Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Kadın Hayatları" programında genel cerrahi uzmanı ve gastroenteroloji cerrahi uzmanı Profesör Doktor Mehmet Çağlık Kürekçi ile yapılan bu röportaj, mide kanseri hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır.
- Video, mide kanserinin ne olduğu, dünya ve Türkiye'deki görülme sıklığı, belirtileri, risk faktörleri ve erken teşhisin önemi ile başlayıp, tanı yöntemleri, evreleri ve tedavi seçeneklerine geçmektedir. Son bölümde ise hipertermi (hipek) tedavisi detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Videoda mide kanserinin erkeklerde akciğer kanserinden sonra en çok ölüme sebep olan kanser türü olduğu, risk faktörleri arasında genetik miras, beslenme alışkanlıkları, alkol ve sigara kullanımı, ülser gibi geçmiş hastalıklar ve yaş faktörü gibi faktörler bulunmaktadır. Ayrıca, mide kanserinin evreleri (evre 1-4) açıklanmakta ve her evre için uygun tedavi yöntemleri (cerrahi, kemoterapi, radyoterapi) detaylandırılmaktadır.
- 00:10Mide Kanserinin Genel Özellikleri
- Mide kanseri, Türkiye'de ve dünyada görülme sıklığı artan, akciğer kanserinden sonra en çok ölüme sebep olan bir kanser türüdür.
- Dünya Sağlık Örgütü'ne göre yılda bir milyon kişi mide kanserine yakalanıyor.
- Mide kanseri, sindirim sisteminin en önemli organı olan midenin en sık görülen kötü huylu tümördür.
- 02:27Mide Kanserinin Gelişimi ve Yerleşimi
- Eskiden mide kanserleri daha çok alt üçte biri, oniki parmak bağırsağına yakın kısımda yerleşirken, günümüzde daha çok orta ve üstte yerleşmektedir.
- Bu değişimin en önemli sebepleri uzun zamandır hızla artan reflü şikayetleri olarak düşünülebilir.
- Reflü, uzun süreli zamanda gastroozofagier reflü (mide fıtığı) ve kanser olma sürecini başlatan bir uyarıdır.
- 04:28Mide Kanserinin Dünyada ve Türkiye'deki Durumu
- Mide kanserinin en önemli sebeplerinden biri diyetsel faktörlerdir; aşırı miktarda ızgara, mangal, tütsülenmiş konserve ve çiğ balık tüketimi tehlikelidir.
- Son yıllarda buzdolabı, dondurucu ve vakumlanmış gıdaların iyi saklanabildiği durumlardan dolayı batı ülkelerinde insidansa yansımış olarak bir azalma söz konusudur.
- Türkiye'de de eskiye göre yirmi-otuz yıla göre bir miktar mide kanserinde azalma var, ancak daha gençlerde ve kadınlarda artmaya başlamış, daha yukarı kısımlarda yerleştiği için daha kötü seyreden tipine dönüşmüştür.
- 06:55Mide Kanserinin Risk Faktörleri
- Mide kanserinde çevresel, diyetsel ve genetik faktörler en önemli etkenlerdir.
- Ailesinde özellikle anne-baba birinci derece akrabalarında mide kanseri olanlar risk faktörüdür.
- Altı-yedi dekatlar (altmış ve yetmiş yaşlarda) daha sık görülür, erkeklerde daha sık görülür ve A kan grubunda biraz daha sık gözüktüğü söylenir.
- 08:57Mide Kanserinin Diğer Risk Faktörleri ve Belirtileri
- Midede ülser geçirmiş kişiler yakın takibe alınmalı, kalan midede asit oranı bozulduğu için mide kanseri riski gözükebilir.
- Yeşilliklerden, sarıdan ve kırmızıdan fakir beslenme, çok fazla karbonhidrattan zengin, aşırı yağlı, kırmızı etlerden zengin, tütsülenmiş ve konserve gıdalardan zengin beslenenlerde sindirim sistemi kanseri görülme oranı artar.
- Mide kanserinin en sık görülen bulguları karın ağrısı ve kilo kaybıdır.
- 11:02Mide Ağrısının Belirtileri
- Karın ağrısı gastrit, ülser, reflü, safra kesesi hastalığı veya pankreas iltihabı gibi birçok nedenden kaynaklanabilir.
- Mide ağrısı genellikle iman tahtası (kemik) ile göbek arasında hissedilir ve devamlı, insanı rahatsız eden bir ağrıdır.
- Mide kanserinin belirtileri arasında kilo kaybı, iştahsızlık, ağrıların yemeklerle artması veya azalması, bulantı, kusma hissi ve ete karşı tiksinti bulunur.
- 12:18Erken Teşhisin Önemi
- Hastalık ilerledikçe ağızdan kanamalar ve sarılık bulguları ortaya çıkabilir.
- Mide ağrısı birkaç günden fazla sürerse ve alarm edici bulgular varsa doktora başvurulmalıdır.
- Mide kanserinin yüzde sekseninde hiçbir şey olmayabilir, ancak ihmal edilmemelidir.
- 13:14Helikobakter Pilori Mikrobu
- Helikobakter pilori, midenin baş belası olarak adlandırılan, yüksek asiditeye direnç gösteren bir mikrop türüdür.
- Bu mikrop, gastrit, duedenal ülser, reflü, mide lenfoması ve bir miktarda kanserin başlangıç etkilerinden biridir.
- Helikobakter pilori, hücresel yapısal bozukluklara ve oksidatif strese yol açarak mide kanseri için uyarılar gönderir.
- 14:53Gastrit Türleri ve Riskler
- Gastritler akut ve kronik olmak üzere iki türdür; akut gastrit genellikle birkaç gün sürer ve ilaçla iyileşir.
- Kronik gastrit, özellikle 20-30 yıl süren ve helikobakter pilori pozitif olan gastritlerde kanserleşme riski vardır.
- 15:40Mide Kanseri Riskini Azaltma Yöntemleri
- Helikobakter pilori'nin öldürülmesi mide kanserindeki riski azaltan bir sebeptir.
- Spor yapmak, aşırı stresten kaçınmak, yeşil sebzelerden uzak durmamak ve A, B, C ve E vitaminlerini almak riski azaltır.
- Beyaz et tüketmek, ızgara yerine haşlama yemek, zeytinyağı kullanmak, sigara ve alkol tüketimini azaltmak, yüksek şekerli beslenmeyi önlemek mide kanserini önler.
- 18:01Mide Kanserinin Tanı Yöntemleri
- Mide kanseri yer itibariyle gastrit, safra kesesi, bağırsak hastalıkları, pankreas ve böbrek şikayetleriyle karıştırılabilir.
- Mide kanserinde bulantı, kusma, karın ağrısı ve iştahsızlık gibi şikayetler görülür, özellikle 60-70 yaşlarda görülür ancak günümüzde 30-40 yaşlarda da görülmektedir.
- Tanı için öncelikle karın muayenesi yapılır, ardından tümör markerları testi ve altın standart olan endoskopi uygulanır.
- 19:57Endoskopi ve Diğer Tetkikler
- Endoskopi, sindirim sisteminin içini gösteren bir yöntemdir; mide ve yemek borusu için gastroskopi, kalın bağırsak için kolonoskopi yapılır.
- Gastroskopi ile yemek borusu, mide yapısı, kanamalar ve tümör belirtileri incelenir, ayrıca endoskopik biyopsi alınabilir.
- Tüm sindirim kanserlerinde iyi çekilmiş bir bilgisayarlı tomografi (CT) çekilmelidir, özellikle kadınlarda yumurtalıklara ve tüplere yayılma riski için.
- 23:09Mide Kanserinin Evreleri
- Mide kanseri küçük bir ülser gibi başlar, ancak ülser hiçbir zaman kansere dönüşmez; kanser ise ülserden farklı olarak kanser hücrelerinden oluşur.
- Evre 1'de tümör bezin üstündedir ve organın dışına taşmamıştır, evre 2'de lenf bezlerine lokal atlama vardır.
- Evre 3'te tümör midenin dışına çıkmış, daha uzak lenf bezlerini tutmuş ve nadiren başka organlara yaklaşmaya başlamıştır, evre 4'te uzak metastaz vardır.
- 25:52Tedavi Seçenekleri
- Evre 1 ve 2'de uzak metastaz yoksa cerrahi tek tedavi seçeneğidir, tümör çıkarıldıktan sonra patolog tarafından incelenir.
- Kanser tedavisi multidisiplinerdir; medikal onkolog, radyasyon onkoloğu, patolog, radyolog, diyetisyen, genel cerrah ve gastro cerrah bir araya gelir.
- Evre 3 ve 4'te önce ilaç ve bazen radyoterapi verilerek tümör küçültülür, sonra cerrahi uygulanır.
- 27:29Ameliyat ve Hipertermi
- Tümör uzak metastaz yapmamışsa mutlaka ameliyat gerekir, evre 4'te cerrahi tedavinin faydası yoktur.
- Yayılmış tümörlerde hayati tehdit varsa, hastalığın evresine bakmaksızın tümörü atıp geçici palyatif çözüm yapılabilir.
- Hipertermi son 20-30 yılın hatta 40 yılın olayıdır.
- 28:38Hipertermi Tedavisi ve Kanser İlişkisi
- Hipertermi (sıcak kemoterapi) özellikle kadın kanserlerinde, yumurtalık kanserlerinde, rahim kanserlerinde ve bazı tüplerden gelişen kanserlerde daha çok ortaya çıkıyor.
- Kanser ilerledikçe karın zarını işgal eder ve karın zarında leblebi gibi veya gözle görülmeyen implant (ekilmeler) oluşturur.
- Hipertermi tedavisi ameliyat sırasında karın içine sıcak ısıtılmış ilaç vererek uygulanır ve kısa adı "hipek" olarak geçer.
- 29:43Hipertermi Tedavisinin Uygulanma Koşulları
- Hipertermi tedavisi için uzak metastaz olmaması gerekir, yani tümör akciğer, karaciğer veya beyne sıçramamış olmalıdır.
- Tümör ilgili organda olmalı ve karın zarını tutmuş olmalı, başka hiçbir yere atlamamalıdır.
- Tedavi sırasında önce tümör çıkarılır, sonra peritonun iç zarı temizlenir çünkü zarda gözükmeyen küçük implantlar vardır.
- 30:36Hipertermi Tedavisinin Uygulanışı ve Etkileri
- Özel bir alet damardan verilen kemoterapiyi 42 derecede ısıtır ve özel tüplerle karnın içine verir.
- Bu tedavi koldan verilen kemoterapiye göre dört kat daha fazla fayda sağlar ve gözükmeyen veya gözüken olası kanser odaklarının içine gider.
- İşlem yaklaşık 1-1,5 saat sürer, hastanın karnı geçici olarak kapatılır ve işlem bittikten sonra borular çekilir.
- 31:31Hipertermi Tedavisinin Yan Etkileri ve Kullanım Alanları
- Hipertermi her hastaya yapılacak bir tetkik değil, yan etkileri vardır: sıvı kayıpları, toksik reaksiyonlar, septik reaksiyonlar ve yara iyileşmesinde gecikme yapabilir.
- Son yıllarda mide kanserinde, kalın bağırsak kanserinde ve pankreas kanserinde artan bir oranda kullanılmaya başlanmıştır.
- Özellikle 30-40 yaş arası genç hastalarda daha agresif bir şekilde uygulanabilir, yaşlı hastalarda ise morbidite (yan etki) riskini azaltmak için dikkatli olunmalıdır.