık uygulanmaktadır.
- 11:51HPV Hastalığı ve Aşı
- HPV hastalığı genç, cinsel aktif kişilerde yaygın olarak görülür ve özellikle siğil formu karşımıza çıkar.
- HPV aşısı şu anda kız çocuklarına onaylı bir aşıdır; 11-12 yaşında başlayıp 18 yaşına kadar rutin aşılama programı olur ve üç doz şeklinde (iki ay ve altı ay aralıklarla) yapılır.
- Bakanlık tarafından HPV aşısı gündeme alınmamıştır, ancak tüm kız çocuklarına önerilmektedir.
- 12:54HPV'nin Önemi ve Kanser Riski
- HPV serviks kanserinin nedenidir ve özellikle 14 tipi onkojeniktir (yüksek risklidir), 16 ve 18 tipi servis kanserinden sorumlu tipler olarak geçer.
- HPV aşısı her iki tip aşıda da tip 16 ve 18'e karşı koruyuculuğu yüksektir.
- Serviks kanseri uzun bir süreç sonrasında invaziv kansere dönüşür ve bu süreçte kanser öncesi lezyonları yakalamak tarama testleri ile mümkün olmaktadır.
- 13:57HPV Aşısının Yan Etkileri ve Erkeklerde Kullanımı
- HPV aşısı sekiz-dokuz yıldır tüm dünyada yapılan bir aşıdır ve bazı ülkelerde erkek çocuklarında da etkin olduğu görülmüştür.
- Aşı yapıldıktan sonra üç yıllık bir süreçte yüzde doksan koruyuculuğu olduğu görülmüş ve artık erkek çocuklara da yapılması gereken bir aşı olarak görülmekte.
- Erkeklerde de HPV virüsü oluşabilir ve sprotum kanseri, larinks kanseri, penis kanserinden ve onur ile ilgili kanserlerde HPV'nin etken olduğu bilinmektedir.
- 15:39HPV Aşısının Özellikleri ve Rahim Ağzı Kanseri
- Aşı zayıflatılmış bir virüsü veya onun toksin içermemekte, sadece kapsül proteinine karşı sentetik olarak viral partikül oluşturup verilmektedir.
- HPV'ye maruz kalındıktan sonra kansere dönüşene kadar ortalama 15 yıllık bir süreç geçirir.
- Taramalarda anormal hücre görülürse kolposkopi ve HPV virüsüne yönelik taramalar yapılır, bu lezyonlar net olarak ortaya koyulmakta ve 15 dakikalık bir işlemle tedavi edilebilmektedir.
- 17:28HPV Aşısının Uygulanması
- HPV aşısı yaptırdıktan sonra smear testi yaptırmama gerek yoktur, tüm kadınların rutin muayene ve pap smear testi yaptırmaları gerekmektedir.
- Aşı en etkin olduğu dönem cinsel aktif olmadan yapılmasıdır; cinsel aktif kadınlarda doktoruyla konuşarak bir plan yapılması gerekir.
- Virüs tespit edildikten sonra aşı yapılabilir, ancak koruyuculuğu düşer; örneğin siğilleri koterize ettikten sonra tekrarlama olasılığını düşürmek için HPV aşısı önerilmektedir.
- 19:02HPV Virüsünün Özellikleri
- HPV (Human Papilloma Virus) yaklaşık 120'ye yakın tipi vardır ve 30'u hem kadında hem erkekte genital sistem üzerinde ve anüs etrafındaki epiteli tutarak enfeksiyon yaratır.
- Kadınlarda önemi özellikle serviks kanserinin tek nedeni HPV virüsüdür; erkeklerde skrotum, penis, larenks kanserinde ve ağız boşluğu kanserlerinde de sorumlu tutulmaktadır.
- Bazı tipleri zararlı değildir, özellikle 6-11 gibi siğile neden olan tipleri kanser oluşturmaz, ancak 16-18 serviks kanserinde en fazla sorumlu tutulan tiplerdir.
- 20:11HPV Virüsü ve Siğiller
- HPV virüsü cinsel temasla bulaşır, dış genital bölgede sıyrık varsa enfekte sekresyonla da geçebilir.
- Siğillerde kansere dönüşüm yoktur, siğil ve kansere neden olan tipler farklıdır.
- Siğiller kaşıntı oluşturabilir, tıraşla veya ağdayla temizlik sırasında yayılabilir, yaygınlaşmadan tedavisi daha kolaydır.
- 21:12Siğil Tedavisi ve HPV Belirtileri
- Siğiller kriyoterapi ile dondurulabilir, ancak koterizasyonda tekrarlama olasılığı daha düşüktür.
- HPV virüsü dış bölgede belirti verebilir, ancak rahim ağzı kanalında oluşturduğu anormallikleri anlamak zordur.
- Taramalar önemlidir, 30 yaşından sonra HPV DNA testi ve sitoloji testleri yapılır.
- 21:54HPV Testleri ve Tedavi
- Sağlık Bakanlığı ve Hak Sağlığı işbirliği ile ücretsiz KETEM merkezlerinde HPV testleri yapılmaktadır.
- İki test de negatif çıkarsa beş yıl rahat olunur, pozitif çıkarsa kadın doğum uzmanının görmesi gerekir.
- HPV'nin tipi önemlidir, kanser oluşturan tipler (HPV 16 ve 18) varsa tedirgin olunur.
- 22:51Kolposkopi ve Genital Et Benleri
- Kolposkopi ile rahim ağzında hücresel anormallik var mı yok mu kontrol edilir ve gerekirse biyopsi alınır.
- Genital bölgedeki et benleri (fiiller) 3-4 tane olursa yaygın değildir ve enfeksiyon gücü azdır.
- Erken dönemde tedavi yapılırsa başarı şansı yüksektir ve tekrarlama oranı düşüktür.
- 23:56HPV'den Korunma
- Prezervatif önerilir, bulaştırıcılığı yüzde yüz önlemese bile minimumda tutar.
- Multi-partner olmaması ve ergenlik döneminin başlangıçlarında üç doz HPV aşısı yapılması önemlidir.
- Deodorant ve kokulu tamponlar önerilmez, vajinal enfeksiyonlar en kısa zamanda tedavi edilmelidir.
- 25:45Servikal Kanser ve Sonuç
- Servikal kanser kadınlarda üçüncü sıklıkla görülen bir kanserdir.
- Tamamen önlenebilir bir kanser olduğu günümüzde söylenebilir.
- Tarama testlerinin yıllık yapılması önerilmektedir.