• Buradasın

    Parkinson Hastalığı ve Tedavi Seçenekleri Bilgilendirme Toplantısı

    youtube.com/watch?v=5k8uHE67aXA

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Koç Üniversitesi Hastanesi Nöroloji ve Beyin Cerrahisi Bölümü'nden Profesör Dr. Feriha Özer ve diğer nöroloji uzmanlarının katıldığı bir sağlık bilgilendirme toplantısını içermektedir.
    • Toplantı, Parkinson hastalığının tanımı, belirtileri ve tedavi seçenekleri üzerine odaklanmaktadır. Video, medikal tedavi seçenekleri (levodopa, dopamin agonistleri, antikolinergik ilaçlar), cerrahi tedaviler (derin beyin stimülasyonu, tahribat cerrahisi, gamma knife radyasyon tedavisi) ve hastalığın kişisel özelliklerine sahip olduğu vurgusuyla yapılandırılmıştır.
    • Sunumda ayrıca beyin pili ameliyatı ile ilgili hastanede kalma süresi, anestezi biçimi, tedavi süreci ve ameliyat sonrası pilin dozunun belirlenmesi gibi pratik bilgiler de paylaşılmaktadır. Vitaminlerin (C, B12, D, koenzim Q10) tedavideki rolü, ilaçların doğru kullanımı ve hastalara egzersiz yapma önemi gibi konular da ele alınmaktadır.
    01:10Parkinson Hastalığı Tanıtımı
    • Parkinson hastalığının esas bulgusu yavaşlık olup, bu bulguya katalık veya titreme eklenmesi gerekir.
    • Titreme genellikle istirahatte görülebilir, para sayma veya tespih çekme şeklinde olabilir ve nadir olarak postural titreme olarak da görülebilir.
    • Hastalığın ana bulgularına ek olarak kol salının azalması, yürüme güçlüğü, donma, maske gibi yüz ifadesi, salya akması ve göz kırpın azalması gibi belirtiler de görülebilir.
    02:26Tedavi Planlaması
    • Tedavi planlamasında hastanın yaşı, hastalık evresi, fonksiyonel kaybın derecesi ve belirtisi dikkate alınır.
    • Hastanın daha önce kullandığı ilaçların ve cevaplarının yanı sıra eşlik eden hastalıklar ve bu hastalıklar için kullanılan ilaçlar da sorgulanmalıdır.
    • Hastanın kognitif durumu, çökkünlük, uyku bozukluğu ve mesleği de tedavi seçiminde rol oynayabilir.
    04:04İlaç Tedavisi
    • Madopa (ikili kombinasyon) ve Dopalovo Slova (üçlü kombinasyon) gibi dopamin leongopi içeren preparatlar, dopamin lagolisteri (hakim pesolo gibi) ve antikondenler (akilaton) gibi ilaçlar tedavide kullanılır.
    • Hastalara egzersiz yapması önerilmelidir; en az 20-30 dakika tempolu olmayan orta tempoda yürüyüş, yüzmek, bisiklete binmek veya dans etmek gibi aktiviteler tavsiye edilir.
    • Erken evre ve genç hastalarda antikondenler kullanılabilir, ancak 65 yaş üstünde hastalarda ve titreme ve yavaşlık olan hastalarda kullanılmamalıdır.
    06:38İlaçların Yan Etkileri
    • Agonist ilaçların (pesola, parkin gibi) yan etkileri bulantı, kusma, tansiyon düşmesi, hayal görme, ayak bileği ve bacak ödemi, ani uyku atakları ve ekstremitelerde kızarıklık olabilir.
    • İlaçların dozları haftada bir artırılmalı, önerilen dozları almak yerine hastaların hızlı doz artışına geçmesi önerilmez.
    • Bulantı durumunda botuyum kullanılabilir, ancak mettamid ve emodur gibi ilaçlar verilmemelidir çünkü bu ilaçlar Parkinson bulgularını artırabilir.
    08:44Levodopa İlaçları
    • Levodopa içeren Madoparteleo ve Dopalovo Slova gibi ikili ve üçlü kombinasyonlar, yarı ömrü 60-90 dakika olan altın standart ilaçlardır.
    • Levodopa ilaçları aç karnına alınmalıdır; yemekten önce 1 saat önce veya yemekten sonra 1 saat sonra alınmalıdır.
    • Levodopa ile uzun süreli yüksek dozlarda kullanıldığında motor dalgalanmalar (sabah yavaşlık, ilacın etki süresinin kısalması, aşırı hareketlenme) görülebilir.
