Buradasın
Koyun ve Keçi Gebelik Dönemi Bakımı ve Çiftleştirme Teknikleri
youtube.com/watch?v=71zti_ICecgYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Çiftçi TV'de yayınlanan "Akkoyun Karaoğlak" programının bu bölümünde, sunucu Haydar Bey ve konuk Prof. Dr. Ebru Ensen, Gaziantep Nurdağ ilçesi Panay Hayvancılık İşletmesi'nde koyun ve keçi yetiştiriciliği hakkında kapsamlı bilgiler paylaşmaktadır.
- Video, koyun ve keçi gebelik döneminde dikkat edilmesi gereken konuları, çiftleşme sezonuna hazırlık, sürü ayıklama kriterleri, doğru çiftleşme programları ve gebelik takibi gibi konuları ele almaktadır. Program, çiftleşme döneminde koç ve teke seçiminin önemi, erkek-dişi oranları, testis ölçümü, gebelik dönemlerinin kritik noktaları ve gebelik toksemisi gibi hastalıkların önlenmesi gibi konuları detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Ayrıca, gebelik sürecinin üç farklı dönemine (ilk aylık kritik dönem, rahat iki aylık dönem ve son altı hafta) göre beslenme stratejileri, erken embriyonik ölümlerin nedenleri ve bunlardan korunma yöntemleri de açıklanmaktadır. Program, izleyicilerin sosyal medya üzerinden sorularını sorabilecekleri bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 01:05Koyun ve Keçi Gebelik Dönemi Programı
- Gaziantep Nurdağ ilçesi Panay hayvancılık işletmesinde bir Akkoyun Karaoğlak programı düzenleniyor.
- Programda Prof. Dr. Ebru Ensari konuk olarak yer alıyor ve çiftlik işletmeciliği hakkında bilgiler veriyor.
- Gebelik dönemleri, koyun ve keçilerde beslenme, bakım, ağır şartlar ve ilaç uygulamaları konuları ele alınacak.
- 02:22Gebelik Döneminin Önemi
- Küçükbaş hayvancılığında kritik dönemler vardır ve gebelik dönemleri bunlardan biridir.
- Gebelik dönemini kış dönemi olarak nitelendirmek, hayvancılığın zor olduğu bir dönemdir.
- Gebelik dönemini saymazsanız hayvancılık daha keyifli olur, ancak yavru ve süt verimi için gebelik gerekli.
- 03:39Gebelik Döneminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Koyun ve keçi tür özellikleri bakımından benzer olsa da, et koyunculuğu ve süt geçiciliği gebelik dönemlerinde farklılıklar gösterir.
- Süt geçiciliğinde gebelik döneminde mastitis (meme hastalıkları) ile ilgili aşılar yapılırken, et koyunculuğunda bu öncelikli değildir.
- Gebelik toksemisi, özellikle verimli ırklar ve ikizliklerin artmasıyla birlikte daha çok hissedilmeye başlanmıştır.
- 05:07Çiftleşme ve Sürü Ayıklama
- Çiftleşme sezonunda, hayvanların kışı geçirecek ve üreticiye ürün verecek hayvanların seçimi çok önemlidir.
- Gebelik toksemisi gibi komplikasyonların ve yavru ölümlerinin yüksek oluşunun, verimin düşüşüyle ilgili başlangıç noktaları belirleyici etkileri vardır.
- Çiftleşmelerde gelecek seneye devam edilecek sürüler seçilir, bu süreçte iyi karar vermek yavru kayıplarını ve ekonomik kayıpları önler.
- 06:45Sürü Ayıklama Kriterleri
- Sürü ayıklama kriterleri, hayvanların önceki verimlerine göre belirlenir ve kayıt tutma çok önemlidir.
- Doğum döneminde yavru kaybı yaşayan, yavru atan, prematüre doğum yapan, geç doğum yapan ve doğum komplikasyonları yaşayan hayvanlar ayıklanmalıdır.
- Anne adaylarının memeleri, süt verimi ve annelik kabiliyeti de değerlendirilmelidir.
