Buradasın
Neonatoloji ve Yenidoğan Sağlığı Hakkında Bilgilendirici Röportaj
youtube.com/watch?v=t0YUo5EIGCcYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Hastalıkları Ana Bilim Dalı Neonatoloji bölümünden Doçent Doktor Ömer Erde ile yapılan bir röportajdır. Doktor, Amerika Birleşik Devletleri ve İsveç'te eğitim almış, Türkiye'de de bu alanda önemli çalışmalar yapan bir uzmandır.
- Röportajda neonatoloji bilim dalının ne olduğu, gebelik ve doğum süreçleri, yenidoğan dönemi hastalıkları, bebek beslenmesi ve tüp bebek konuları ele alınmaktadır. Video, neonatolojinin tanımı ve Türkiye'deki durumuyla başlayıp, gebelik sırasında alınabilecek önlemler, sezeryan doğumun etkileri, anne sütünün önemi, prematüre bebekler, yenidoğan sarılığı ve doğuştan kalp hastalıkları gibi konuları kapsamaktadır.
- Röportajda ayrıca Türkiye'deki bebek ölüm oranındaki gelişmeler, aile merkezli bakım yaklaşımı ve yenidoğan yoğun bakım ünitesinin 80'li yıllardan beri Türkiye'de rol model olduğu bilgisi de paylaşılmaktadır. Doktor, yeni doğan bebeklerde kalp hastalığının belirtilerini ve bu durumlarda sağlık kuruluşuna başvurmanın önemini vurgulamaktadır.
- 00:38Neonatoloji Bilim Dalı Tanıtımı
- Doçent Doktor Ömer Erde, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Hastalıkları Ana Bilim Dalı Neonatoloji bölümünden konuk olarak programda yer alıyor.
- Neonatoloji, yeni doğan bebeklerle ilgilenen çocuk hastalıklarının bir alt dalıdır ve yaşamın ilk bir ayını kapsayan dönemle ilgilenir.
- Ömer Erde, Amerika Birleşik Devletleri Yale Üniversitesi ve İsveç Ulusal Üniversitesi'nde eğitim almış, Türkiye'de ulusal ve uluslararası ölçekli araştırmalar yürütmektedir.
- 02:36Neonatoloji Bölümünün Görevleri
- Neonatoloji bilim dalı, yenidoğan hastalıklarıyla ilgilenen ve yaşamın ilk bir ayını kapsayan bir dönemle uğraşan önemli bir bilim dalıdır.
- Bu dönemde görülen hastalıkların bir kısmı yüksek mortaliteye (ölüm) neden olabilir ve bazı hastalıklar ileride yaşamı etkileyebilecek hasarlara yol açabilir.
- Bölüm, gebelikten, doğum çevresinden ve bir aylık dönemde oluşan özel hastalıklara hizmet vermektedir.
- 04:02Yenidoğan Bakım Hizmetleri
- Yenidoğan bölümü, 1000 gram altı bebeklerle, erken doğmuş bebeklerle ve yoğun bakım gerektiren bebeklerle uğraşmaktadır.
- Bölüm, solunum destek tedavileri, ameliyatlar ve ameliyatların takibi gibi tam teşekküllü yoğun bakım hizmeti sunmaktadır.
- Erken doğmuş bebeklerdeki bakım süreci bazen 2-3 aylara kadar sürebilir.
- 04:51Neonatoloji Hizmetlerinin Sınıflandırılması
- Yenidoğan bölümü seviyelendirilen yeni doğan yoğun bakım olarak sınıflandırılır ve seviye 1, 2, 3 şeklinde gider.
- Türkiye'de seviye 3C sınıfında olmak, en ağır hastalara bakılabilen ve özel tedavilerin verilebildiği bir seviyedir.
- Bölümde yüksek frekanslı ventilasyon gibi üst teknolojiler kullanılmaktadır, örneğin bir bebeğin dakikada 890 kez solunması mümkündür.
- 05:56Türkiye'de Neonatoloji Hizmetleri
- Son on yılda Türkiye'de ikinci ve üçüncü düzey yenidoğan hizmetlerinde çok hızlı bir gelişme olmuştur.
- Yenidoğan uzmanlarının sayısı konusunda önceki sorunlar, son dönemlerde mezunlar sayesinde karşılanmıştır ve birçok ilde üniteler kurulmaya başlanmıştır.
- Tüm ünitelerin üst kalitede veya belirli bir standartta hizmet verebilmesi için daha çok çalışma gerekmektedir.
- 06:42Bebek Ölüm Hızı ve Gelişmişlik
- Bebek ölüm hızı, her doğan 1000 canlı bebeğin bir yıl içerisinde kaçının öldüğüdür ve gelişmişlik kriterlerinden biridir.
- Türkiye'de bebek ölüm hızı binde 17'den 10 yıllık bir periyonda OECD ülkelerinin 40 yılda yaptığına benzer bir ilerleme kaydedilerek binde 8'e ulaşmıştır.
