Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir televizyon programında Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanı Uzman Dr. Fatih Aydın ile yapılan röportajdır. Program, Ocak ayı rahim ağzı kanseri farkındalık ayı kapsamında düzenlenmiştir.
- Röportajda rahim ağzı kanserinin (serviks kanseri) genel özellikleri, nedenleri, belirtileri ve erken teşhisin önemi anlatılmaktadır. Sağlık bakanlığının uyguladığı üç kanser tarama programı (serviks, meme ve kolorektal kanseri) hakkında bilgi verilmekte, özellikle serviks kanseri taraması için 30-65 yaş aralığındaki kadınlara beş yılda bir yapılması gerektiği vurgulanmaktadır.
- Videoda ayrıca Ordu'da rahim ağzı kanseri tarama testlerinin nasıl yapıldığı, hangi yerlerde ve yöntemlerle gerçekleştirildiği anlatılmaktadır. Sağlık personelinin en ücra yerlerde bile standlar açarak halk eğitimleri verdiği ve sağlık takvimi kapsamında yapılan etkinlikler hakkında bilgiler paylaşılmaktadır. Röportajın sonunda Elazığ depremi hakkında kısa bir bilgi paylaşımı yapılmaktadır.
- 00:20Kanser ve Erken Teşhis
- Ocak ayı serviks (rahim ağzı) kanser farkındalık ayıdır ve uzmanlar bu konuda farkındalık çalışmalarını sürdürmektedir.
- Kanser, vücudumuzdaki hücrelerin genetik materyalindeki defektler ve arızalar sonucu anormal fonksiyonlara sahip olması, anormal artış hızına kavuşması ve vücuda yayılmasıyla meydana gelen bir hastalıktır.
- Kanserin tedavisi mümkündür ancak kilit nokta erken teşhisdir; erken evrede tespit edilen kanserler cerrahi tedaviyle tedavi edilebilirken, metastaz varsa cerrahi şansı kaybedilir.
- 04:35Kanser ve Yaşam Süresi
- İnsan ömrünün uzaması, antibiyotiklerin bulunması ve diğer tedavi seçeneklerinin gelişmesiyle birlikte kanser vakaları artmaktadır.
- Kanser multifaktöriyel bir hastalıktır; genetik yatkınlık önemli olsa da, radyasyon, ultraviyole ışınları, kimyasallar ve virüsler gibi dış faktörlere maruziyet arttıkça genetik materyalin hasarlanması da artmaktadır.
- Erken tanı koyabilme imkanı, kanser tedavisinde büyük önem taşımaktadır.
- 05:38Serviks Kanseri
- Kadın genital sistemi dışarıdan içeriye doğru vulva, vajen, uterus (rahim), fallop tüpleri ve overler şeklinde sıralanır.
- Serviks, uterus'un vajen içerisine doğru yaklaşık 2 cm boyutunda bir çıkıntısıdır ve bu bölüme rahim ağzı denir.
- Serviks kanserinin önemli olması, bazı tarama testleriyle önceden teşhis edilip önleyici tedbirler alınabilmesidir.
- 07:26Serviks Kanserinin Kökeni ve Belirtileri
- Serviks kanserinin kökeni, uterus'a bakan ve vajen'e bakan farklı hücre yapısının ortasında bulunan transisyonel zone'da meydana gelen değişikliklerdir.
- Serviks kanserinin belirtileri arasında anormal akıntılar, menopoz çağı kadınlarında beklenmedik kanamalar, idrarda yanma ve ağrı gibi belirtiler bulunabilir.
- Serviks kanserinin belirtileri genellikle çok ilerlemiş aşamada ortaya çıkar, bu nedenle erken teşhis için tarama testleri önemlidir.
- 09:31Korunma Tedbirleri
- Serviks kanserinden korunma için HPV aşısı yapılabilir, özellikle cinsel aktif olmayan kadınlardan başlayarak.
- Tarama testleri, serviks kanserinden yüzde yüz koruma sağlar.
- Tarama testlerinde iki numune alınır: HPV tarama testi ve pub smear testi.
- 10:42HPV ve Serviks Kanseri
- HPV (Human Papilloma Virüs), kansere neden olan virüslerden biridir ve serviks kanserinin en sık nedeni olan virüslerden biridir.
- HPV'nin yaklaşık altmış alt tipi vardır, ancak en çok kansere neden olan alt tipler 16 ve 18'dir.
- Tarama testinde önce tip belirlemesi yapılır, pozitiflik varsa ikinci numune testi yapılır ve hücre yapısında değişiklikler olup olmadığı kontrol edilir.
- 12:34Kanser Tarama Programları
- Sağlık Bakanlığı üç kanser için tarama programı uygulamıştır: serviks kanseri, meme kanseri ve kolorektal kanser.
- Serviks kanserinin taraması 30-65 yaş aralığındaki kadınlar için yapılmakta ve bir sefer yaptırdıktan sonra beş yıl sonra tekrar yaptırılabilir.
- Tarama testi, kanserin erken dönemde yakalanmasını sağlayarak tedavi seçeneklerini artırır.
- 14:45Kanser Tedavisi ve Sonuçlar
- Serviks kanserinin en kötü sonucu hastanın hayatını kaybetmesidir.
- İleri evrede kanser tedavisinde tedavi seçenekleri kısıtlı hale gelir ve kemoterapi gibi tedavilerin yan etkileri olabilir.
- Son beş yılda yapılan taramalarla 839 kadına HPV pozitifliği tanısı konulmuş ve kanser olmaktan korunmuştur.
- 16:51Tarama Programının Önemi
- Nihai hedef serviks kanserini dünyadan silmek olup, bunun için tarama testi çok önemlidir.