    10:53İlaç Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
    • Hastaların ilaç dozlarını kendilerine göre artırmaları risklidir, özellikle üçlü preparatta ikişer adet alınması istenmeyen etkilere neden olabilir.
    • Hastalarda motor bloklar (ani kilitlemeler) görülebilir, özellikle dağ yerlerinden, kapı aralıklarından, karşıdan karşıya geçerken veya dönüşler sırasında.
    • Levodopa kullanımdan sonra 6 yıldan sonra %40 olguda koreiform hareketler (el ve ayaklarda hafif kıpırdanmalar) görülebilir, bunlar doz ayarı veya tedavi değişikliğiyle giderilebilir.
    12:59Parkinson Hastalarında İlaç Tedavisi
    • Parkinson hastalarında Leodopa hareketiyle ortaya çıkan durumlarda kullanılan ilaçlar öğleden sonra saatlerinden önce, sabah ve öğleden sonra iki doz şeklinde verilmelidir.
    • Yüksek dozda alınan ilaçlar uyku bozukluğu, hayaller ve unutkanlık yapabilir.
    • Tedavide zorluk çekildiğinde cihaz destek tedavilerine geçiş yapılır ve belirli yaş gruplarında cerrahi tedavilere önem verilir.
    14:20Derin Beyin Stimülasyonu Tedavisi
    • Parkinson hastalarında ilaç tedavisi ilk yıllarında etkili olurken, zamanla ciddi istem dışı hareketler ve klinik dalgalanmalar gelişebilir.
    • Uygun hasta seçimi, derin beyin stimülasyonu tedavisinde başarıda en önemli unsurdur.
    • Cerrahi tedavi, invaziv ve programlama gerektiren bir tedavidir, bu nedenle hasta ve yakınların beklentilerinin gerçekçi olması önemlidir.
    16:27Cerrahi Tedavinin Gündeme Gelişi
    • İdeal ilaç tedavilerine rağmen kontrol altına alınamayan gün içi klinik seyirde dalgalanmalar veya istem dışı hareketler cerrahi tedaviyi gündeme getirebilir.
    • İlaçlarla kontrol altına almakta zorlanılan titreme durumunda da cerrahi tedavi düşünülebilir.
    • Hastanın kesin bir Parkinson hastası olması, atipik Parkinsonizmler cerrahi tedaviye yanıt vermedikleri için bu durumda tedavi yapılmamalıdır.
    17:39Hastalık Süresi ve Yaş Kriterleri
    • En az beş yıllık hastalık süresi, cerrahi tedavi için önemli bir kriterdir.
    • Bazı genetik alt formlarda erken dönemde istem dışı hareketler gelişebilir, ancak cerrahi tedavi bu durumlarda daha kötü sonuçlar verebilir.
    • Göreceli olarak yetmiş yaşın altında, kognitif açıdan sağlam ve sosyal desteğe sahip hastalar tercih edilir.
    20:32Cerrahi Tedavinin Engelleri
    • Ciddi zihin yıkımı olan hastalarda, aktif psikiyatrik hastalıklar durumunda ve gerçekçi olmayan beklentilerde cerrahi tedavi yapılmamalıdır.
    • Derin beyin stimülasyonu titreme, yavaşlık, katılık, istem dışı sallanmalar ve dalgalanmalar gibi semptomlara yanıt verebilir.
    • Denge sorunları, düşmeler, donmalar, konuşma problemleri ve hareket dışı semptomlar için cerrahi tedavi etkili değildir.
    21:57Hastanın Değerlendirilmesi
    • Hastalar mutlaka nörolog, cerrah ve psikiyatrist içeren bir heyet tarafından değerlendirilmelidir.
    • Hastanın medikal tedavisi uygun şekilde alındığı, ilaçlarına uyumlu olduğu ve artık uygun tedavilerden geçmiş olduğu değerlendirilir.
    • Zihinsel testler, psikiyatri durumu ve fizyoterapistler tarafından yapılan değerlendirmeler heyette tartışılır.
    23:18Diğer Hastalıklar ve Tedavi Seçenekleri
    • Eşlik eden hastalıklar konsültasyonlar alınarak değerlendirilir ve gerektiğinde diğer branş hekimleriyle birlikte tedavi edilir.
    • Kontrol altına alınamayan ciddi tansiyon, kalp hastalığı, enfeksiyon, maliniti ve kan hastalıklarında cerrahi tedavi kaçınılmaz.
