Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının psikolojik ve ruhsal bozukluklar hakkında bilgilendirici verdiği eğitici bir içeriktir.
- Video, psikolojik sorunların belirtileri, nedenleri ve engellilik oranları hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. İçerik üç ana bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde psikolojik sorunların belirtileri (kas ağrıları, yorgunluk, umutsuz hisse, iletişim kurmaktan kaçınma, uyku düzeninde bozulma vb.) anlatılmaktadır. İkinci bölümde psikolojik problemlerin nedenleri ve mevsimsel depresyon örneği verilmektedir. Son bölümde ise Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen psikolojik sağlık problemleri ve bunların engellilik oranları detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca psikoaktif madde kullanımına bağlı ruhsal ve davranışsal bozukluklar, kişilik bozuklukları, cinsel kimlik bozuklukları, özel öğrenme bozuklukları ve dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi farklı ruhsal bozukluklar ele alınmakta ve her bir bozukluk türü için tedavi edilebilirlik oranları ve engellilik oranları detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Psikolojik Sorun Belirtileri
- Psikolojik sorunların belirtileri gelişen problemin türüne göre değişiklik gösterebilir, ancak kas ağrıları, yorgunluk, umutsuz hisse kapılma, iletişim kurmaktan kaçınma, rutin işleri yapmakta zorlanma, iştahlıksızlık veya artışı, uyku düzeninde bozulma gibi yaygın semptomlar vardır.
- Bu belirtiler aynı anda gözlemlenebilir veya yalnızca bir belirtinin şiddetli şekilde görülmesi de mümkündür.
- Psikolojik problemlerin doğru değerlendirilmesi için nedenleri ve çeşitleri hakkında doğru bilgiye sahip olmak gerekir.
- 01:01Psikolojik Problemlerin Nedenleri
- Psikolojik problemlerin gelişimi ve seyri kişinin algılama biçimine, geçmiş yaşam deneyimlerine ve beklentilerine göre değişiklik gösterebilir.
- Mevsimsel depresyon, sonbahar ve kış mevsimlerinde görülen, güneş ışığından mahrum kalmaya bağlı olarak geliştiği düşünülen bir problemdir.
- Mevsimsel depresyon belirtileri genellikle iştah artışı/azalması, uyku düzensizliği, kişisel bakımda bozulma, konsantrasyon bozukluğu ve uzun süreli umutsuzluk hissi gibi belirtilerdir.
- 02:08Psikiyatrik Problem Çeşitleri
- Dünya Sağlık Örgütü tarafından 250'ye yakın psikolojik sağlık problemi belirlenmişse de günümüzde en yaygın karşılaşılan psikolojik problemler panik atak, depresyon ve anksiyete bozukluğudur.
- Psikiyatri ilacı kullanan veya psikiyatriden engelli raporu olanlar ruhsal ve davranışsal problemlere verilen engel oranlarından haberdardırlar.
- Engel oranları cetveli ile engel durumunun değerlendirilmesinde ve belgelenmesinde uzman hekimler için standart objektif bir yaklaşım sağlar.
- 03:24Engel Oranları Cetveli
- Engellilik halinin ölçütü olarak kişinin özrü nedeniyle yaşadığı fonksiyon kaybı ve günlük yaşam aktivitesine etkisi değerlendirilmiştir.
- Engel durumuna göre fonksiyon kaybı oranları belirlenirken, tıbbi tedavi olsun olmasın engel durumunda bir değişikliğin olmayacağı kanaatine varılan kalıcı bozukluklar değerlendirilir.
- Zihinsel, ruhsal, davranışsal bozukluklar, engellilik oranları belirtilerine göre değil, işlevsellik düzeylerine göre verilir.
- 04:33Zeka İşlev Bozuklukları
- Sınırda mental kapasite (IQ'su 70-80 arasında) olanlar %25 engellilik oranı alır.
- Hafif aysu (50-69 arasında) olanlar %50 engellilik oranı alır.
- Orta aykusu (35-49 arasında) olanlar %70 engellilik oranı alır.
- Ağır aykusu (20-34 arasında) olanlar %90 engellilik oranı alır.
