Buradasın
Kış Mevsiminde Akciğer Hastalıkları ve Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı
youtube.com/watch?v=l2tt_SfjF0cYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sağlık programı formatında olup, sunucu ve konuk Profesör Dr. Fatma Ev Yapan (Pamukkale Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi) arasında geçen bir röportajdır. Profesör Dr. Ev Yapan, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi mezunu olup, Yedikule Göğüs Hastalıkları Hastanesi'nde uzmanlık yapmış ve 17 yıldır Pamukkale Üniversitesi'nde çalışmaktadır.
- Video, kış mevsiminin akciğer hastalıklarına etkisi ve özellikle kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) konusunu ele almaktadır. Programda kış mevsiminde iç ortamda geçirilen vakit artışı, hava kirliliği ve soba kullanımı gibi faktörlerin kronik solunum sistemi hastalıklarını nasıl etkilediği, KOAH ve astım hastalarının kış mevsiminde karşılaştığı sağlık sorunları ve bu hastalıklara yönelik tavsiyeler detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca kan gazı değerleri, satürasyon ölçümlerinin önemi, grip ve pnömokok aşısı yapılması, iç ortam kirliliğinden korunma, yorgunluktan kaçınma gibi konular ele alınmaktadır. Yüksek rakımlarda yaşanan oksijen düşüklüğünün vücut üzerindeki etkileri, filetomi gibi tedavi yöntemleri ve kronik obstrüktif akciğer hastalıklarının yaşam kalitesini nasıl etkilediği de açıklanmaktadır.
- 00:19Kış Mevsimi ve Akciğer Hastalıkları
- Program, kış mevsiminin göğüs ve akciğer hastalıklarına etkisini ele alıyor.
- Stüdyo konuğu Profesör Dr. Fatma Ev Yapan, Pamukkale Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi.
- Profesör Dr. Fatma Ev Yapan, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'nde eğitim görmüş, Yedikule Göğüs Hastalıkları Hastanesi'nde uzmanlık yapmış ve yaklaşık 17 yıldır Pamukkale Üniversitesi'nde görev yapmaktadır.
- 01:50Kış Mevsiminde Akciğer Hastalıklarının Etkileri
- Kış mevsiminde iç ortamda geçirilen vakit artıyor ve dışarıya çıkıldığında hava kirliliği kronik solunum sistemi hastalıklarını etkiliyor.
- İç ortam kirliliği, soba ve kömür yakılması solunum fonksiyonlarını olumsuz yönde etkiliyor.
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) hastalarının iltihaplanma ve mikrobiyal enfeksiyonlara yakalanma riski artıyor ve hastalığın alevlenmesi hastalığın seyri açısından önem kazanıyor.
- 03:10KOAH Hastalarında Alevlenme ve Acil Servis Başvuruları
- KOAH hastalarında alevlenme, nefes darlığının artması, balgam miktarının artması ve balgamın iltihaplı bölümlerinin artması ile karakterize oluyor.
- Kış aylarında, özellikle Ocak-Mart arasında acil servise başvurular artıyor ve bu durum daha da artması bekleniyor.
- Hastaların şikayetlerinin artması nedeniyle hastane başvuruları, acil başvuruları ve hastane yatışlarında özellikle KOAH hastalarında artış gözlemleniyor.
- 04:54Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı
- KOAH, özellikle sigara içenlerde ortaya çıkan, hava yollarının ilerleyici daralmasıyla karakterize olan bir hastalık.
- Hastalar genellikle yıllar boyu sigara öksürüğü ve sabahları balgam çıkarmayı normal sayıyorlar.
- İlerleyen süreçte nefes darlığı artıyor ve solunum kapasitelerinde ve özellikle soluk verirkenki nefes hızlarında azalma görülüyor.
- 06:40Öksürük ve Hava Kirliliği
- Sabahları öksürük ve balgam çıkarmak sigaraya bağlanmak sağlıklı değil, sağlıklı insanlar sabahları öksürük balgam çıkarmazlar.
