Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir uzmanın protetik ayak ve diz kurulumu hakkında verdiği detaylı bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, Otto firması çalışanı Murat Bey'in hazırladığı slaytlar üzerinden anlatım yapmaktadır.
- Video, protetik ayak ve diz kurulumunun adım adım nasıl yapılacağını anlatmaktadır. İçerikte soket ve bileşenlerin doğru yerleştirilmesi, altı farklı hareket imkanı, diz dönme noktasının hesaplanması, protez kurulumunun üç aşaması (masaüstü kurulum, statik durum ve dinamik değerlendirme) gibi konular ele alınmaktadır. Ayrıca, protetik ayak kurulumunun beş temel aşaması ve diz protezi kullanımında yaşanan fleksiyon-ekstansiyon sorunlarının çözümleri detaylı şekilde açıklanmaktadır.
- Video, koroner, transvers ve sagital planlarda ayarların nasıl yapılacağını, yürüme paterni, statik ve dinamik değerlendirmeleri ve protez yapımının özel bir dal olduğunu vurgulamaktadır. Doğru protez kurulumunun hastanın konforunu, enerji tasarrufunu ve yürüme fonksiyonunu nasıl artırdığı da videoda belirtilen önemli noktalardan biridir.
- 00:08Protez Kurulumunun Önemi
- Protez kurulumu basit görünse de teknik olarak ince ayrıntılar içeren ve hasta için kritik öneme sahip bir süreçtir.
- Protez kurulumunda doğru kuvvetlerin düzenlenmesi, hastanın yürüme fonksiyonunu daha rahat ve az enerji harcayarak yapabilmesini sağlar.
- Protez konunun değerlendirilmesi, konforun sağlanması ve yaralanmalara izin vermemek için kontrollü bir soket önemlidir.
- 02:53Soket ve Bileşenlerin Yerleştirilmesi
- Soket ve bileşenlerin doğru yerleştirilmesi için altı farklı hareket imkanı vardır: ön-arka, medya plan, boy, proximal-distal yerleşim, rotasyon ve plantar fleksiyon-ekstansiyon.
- Bu hareketler, sokete gelen yüklerin en az şekilde etkilemesini ve güdük yaralanmalarını önlemeyi sağlar.
- Ayağın bileşenlere göre konumu, yürümede ayağın yere takılmasını veya diğer ayakta takılmayı engellemek için önemlidir.
- 05:22Vücut Ağırlık Merkezi ve Sarkaç
- Vücut ağırlık merkezi yaklaşık iki ayağın ortasında, ayak bileğinin orta noktasında bulunur ve yürümede ileri doğru götürülmesi gerekir.
- Vücut ağırlık merkezinden aşağı sarkıtılan bir sarkaç, sagital planda kalçanın önünden yaklaşık 15 cm, dizin önünden yaklaşık 60 cm geçer.
- Korona planda, ilyaka antre superiordan indirilen bir sarkaç, yaklaşık 16 cm dış tarafından ayak geçer.
- 08:53Diz Dönmeyi Hesaplama
- Dizin dönme noktasını doğru hesaplamak, protezin bileşenlerle etkili bir şekilde birleşmesini sağlar.
- Diz dönme noktasını bulmak için antre-poster uzunluğu %60-%40 oranında bölünür ve antreden %60, posterden %40 doğru çizilen çizgilerin kesiştiği nokta dönme noktasıdır.
- Diz dönme noktası eklem çizgisinden yaklaşık 2 cm yukarıda olmalı ve bu nokta protez giydirildiğinde işaretlenmelidir.
- 12:54Protez Kurulum Süreci
- Protez kurulumu üç aşamada yapılır: masaüstü kurulum, statik kurulum ve dinamik kurulum.
- Masaüstü kurulum doğru yapılmadığında tekrarlanmalıdır, statik kurulumda sorun varsa tekrar başa dönülür.
- Dinamik kurumda yürüme, merdiven çıkarma gibi aktivitelerle protezin düzgün yerleşimi gözlemlenir ve her aşama başarılı olduktan sonra protez kullanılabilir hale gelir.
- 15:38Protez Kurulumu İçin Önemli Ölçümler
- Protez kurulumunda koroner ve transvers planlar önemlidir.
- Ayağın yüksekliği karşılaştırılmalı olarak normal yükseklik ile aynı olmalıdır.
- Ayak açıklığı yeterli olmalı ve dış rotasyon yaklaşık 5-7 derece aralığında olmalıdır.
- 16:39Protez Kurulum Aşamaları
- Ayağın tam boy ölçüsü alınmalı ve dönme noktasından aşağı indirilen sarkaç ayak ortasından çizilen çizgiden 1-2 metre ve arkada olmalıdır.