- Çok ağır (IQ'su 20'nin altında) olanlar %100 engellilik oranı alır.
- 05:12Erken Çocukluk Dönemi Değerlendirmesi
- Erken çocukluk döneminde (0-6 yaş arası) bilişsel işlevler IQ puanı ile değil, etkinlik ve katılım zorlukları ile ilgili uzmanlar tarafından değerlendirilir.
- Uzman, çocuğu, ailesi ve yaşadığı ortam ile birlikte ele alarak yapacağı aile merkezli işlevsel değerlendirme, ayrıntılı teşhis ve sınıflandırma için esastır.
- Bu yaş grubunda zeka geriliği tanısı terimi kullanılmaz, bilişsel gelişimde gecikme tanısı terimi kullanılır.
- 06:26Zihinsel Bozukluklar
- Şizofreni, bireylerin gerçekliği anormal olarak yorumladıkları ve gerçek ile gerçek dışını birbirinden ayıramadıkları ciddi bir zihinsel bozukluğa verilen isimdir.
- Şizofreni paranoid, katatonik, ayrışmamış basit tip şizofreni ile poz şizofrenik depresyon ve kalıntılı şizofreni gibi çeşitleri vardır.
- Sanrısal bozukluklar, paranoya, paranoid psikoz, para freni tanıları içerir.
- Atipik veya başka türlü adlandırılamayan psikozlar, yaygın gelişimsel bozukluklar gibi farklı zihinsel bozuklukların engellilik oranları belirtilmiştir.
- 08:13Geçici Fonksiyon Kaybına Neden Olan Ruhsal Hastalıklar
- Bu gruptaki hastalıklar bir yıl sonra kontrol gerektirir.
- Beyin hasarı, beyin işlev bozukluğu ve bedensel hastalıklara bağlı ruhsal bozukluklar, organik duygudurum bozukluğu, manik depresif, karışık ve bipolar tiplerini içerir.
- Beyin hasarı, beyin işlev bozukluğuna bağlı davranış bozuklukları, organik kişilik bozukluğu, frontal lob sendromu içerir.
- Duygudurum bozuklukları, nevrotik stresle ilgili somatoform bozukluklar, yaygın anksiyete bozukluğu, panik bozukluğu, fobi, konversiyon bozukluğu, somatizasyon bozukluğu, hipokondriasis, ağır stres tepkisi ve uyum bozukluğu, disosiyatif bozukluk, obsesif kompulsif bozukluk, travma sonrası stres bozukluğu gibi hastalıkların engellilik oranları belirtilmiştir.
- 11:00Psikoaktif Madde Kullanımına Bağlı Bozukluklar
- Psikoaktif madde kullanımına bağlı ruhsal ve davranışsal bozukluklar arasında duygulanım bozukluğu, bağımlılık sendromu, psikotik bozukluk, alkol halüsinasyonu ve alkol paranoyası bulunmaktadır.
- Bu bozuklukların tedavi ile işlevselliği tam düzelen, kısmen düzelen (%20-30) ve düzelmeyen (%35) olmak üzere üç farklı engellilik oranı vardır.
- 11:31Kişilik Bozuklukları
- Paranoid, şizoid, antisosyal, duygusal yönden dengesiz, narsistlik, şizotipal, histerik, obsesif kompulsif ve çekingen kişilik bozuklukları %15-36 oranında engellilik oranı alır.
- 12:15Cinsel Kimlik Bozuklukları
- Cinsel kimlik bozuklukları arasında cinsel seçim bozuklukları, transseksüelizm, fetişizm, gösterimcilik, çocuğa cinsel sevgi ve sado-mazoizm bulunmaktadır.
- Bu bozuklukların tedavi edilebilen %0, tedavi edilemeyen %15 oranında engellilik oranı vardır.
- 12:35Özel Öğrenme ve Dikkat Bozuklukları
- Özel öğrenme bozuklukları mental retardasyon varlığında konulmaz ve hafif durumda %20, ağır durumda %30 engellilik oranı alır.
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tedavi edilebilen %2, tedavi edilemeyen %20 engellilik oranı alır.