Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Çiftçi TV'de yayınlanan bir koyun yetiştiriciliği programıdır. Programda veteriner hekim Yasin Eymen Çelik, Bursa Mustafa Kemalpaşa'daki Alpagut Mahallesi'nde koyun yetiştiriciliği yapan Mehmet Arslan ve veteriner hekim Burak Gökmen yer almaktadır.
- Video, koyun süngerleme uygulamasının avantajları, dezavantajları ve uygulama sürecini kapsamlı şekilde ele almaktadır. Program, süngerleme öncesi hazırlıklar (parazit hapları, karmaşıklar, şap aşıları), besleme değişiklikleri, sünger takılması, antibiyotik uygulaması ve aşım sonrası bakım gibi konuları detaylı olarak incelemektedir.
- Videoda ayrıca ikizlik oranlarını artırmak için yapılan uygulamalar, koç-koyun oranı (5'li bölme önerisi), aşım sonrası koyunların yeşil meraya gönderilmesinin önemi ve gebelikteki kuzu eritme riski gibi önemli konular da ele alınmaktadır. Mehmet Arslan'ın iki yıldır süngerleme uygulaması yapan deneyimli bir çiftçi olduğu ve sonuçları altı ay sonra paylaşacağı belirtilmektedir.
- 00:21Program Tanıtımı ve Konuklar
- Veteriner hekim Yasin Eymen Çelik, Bursa Mustafa Kemalpaşa'nın Alpagut Mahallesi'nde bir koyuncu programı sunuyor.
- Programda işletmenin sahibi Mehmet Arslan ve veteriner hekim Burak Gökmen konuk olarak yer alıyor.
- Bu hafta süngerleme konusu ele alınacak; avantajları, dezavantajları, uygulama öncesi ve sonrası detayları anlatılacak.
- 00:56Mehmet Arslan'ın Koyunculuk Deneyimi
- Mehmet Arslan, Bursa Mustafa Kemalpaşa'ya bağlı Alpagut Mahallesi'nde madende çalışırken ekstra olarak 30-35 koyun besliyor.
- Koyunları Orköy'den aldığı proje kapsamında 30 koyun ve 1 koç almış, şu anda aynı sayıda koyunu koruyor.
- Sadece kasaba kuzu yetiştiriyor ve sürüyü gençleştirmek için 10 tane damızlık bırakmış.
- 02:44Veteriner Hekim Burak Gökmen'in Tanıtımı
- Veteriner hekim Burak Gökmen, Bursa Mustafa Kemalpaşa ilçesinde Deveci Konağı Mahallesi'nde ikamet ediyor.
- Bölgedeki köylere veteriner hizmeti veriyor ve Mehmet Arslan'a sünger takmaya gelmiş.
- Koç sayısı işin içine girdiği için 30 koyun için 6 koç gerekiyor, bu nedenle koyunları gruplayarak sünger takacaklar.
- 03:54Süngerleme Öncesi Hazırlıklar
- Süngerleme öncesi hazırlıkların çok önemli olduğu, hazırlık yapılmadığında fayda minimuma düşebileceği belirtiliyor.
- Karmaşıklar, iç ve dış parazit hapları, şap aşıları gibi ön hazırlıklar yapılmış.
- Süngerleme öncesi beslemede değişiklik yapılarak enerji arttırımına gidilmiş.
- 05:26Koyunların Koça Gelmesi İçin Önemli Faktörler
- Koyunların koça gelmesi için enerji, güneş ışığı ve mevsimin gelişmesi önemli faktörler.
- Koç katından önce beslemenin değişikliği ve güneş ışığına ihtiyaç duyuluyor.
- Hayvanların parazitlerini ortadan kaldırmak, beslenme esnasında besin maddelerinin tüketilmesini önlemek için hap ve iğneler uygulanıyor.
- 06:39Koçların Beslenmesi
- Koçların iyi beslenmesi gerekiyor, aksi takdirde boş aşım yapacak ve koyunlar gebe kalmayacak.