- Ayağın orta noktasından çizilen çizgi ayağın tam orta noktasından biraz geride olmalıdır.
- Protez tüpü ile adaptör birleştirilerek kurulum tamamlanır.
- 18:00Kurulum Aşamalarının Sıralaması
- İlk aşama ayağın boyunu ayarlama, ikinci aşama dış rotasyonu ayarlama, üçüncü aşama ayağın orta noktasını bulma ve dördüncü aşama protez soketi ile adaptörün birleştirilmesidir.
- Protez soketi hafif fleksiyonda (5 dereceye kadar) yerleştirilmeli ve genellikle yüzde 50-50 bölecek şekilde yerleştirilmelidir.
- Patella'nın orta noktasının 16 mm dışında olması ve ayak beynin 16 mm dışında olması önemlidir.
- 21:11Masaüstü Kurulumu
- Masaüstü kurulumu mutlaka yapılması gerekir ve ilk önce ayak rotasyonu 5-7 derece aralığında ayarlanmalıdır.
- Ayağın bileşenlere göre yerleşimi ayarlandıktan sonra adaptör sokete birleştirilir.
- Protez yaklaşık 5 derece fleksiyon kontraktüründe yerleştirilmeli ve frontal düzlemde doğru şekilde yerleştirilmelidir.
- 23:21Hastaya Protez Giydirmek
- Protez takıldıktan sonra dinamik ve statik olarak hasta ayakta durduğu zaman protezde herhangi bir sorun olup olmadığı gözlemlenmelidir.
- Protezin boyu diğer ekstremite ile eşit olmalı ve gerçek merkez protez dışına işaretlenmelidir.
- Diz dönme merkezinin yaklaşık 15 mm ön tarafı işaretlenmelidir.
- 30:19Protez Kullanımı ve Modifikasyonlar
- Protez kullanımı sırasında ayağın tam anlamıyla yere değmesi ve dizin hafif bükük olması gerekmektedir.
- Yürüyüş analizinde eklemlerin hangi pozisyonda olduğu önemlidir.
- Aşırı fleksiyon durumunda ayak yerleşim modifikasyonları ile dis fleksiyonun fizyolojik hareket seviyesinde olması sağlanmalıdır.
- 34:37Protez Kullanıcılarının Pozisyon Ayarları
- Protez kullananlar için ön tarafa almak, düşünüyorsa hafif arkaya doğru almak gerekir.
- Protez kullananlar basamak inerken bükerek hareket etmeli ve bu hareket hastaya zorlanmalıdır.
- Protez kullanıcısı için fizyolojik hareketlere ulaşmak için pozisyon optimize edilmelidir.
- 35:42Protez Ayarlamaları
- Aşırı disida durumda ayağı hemen öne alınmalı, aşırı ekstansiyon durumunda ayağı arkaya doğru alınmalıdır.
- Yürüyüş sırasında aşırı eğilme varsa protezin bileşenleri raterale doğru aktarılmalı.
- Yürüyüş sırasında dışarı doğru bakma durumunda protezin bağlantı noktaları medyaya doğru aktarılmalıdır.
- 36:38Diz Eklemi ve Protez Ayarları
- Duruş fazlasında diz eklemi genelde varus eğimlidir ve bu hareket kısıtlı ve min kayma ile sağlanır.
- Pozisyon ayarlanması gerekliyse dizinin protattan lazer post ile ayarlanması kullanılabilir.
- Kontak planda diz ayarlandıktan sonra herhangi bir sorun yoksa protez rahatça kullanılabilir.
- 37:35Protez Kullanım Öncesi Değerlendirme
- Sagital ve aksiyer düzlemlerde masaüstü kurulumu yeterince iyi görüldükten sonra hastayı değerlendirilmelidir.
- Statik pozisyonda yeterince iyi değerlendirildikten sonra hastayı yürütüp yürüme sırasında ayak pozisyonu ve normal yürüme paterni kontrol edilmelidir.
- Her aşamada doğru bitirilmediğinde hastaya protez teslim edilmemelidir.
- 38:38Protez Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Soket üzerindeki yüklen manevralarını değiştirecek ve hastanın protez üzerindeki yükleri değiştirecek işlemler yapılmalıdır.
- Hastanın belli noktalara fazla yük gelmesi nedeniyle güdük zemininde yaralar açabilir ve bu durum daha sonra büyük sorunlara yol açabilir.
- Protez yapımı özel bir dal olduğundan yeterince düzgün uğraşlar verilmezse hastanın konforu ve enerji harcaması çok fazla olabilir.