- 10:33Doğru Çiftleştirme Programları
- Koyun ve keçiler mevsime bağlı kızgınlık gösteren hayvanlardır, karanlık geçen gün sayısı arttıkça kızgınlık göstermeye başlarlar.
- Rakım ve iklim soğukluğu ile çiftleşme mevsimi değişir; Doğu Anadolu'da Ekim-Kasım ayı, ılıman iklimlerde Haziran-Lara kadar uzar.
- Sürüde kabul edilebilir kısırlık oranı yüzde onun üstüne çıkmamalıdır, aksi takdirde araştırılması gerekir.
- 12:13Koç ve Teke Seçimi
- Koç ve teke seçimi çiftlik hayvanlarının genetik kalitesini belirleyen önemli bir faktördür.
- Koç ve tekelerin kondisyonları iyi olmalı, çok yağlı veya çok zayıf olmamalıdır.
- Çiftleştirmeleri planlamak gerekir; serbest aşım için 100 dişiye 2-3 koç/teke, sünger veya plastik cihazlar kullanılarak kızgınlıklar topluca sağlanırsa 1 koç/teke başına 10 dişi idealdir.
- 13:31Koç ve Teke Ölçümü
- Koç ve tekelerin testislerinin (skrotum) en geniş kısmının çevresi erginlerde 32 cm, gençlerde 30 cm'nin altına düşmemelidir.
- Bu ölçüm, hayvanın sperm üretme kapasitesiyle doğrudan ilişkilidir ve %90 oranında sperm üretimi ile ilişkilidir.
- Genç tekeler ve koçlar (1 yaş) önerilmez, en az 1,5 yaş, ideal olarak 2 yaş olmalıdır.
- 15:11Çiftleşme Yönetimi
- Genç erkekler yetişkin erkeklerle aynı sürüde çiftleşmeye katarak, yetişkin erkekler genç erkeklerin çiftleşme fırsatını engelleyecektir.
- Dişi koyun ve keçiler yetişkin erkekleri tercih edecektir, bu nedenle genç erkeklerin çiftleşme tecrübesi yaşayamayacaktır.
- Erkeklerin göğüs kısmını ve çiftleşme organının etrafını kırpmak önerilir.
- 16:12Hayvanların Kondisyonu
- Hayvanların çiftleşmeye girmeden önceki kondisyonu çok önemlidir; ideal kondisyon 2,5-3 aralığında olmalıdır.
- Kondisyon, hayvanın beline eliyle palpasyon yapılarak ölçülmektedir.
- Zayıf hayvanlarda embriyonik ölümler, yağlı hayvanlarda ise yumurtalıkların etrafının yağlanması ve karaciğerde yağlanma gibi kısırlık sorunları yaşanabilir.
- 17:57Kondisyon Hazırlığı
- Zayıf kondisyonlu hayvanlara çiftleşmeden 3-4 hafta önce 250-300 gram arpa ek yemi verilmelidir.
- Yüksek kondisyonlu hayvanların kondisyonunu zayıflatmak yerine, yüksek kondisyona gelmesini önleyecek tedbirler alınmalıdır.
- Koç ve tekelerin gün boyunca dişi sürüde bulundurulması yerine, geceleri katıp gündüzleri dinlendirmek daha etkilidir çünkü çiftleşme sezonda canlı ağırlıklarının %10-20'sini kaybederler.
- 19:48Gebelik Takibi
- Gebeliğin ilk 15 günü çok önemlidir ve bu süre zarfında erken embriyonik ölümlerin çoğunun gerçekleştiği tespit edilmiştir.
- Koç ve tekelerin göğüslerine boya takarak hangi hayvanın hangi tarihte gebe kaldığını belirlemek mümkündür.
- Gebelikteki erken embriyonik ölümlerin nedenleri arasında hava değişimi, nemli ortam, sürüye yeni giren köpek, çoban değişikliği ve yem değişiklikleri gibi stres yaratan faktörler bulunmaktadır.
- 24:35Koyun ve Keçi Çiftleşme Takibi Yöntemi
- Sürüde ilk çiftleşme sonrası hayvanlar sarı renkle boyanır, bu boyama ile çiftleşen hayvanlar kolayca tespit edilir.
