Buradasın

Periferik Sinir Yaralanmalarında Dene ve Kas Yönetimi Toplantısı

youtube.com/watch?v=jurkJrAAfWA

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, Dr. Ay Balıkçı'nın moderatörlüğünde, Doç. Dr. Fırat Tüzün'ün sunduğu bir sağlık alanında bilimsel toplantıdır. Toplantı, El Cerrahisi Derneği'nin düzenlediği bir etkinlik olarak gerçekleşmiştir.
Sunum, periferik sinir yaralanmalarında dene ve kas yönetimi konusunu kapsamlı şekilde ele almaktadır. İçerikte kas koruma, denervasyon sonrası değişimler, elektrik stimülasyonu, reinnervasyon süreçleri ve tedavi stratejileri gibi konular detaylı olarak incelenmektedir. Video, sunumun ardından soru-cevap bölümüyle devam etmekte ve katılımcıların sorularına Doç. Dr. Fırat Tüzün tarafından yanıt verilmektedir.
Toplantıda nörotrofik faktörlerin önemi, elektrik stimülasyonunun parametreleri, kortikal modülasyon yöntemleri ve atrofiye uğramış kasların geri dönüşümü gibi teknik konular da ele alınmaktadır. Sunum, hem klinisyenler hem de akademisyenler için yeni bir perspektif sunmak amacıyla hazırlanmıştır.

00:44Tanıtım ve Giriş: Doktor fizyoterapist Ay Balıkçı, pediatrik popülasyonda çalışan bir fizyoterapist ve Fenerbahçe Üniversitesi Ergoterapi Bölüm Başkanlığı'nda görev yapmaktadır.
Doç. Dr. Fırat Tüzün, Hacettepe Üniversitesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü'nde çalışmakta ve periferik sinir yaralanmaları ile özellikle brakial pleksus konusunda uzmandır.
Sunumda periferik sinir yaralanmalarında dener ve kas yönetimi konusu ele alınacaktır.
04:27Periferik Sinir Yaralanmalarında Amacımız Nedir?: Periferik sinir yaralanmalarında dener ve kas yönetimi konusunda amacımız sadece kası korumak veya reinerve etmek değil, kası organizasyonda tekrar işlevsel hale getirmektir.
Literatürde genellikle kası korumak ve reinerve etmek üzerine odaklanmış yayınlar bulunurken, fonksiyon içerisinde korumak ve fonksiyona entegre etmek gibi genel bir amaca odaklanılmamaktadır.
Kası sadece bir hareket motoru olarak değil, motor kontrol kavramı kapsamında düşünmek gerekir.
06:00Motor Kontrol ve Komponentleri: Motor kontrol, hareket için gerekli olan mekanizmaları düzenleme veya yönlendirme yeteneğidir ve hareket yeteneğinde kalıcı değişikliklere yol açan tecrübe ve pratikle ilişkili bir dizi süreçtir.
Motor öğrenmede üç temel başlık vardır: motor ve hareket sistemlerinin rolü, duyusal ve algısal sistemlerin rolü, bilişsel sistemlerin rolü (dikkat, planlama ve motivasyon).
Periferik sinir yaralanmalarında sadece kası korumak veya periferik siniri rejenere etmeye çalışmak, bütüncül yaklaşımdan uzaklaşmaya sebep olmaktadır.
07:42Periferik Sinir ve Iskelet Kası Yapısı: Periferik sinir anatomisinde dorsal kök, ventral kök, dorsal kök gangliyon ve perifer'e doğru uzanan aksiyon sistemi bulunmaktadır.
Erişkin periferik sinir yaralanmalarında aksiyon yapısına odaklanmak mantıklıdır, ancak akson sisteminin daha proksimalideki yaralanmalarda kortikal unsurlar ve spinal kord'daki laminalar da işin içine girer.
Iskelet kasının temel yapısı motor ünitten geçer ve alfa motor nöron ile iner kas hücrelerinden oluşur; büyük kasların daha fazla miyosit sayısı vardır.