- Mehmet Arslan, koçlarına üç aydır sabah akşam olmak şartıyla ortalama 750 gram arpa takviyesi yapıyor.
- Koçlara çayır otu, yonca, mısır silajı ve arpa karışımı veriliyor.
- 07:56Yem Karma Kullanımı
- Yem karma kullanmanın faydaları gösteriliyor; ot zayiatı %98'e kadar düşmüş.
- Yem karma kullanılmadan önce saman balyasının tüketimi düşüyor, sap partikül büyüklüğü fazla olduğu için hayvanlar yeterli tüketemiyor.
- Yem karma kullanıldıktan sonra hayvanların tüketimleri hızlanmış, yem zayiatı azalmış ve hayvanlar yiyebildiği kadar yiyor.
- 10:07Koyunların Beslenmesi ve Hazırlığı
- Koyunlara karmandan çıkan rasyon ve iki aydır sabah akşam birer teneke arpa (yaklaşık 13-14 kilo) verilmektedir.
- Otuz koyuna günde yaklaşık 30 kilo yem verilerek, koyun başı günde bir kiloya yakın arpa takviyesi ile yumurtalık gelişimi sağlanmıştır.
- Koyunların parazitlerden temizlenmesi, hap yutturulması ve enerji ihtiyacının karşılanması için rasyonun yükseltilmesi yapılmıştır.
- 11:10Sünger Takımı ve Hazırlık
- Koyunların gebeleşmeden önce aşıları yapılmış ve karma aşılar tamamlanmıştır.
- Sünger takımı sırasında antibiyotik kullanılmaktadır çünkü ard arda uygulama yapılan hayvanlar arasında hastalıkların yayılmasını önlemek ve met oluşmasını engellemek için.
- Süngerler 13 gün içinde kalacak ve çıkarıldığında E vitamini, selenyum takviyesi ve PMSG (süngerin içindeki iğne) kullanılacaktır.
- 13:30Sünger Uygulamasının Önemi
- Eskiden sünger uygulamasında antibiyotik kullanılmadığı için, sünger takma aparatı dezenfekte edilse bile yeterli olmayabiliyordu.
- Koyunların rahminde metrit enfeksiyonu olabilir ve bu enfeksiyonu ortadan kaldırmak gerekir.
- Sünger temiz bir şekilde çıkarılırsa rahminde enfeksiyon olmadığı anlaşılır ve koça geldiğinde gebeleşecektir.
- 15:44Gebe Koyunlar İçin Özel Uygulamalar
- Sürüde gebe koyun şüphesi varsa, ultrasonla gebelik baktırıp gebe olanları ayırıp boş olanları süngerleyebilirsiniz.
- Gebe koyunların atık yapmasından korkulursa, süngeri takıp iğnesini vurmamak gerekir çünkü iğne atık yapmasına sebep olur.
- Gebe koyunlar iğne atık yapmayacaktır, boş olanlar koça gelecektir.
- 18:05İkizlik Oranı ve İrk Etkisi
- Sünger çıkarıldığında ikizliği maksimuma çıkarmak için iğne yapılır ve yüzde 80-100 ikizlik alınabilir.
- İrk önemli bir faktördür; kıvırcık ve sakız melezleri gibi ırkların ikizlik oranı daha yüksektir.
- Merinos sürülerde yüzde 100 ikizlik beklenemez, maksimum yüzde 70-80 ikizlik alınabilir.
- 19:28Süngerleme Süreci ve Koç Kullanımı
- Süngerleme sonrası bazı koyunlar 24 saat içinde, çoğu 48 saat içinde (yüzde 80-90) gebeleşmeye başlar, nadir durumlarda 56 saate kadar saklanabilir.
- Sünger çıkarıldıktan sonra koyunlar koçlar arasına atılır ve iki gün boyunca beklenir.