- Tarama testi ücretsiz olarak sunulmaktadır ve vatandaşların talep etmesi gerekmektedir.
- Ordu'da sağlık okuryazarlığı yüksek olup, halkın bilinç düzeyi yüksek olduğu için tarama programını almak kolaydır.
- 19:54Rahim Ağzı Kanseri ve Tarama Testleri
- Sosyal medyada ve internette bilinçli veya bilinçsiz kirli bilgi propagandası ve maksatlı haberler bulunuyor.
- İnsanların kendilerine değer vermeleri ve aile hekimlerinden doğru bilgi alması öneriliyor.
- Ocak ayı rahim ağzı kanseri farkındalık ayı olup, bu programda kanser nedir, rahim ağzı kanseri nasıl bir tür, hissedilebilir mi, koruma yöntemleri ve tarama testleri konuları ele alınacak.
- 22:26Tarama Testlerinin Yapılabileceği Yerler
- Tarama testleri en yakın aile hekimlerinde, kanser erken teşhis merkezlerinde (Altınordu, Ünye ve Fatsa'da) yaptırılabilir.
- İl sağlık müdürlüğü, jinekolojik masası olan araçlar göndererek en ücra köylere kadar gidip tarama testi uyguluyor.
- Ayrıca, hastaları evlerinden alıp getirip evlerine kadar bırakarak dört farklı şekilde tarama testi yaptırılıyor.
- 24:30Tarama Testlerinin Önemi ve Uygulanması
- Sağlık personelleri, toplum sağlığı merkezi çalışanları, aile hekimleri ve il sağlık müdürlüğü personeli rahim ağzı kanseri konusunda sürekli diyalog halinde çalışıyor.
- Tarama testi tanı testi değil, kanser olma ihtimalini bulup önlem almak için yapılan bir testtir.
- Ordu'da sağlık personelleri çok iyi yetiştirilmiş, ikna edici dilleri var ve ordulu kadınlar sosyo-kültürel düzeyleri yüksek, ilgililer ve kendilerine değer veriyorlar.
- 26:14Ordu'daki Başarılar ve Zorluklar
- Aralık ayında Türkiye'de kanser taramasını yaptıran ilk dört ilden biri olan Ordu, 2020 Ocak'ta nüfusunun yüz binin üzerinde olan illerde birincidir.
- Ordu'nun coğrafyası çok çetin olup, ulaşım zorlukları ve maddi problemler nedeniyle bazı yerlerde sağlık hizmetlerine erişim zorlaşabiliyor.
- Kırsal kesime gittikçe kirli bilgiden arınabiliyor ve doğrudan insanlara bilgi verilebiliyor.
- 28:28Tarama Testlerinin Süreci ve Teknolojik Gelişmeler
- Rahim ağzı kanseri tarama testi yaklaşık 15-20 dakikalık bir süreç olup, çok basit ve az vakit gerektiren bir işlemdir.
- Talep arttıkça ketemlere yeni jinekolojik masalar alınmış ve modernize edilmiş, maksimum konfor sağlanıyor.
- İl sağlık müdürlüğü, talep edilmesini bekliyor ve maddi kaygıları yoktur, amacın daha çok insana ulaşmak ve kulağa kar suyu kaçırmaktır.
- 30:11Rahim Ağzı Kanseri Farkındalık Ayı
- Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan sağlık takviminde rahim ağzı kanseri için özel bir ay ayrılmıştır.
- Farkındalık ayında sergiler açılıyor, halk eğitimleri ve hizmet içi eğitimler verilmektedir.
- Sağlık personelleri, en ücra yerlerden başlayarak tüm şehirlerde standlar açarak insanlara ulaşmaya çalışıyor.
- 32:49Erken Tedavi Önemi
- Rahim ağzı kanserinden bağımsız olarak, bir şey çıkarsa diye korkmadan erkenden doktora gitmek önemlidir.
- Akciğer kanseri hastalarında bile evre dört olsa bile sigara bırakmaları durumunda prognozun daha iyi seyrettiği bilinmektedir.
- Hiçbir zaman doktora gitmek için geç kalmış değilsiniz, çekinmeden hekiminizle konuşmalısınız.
- 34:24Hastalıkların Yaşam Kalitesini Etkisi
- Hastalıklar yaşam konforunu ciddi anlamda azaltabilir, ancak her hastalıktan hayatınızı kaybedeceksiniz diye bir şey yoktur.
- Daha ufak boyutlarda bir hastalıkken medikal tedavi ile tedavi mümkünken, büyüdükçe cerrahi tedaviler devreye girer ve organ kaybı meydana gelebilir.
- İnsan vücudu kusursuz yaratılmıştır, bir böbreğin yapacağı işi koca bir odaya sığdırabiliyoruz ve organ kaybı yaşam kalitesini ciddi derecede düşürür.
- 36:15Elazığ Depremi ve Halk Sağlığı Hizmetleri
- Elazığ'da meydana gelen deprem afetinde hayatını kaybeden vatandaşlara rahmet, yaralılara şifa dilenmiştir.
- İl Sağlık Müdürlüğü ekipleri Elazığ'a gönderilmiş ve enkazdan kurtarma çalışmaları yapılmıştır.
- Uzmanlar, depremin lokal atlatıldığını ve ciddi bir koordinasyonla daha kötü sonuçlar yaşanmadığını belirtmiştir.
- 37:40Rahim Ağzı Kanserinin Önlenmesi
- Rahim ağzı kanseri için Ocak ayı farkındalık ayı olarak ayrılmıştır.
- Tarama testleri ile beş senede bir yapılan taramalarla bu riski ortadan kaldırmaya yönelik tedavi uygulanabilmektedir.
- Uzmanlardan ayrılmadan sık sık çağrılara kulak vermek önemlidir.