Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir çocuk psikiyatrının otizm konusunda bilgilendirme yaptığı sunum formatındadır. Konuşmacı, Türkiye'de çocuk psikiyatri otizm eylem planı kapsamında 21.000 aile hekimi eğitme görevini üstlenmiştir.
- Sunum, otizm tanı sürecinde çocuk psikiyatrının rolü, takip süreci ve iyileşen otizmlileri ele almaktadır. Konuşmacı, Kars'ta gerçekleştirdiği 40 otizm tanısı kaybı vakasını inceleyerek, bu çocukların iki yıllık takip sonrası psikiyatrik değerlendirmesini paylaşmaktadır.
- Sunumda ayrıca ev odaklı eğitim programlarının (Pivotal Response Training gibi) önemi vurgulanmakta, Eymen adlı bir çocuğun tedavi süreci gösterilmektedir. Çalışmada, otizm tanısını kaybetmiş çocukların %92'sinin yaşam boyu psikiyatrik sorun yaşadığı, %75'inde ise psikiyatrik tanı alacak durumdaydılar. Özellikle dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, özgül fobi ve obsesif kompulsif bozukluklar en çok görülen psikiyatrik bozukluklar olarak belirtilmiştir.
- 00:01Çocuk Psikiyatri ve Otizm Eylem Planı
- Çocuk psikiyatrları otizm tanı sürecinde ve takip sürecinde ne yaptıkları hakkında bilgi verilecek.
- Türkiye'de Çocuk Psikiyatri Otizm Eylem Planı kapsamında sağlık bakanlığı tarafından farkındalık çalışmaları yapılmıştır.
- Doktorlar, ülkenin her yerinden 180 çocuk psikiyatr ve aile hekimi eğitimi yaparak 21.000 aile hekmini otizm erken tanısı için eğitmişlerdir.
- 02:29Otizm Tanı Süreci
- Psikiyatr, tanıda ilk değerlendirme yaparak aileden bilgi alır, gözlem yapar ve gerektiğinde tıbbi incelemeleri yapar.
- Genel değerlendirme şemasında bilgi alma, gözlem, tıbbi incelemeler, dil becerileri, adaptif beceriler ve psikometrik incelemeler yer alır.
- Klinik görüşme otizm tanısında altın standardıdır ve beyin nöroplastisitesine dayalı olarak eğitim hızlı başlamalıdır.
- 03:53Otizm Takip Süreci
- Takipte her 3-4 ayda bir görüşme yapılır ve özel eğitim programından, konuşma terapistinden, kreşten ve aile bireylerinden rapor toplanır.
- Gözlemde aileden çocukla etkileşime girmesini sağlamak önemlidir, özellikle sosyal ve iletişimsel potansiyel en çok anne ile etkileşimde ortaya çıkar.
- İlk görüşmede göz teması, ortak dikkat, taklit ve yanıt verme gibi sosyal iletişimsel beceriler değerlendirilir.
- 08:10Otizmden İyileşme
- Uzun yıllar boyunca otizm yaşam boyu sürdüğü ve çocuklar düzelmediği düşünülmüş, ancak son 10 yıldaki çalışmalar bazı çocukların otizm spektrumu dışına çıkabileceğini göstermiştir.
- Lovas'ın çalışmasında %47 tanıyı alan çocukların normal okula devam edebildiği ve normal düzeyde zekaya sahip olduğu belirtilmiştir.
- İyileşen otizmlilerin genellikle iyi zeka potansiyeli, algılayıcı dil becerileri, erken tanı ve tedavi, atipik otizm tanısı ve davranışçı ABA programından yararlanması gibi özellikleri vardır.
- 11:28Optimum Sonuçlu Olgular
- Optimum sonuçlu olgular, önce otizm tanısı olan ancak eğitimden sonra tanısını kaybetmiş, normal düzeyde zeka sahibi ve artık özel eğitime ihtiyaç duymayan grupları ifade eder.
- İstanbul'da yıllar önce yayınlanan çalışma, dünyadaki üçüncü otizmden çıkan grup olarak kabul edilmiştir.
- Bu grupların karakteristik özellikleri ve eğitim programlarının özellikleri incelenmiştir.
- 12:12Otizm Tanısı Kaybeden Çocukların Özellikleri
- Özel klinikte takipte olan otizm tanısı kaybeden 40 çocuk vaka raporu yayınlanmıştır.
- Bu çocukların yaşları 3 ile 11 yaş arasıydı ve hepsi tipik otizm tanı sağlamıştı.
- Çocuklar standart değerlendirme metoduyla değerlendirilmiş ve başlangıç verilerinde KARS, şiddet ve tıbbi inceleme yapılmıştır.
- 13:09Eğitim Programları ve Tedavi Yöntemleri
- Çocukların dörtü davranışçı tedaviye (AB) erişim şansı bulmuş, 35'i ise Pivotal Response Training (PRT) benzeri ve ev odaklı programlarla iyileşmiştir.
- Eğitim programlarının hedefleri: çevreyi sosyal uyaranlarla zenginleştirme, sosyal yanıtı teşvik etme, yaşıt etkileşimini artırma, uygunsuz davranışları azaltma, zayıf becerileri düzeltme, sözel beceriyi artırma ve öz bakımı artırma.