- Koç kullanımında beş koyuna bir koç önerilir, bu oran aşı üreten kurumlar ve veteriner hekimler tarafından yapılan çalışmalar sonucunda belirlenmiştir.
- 21:18Koç Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Serbest aşım olacak sürülerde süngerleme yapılmadıysa 20-30 koyuna kadar bir koç yeterli olabilir, ancak bu videoda 24-48 saat içinde tüm sürünün gebeleşmesi hedeflenmektedir.
- Bir koç bir günde beş defa gebelik oluşturacak birleşmeye müsaittir, çok ekstrem örneklerde altı-yedi-sekiz olabilir ancak bu büyük bir risktir.
- Koçlar aynı koyuna birden fazla kez gelip aşım yapabilir, bu durumda bir koyun günde beş defa farklı koçlardan çiftleşme alabilir ancak sonuçta sadece bir gebelik oluşabilir.
- 23:49Süngerleme Sonrası Bakım
- Aşım bittikten sonraki 15-20 gün boyunca koyunlar meraya veya yeşile götürülmemelidir.
- Gebeliğin ilk haftalarında, özellikle ilk iki haftasında yeşile giden koyunlarda çok miktarda kuzu eritme olabilir.
- Aşım bittikten sonra koyunlar ve koçlar 15-20 gün boyunca aynı bölme içerisinde tutulmalı, bu süre zarfında gebeleşmeyen koyunlar tekrar aşım yapılabilir.
- 26:23Süngerleme Deneyimi
- Konuşmacı, süngerleme konusunda uzun zamandır Burak ve Derin ile tanıştığını belirtiyor.
- Geçen yıl süngerleme yaptırmadığını, zaman müsait olmadığı ve koyunların hazırlanması için hazırlık yapılamadığı için bu seneye nasip olduğunu söylüyor.
- Süngerleme yaptırmamasının nedeni, geçen yıl koyunların bir yılda iki defa doğması ve ikinci koç alma döneminde ikinciye doğanlarla tek doğanların aynı anda koşa gelmesi ve bu durumun uzun sürmesi olmuştur.
- 27:14Sünger Kullanımı ve Sürü Senkronizasyonu
- Sünger kullanımı, koyunculukta maksimum verim alabilmek ve süreyi uzatmamak için tercih edilen bir yöntemdir.
- Dağınık gebeleşen sürüyle aynı anda gebeleşen sürünün arasında büyük farklar vardır; dağınık sürüde yeni doğan, gebeleşen ve yeni doğuran koyunlar için bakımlar farklıdır.
- Tüm koyunlar aynı anda gebeleşip doğurduğunda, kuzu bakımı kolaylaşır, tüm bakımlar aynı anda yapılır ve toplu bir para gelir.
- 28:33Sünger Kullanımının Avantajları
- Sürüyü senkronize etmek için sünger kullanımı en kolay pratik yollarından biridir.
- Sünger takıldığında, 24 saatlik bir süre içinde tüm koyunlar aynı anda gebeleşir ve koç katım sezonu biter.
- Beş aylık gebelik süreci boyunca standart bir sürü elde edilir ve bakımlar daha kolay hale gelir.
- 29:45Sünger Kullanımının Sonuçları
- Geçen sene sünger kullanılmamış ve ikizlik oranı yüzde altmış iki olmuştu.
- Koç katından önce flashing uygulaması yapılmış, yani koyunlara ekstra enerji yönünden arpa verilmiştir.
- Sünger takılarak ikizlik oranının artırılması ve sürünün tek bir çizgiye getirilmesi hedeflenmektedir.
- 30:47Sünger Kullanımının Beklentileri
- Süngerle yüzde yüz ikizlik elde edilemeyeceği, ancak yüzde elli'yi bulmanın mümkün olduğu belirtilmektedir.
- Mehmet abi iki yıldır sünger kullanmamış, ancak bu sezon hazırlık yaparak yüzde seksen ile yüzde yüz arasında ikizlik elde etmeyi hedeflemektedir.