- Koyunlar 16-17 günde, keçiler 20-21 günde bir çiftleşir ve bu sürelerde boyanın rengi sarıdan kırmızıya değiştirilir.
- İlk çiftleşmelerde %70-75, çevirenlerde %30-35 oranında gebelik görülür ve kızgınlık kısırlığı %10'un üstüne çıkmamalıdır.
- 26:25Gebelik Dönemlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Üç gül ve yonca gibi östrojenik bitkilerin meralarda bulunması embriyolik gebelik ölümlerine neden olur ve döllenmiş yumurtanın ana rahmine tutunmasını engeller.
- Gebelikteki en kritik dönemler çiftleştikten sonraki ilk aydır, bu dönemde plasentasyon başlar ve yavru kayıpları %1-2'ye düşer.
- Gebeliktoksemisi (gebelik zehirlenmesi) üç aydan sonra başlar ve yavru sayısının artması ile tetiklenir.
- 28:50Gebelik Toksemisini Önleme Yöntemleri
- Gebeliktoksemisini tetikleyen faktörler arasında yüksek enerjili besleme, üçüncü kızgınlıkta çiftleşme ve yanlış uygulanan PMSG (gebe kısrak hormonu) bulunur.
- Gebeliği tayin etmek için ultrason kullanılır, ayrıca idrar testi de yapılabilir: idrar ile boryum klorid karıştırıldığında bulanık görüntü gebeliği gösterir.
- Erkek hayvanı dişi hayvanlarla 40 günden fazla birlikte bulundurmak yanlış bir uygulamadır ve gebelik sorunlarına neden olur.
- 31:14Gebelik Döneminde Dikkat Edilmesi Gereken Dönemler
- Gebeliktoksemisi, erken doğumlar ve doğum gecikmesini önlemek için doğuma 6 hafta (42 gün) kala alınan önlemler önemlidir.
- Gebeliğin son 6 haftasını belirlemek için çiftleşme tarihini bilmeniz gerekir, bu nedenle boya yöntemi veya ultrason gibi yöntemler kullanılır.
- Gebelik toplulaştırılması, koç-teke etkisi veya hormon uygulamaları ile yapılabilir ve daha verimli bir doğum sezonu sağlar.
- 33:35Koç-Teke Etkisi ve Gebelik Toplulaştırma Yöntemleri
- Koç ve teke dişi hayvanlarla 40 gün serbest aşımda çiftleşmeden sonra ayrılmalı ve birbirlerinden tamamen uzaklaştırılmalıdır.
- Erkek hayvanın dişi hayvanları görmemesi, duymaması ve koklamaması gerekir, sadece fiziksel uzaklaşma yeterli değildir.
- Koç-teke etkisiyle dişi sürüye katıldığında kızgınlıklar toplulaştırılabilir, bu yöntem küçükbaş hayvancılıkta da uygulanabilir.
- 35:10Gebelik Döneminde Beslenme
- Gebelik dönemini üç ana bölüme ayırabiliriz: ilk kritik bir aylık dönem, sonraki iki aylık rahat dönem ve son altı hafta.
- Süte girecek veya doğuma yaklaşacak hayvanların son onbeş gününde daha fazla kesif yem ve yem artırılarak beslenmesi çok önemlidir.
- Ara dönemde çok fazla yem vererek hayvanları yağlandırıp veya yavruyu fazla büyütüp güç doğumlara neden olmamak gerekir.
- 36:42Gebelik Döneminde Beslenme Programı
- İlk onbeş-yirmi günlük bir aylık dönemde beslenme değişikliği yapılmaz.
- Ara dönemde yem miktarı biraz azaltılır, ancak son onbeş günlük dönemde tekrar yem yüklenir.
- Bu besleme yöntemi, hayvanın meme dokusunu oluşturup doğumdan sonra süt verimi artıracaktır.
- 37:08Program Kapanışı
- Gebelik dönemi ile ilgili bilgiler verildiği belirtiliyor.
- Anlaşılamayan veya anlatılmayan konular için izleyicilerin program ekibiyle iletişime geçebilme imkanı sunuluyor.