    • Genetik faktörler de değerlendirmede dikkate alınır ve emin olunamadığında hastalar üç-altı ay sonra tekrar heyete çağrılır.
    24:39Parkinson Hastalığındaki Cerrahi Tedavi Amacı
    • Cerrahi tedavide Parkinson hastalığını tamamen ortadan kaldırmak değil, hastalıktan dolayı ortaya çıkan yakınmaları azaltmaya çalışmak amaçlanıyor.
    • Cerrahi tedavide titremeleri azaltmak, ilaca bağlı diskinezileri (istemsiz hareketler) azaltmak ve yavaşlamayı azaltmaya çalışılıyor.
    • Bazı hastalarda ilaç kullanım miktarını azaltmak için cerrahi tedavi uygulanabilir ve amacın yaşam kalitesini artırmak olduğu vurgulanıyor.
    26:04Cerrahi Tedavide Beyinde Ulaşılan Bölgeler
    • Beynin pek çok bölgesi Parkinson hastalığından etkilenir ve hastanın şikayetlerine göre ameliyat sırasında hangi bölgeye ulaşılabileceği belirlenir.
    • Titremeli hastalarda talamus bölgesine, ilaca bağlı diskinezileri olan hastalarda pallidum bölgesine, tüm belirtileri hakim hastalarda subtalamid nükleus bölgesine ulaşılabiliyor.
    • Tek taraflı şikayetlerde beyinde tek taraflı işlem yapılabilir, iki taraflı şikayetlerde ise beyin pilini kullanarak iki taraflı işlem yapılabilir.
    27:46Cerrahi Tedavi Yöntemleri
    • Titremeyi azaltmak için talamus bölgesine elektrot yerleştirilerek tahribat yaratılır, diskinezileri azaltmak için palliduma iğne yerleştirilerek tahribat yaratılır.
    • Bu işlemler lokal anestezi ile yaklaşık bir-bir buçuk saat süren bir ameliyat olarak uygulanır ve etkileri işlemden hemen sonra görülebilir.
    • Bazı hastalarda beyinde işlem yapılamazsa, talamus bölgesine gamma knife cihazı ile radyasyon verilerek tahribat yaratılabilir.
    29:41Beyin Pili Tedavisi
    • Beyin pilini genellikle hastanın her iki tarafında da hastalık belirtileri olduğu durumlarda iki taraflı olarak uygulamak daha uygun olmaktadır.
    • Beyin pilinde talamus, pallidum ve subtalamik nükleus bölgelerine iki taraflı elektrot yerleştirilerek beyin hücrelerine elektrik akımı verilir.
    • Beyin pilinde ince ayarlar yapılabilir ve zamanla pil yetersiz kalsa elektrik miktarı arttırılarak şikayetlerde düzelme sağlanabilir.
    31:42Cerrahi Tedavilerin Riskleri ve Avantajları
    • Günümüzdeki teknolojik yöntemlerle cerrahi tedavilerde başarılı olma ihtimali yüksektir ve komplikasyonla karşılaşma ihtimali düşüktür.
    • Bu cerrahi tedaviler özellikle konuya özelleşmiş merkezlerde, nöroloji uzmanları ve beyin cerrahları tarafından uygulandığında olumlu sonuçlar elde edilebilir.
    • Uygun hastalarda cerrahi tedaviler yaşam kalitesini arttırarak hastaların daha keyifli yaşamasını ve yapamadığı işleri yapabilir hale gelmesini sağlayabilir.
    33:22Parkinson Hastaları İçin Egzersiz ve Aşı Bilgileri
    • Egzersiz, özellikle yürüyüş, yüzme, bisiklet gibi aktiviteler hem hastalığı durdurabilir hem de ilaç gibi etkili olabilir.
    • Eklem hareketleri ve ağız çevresi hareketleri gibi belirli egzersizlerin de katılık ve sertlik gibi durumlarda yararlı olduğu belirtiliyor.
    • Parkinson hastaları için aşı olmada hiçbir engel yoktur, hastaların kendilerine özgü engelleri dışında herhangi bir aşıya uygundurlar.
    36:19Hızlı Etki Eden İlaçlar
    • Apomorfin subcutan (deri altı) uygulaması kurtarma tedavisi olarak kullanılabilir ve tanıda da bazen kullanılabilecek bir yöntemdir.
    • Apomorfin kullanımı öncesinde mutlaka test yapılması ve hastaya üç gün süreyle mide bulantısı önlemek için ilaç verilmesi gerekmektedir.
    • Test sonucunda belirlenen doz, infüzyona çevrildiğinde saatlik doz olarak belirlenir.