09:10Iskelet Kasının Fonksiyonları ve Inervasyonu: Iskelet kasının temel outputu kontraksiyon üretimi olup, bunun için miyositin lif uzunluğu, kontraktılan miyosin sayısı ve aksiyon potansiyelinin frekansı önemlidir.
Iskelet kasıda duyusal fonksiyonu sağlayan temel yapı kasiyecidir; ayrıca golgi tendon organı, kasım tonus ve gerilim reseptörleri de bulunmaktadır.
Iskelet kasının inervasyonu aferen ve efeer inervasyon olmak üzere iki kısımdan oluşur; efeer inervasyon nöro-motor ve nörotrofik iki bileşenden meydana gelir.
11:26Nörotrofik Faktörler ve Kas Koruma: Nörotrofik faktörler, kas gen ekspresyonu ve transformasyonunu kontrol eden önemli faktörlerdir; MRF4 ve Myf5 gibi faktörler sıkça çalışılmış ve bilinmiş elementlerdir.
Fizyoterapi uygulamaları, kası koruyacak yöntemler nörotrofik faktörlerin organizasyonunu yeniden sağlayarak veya düzenleyerek çalışır.
Kas fibrozisini ve atrofisini engellemek nörotrofik faktörlerin değişikliklerinin sonucudur, nöromotor komponentini değiştirmekle değil.
13:12Fizyoterapi Yöntemleri ve Nörotrofik Faktörler: Pasif germeler, aktif germeler, vibrasyon tedavileri, masaj tedavileri, nörops ve elektrik simülasyonu gibi fizyoterapi yöntemleri nörotrofik faktörleri düzenler.
Bu yöntemlerin nörotrofik faktörleri etkilemesi hayvan deneylerinde kanıtlanmıştır, ancak insan üzerinde yapılan çalışmalar henüz yeterli değildir.
13:36Denervasyon ve Kas Koruma: Denervasyon, periferik sinir sisteminin travma veya hastalığı sonrası görülen kompleks ve çok boyutlu olaylar zinciridir.
Kas dokusunun korunması denervasyonda temel amaç olmasına rağmen, sadece kas koruması yeterli bir hedef değildir.
Kas koruması sadece fizyoterapistlerin sorumluluğunda olup olmadığı ve hekimin reinervasyon dışında rolü olup olmadığı önemli sorulardır.
16:11Denervasyon Sonrası Kas Değişiklikleri: Kas dokusu denervasyon sonrası iki yıl hayatta kalabilmektedir, ancak ilk ay içerisinde yaklaşık %30, ikinci ay sonunda %50-60 kasa kütle kaybı görülür.
İlk iki ay denervasyon sonrası karar vermek için önemlidir, durumun esnekliğine göre ilk altı ay içerisinde reinervasyona yönelik girişim için beklenebilir.
Matur kas ve immatür kas'ın denervasyon özellikleri birbirinden farklıdır; matur kas doğumdan 15-20 gün sonra, immatür kas ise doğum sonrası ilk 14-15 gün içerisinde yaralanmalarda görülür.
19:01Elektrik Simülasyonu ve Kas Koruma: Elektrik simülasyonu, denervasyon sonrası kas korumasında etkili bir yöntemdir; kontraktör özelliklerini korur, connect doku artışını engeller ve kas duyu girdisi sağlar.
Elektrik simülasyonu uygulamasında motor noktaları bilinmesi ve aynı anda birden çok kası uyarmamak gerekir.
Fonksiyonel elektrik stimülasyonu, kası korumak ve korteksi öğretmek için kullanılmalıdır.
20:13Elektroterapi Uygulamaları ve Parametreler: Elektroterapi uygulamalarında motor noktaların doğru yerleşimi önemlidir, ancak ekstremite pozisyonu yanlış olabilir.
Denervasyon durumunda stimülasyon parametrelerinde durasyon uzun olmalıdır; normalde bir milisaniyenin altındaki durasyonlar yerine 150-300 milisaniyelere çıkmalıdır.