- Bebek ölüm hızı azaldıkça, ölen bebeklerin yarısından fazlasının yenidoğan döneminde olan, doğuştan anomalili veya prematüre (çok erken doğmuş) bebekler olduğu ortaya çıkmaktadır.
- 08:30Gebelikte Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar
- Gebeliklerin hazırlıklı olması önemlidir, özellikle Türkiye'de dört evlilikten biri akraba evliliği olduğundan ve bazı ailelerde belli hastalıkların birikmiş olması durumunda.
- Gebeliğin iyi takip edilmesi gerekir; tansiyon ölçümü ve şeker hastalığı gibi takip edilecek noktalar vardır.
- Erken doğum riski olan gebelerin doğumlarını iyi hizmeti sunan yenidoğan üniteleri olan merkezlerde yapması önemlidir.
- 11:52Sezeryan Doğumun Etkileri
- Sezeryan doğum doğru indikasyona göre yapıldığında hayat kurtarıcı bir müdahaledir, ancak normal doğum sürecini kesintiye uğratır.
- Normal doğumda annenin kasılmaları ve ağrıları bebek için bir uyaran olarak görülür, tüm sistemler hazırlanmaya başlar.
- Sezeryan doğumda bebek bu hazırlık sürecini yaşamadan doğduğundan solunum sıkıntıları yaşayabilir.
- 15:23Sezeryan Doğumun Uzun Vadeli Etkileri
- Sezeryan doğumda bağırsak faturasının oluşması altı-yedi yaşına kadar bozuk gider, bu durum astım ve şeker hastalığı gibi hastalıkların riskini artırabilir.
- Sezeryan doğum yapan anneler ağrı çeker, konforları bozulur ve sütü daha geç gelir, bu da bebeklerde açlığa meyil artışı gibi olumsuz etkileri doğurabilir.
- Normal doğumda anne-bebek etkileşimi daha hızlı kurulur ve annelik duygusu daha doyurucu yaşanır.
- 18:31Yenidoğan Bebek Beslenmesi
- Yenidoğan bebeklerin beslenmesi çok önemlidir, özellikle bebek tecrübesi olmayan annelerde bu bir stres kaynağı haline gelir.
- Bebek beslenmesinde tek materyal anne sütüdür, anne sütü hariç hiçbir beslenmeye doğal süreçte ihtiyaç yoktur.
- Anne sütü gelmediği endişesi normaldir, çünkü bebekler doğduğunda yaklaşık 300 gram fazlalık kilo ile doğar ve bu kiloyu ilk beş gün içerisinde verir.
- 19:56Anne Sütünün Önemi
- İlk beş gün içerisinde ağız sütü (koyu sarı gelen az miktardaki süt) beslenmeden çok daha önemli bir doku nakli görevi görür.
- Ağız sütünde genetik bilgi akışı vardır ve bebeklerin ömür boyu koruyucu materyallerini taşır, bağışık materyaller içerir.
- Anne sütüne inanmak ve rahat olmak, sütün oluşması açısından en önemli faktördür çünkü hormonal bir süreçle süt üretime geçer.
- 22:36Bebeklerin İyi Beslendiğini Anlama Yöntemleri
- Bebeklerin kakalarının renginden beslenme durumunu anlayabilirsiniz; ilk etapta siyah-kahverengi tonlu mekonyum kaka yaparlar, sonra daha açık renge gelir ve 3-5 gün sonra altın sarısı rengine ulaşır.
- Bebekler ağlama şeklinde talepte bulunuyorsa ve 10-20 dakikalık emzirmeden sonra rahatlıyorsa, uykuya dalabiliyorsa iyi beslendiklerinin göstergesidir.
- 3-5 günlük periyondan sonra günde 4-8 kez bez değiştirme ihtiyacı oluyorsa, bu da bebeğin iyi beslendiğine dair bir işaret olabilir.
- 24:10Prematüre Bebekler
- Prematüre bebek, 37. haftadan önce doğan bebeklerdir ve 24. hafta (5-6 aylık) veya 7-7,5 aylık doğmuş bebekler de prematüre olarak tanımlanır.
- Prematüre bebeklerin birçok sistemi ve organı tam olarak gelişmeden doğmaları, kendi başına yapabilecekleri işlevleri tam olarak gerçekleştiremedikleri anlamına gelir.
- Prematüre bebeklerin doğum ağırlıkları normal bebeklerden daha düşüktür ve haftalarına göre belli riskleri vardır.
- 25:39Prematüre Bebeklerin Riskleri ve Bakımı
- Örneğin 30 haftalık doğmuş bebeklerin böbrekleri ve akciğerleri tam olarak fonksiyon sağlamamıştır, bu nedenle bazen ilaçlarla akciğer gelişimi sağlanır.
- Prematüre bebekler yoğun bakım ünitelerinde yatışlar, solunum destek cihazlarına bağlı kalabilir ve ameliyat riskleri taşır.
- Prematüre bebeklerin gözlerinde retinopati gibi sorunlar olabilir, ancak düzenli takip ve erken müdahale ile bu sorunlar engellenebilir.