- Türkiye'de her ailenin haftada 20-15 saat özel eğitime ulaşma şansı olmadığı için temel hedeflerden biri ev eğitim programlarını genişletmektir.
- 14:29Ev Odaklı Eğitim Programı
- Aile bireyleri işbirliğine teşvik edilmiş ve özel eğitimciden süpervizyon almışlardır.
- Bazı ailelerin evine özel eğitim öğrencisi giderek, çocuklar biraz iyileştikten sonra tipik çocuklarla etkileşimlerini teşvik edilmiştir.
- Videolarla gösterilen bir çocuk, özel eğitim ve aile bireylerinin rolü sayesinde önemli gelişmeler göstermiştir.
- 22:38Otizm Tanısı Kaybeden Çocukların Özellikleri
- İyileşen grupların başvuru yaşları daha erken (ortalama 2.3 yaş) ve özel eğitim süresi ortalama 1.6 yıl sürmüştür.
- Özel eğitim seans sayısı merkezde ortalama 2.1, evde ise uyanık olduğu her saat özel eğitim olmalıdır.
- Konuşma terapisi her vakada gerekiyor mu sorusuna, özel eğitim programlarının büyük bir kesimi kendisi konuşma terapisi programı sunarken, vakaların %37'sinde ek konuşma terapisi gerekmektedir.
- 23:35Psikiyatrik Takip ve Aile Desteği
- Psikiyatrik takipte, eğitimcilerle iletişime geçilerek ortak dikkat, taklit ve beceri genelleşmesi konuları değerlendirilmektedir.
- Ailelerin sürekli kararsızlığı nedeniyle psikiyatrik görüşmeler onlara bilimsel programa destek olmaktadır.
- Ailelerin kaygılarıyla baş etmeleri ve hayat kalitelerini kurtarmaları için destek sağlanmalıdır.
- 24:45Çalışmanın Sonuçları ve Değerlendirmeler
- Çocuklarda tedavi sonrası zeka düzeyleri oldukça yüksekti ve potansiyel olarak iyi zekalı çocuklar söz konusuydu.
- Çalışmanın en önemli derslerinden biri yoğun eğitim ve evde devam etmesi, ailelerin katkısıdır.
- Otizmden çıkan çocuklar bile başka psikiyatrik problemler (dikkat eksikliği, tik, uyku bozukluğu) yaşadıkları zaman söz konusudur.
- 26:36Otizm Tanısı Kaybolduktan Sonraki Durumlar
- Deborah Fein'in çalışmasında, eskiden otizmli olan ama günümüzde otizm tanısı almayan kişilerin çoğu normaller gibi işlem düzeyinde olduğu ve bu durumun kalıcı olduğu belirtilmiştir.
- Profesör Gilberg'in grubu ise, özel eğitimden mezun edilen vakalara yapılan araştırmada çocuklarda yeniden otistik belirtiler olduğunu ve olumsuz sonuçlar ortaya attıklarını belirtmiştir.
- Van'da çalışırken cumartesileri muayenehanede geçirerek kör bir değerlendirici olarak çalışılan Tuba'nın büyük özverisi de vurgulanmıştır.
- 28:28Otizm Tanısı Kaybetmiş Çocukların İleriki Değerlendirmesi
- Otizm tanısını kaybetmiş vakalar, tanı kaybından ortalama dört yıl sonra psikiyatrik değerlendirmeye tabi tutuldu.
- Değerlendirmede otizme dönüş olup olmadığı, psikiyatrik tanısı olup olmadığı, eğitim durumu ve IQ'ları incelendi.
- Değerlendirme için 40 kişilik gruptan 26'sı iki yıllık süreyi doldurmuş, 6 ile 16 yaş arası çocuklar değerlendirildi.
- 29:31Değerlendirme Sonuçları
- Çocuklar ortalama 9 yaşa gelmiş, IQ'leri 113 ortalama olarak ölçülmüştür.
- Hiçbiri otizme geri dönmemiş, KARS puanları 15-18 arası (otizm için eşik puan 30 veya 25) ve SQ'da da non-otistik düzeydeydiler.
- Tüm çocuklar normal okula devam ediyordu.
- 30:28Psikiyatrik Bozukluklar ve Sonuçlar
- Çocukların %92'si yaşam boyu bir psikiyatrik sorun yaşamış, muayene sırasında %75'inde psikiyatrik tanı alacak durumdaydılar.
- En çok görülen psikiyatrik bozukluklar dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, özgül fobi ve obsesif kompulsif bozukluklardı.
- Çalışmada optimum sonucun mümkün ve kalıcı olduğu, hiçbir olgunun yeniden otistik regresyon göstermediği, ancak önemli bir kesimde başka psikiyatrik bozukluklar olduğu görüldü.
- 31:41Kitap Projesi
- Ailelerin konfüzyon yaşadığı ve bilgi eksikliği olduğu için bir kitap yazılmış, şu anda ikinci baskısı söz konusu.
- Kitap daha çok profesyonellere (hekim, psikolog, psikiyat, nörolog, pediat) yönelik olup bir ders kitabı gibidir.
- Kitapta otizm spektrum bozuklukları ve diğer nöro-gelişimsel bozukluklar (dil bozuklukları, dikkat eksikliği, tik bozuklukları, öğrenme sorunları) ele alınmıştır.