Durasyonun uzun olması ciltte yanık riski ve tolerans sorunlarına yol açabilir.
22:01Frekans Seçimi ve Kas Tipi Dönüşümü: Denervasyonda düşük frekanslarda (20-30 Hz) çalışmak zorunludur, bu da kasın tipi dönüşümüne neden olabilir.
Tip 2 kaslar (hızlı kasılanlar) tip 1 kaslara (yavaş kasılanlar) dönüşebilir ve kasın patlayıcı gücü azalır.
Reinervasyon sonrası durasyonları azaltıp frekansı kasın fonksiyonel özelliğine göre artırabiliriz.
24:01Fonksiyonel Uygulama ve Elektrot Türleri: Elektroterapi uygulamaları mutlaka fonksiyonel bir ortamda yapılmalıdır, hastalar sadece yatırılıp elektrik simülasyonu uygulanmamalıdır.
Implanted elektrotlar (kasın içine saplanan teli) kullanıldığında nörotrofik faktörler ve sinir rejenerasyonu daha etkilidir.
Invaziv elektrik simülasyonu (periferik sinire uygulama) plak elektrotlara göre daha etkili sonuçlar verir.
25:41Yüksek Frekans ve Reinvervasyon: Tip 2 kasları korumak için yüksek frekansa ihtiyaç vardır çünkü hızlı kasılanlar için yüksek ateşleme frekansı gerekir.
60 Hz frekans 20 Hz'e göre daha fazla anabolik sinyalleme yaparak kas yapım süreçlerini artırır.
Elektroterapide yüksek frekanslar dorsal kökteki anatomik yapıyı normalize eder ve kortikal aktiviteyi destekler.
27:13Elektroterapi ve Reinvervasyon: Geçmişte elektroterapi reinervasyonu geciktirdiği düşünülmüş ancak son çalışmalar farklı sonuçlar vermiştir.
Elektroterapide uygun frekans seçimi yapamama ve sinirde fibroziz (geç reinervasyon) durumları reinervasyonu geciktirebilir.
Erken uygulanan elektroterapi reinervasyonu olumsuz etkilemezken, geç uygulanan elektroterapi reinervasyona engel teşkil edebilir.
28:49Brief Electrical Stimulation ve Diğer Yöntemler: Brief electrical stimulation, kas değil sinir odaklı bir uygulamadır; periferik sinir lezyonu seviyenin proximaline iki kablo sarılıp sinir düşük frekansta uyarılır.
Bu yöntem reinervasyonu destekler ve kas dokusunu korumada en etkili yöntem olarak bulunmuştur.
Transkranial manyetik stimülasyon ve kontra-lateral ekstremitenin uyarılması da elektrik simülasyonun etkinliğini artıracaktır.
31:18Elektrokortikal Uyarım ve Kas Korunması: Elektrokortikal uyarımın reinervasyonu desteklediği düşünülüyor ve son beş-altı yıldır literatürde bu konuda ortak bir kanıya varılmış.
Kortikal uyarım, kas koruması sağlarken kortikal bağlantıları da destekler ve kortikal uyarım ile daha iyi fonksiyonel sonuçlar elde edilebilir.
Yaralanmadan hemen sonra mental imgeleme ve ayna tedavileri kortikal aktiviteyi destekleyerek kas geri dönüşünü korur.
32:28Kas Korunma Stratejileri: Denge eğitiminden bahsedilen uygulamalar, kas korunma stratejilerinin bir parçasıdır.
Periferik yaralanmalarında farklı bir yaklaşım gerektirir ve deneme yanılma yönteminin terk edilmesi gerekebilir.
Kanıta dayalı bilgiyi klinik uygulamalara daha fazla entegre etmek önemlidir, örneğin growth hormonun etkinliğini gösteren çalışmalar olmasına rağmen hala yaygın kullanılmamaktadır.
33:11Reinnervasyon ve Kas Korunma Yöntemleri: Erken reinervasyon ve bununla ilgili tüm şartların zorlanması en öncelikli olmalıdır.