- 27:25Prematüre Bebeklerin Geleceği
- İyi bakıma alınan ve düzenli kontrolleri yapılan prematüre bebekler, ileriki yaşamlarında normal çocuklardan farklılık yaşamazlar.
- Bazı prematüre bebeğin okul birincisi olabileceği gibi, spor alanında da üstün başarılar elde edebilirler.
- Tıp alanında yapılan gelişmeler sayesinde prematüre bebeklerin olumsuzluk ihtimalleri azaltılmıştır.
- 28:24Tüp Bebek ve Riskler
- Tüp bebeğin normal yoldan doğan bebekten bakım, besleme veya hastalıklar açısından önemli bir farkı yoktur.
- Tüp bebeğin en büyük riski çoğul gebelik olma ihtimalidir, bu durumda rahim bebeği taşıyamaz hale gelerek prematüre doğum riski ortaya çıkar.
- Son yıllarda batı ülkelerinde olduğu gibi Türkiye'de de embriyo transferi sayısını sınırlamak için bir kısıtlama getirildi, yaş guruplarına göre bir veya iki embriyo transferi yapılmaktadır.
- 30:41Yenidoğan Sarılığı
- Yenidoğan sarılığı, doğar doğmaz yapılan sarılık aşısıyla değil, doğumdan sonra yapılan hepatit B aşısıyla ilgilidir.
- Zamanında doğmuş bebeklerde %60, erken doğmuş bebeklerde %80 oranında sarılık görülür, ancak problem çok yüksek değerlere ulaşan sarılıklardır.
- Sarılık risk grubu: erken doğmuş bebekler, küçük doğmuş bebekler, ailede sarılık öyküsü olan aileler, A veya B kan grubu bebekler ve RH negatif annelerin RH pozitif bebekleri.
- 32:28Hepatit B ve Aşılar
- Doğumda yapılan hepatit B aşısı sarılık aşısı olarak bilinir, ancak aslında bir sarılık ajanı değil, karaciğer hastalığına yönelik koruyucu bir iğnedir.
- Türkiye'de doğu-batı bölgelerinde hepatit B taşıyıcılığı %5'in üzerinde olup, neredeyse on anneden biri taşıyıcıdır.
- Bebeklerin aşılanmaması durumunda hastalık müzminleşebilir ve ileriki yıllarda siroz gibi tedavisi neredeyse olmayan hastalıklara yol açabilir.
- 34:51Doğumda Ağlamama ve Soğutma Tedavisi
- Doğum sırasında bebeğin ağlamaması, nefes alma ve akciğere hava girmemesi anlamına gelir ve solunumla ilgili bir problem olduğunu gösterir.
- Doğum sırasında ağlama olmazsa, bebeğin uyaran verilmesi gerekir, bu durum devam ederse felce kadar gidebilecek bir süreç başlayabilir.
- Soğutma tedavisi (hipotermi tedavisi), beyin hasarını engellemek için uygulanır, 33-35 dereceye kadar vücut ısısını düşürür ve üç gün devam eder.
- 37:59Doğuştan Kalp Hastalıkları
- Son yıllarda doğuştan kalp hastalıkları giderek ön plana çıkmıştır ve erken teşhisin önemi büyük önem taşımaktadır.
- Günümüzdeki tıptaki ilerlemeler sonucunda doğuştan kalp hastalıklarının önemli bir kısmına çok erkenden müdahale edilerek tamamen sağlıklı bebek elde edilebilmektedir.
- 38:33Doğuştan Kalp Hastalıkları ve Gelişmeler
- Doğuştan kalp hastalıkları ön plana çıkmaya başladı ve hastaların yaklaşık %20'si kalp hastasıdır.
- Sağlık sisteminin genişlemesi ve kaliteli hizmeti ile bu bebekler sağlık hizmetine ulaşabilmeye başladı.
- Merkezler kurulmaya başladı ve artık anne karnındayken bebeğin kalp problemi olup olmadığı anlaşılabilmektedir.
- 39:33Kalp Anomali Tespiti ve Uyarılar
- Her zaman önceden tespit edilemeyeceği için doğum salonunda ve doğumdan hemen ertesi gün yapılan muayene çok önemlidir.
- Anne ve babalar, bebeğin emmede azalması ve morarma gibi belirtileri gözlemleyerek doktora başvurmalıdır.
- Morarma, müdahale edilmesi gereken kalp hastalıklarının belirtisi olabilir ve bu durumda hızlı bir sağlık kuruluşuna başvurulması önerilir.
- 40:59Aile Merkezli Yenidoğan Bakımı
- Yenidoğan yoğun bakım hizmeti veren bir bilim dalıdır ve ünite aile merkezlidir.
- Ünite, 80'li yıllardan itibaren dünyayla paralel gelişen ve Türkiye için rol model olan bir ünitedir.
- Bu zor alanda çalışmak için çok seven bir hekim olmak gerekir ve bu alanda başarılı olmak mümkündür.