- Son yıllarda grip geçirdikten sonra öksürük süresi önemli ölçüde uzamaya başladı.
- Hava kirliliği, özellikle çukur bölgelerde daha yoğun hissediliyor ve kış aylarında yoğun kirliliğin olduğu zamanlarda kronik havayolu hastalıklarında acil başvurularında artış oluyor.
- 10:14Hastaların Acil Müdahale Yerleri
- KOAH hastaları genellikle acil servise başvuruyorlar.
- Bazı hastalar, kan gazları bozuksa veya satürasyonu düşükse, bronkoskopi odasında geçici olarak oksijen alabiliyor ve durumuna bağlı olarak yatırılıyor.
- Hastaların acil müdahale yerleri genellikle genel acil servislerdir.
- 11:41Hemoglobin Satürasyonu ve Kan Gazı Ölçümü
- Hemoglobin satürasyonu, hemoglobinin oksijenle ne kadar doygun olduğunu gösterir.
- Kan gazı ölçümü, kandaki oksijen, karbondioksit, pH durumu, karbonat ve çeşitli elektrolitleri doğrudan ölçer.
- Satürasyon %92'nin altında olduğunda kan gazı ölçümü mutlaka yapılmalıdır çünkü bu seviyede kan gazları çok hızlı düşebilir.
- 12:43Yatış Endikasyonları ve Amfizem Hastaları
- Yatış endikasyonları hem kan değerlerine hem de hastanın klinik durumuna göre verilir.
- Amfizem hastaları (şişkin akciğerli, göğüs kafesi fırlamış, sürekli nefes almaya çabalayan hastalar) genellikle kan gazları normal düzeylerde veya normalin alt sınırlarında korunur.
- Amfizem hastalarında alevlenme girdiğinde tüm dengeler bir an içerisinde yıkılır.
- 13:49Alevlenmelerin Nedenleri ve Tedavisi
- Amfizem hastalarında alevlenmelerin altında genellikle enfeksiyonlar (gripal enfeksiyon) bulunur.
- Alevlenmelerin altında emboli veya pnömotoraks gibi durumlar da olabilir ancak bunlar çok az bir yüzdeyi oluşturur.
- Hastaların üçte birinde titiz bir inceleme yapıldığında balgamda hangi bakterilerin veya virüslerin bulunduğunu gösterebilir.
- 15:09Hastane Enfeksiyonları ve Koah Hastaları
- Koah hastaları hastanede yatarken hastanedeki mikroplarla enfekte olabilirler.
- Hastanedeki mikroplar daha dirençli olabilir ve antibiyotik tedavisi daha uzun sürebilir.
- Koah hastaları akciğer enfeksiyonlarına normal hastalara göre daha sık yakalanabilir veya enfeksiyonlar daha ağır seyredebilir.
- 15:54Koah Hastalarının Solunum Sistemi
- Koahlı hastaların hava yollarında düz kaslarda genişleme ve kalınlaşma meydana gelir, bu da solunum yollarını açmak için direnç yaratır.
- Sigara dumanı maruziyeti sonucu solunum sistemi mukus sekresyonu yapımını arttırarak kendini savunmaya çalışır.
- Mukus miktarı belli bir seviyeye ulaştığında mikroorganizmaların solunum yollarında yerleşmesi için uygun bir ortam hazırlar.
- 17:12Solunum Sisteminin Savunması
- Sigaranın etkisiyle mukusun savunmadaki diğer komponenti olan sia (kirpikçikler) dökülmesine ve fonksiyonlarının bozulmasına sebep olur.
- Mukus, solunum sisteminin savunması için önemli bir faktördür ve normalde hava yollarını koruyan bir halı gibi çalışır.
- Mukus miktarı fazla olduğunda bakterilerin yerleşmesi için uygun bir ortam hazırlar ve sia döküldüğünde temizlik olumsuz etkilenir.