Radyolojik değerlendirme eşliğinde kararlar verilebilir ve kortikal değerlendirme ile rasyonel bir yaklaşım oluşturulabilir.
Kasın duyusunu korumak için duyu sinirini kasına vermek, kasın nörotrofik fonksiyonunun devam etmesini sağlayacaktır.
34:07Kas Biyopsisi ve Reinnervasyon: Bir çalışmada, kas biyopsisinde motor son plakların normal görüldüğünde kasın reinervasyondan fayda görebileceği belirtilmiştir.
Motor son plaklar görülememişse reinervasyonun faydasız olacağı çıkarımları yapılmıştır.
Growth hormon ile ilgili birçok çalışma bulunmaktadır.
36:14Periferik Sinir Yaralanmaları ve Otonom Fonksiyonlar: Sidney Sunderland'ın kitabında reseptör düzeyindeki değişimler detaylı olarak incelenmiştir ve reseptörlerin kaslardan daha uzun dayanıklı olduğu bilinmektedir.
Periferik sinir yaralanmalarından sonra otonom fonksiyonlar değişir ve otonom sinir sistemi cevaplarının hem periferik sinir sistemi yaralanmalarının seyrine hem de kortikal plastisi üzerinde ciddi etkileri vardır.
Akson pompası teorisine göre, en ince lifler spinal cord'dan distale doğru ilerlerken daha hızlı aksonel transport hızına sahip olduğu için daha erken inervasyon gösterirler.
39:08Psikososyal Desteğin Önemi: Periferik sinir yaralanması bireyin fonksiyonlarını ve günlük yaşam katılımı etkilediği için psikososyal desteğin verilmesi önemlidir.
Stresin daha iyi yönetilmesi sinir yaralanmasına ve rejenerasyonuna pozitif yönde destek olabilir.
Kontrolsüz limbik sistem fonksiyonu, motor fonksiyonları ve hareket sistemine ait birçok komponenti olumsuz etkileyebilir.
40:29Elektroterapi ve Soru-Cevap: Elektroterapi, sinir tamiri sonrası olabildiğince erken (2-3 gün içinde) başlanmalı ve reinervasyon görülüp yeterli fonksiyonel hareket açığa çıkana kadar devam edebilir.
Fonksiyonel bir aktivite içerisinde verilmesi gereken stimülasyon, reinervasyondan sonra özellikle önemlidir.
Kas tiplerinin doğuştan belirlenmiş olduğu ve değişmediği kaynaklar varken, denervasyon ve kasta inervasyon tamamen değiştiği için kas tiplerinin de değiştiği belirtilen yayınlar bulunmaktadır.
43:12Kas Lifi Tipi ve Denervasyon: Kas lifi tipi ve oranı doğuştan gelen oranda fonksiyonel yüklenme, kortikal adaptasyon ve motor ateşleme paterni değişmesiyle değiştirilebilir.
Denervasyonda kas lifi tipine göre selektif bir lif tipi kaybı söz konusudur; örneğin gastrocnemius'ta tip 1 lifler daha fazla kaybedilirken, tibialis anterior'da tip 2 lifler kaybedilir.
Tip 2 liflerin kaybı, tip 1 liflerin kaybından daha fazla hissedilir çünkü hızlı kontraksiyon yeteneği ve patlayıcı gücü kaybedilir.
45:16Kas Germe Egzersizleri: Yaralanmadan hemen sonra germe egzersizleri başlanabilir, ancak hangi kasın gereceğine karar vermek önemlidir.
Dongit, todinal uzanımlı, yüksek lif uzunluğuna sahip ve patlayıcı gücü yüksek kaslar için germe egzersizleri tercih edilmemelidir.
Sinirde gerilme ve kompresif etki yaratabilecek kaslar (örneğin protör sendromu veya priformis kası) için germe egzersizleri doğru bir yaklaşım değildir.
47:18Sinir Yaralanması İyileşme Değerlendirmesi: Fizyoterapistler, otonom inovasyonla ilgili değerlendirmeler yaparak sinirin dermatomal sahasındaki nem içeriğini kontrol edebilir.