- Mehmet abi'nin ırkı (kıvırcık ve sakız melezleri) ikiliği verebilecek özelliklere sahiptir.
- 32:10Sünger Kullanımının Etkileri
- Bursa'da yüksek rakımlarda sünger kullanımı yapılmaktadır.
- Köyde sünger kullanan ve memnun olan kişiler vardır, ancak hazırlık eksikliği nedeniyle memnun olmayanlar da bulunmaktadır.
- Süngerin etkili olması için koçun iyi bakılması, koyunun hazırlanması, hap ve iğne yapılması, karma aşıların tamamlanması ve rahim enfeksiyonlarının önlenmesi gerekir.
- 34:24Kuyruk Kırımı ve Sünger Kullanımı
- Kuyrukları fazla tüylü olan koyunlarda (özellikle merinoslarda) koç katımı sırasında enfeksiyon bulaşabilir.
- Kuyruklara yapışan pıtraklarda koç'un cinsel organına zarar verebilir, bu nedenle kuyruk kırımı tavsiye edilmektedir.
- Mehmet abi'nin koyunlarının kuyrukları az miktarda tüylü olduğu için kırpma ihtiyacı yoktur.
- 35:23Sünger Kullanımının Sıklığı
- Sünger kullanımının sadece anlatılması ve uygulanması yeterli değildir, sonuçların paylaşılması önemlidir.
- Her sene sünger takılması tavsiye edilmemektedir çünkü hayvanlara çok yüklenmektedir.
- İlk sene toplulaştırma yapıldıktan sonra, bir ay içinde bir buçuk ay içinde maksimum koç alımı biter ve aralıklar birbirinden çok açılmayacaktır.
- 36:47Sünger Uygulaması ve Koyunların Gelişimi
- Sünger uygulaması her sene yapılması tavsiye edilmez, ard arda iki sene yapıldıktan sonra bir sene ara vermek koyunların gelişimi ve sürün devamlılığı için daha iyidir.
- Beş yıl önce sünger taktırmak isteyen çiftçiler, zayıf ve besisiz sürülerle karşılaşıyor ve gebelik oranlarının düşük olduğunu fark ediyorlardı.
- Sünger uygulaması, koyunun doğasına müdahale etmek olduğu için her doğum döneminde takılması doğru değildir.
- 39:24Sünger Uygulamasının Doğru Kullanımı
- Her doğum sezonunda sünger takılıp ikiz kuzular doğurulduktan sonra sünger çıkarılmalıdır.
- Bir dönem sünger takılıp bir sonraki koç katın döneminde flashing uygulamasıyla kendi haline bırakılabilir.
- Sürünün birbirinden ayrılmaması için ilk gebeleşenler-son gebeleşenler arası sürünün büyüklüğüne göre bir ay-bir buçuk ay, sonra üç-dört ayda fark açılır.
- 40:51Koyunların Karakteri ve Bakımı
- Hayvancılık yapan vatandaşın karakteri koyununun karakterine yansır; agresif, sinirli biri telaşlı, panikli koyuna dönüşürken, kibar ve hayvanını seven biri rahat koyuna sahiptir.
- Kuzulara iyi bakılan, onlara bağırıp çağırmayan ve sopa vurmayan çiftçiler, kuzuların kendilerine daha yakın olmasını sağlar.
- Aşı, iğne veya hap uygulaması sırasında, hayvanlara bağırıp çağırmayan çiftçiler daha az sorun yaşar.
- 42:49Sünger ve Kulak Arkası Hormonlar
- Sünger uygulaması önemli bir uygulama olmasına rağmen, son birkaç yıldır kulak arkası hormonlar da kullanılmaktadır.
- Kulak arkası hormonları süngere göre daha uzun süre etkili olur ve kırk-beş gün sonra koça gelmeye başlar.
- Sünger uygulaması sıcak mevsimlerde yirmidört saat, soğuk mevsimlerde otuzaltı saat sonra koçsama başlar ve bir gün içerisinde tamamlanır.