- 18:16Kış Mevsiminde Koah Hastalarına Tavsiyeler
- Koah hastaları kirli havalarda sokağa çıkmamalı, kış girmeden grip aşısı ve pnömokok aşısı olmalılar.
- İç ortam kirliliğine dikkat etmeleri, özellikle köylerde yakılan biyolojik maddelerin (kömür, odun) iyi korunması ve havalandırılması gerekiyor.
- Kendilerini çok fazla yormamaları ve hayvanlarla temas etmemeleri tavsiye edilir.
- 19:38Grip ve Antibiyotik Kullanımı
- Grip başladığında antibiyotik kullanımı balgam prülansı olmadan veya hekimin tavsiyesi olmadan yapılmamalıdır.
- Eskiden kronik obstrüktif akciğer hastalıklarında ayda bir kere antibiyotik kullanımı gibi tedaviler vardı ancak şimdi tamamen terk edildi.
- Antibiyotik direnci gelişmesinde çok önemli olduğu için her seferinde kullanılmamalıdır.
- 20:49Astım Hastaları ve Kış Mevsimi
- Astım hastaları özellikle kış aylarında ısı değişikliklerinden ve soğuk havadan etkilenir.
- Astım şikayetleri kış ve bahar aylarında pik yapar, diğer mevsimlerde nispeten rahat olurlar.
- Kış aylarında iç ortamda daha fazla vakit geçirme, ev tozu akarlarına maruziyet artışı ve hamam böceklerinin çoğalması astım semptomlarını şiddetlendirebilir.
- 22:36Hava Kirliliği ve Astım
- Astım şikayetleri hastanın yaşadığı yere göre değişebilir, örneğin yaz aylarında Los Angeles tipi hava kirliliği ve ozon miktarı artması şikayetlerde artışa sebep olabilir.
- Ozon ölçümü hava kirliliği ölçütleri için mutlaka rutin yapılmalı.
- Kükürt dioksit ve partikül madde ölçümleri gibi ozon ölçümü de hava kirliliği ölçütleri için önemlidir.
- 23:12Astım Hastaları İçin Mevsimsel Etkiler
- Yaz mevsimi genellikle astım hastaları için daha rahat bir dönemdir, atmosfer nem ve sıcaklık açısından kuruluk açısından daha iyi olur.
- Kış aylarında astımlılarda hava kirliliğinin etkileri daha belirgin olur.
- Yazın astım hastaları daha rahat olsa da, iyilik haline aldanıp ilacını bırakan hastalar olmaktadır.
- 24:16Astım Tedavisinde Önemli Sorunlar
- Aile hekimliği sisteminde anti-inflamatuar inhaler steroidler yazılamıyor, sadece kısa etkili beta-2 agonistler yazılabilir.
- Hastalar hekime gidememişlerse ve ilaç raporları yoksa sadece beta-2 agonistlerle tedavi olmaya çalışıyorlar, bu da ağır astım krizlerine yol açıyor.
- 1990'ların başında sadece rahatlatıcı ilaçların kullanılmasıyla fatal astım krizleri ortaya çıkmış, bu nedenle astım tedavisi yeniden gözden geçirilmiş ve anti-inflamatuar steroidlerin kullanımı yaygınlaşmıştır.
- 26:03Reflü ve Astım İlişkisi
- Astımı kontrol altına alamıyorsak, hastada reflü olup olmadığını kontrol etmek önemlidir.
- Mevsimsel olarak reflü hastalarında şikayetler artabilir, özellikle soğuklar başlamadan öksürük alevlenmesi görülebilir.
- Reflü tedavisinde iki saat kadar mide boş yatmaya çalışmak, akşam yiyerek yatmamak ve acı ekşi turşudan uzak durmak önerilir.
- 27:37Rakım Farkı ve Astım
- Rakım farkı özellikle astım ve kronik akciğer hastalarında etkilidir.
- Yüksek irtifada sersemlik, bulantı ve beyin ödemine kadar gidebilen semptomlarla seyreden bir hastalık ortaya çıkabilir.
- Hastalıklı insanlar için rakım farkı daha fazla problem yaratabilir, normal insanlarda bile oksijen düşüklüğüne bağlı problem yaratabilir.
- 29:41Oksijen Düşüklüğü ve Vücut Adaptasyonu
- Oksijen seviyesinin azlığı hipoksi oluşturur ve merkezi sinir sisteminden sürekli solunum yetersizmiş gibi uyaran gitmesini sağlar.
- Vücut belli bir süre sonra oksijen kaybına adapte olur, alyuvar miktarı artarak dokulara giden oksijen miktarı artar.
- Aklimatizasyon denilen süreçte solunum sistemi, dolaşım sistemi ve alyuvarlar bu duruma adapte olur.
- 31:01Sporcular ve Oksijen Düşüklüğü
- Sporcular özellikle kondisyona dayalı sporlarda yüksek rakımlı yerlerde geçirip sonra aşağı indiklerinde fizyolojik doping etkisi yaratır.
- Oksijen seviyesi daha yüksek olduğu yere inince, yukarıda alyuvarlarda meydana gelen değişiklikler sayesinde performans artar.
- Koalı hastalarda da oksijeni yeterince alamadıkları için alyuvar sayısı artar ve yapısal enzimlerde aktivite artışı görülür.
- 32:10Koalı Hastalarında Kan Dolaşımı Sorunları
- Artmış olan alyuvar sayısı kanın damarlardaki dolaşımı yoğunluk nedeniyle sorun yaratabilir ve emboliler (damar tıkanıklıkları) yaratabilir.
- Filetomi denilen işlem yapılarak bir miktar kan alınarak akışkanlık rahatlatılır ve hastalar bundan yarar görür.
- Oksijen azaldığı ve dolaşımdaki alyuvar sayısı arttığı için akciğer damarlarında büzüşmeler ve kanlanmada artış olabilir, bu da pulmoner hipertansiyon ve sağ kalp yetmezliği riskini artırır.
- 33:20Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalıkları ve Rehabilitasyon
- Kronik obstrüktif akciğer hastalıkları yavaş yavaş tükenen hastalar değildir, son zamanlarda rehabilitasyon programları önem kazanmıştır.
- Pulmoner rehabilitasyonla hastaların aktif olmaları, solunum egzersizleri yapmaları ve solunum kaslarını güçlendirmeleri sağlanır.
- Aktivite eksikliği nedeniyle osteoporoz, obezite ve depresyon gibi sorunlar ortaya çıkabilir, bu kısır döngüyü kırmak için rehabilitasyonun rolü önemlidir.
- 35:08Kış Aylarında Kronik Havayolu Hastalıklarının Artışı
- Kışın iç ortam kirliliğinde artış, iç ortamlarda daha fazla vakit geçirme ve yakıt tüketiminin artması, ısınma nedeniyle dış ortam kirliliğinin artması, kronik havayolu hastalıklarında alevlenmelere zemin hazırlıyor.
- Bu durum polikliniklerde, acil serviste ve normal polikliniklerde gözlemlenebiliyor.
- Koahlı hastaların kış aylarında yaşam stillerine dikkat etmeleri gerekiyor.
- 35:57Kış Aylarında Alınması Gereken Önlemler
- Koahlı hastaların aşılarını yaptırmaları gerekiyor, genellikle Ekim ayında yapılıyor ancak enfeksiyon salgını başlamadan önce de yapılabilir.
- Üşütme halinde erkenden hekime başvurmaları ve hekime danışmadan antibiyotik kullanmamaları gerekiyor, aksi takdirde direnç gelişebilir.
- Hastanede yatma konusunda hevesli olmamak gerekiyor, uzun yatışa bağlı hastane mikrobu kapılırsa toplumdaki mikroplara göre daha dirençli olabilir ve problem çıkarabilir.