    37:42Diğer Hızlı Etki Eden İlaçlar
    • Transdermal olarak rotigotin (Türkiye'de bulunmamaktadır) daha düzgün bir plazma seviyesi sağlayabilir.
    • İleri yaşta hastalarda veya motor dalgalanmaları olan hastalarda mideye tek açılarak yapılan sistem veya burundan tüp takılması ve test tozunun yapılması gibi alternatif yöntemler kullanılabilir.
    • Yurt dışında zilli sektion ve diğer ilaçlar bulunmakta ancak Türkiye'ye henüz gelmemiştir.
    38:35İstem-Dışı Hareketler İçin İlaçlar
    • İstem dışı hareketleri olan hastalarda PAK (Parkinson Hastalığı) tedavisinde kanıta dayalı tıp açısından takıntılanmış bir ilacımız bulunmaktadır.
    • Diğer ilaçlarla yapılan çalışmalar olumlu sonuçlar vermemiştir.
    • Yurt dışında levodopa'nın inhalasyon formu ve apomorfinin sublingual formları bulunmaktadır.
    39:36Doğal Etki İçin Tedavi Yöntemleri
    • Hem akut etkiyi hem uzun etkiyi bir arada barındıran preparatlar yurt dışında bulunmakta ancak Türkiye'de mevcut değildir.
    • Uzun etkili Madopar formuyla akut etkili tablet formunu aynı anda almak önerilebilir.
    • Madopar tabletlerini suda eritip limon damlatarak daha hızlı etkilemesi sağlanabilir.
    40:20Vitaminlerin Kullanımı
    • C vitamini özellikle gün içi dalgalanmalarında emilimi hızlandırması açısından önemlidir.
    • B12 eksikliği ve D vitamini eksikliği Parkinson hastalarında görülebilir, ancak B12 ilacı Parkinson ilaçlarıyla aynı saatte alınmamalıdır.
    • Koenzim Q10 ile yapılan çalışmalar düşük dozlarda olumlu sonuçlar vermiş ancak yüksek dozlarda iyi sonuç alınamamıştır.
    42:29Beyin Pili Yöntemi
    • Subtalamik nükleus hedef seçilirse ilaç dozunu yüzde 50'lerin üzerinde azaltma imkanı olabilir.
    • DBS (Beyin Pili) hastalığın tüm belirtilerini ortadan kaldırmaz ve hastalık ilerlemesini durdurmaz.
    • Levodopaya yanıt veren belirtilere cerrahi aynı etkili olabilir, ancak levodopa'dan daha üstün bir etkisi olmamaktadır.
    45:03İstem-Dışı Hareketler İçin Cerrahi
    • İstem dışı hareketleri için globus pallidus internum'a yapılan (GPI) cerrahi daha etkilidir ve başarı oranları neredeyse yüzde 90'lara kadar ulaşabilir.
    • GP cerrahisi hafif bilişsel etkilenmesi olan veya hafif denge problemleri olan hastalarda daha rahat uygulanabilir.
    • İyi seçilmiş hastalarda beyin pili ameliyatından sonra olumlu sonuç elde edilir, ancak cerrahi hastalığı ortadan kaldırmak değil, belirtileri azaltmak amaçlıdır.
    48:13Beyin Pili Ameliyatı ve Hastanede Kalış Süresi
    • Beyin pili ameliyatı için hastalar genellikle ameliyattan bir gün önce hastaneye yatıyor ve daha önceden tetkikleri ve hazırlıkları yapılmış olmalıdır.
    • Ameliyat lokal anestezi ile veya genel anestezi altında yapılabilir ve ameliyat sırasında çeşitli testler de gerçekleştirilebilir.
    • Hastanede kalış süresi hastanın durumuna göre üç ila beş gün arasında değişir ve evine taburcu edilir.
    49:28Ameliyat Sonrası ve İlaç Kullanımı
    • Ameliyat sonrası bir iki hafta sonra pil yerleştirmiş olduğu köprücük kemiğinin altındaki pil açılarak hedef bölgeye elektrik enerjisi verilir ve pilin hangi dozda kullanacağı belirlenir.
    • Uzun süreli ilaç kullanan hastalar için ilaçların en son dozunun alınması ve ertesi gün erken saatlerde ameliyat alınması önerilir.
    • Uzun süredir ilaç kullanan hastaların ilaçlarını kesmemeleri veya azaltmamaları önemlidir, aksi takdirde istenmeyen sorunlara yol açabilir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor