Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir psikolojik danışman ve çeşitli sunucular arasında geçen, Instagram üzerinden yayınlanan bir canlı yayın formatındadır. Konuşmacılar arasında Ahmet Hoca, Begüm Hoca, Pınar ve Efe adlı kişiler bulunmaktadır.
- Videoda manipülasyon ve gaslighting kavramları detaylı şekilde ele alınmaktadır. Manipülasyonun üç aşamalı süreci (idealleştirme, değersizleştirme ve terk edilme), narsistik yapı, savunma mekanizmaları ve yansıtmalı özdeşim gibi psikolojik kavramlar açıklanmaktadır. Ayrıca, manipülasyonun nasıl tespit edileceği, flört şiddeti, bağımlı ilişkiler ve sağlıklı ilişkilerin özellikleri de tartışılmaktadır.
- Sohbet sırasında izleyicilerden gelen sorular yanıtlanmakta ve manipülasyona maruz kalan kişilerin neden bu tür ilişkilere devam ettiği, bu ilişkilerden kurtulma yolları ve terapiye başvurmanın faydaları ele alınmaktadır. Video sonunda, bir sonraki hafta çalışma arkadaşı Betül ile patolojilerin ilişki dünyasına değinecekleri bir Zoom toplantısı yapılacağı duyurulmaktadır.
- Manipülasyon Kavramı ve Özellikleri
- Manipülasyon, bir kişiyi kendi isteği doğrultusunda yönlendirmek için yapılan stratejilerdir; utanç, suçluluk veya öfke gibi duyguları kullanarak kişiyi kontrol etmeye çalışırlar.
- Manipülatörün amacını anlamak zordur çünkü manipülasyona maruz kalan kişi ilk aşamada manipüle edildiğini fark edemez çünkü manipülatör ona değerli hissettirir.
- Manipülasyonun ilk aşaması idealleştirme olup, manipülatör kişiyi hayranlıkla karşılar, dünyanın en önemli insanı gibi hissettirir ve hayatının merkezine koyar.
- 01:33Manipülasyonun Aşamaları
- Manipülasyona maruz kalan kişinin kişilik özellikleri, ilişkiden beklentileri ve özgüvensizliği manipülatörün stratejisini belirler.
- İkinci aşamada manipülasyon değersizleştirme içerir; hayranlık uyandıran kişi birden beceriksiz ve yetersiz olarak görülür.
- Son aşamada terk edilme ve geri çekilme söz konusu olur; manipülatör kendini başka mağdur konumuna sokacağı kişiler arar.
- 04:21Gaslighting Kavramı
- Gaslighting, bir filmden gelen bir kavramdır ve manipülatörün karşısındaki kişiyi manipüle etme yöntemini ifade eder.
- Filmde erkek karakter evdeki gaz lambasını kademe kademe kısarak, kadın karakterin fark etmesini engelleyerek onu manipüle eder.
- Manipülatör, karşı tarafa sürekli kötülüğe maruz kaldığını hissettirmek yerine, önce hayranlık uyandırarak onu manipüle eder.
- 06:16Manipülasyonun Etkileri ve Teknikleri
- Manipülasyon, kişinin yaşadığı şeye duyarsızlaşmasına neden olur ve bazen kişinin içinde olup olmadığını anlayamaz hale gelir.
- Manipülasyonun en çok uygulanan tekniklerinden biri, önce büyük bir istekle karşı tarafı mahcup hissettirip ardından daha küçük bir istekle kabul etmesini sağlamaktır.
- Manipülatör, mağdur konumundaki kişinin karakterine, tepkilerine ve manipülasyon yapan kişinin ihtiyaçlarını karşılamaya devam edecek stratejileri belirler.
- 09:06Manipülasyon ve Narsisizm İlişkisi
- Manipülasyonu uygulayan kişilerin altında narsistik bir yapı olabilir, ancak her narsistik yapıdaki kişi manipülasyonu uygulamaya açık olabilir.
- Her manipülasyon yapan kişi de narsistik bir yapıya sahip olmak zorunda değildir.
- Narsistik kişilik bozukluğunda idealizasyon ve değersizleştirme, en çok kullanılan savunma mekanizmalarıdır.
- 10:53Savunma Mekanizmaları
- Savunma mekanizmaları, bebeklik ve erken çocukluk döneminde geliştirilen, benlik bütünlüğünü korumak için kullanılan düzeneklerdir.
- Savunma mekanizmaları işlevsel olabildiği kadar patolojik düzeyde de kullanılabilir, ancak tamamen sağlıksız bir yapıda değildir.
- 12:02Narsistik Yapı
- Narsistik yapı, Yunan mitolojisindeki kendi yansımasına aşık olan Narkissos karakterinden gelir ve Sigmund Freud tarafından ilk kez ele alınmıştır.
- Narsistik yapıda erken çocukluk dönemindeki yaşantılar önemlidir; bebek ilk aylarda değersizlik ve sevgi eksikliği yaşayabilir.
- Bakım verenden gerekli ilgi ve sevgi kurulamadığında birey değersizlikle yüzleşmek zorunda kalır ve libidinal yatırımı kendi içine döndürür.
- 13:34Narsistik Kişilerin Özellikleri
- Narsistik kişiler büyüklenmecidir ve karşısındakini kendi ihtiyacına uygun şekilde manipüle etme eğilimindedirler.
- İçeride kırılma yaşamamak için dışarıda büyüklenmeci davranırlar ve yoğun bir değersizlik algısı vardır.
- Herkesin narsistik ihtiyaçları vardır (beğenilme, takdir edilme, sevilme, ilgi görme) ancak patolojik bir noktaya geldiğinde bu ihtiyaçları karşılayabilmek için karşısındakine kötü davranabilirler.
- 16:45Yansıtmalı Özdeşim
- Yansıtmalı özdeşim, psikanalitik bağlamda manipülasyona benzer bir savunma mekanizmasıdır.
- Bu durumda kişi kendi benliğinde kötü gördüğü özellikleri karşı tarafa yansıtır ve karşısındakine hükmetme, davranışlarını kontrol etme eğilimi gösterir.
- Yansıtmalı özdeşimde, sevgisini kazanabilmek için tüm özveriyi gösteren kişiler, karşı tarafın beklenen tepkiyi vermediğinde hayal kırıklığı yaşar ve kendini yetersiz hisseder.
- 20:38Manipülasyon
- Manipülasyon, kendi duygularınızı ve düşüncelerinizi ifade edemediğiniz, değersizleştirmeye müsait bir zemindir.
- Manipüle edildiğinizi anlamak çok güç olabilir; karşı tarafın farkında olmadan ihtiyaçlarını karşılıyorsunuz.
- Manipüle edilmek, algıyı değişmeye yönelik bir oyundan bahsedilir ve ilişki içerisinde olması çok daha tehlikeli ve üzücüdür.
- 21:52Manipülasyon ve İlişkiler
- Manipülasyona maruz kalan kişiler, başta idealizasyon ve sonrasında değersizleştirme ile seyreden ilişkilerde kendilerini fark edebilirler.
- Manipülasyona maruz kalınan duygular çok yoğun olduğundan, özellikle duygusal ilişkilerde bunu fark etmek güç olabilir.
- Sürekli kendini çanta gibi taşınan ve sonrasında değiştirmek istediğinde rahat değiştirebilen bir kişiyle beraberken dönüp bakmak gerekir.
- 24:26Özgüvensiz Kişiler ve Manipülasyon
- Özgüvensiz ve kendi eksiklikleri olan kişiler, istediği şeyleri dile getirecek kadar kendini yeterli hissetmedikleri için karşı tarafı suçlayabilirler.
- Manipülasyon, manipülasyonu kullanacak kişinin geliştireceği stratejilerin karşı taraftaki kişinin yapısıyla ilişkili olduğu bir durumdur.
- Bazı kişiler, kendilerini bir konumun içerisinden sıyırmak zorunda hissederek "sen bana müsaade etmedin" diyerek manipülasyon yapabilirler.
- 28:25Flört Şiddeti ve İlişkiler
- Flört şiddeti, psikolojik şiddetin önemli faktörlerinden biri olan manipülasyonu içine alabilecek, daha geniş kapsamda değerlendirilebilecek bir konudur.
- Flört şiddeti, birbirinin hayatına dahil olmak ve bir ilişki içerisinde olmak olarak değerlendirilebilir, ancak bu başkasının özel alanına sirayet etmeye çalışmakla ilişkilidir.
- Sağlıklı ilişkilerde, tarafların birbirlerinin kendilerinden vazgeçmesini istememesi gerekir; "biz olabilmek için ben olabilmek gerekir" prensibi uygulanmalıdır.
- 32:02İlişkilerde Sorgulama ve Güven
- Bir evlilikte yemek yeme, eve gitme ve uyku saatlerinin ayrı olması, evliliğin sürmesi için gerekli tüm şartların oluşmuş olduğunu gösteriyor.
- İlişkilerde birlikte olmanın en büyük kriteri, tamamıyla o insanın üzerinde söz hakkına sahip olabilmek değil, "en iyisi benim için o" duygusunu yaşamaktır.
- Birlikteyken en güzelini bilmek ve iki bilinçdışının arzularının bir araya gelebildiğini göz önünde bulundurmak gerekir.
- 33:23İlişkilerde Seçim ve Sorunlar
- İlişkilerin tesadüfi başladığını düşünmek yerine, bize uygun olduğunu düşündüğümüz kişileri seçtiğimizi kabul etmek gerekir.
- Terk edilme korkusu veya hayır diyemediğimiz noktalarda karşı tarafı suçlayıcı faktörlerle maruz bırakmak sorun yaratabilir.
- Manipülasyon, flört şiddeti ve ghosting gibi kavramlardan şikayetçi olmak durumunda ilişkiyi değerlendirmek gerekebilir.
- 35:05Bakım Hizmeti Verme ve Manipülasyon
- Kendini karşı tarafa bakım hizmeti vermeye adamış birey, karşı tarafın manipülasyonlarına karşı daha savunmasız hale gelebilir.
- Bakım hizmeti vermeye adamış bir bireyin altında kendine dair bir arzu, ihtiyaç ve tatmin vardır.
- "Saçımı süpürge ettim" gibi ifadeler manipülasyonun bir örneğidir.
- 36:49Sağlıklı İlişkinin Bileşenleri
- Sağlıklı bir ilişkide en temel şey, kişinin kendi benlik bütünlüğünü sağlayabilmiş ve koruyabilmesidir.
- Ego, kuramsal bağlamda egoist anlamında değil, denge unsuru, bütünlük sağlayan ve bizi koruyan bir yapı olarak kullanılır.
- Kendi egosunu bütünlüğünü sağlayabilmiş bir birey "ben" olabilmiş ve "biz" olabilecektir.
- 38:06Patolojik İlişkiler
- Patolojilerin uyumları vardır, örneğin narsistik ve borderline kişilikler birbirleriyle iyi eşleşebilir.
- Borderline kişilikler terk edilmekten korktuğu için çanta olmayı kabul eder, narsistik kişilikler ise terk etme tehditleriyle ve kontrol etme çabasıyla rahat eder.
- Bu tür ilişkiler patolojik anlamda değerlendirilse de, taraflardan biri terapiye giderse ve kişilik yapılanmasına dair gelişmeler gösterirse rahatsız olmaya başlayabilir.
- 39:24Gelecek Program ve Manipülasyon
- Önümüzdeki hafta çalışma arkadaşı Betül ile patolojilerin ilişki dünyasına değinilecek, Zoom üzerinden bir konuşma yapılacak.
- Bağımlı ilişkilenme çifti flört şiddetine götürebilir.
- Önce değerli hissettirilip sonra sıradanlaştırmak, idealizasyon sonrası değersizleştirmeye denir ve kesinlikle bir manipülasyondur.
- 41:37Manipülatif İlişkilerde Kalma Motivasyonu
- Psikolojik danışman olarak, manipülatif bir ilişkide olduğunuzu fark ettiğinizde, bu ilişkinin içinde kalma motivasyonunuzu ve neden sürdürme isteğinizi anlamak önemlidir.
- Manipülatif bir ilişkide kalma motivasyonu, karşı tarafı değiştirmek istemekle ilişkili olabilir, ancak yeryüzünde iki kişi birbiriyle eşleşmelidir diye bir kayıt yoktur.
- Bağımlı kişilik yapısı, bir kişiye yapışıp kalmak konusunda motivasyonunuzu ve kişiliğinizi etkileyebilir.
- 43:47Manipülatif İlişkilerin Etkileri
- Manipülasyona maruz kalan kişiler, ilerleyen ilişkilerinde kendilerine yapılanları başkasına yapabilirler.
- Manipülatif bir ilişkiden çıktıktan sonra terapi almak veya kendiyle ilişkili kısımları yoluna koymak için yardım almak önemlidir.
- Bir ilişkinin yükü altında ezilmek gibi bir durum söz konusuysa, telepatik bir destek almak son derece değerlidir.
- 45:27Psikolojik Danışmanlık ve Terapi
- Psikolojik danışman olarak en çok önemsediği yerlerden biri, danışanın kendine dair süreçlerinin keşfidir.
- Terapiye geldiğinde danışanlar, bir başkası üzerinden bazı yaşantıları anlatırken kendi yaşantılarını da fark edebilirler.
- Terapinin önemli etkilerinden biri, kendinizi tanımak ve kendi sesinizi duymaktır.
- 48:02İlişkilerde Sınırlar ve İç İçe Geçme
- Bir ilişkinin içerisinde kendi kendinize ait bir alan yaratma ihtiyacınız varsa, "biz" olabilirsiniz.
- Manipülasyona uğradığınız noktada kendi gerçek duygularınızın sesini duyamazsınız, manipülasyoncu sizin duygularınızı üstünüze giymenizi sağlar.
- İlişkilerde iç içe geçme, birbiri adına karar verme ve konuşmaya başlama gibi davranışlar ilişkide sorun yaratabilir.
- 51:17İlişkilerde İdealizasyon ve Geçmiş Deneyimler
- Aşırı derecede bir şeyler beklemek ve karşı tarafı gözünüzde ilahlaştırmak, ilişkide sorunlara yol açabilir.
- Bireyler eşlerini geçmişlerindeki ilişkilerine benzer bir şekilde seçebilirler.
- Ödipal evre, karşı cinsten olan ebeveynle kurulan kurulamayan ilişkinin yetişkin dünyasındaki ilişkilerimizde etkisi olduğunu gösterir.
- 53:02Psikolojik İlişkiler ve Yeniden Sahnelenme
- Konuşmacı, meslektaşının yorumunu paylaşarak, kişilerin kendilerini konumlandırdıkları yerin ve yükledikleri işlevin önemini vurguluyor.
- Bir kişinin ebeveyn-çocuk ilişkisindeki değersizlik hissi, eşinin sevgilisinin karşısında da benzer şekilde hissetmesine neden olabilir.
- Kişilerin kendi seçimleri, motivasyonları ve arzularının bu anlamda çok değerli olduğu belirtiliyor.
- 54:03Yayının Sonu ve Teşekkürler
- Konuşmacı, sorunun çok değerli ve içi dolu olduğunu, üzerine saatlerce konuşulabileceğini belirtiyor.
- Yayında teknik aksaklıklar yaşanıyor ve sunucular donup tekrar geliyor.
- Yayının sonunda, izleyicilerin Instagram hesaplarından ulaşabilecekleri ve soruları cevaplayabilecekleri belirtiliyor.
- 56:01Yayının Paylaşımı ve Kapanış
- Konuşmacı, Pınar'ın paylaşımını kendi hikayesinde ve psikanalize dair YouTube hesabında paylaşacağını söylüyor.
- İzleyicilerin hem Pınar'ın hesabından hem de konuşmacının YouTube hesabından yayını izleyebilecekleri belirtiliyor.
- Konuşmacı, katılımcılara ve diğer hocalara teşekkür ederek yayını sonlandırıyor.