Elektro-diagnostik testler, derin tendon refleksleri ve kas tonusu değerlendirilerek iyileşme süreci değerlendirilebilir.
Bazı istisnalar olabilir; örneğin, elektro-diagnostik testleri pozitif olan hastalarda bile klinik olarak total bir yaralanma görülebilir.
48:49Ortiz ve Tedavi Yaklaşımları: Genellikle dinamik ve fonksiyonel ortizler istirahatte kullanılmamak yönünde tercih edilir.
Fonksiyonel ortizler gün içinde aktif faal dönemde, statik ortizler ise gece uyku pozisyonlarında kullanılır.
Korteks hedefleyen tedavilerde kişinin motor öğrenme kapasitesi sonuçlara etkisi olabilir, ancak bunun klinik deneyimi henüz yeterli değildir.
50:32Elektrostimülasyon ve Diğer Tedavi Yöntemleri: Piyasada satılan elektrostimülasyon aletleri denervasyon durumunda yeterli değildir çünkü uzun durasyonlara (200-250 milisaniye) ihtiyaç vardır.
Piyasadaki aletler genellikle 400 mikrosaniye üzerinde durasyon içerir ve denervasyonlu kasları stimüle etmek için uygun değildir.
Miyofasiyal gevşetme teknikleri dener ve kaslarda çevre fasyasını hedefleyebilir, ancak erken dönemde kullanılması konusunda kesin bilgi yoktur.
52:41Periferik Sinir Sistemi Yaralanmaları: Prega-ganglionik hasarlar (merkezi sinir sistemi) daha sıkıntılıdır ve proksimal kas gruplarının motor nöronlarını kaybeder.
Prega-ganglionik hasarlarda somatosensoriyel alan, talamus ve kortekste kalıcı değişiklikler oluşur.
Post-ganglionik yaralanmalarda spinal cord ile ilgili hasar ihtimali daha azdır ve proksimal ekstremite motor nöronları daha az etkilenir.
55:07Sinir Gelme Takibi: Konservatif takip yapılacaksa obse rekleksus için sinir gelmeleri yaralanmadan ya da doğumdan sonra en az üç hafta beklenmelidir.
Primer sinir onarımı yapılmışsa veya nörotizasyon yapılmışsa dört hafta sonra sinir gelmeleri başlanabilir.
Sinir dekompresyonu yapılmışsa da dört haftadan sonra sinir gelmeleri başlanabilir.
55:51Atrofiye Uğramış Kasın İyileşmesi: Atrofiye uğramış bir kasın iyileşmesi, kasın ne zaman reinerve olduğu ve ne kadar olumlu etkilenmesine bağlıdır.
2020'de Amerikan Ergoterapi Derneği'nin dergisinde yayınlanan bir derleme, terapistlerin daha fazla plastik temelli müdahaleler kullanması gerektiği konusunda vurgu yapmıştır.
Periferik sinir yaralanmamış olması, kasın iyileşmesi için önemli bir faktördür.
56:48Sunumun Değerlendirilmesi: Sunum hem klinisyenler açısından hem de akademik araştırmacılar açısından yeni bir ufku açmıştır.
Konuşmacı, sunum için kendisi, derneği ve tüm katılımcılar adına teşekkür etmiştir.
Konuşmacı, 2007'de de katıldığı bu toplantının 2020'deki sürümünde kat kat daha keyif aldığını belirtmiştir.
57:24Teşekkür ve Kapanış: Konuşmacı, sunumun son sözlerini alarak oturumu kapatmak istediğini belirtmiştir.
Konuşmacı, toplantı fırsatı için, Levent Hoca'ya, Çiğdem Hoca'ya ve moderatörlüğe teşekkür etmiştir.
Sunum, katılımcıların "iyi akşamlar" dilekleriyle sona ermiştir.

Periferik Sinir Yaralanmalarında Dene ve Kas Yönetimi Toplantısı

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir