Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Değerliköy TV'de yayınlanan, Karçer'in sunduğu "Hekim Görüşü" adlı bir bilgilendirme programıdır. Program, Magnezya'nın Germencik ilçesine bağlı Tekin Mahallesi'ndeki Muayenez Farma'nın AR-GE çiftliğinde çekilmiş olup, bir hayvancılık uzmanının koyun ve keçi yetiştiricilerine yönelik bilgilendirme içeriğini sunmaktadır.
- Video, koyun ve keçi hayvanlarında özellikle kuzulama dönemi ve öncesinde anne ve yavru sağlığı konusunu kapsamlı şekilde ele almaktadır. İçerikte agalaksi, enter toksemi, septisemi, koli, salmonella gibi hastalıkların semptomları, bulaşma yolları, tedavi yöntemleri ve önleme stratejileri detaylı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca gebelik döneminde yaşanan beslenme sorunları, gebelik toksemisi, ketozis gibi hastalıkların belirtileri ve tedavi yöntemleri de açıklanmaktadır.
- Program, ülk hayvancılığı için yapılan AR-GE çalışmaları kapsamında hazırlanmış olup, üreticilere yönelik bilgilendirici bir içerik sunmaktadır. Doğum sonrası plasenta yönetimi, ilk süt kontrolü, göbek dezenfeksiyonunun önemi ve hijyenik doğumhanelerin kurulması gibi önleyici tedbirler hakkında da bilgiler verilmektedir.
- 01:50Anne ve Yavru Sağlığı
- Program, Magnezya'da Germencik ilçesine bağlı Tekin Mahallesi'ndeki Muayenez Farma'nın AR-GE çiftliğinde, anne ve yavru sağlığı konusunu ele alıyor.
- Kuzulama dönemi artık mevsime bağlı değil, üreticiler iki yılda üç kuzulama hedefini tutturmak için daha bilinçli besleme programları ve bakımla ilerliyorlar.
- Kuzu sağlığı anne sağlığıyla başlar ve devletin aşı takvimi aksatılmadan zamanında uygulanmalıdır.
- 03:30Anne Sağlığı ve Hastalıklar
- Anne için agalaksi (süt kesen hastalığı), enter toksemi (çelerme) ve septisemi (koli enfeksiyonları) gibi hastalıklar önemlidir.
- Gebelik toksemisi, doğma yakın besleme ile ilgili metabolik bir problemdir ve anne bu hastalıklara yeterince dirençli değilse yavruyu da etkiler.
- Agalaksi, maykoplazma a galaksiye adı verilen, hücre zarı olmayan fakat gram pozitif karakteri gösteren çok dirençli bir bakteridir.
- 04:32Agalaksi Hastalığı
- Agalaksi hastalığının erken teşhis edilmesi çok önemlidir; toparlayanlar, gözlerinde sıkıntı olanlar, mastitis gelişenler veya sütünde azalma olan koyunlar hemen hekime danışmalıdır.
- Agalaksi aşısı doğma iki ay kala veya doğumdan sonraki iki ayı takip eden süreçte yapıldığında sürüleri başarıyla korur.
- Agalaksi, kötü bakım ve besleme koşulları, dezenfekte edilmemiş sağım, hasta hayvanların sağlam hayvanlardan önce sağılması gibi faktörlerle yayılır.
- 05:40Agalaksi Semptomları ve Tedavisi
- Agalaksi'nin semptomları: ani gelişen mastit, topallık, gözde kızarıklık, opak görünüm, yüksek ateş ve süt veriminde ani düşmedir.
- Başlangıç aşamasında yakalandığında, çalışan steptokok'dan elde edilen tirosin tarzı antibiyotikler ilk etapta başarılı sonuç verir.
- Agalaksi, anne bağışık değilse yavruya da geçebilir ve yavruda topallık, ishal, sırtta kamburlaşma ve karın boşluğu içe çökmesi gibi semptomlar görülür.
- 07:27Agalaksi'nin Ekonomik Etkileri
- Agalaksi'nin en büyük atlatan hayvanlarda memelerde geri dönüşsüz körleşme olabilir ve bu özellikle süt koyunu işletmelerinde büyük ekonomik kayıplara sebep olur.
- Agalaksi, özellikle hijyen ve sanitasyon kurallarının net olarak uygulanmadığı işletmelerde sık görülür ve üreticiler için büyük bir baş ağrısıdır.
- Agalaksi aşısı doğma iki ay kala veya doğumdan sonraki ikinci aydan sonra laktasyon döneminde yapılabilir, ancak sadece sağlam hayvanlar aşılanmalıdır.
- 08:46Çelerme ve Koli Enfeksiyonları
- Çelerme ve koli septisemi, kuzular için ani ölümlere sebep olan iki önemli hastalıktır.
- Anne boyutunda, doğma bir aydan önce çelerme aşısı veya koli aşısı yapılırsa kuzular büyük oranda bağışık doğar.
- Koli ve çelerme enfeksiyonlarında morbidite oranı düşük, genç hayvanlarda ölüm oranı yüksektir; koli enfeksiyonunda ise ölüm oranı yüzde seksen'e yüzdoksan'a varan korkunç düzeydedir.
- 10:20Koli ve Çelerme Hastalıklarının Semptomları
- Septisemi (koli enfeksiyonu) şiddetli bağırsak enfeksiyonu, ishal, ateş yükselmesi, topallık, eklem şişlikleri ve kronik zayıflık gibi semptomlarla karakterize olur.
- Koli enfeksiyonu doğumdan sonraki iki-sekiz gün arasında gri-beyaz ve köpüklü ishal, yüksek ateş, sallantılı yürüyüş, göbek şişliği ve ani ölümlerle görülür.
- Koli enfeksiyonu için en önemli önlem, anne karnında yapılan aşıdır; aşı yapılmamışsa doğumdan itibaren anti-serumlar veya doğum jelleri kullanılabilir.
- 12:22Göbek Dezenfeksiyonu ve Önleyici Tedbirler
- Koli enfeksiyonunun vücuda alınmasının en önemli yolu kötü zemine doğan yavru ve göbek dezenfeksiyonu yapılmamasıdır.
- Göbek dezenfeksiyonu yapmadığınızda, fırsatçı ve her yerde yaygın bulunan bakteri göbekten yavru alır ve kan zehirlenmesi başlar.
- Göbek dezenfeksiyonu, annenin memesinin temizlenmesi, altlıkların kuru tutulması ve ayrı doğumhanelerin yapılması önleyici tedbirlerdir.
- 13:41Göbek Dezenfeksiyonunun Etkinliği
- Doğumdan hemen sonra yapılan göbek dezenfeksiyonu koliyi önlemek için yüzde kırk oranında etkilidir.
- İki defa yapılan dezenfeksiyon korunmayı yüzde altmışlara çıkarır.
- İki günde yapılan dezenfeksiyon neredeyse göbekten koli enfeksiyonu alınmasının önüne geçer.
- 14:18Doğum Sonrası Bakım ve Kolostrum
- Plasenta çıktıktan sonra kuzu kalkıp anne emene kadar bölgede dezenfeksiyon sağlayacak ve kuzuyu enfeksiyonlara karşı geçici süre korur.
- Kuzu anneyi emmeden ilk sütü bir kaba boşaltıp uzaklaştırmak gerekir, böylece sütün karakteri kontrol edilebilir ve meme sağlığı incelenebilir.
- İlk süt (kolostrum) içindeki antikor seviyesi 24 saat içinde düşer, ancak bu süre zarfında kolostrum alınması önemlidir.
- 16:16Koli Hastalığı ve Tedavi
- Koli hastalığı erken dönemde tedavi edilebilir, ancak ilerlediğinde tedavisi zorlaşır ve hayvan damızlık değerini kaybeder.
- Bir kuzu için hekim çağrıldığında aslında tüm sürü için hekim çağrılmış olur ve tedavi diğer kuzuların hayatını da kurtarır.
- Koli hastalığı ilerledikten sonra hayvanda ciddi sancı, yüksek ateş, iştahsızlık ve hızlı zayıflama gelişir, bu durumda dönüşü çok zordur.
- 17:59Salmonella Hastalığı
- Salmonella, kolye benzeyen, yüksek ateşte ve ishalle seyreden bir hastalık olup, dışkı yeşil kanlı olabilir.
- Kolye için alınan önlemler (man oligosakkarit, jel, katkı, antibiyotik) salmonella için de geçerlidir.
- Salmonella, tifo etkeni olup, kolye ile aynı tedavi yöntemleriyle tedavi edilebilir.
- 18:58Enterotoksemi (Clostridium) Hastalığı
- Enterotoksemi, özellikle crossstrudyumun A, B, C, D tipleri olan ciddi bir hastalık olup, farklı yaş gruplarında farklı tipleri vardır.
- Normalde rasyonlarda bulunan Clostridium toksinleri az miktarda alındığında hayvanı hastalandırmaz, ancak aşırı miktarda alındığında kana geçiş olur ve sindirim sisteminde şişkinlik yapar.
- Enterotoksemi hastalığı kazıklı humma, eklemlerde iltihaplanma, kanlı ishal, aşırı şişkinlik, durgunluk, ani çırpınma ve kalp krizi ile ölümle şekillenir.
- 21:09Enterotoksemi Önleme ve Tedavi
- Anne hayvanlara aşı yapıldığında yavru doğar doğmaz enterotoksemi karşı bağışık olur.
- Enterotoksemi hastalığı yüksek ateşte seyreden, sonra ateş düşen ve hayvan sesinden ölen bir hastalık olup, yemden yararlanamadığı için hızla giden bir zehirleme ve ölüm şekillenir.
- Hastalık erken dönemde yakalandığında toksin bağlayıcılar, antibiyotikler ve destek tedavilerle hasta hayvanlar döndürülebilir.
- 23:07Yem Değişiklikleri ve Enterotoksemi
- Ani rasyon değişiklikleri enterotoksemi hastalığını tetikleyebilir, bu nedenle besleme yem değişiklikleri mutlaka yavaş yavaş yapılmalıdır.
- Kapalı entansif yem değişiklikleri dışında, kapalı ortamdan meraya geçişte de ani değişiklikler yapılmamalıdır.
- Mera yaparken sabahları hayvanı meraya çıkartmadan önce bir kaba yem vermek, doğada bolca bulunan Clostridium etkenlerinin hızlı alımını engelleyerek sindirim sistemini optimize eder.
- 25:27Gebelik Besleme Önemi
- Gebelikte besleme, hayvanın yemi, iz elementleri, vitamin ve mineral maddeleri kapsayan bir bütündür ve özellikle üç ay olana kadar annenin beslenmesi çok önemlidir.
- Son bir buçuk ayda kuzular ana rahminde hızla gelişecek ve günlük 50-60 emel glikoz ihtiyacı olacak, bu da anne hem yavru için hem kendi yaşaması için enerji sağlayacak.
- Çoklu gebeliklerde (ikiz veya üçüz) durum daha vahim olur çünkü yavrular ana rahminde hızla gelişerek işkembeye basınç yapar ve hayvan daha az yiyebilir, daha çabuk acıkır.
- 27:10Gebelik Besleme Stratejileri
- Gebelikte besleme sıklığı önemlidir; sabah ve akşam iki öğün yerine en az üç, dört öğün vermek gerekir ve gece yatmadan önce de yem verilmelidir.
- Son dönemde kaba yem oranı azalmalı, kesif yem oranı artmalı, protein ve enerji seviyesi yükseltilmelidir ki hayvan doğuma güçlü bir şekilde girsin.
- Gebelik toksemisi (ketozis) tablosuna doğru giden hayvan, yeterli enerji ve protein alamadığında yavruları büyütebilmek için kendi protein kaynaklarını tüketecektir.
- 29:26Gebelik Toksemisi ve Tedavisi
- Gebelik toksemisinde sinirsel semptomlar gelişir: durgunluk, yeme girmeme, kafayı bir yere dayama, boş bakışlar ve sağı solu görmeme gibi belirtiler görülür.
- Gebelik toksemisinde sinirsel semptomlar geçtikten sonra hayvanı döndürmek çok zordur; tedavi için 6 saatte bir serum verilmesi gerekir.
- Gebelik 136 günü geçmişse ve yavru kurtulabilecek durumdaysa sezeryan yapılabilir, ancak karaciğer yağlanması şekillendiğinde metabolik olarak hayvan geriye dönemeyebilir.
- 31:16Gebelik Besleme ve İz Elementler
- Gebelik toksemisi önlemini aldığımızda kolay başa çıkabileceğimiz bir olgudur; geliştikten sonra tedavi edebileceğimiz çok fazla olanak yoktur.
- Gebelikte karaciğer için destekleyici ürünler ve hazır enerji kaynakları (örneğin monopropilen glikol) kullanılabilir.
- Gebeliğin başında ve doğumdan önce annede iz element, vitamin ve mineral desteği çok önemlidir, özellikle merada geziyorsa.
- 32:29İz Element Eksiklikleri ve Tedavisi
- Türkiye'de selenyum açığı yaygındır ve anne yeterli beslenemediğinde, yavru anne karnında yeterli gelişemediğinde doğduktan sonra beyaz kas hastalığı (felç) görülebilir.
- İz element takviyesi yapıldığında (enjeksiyonla) kuzu veya oğlak 30 dakika-1 saat içinde eski haline gelebilir.
- B1 vitamini eksikliği dönüşümsüz sıkıntı yaratır, selenyum eksikliği çok aşırıysa ve uzun süre fark edilmezse hayvan kaybedilebilir.
- 34:26Tiaminaz ve Serebra Kortikal Nekroz
- B1 vitamini (tiamin) rasyonumuzda bolca bulunur ancak vücutta tiaminaz adı verilen bir etken bu vitaminin mobilizasyonunu engelleyebilir.
- Sudaki sülfür, merada süpürge otu, eğrelti otu gibi faktörler ve aşırı enerjili besinler tiaminaz olarak etki edebilir.
- Tiaminaz etkisiyle serebra kortikal nekroz (beyinde nekroz) oluşabilir, hayvanlar yatar, kafaları geriye gider ve ayak pedal hareketi yapar.
- 36:27Hayvan Sağlığı ve Beslenme
- Viral hastalıklara hayvanın direncini yüksek tuttuğumuzda, vitamin ve mineral ihtiyacını karşıladığımızda, iyi baktığımızda hayvanlar genellikle ufak semptomlarla kendini atlatır ve bağışık kalır.
- Konuşmacı, a galaksi, septisemi, çelme ve sanoella gibi bakteriler hakkında bilgi vermiş ve besleme kaynaklı artı iz element ve vitamin kaynaklı noktaları hatırlatmıştır.
- 37:01Magne Farmanın AR-GE Çiftliği
- Magne Farmanın AR-GE çiftliği, Magnezi Antik Kent'in üzerinde, Aydın ili Germencik ilçesi sınırlarında bulunmaktadır.
- Çiftlik, kendi coğrafyasında ve iklim koşullarında ülkü hayvancılığı için AR-GE çalışmalarını yapmaktadır.
- Mevsim dışı sürekli kuzulama yaptırıldığı bir dönemde, bu haftaki program anne ve kuzu sağlığına odaklanmıştır.
- 37:54Programın Kapanışı
- Tüm çabaların ülk hayvancılığı için olduğu belirtilmiştir.
- Programın üreticilere yararlı olması umulmaktadır.
- Bir sonraki programda başka konuklarla ve konularla bir araya gelineceği duyurulmuştur.