Buradasın
Kemik İliği Nakli ve Hematolojik Kanserler Hakkında Bilgilendirme
youtube.com/watch?v=TJ_YAGAtXCcYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Sağlığım İçin Her Şey" programında sunucu ve Memorial Şişli Hastanesi Hematoloji ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı Doçent Doktor Darda Bayraktar arasında geçen bir röportajdır.
- Video, kemik iliği nakli tedavisi ve hematolojik kanserler hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. İlk bölümde hematolojik kanserlerin (akut lösemiler, lenfomalar, multipl miyelom) tanımı ve belirtileri anlatılırken, ikinci bölümde kemik iliği naklinin çeşitleri (otolog ve allojenik), nasıl yapıldığı, verici bulma olasılıkları ve nakil sonrası bakım detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca kan kanserlerinin erken tanısı için dikkat edilmesi gereken belirtiler, kanserden korunmak için alınabilecek önlemler ve Türkök adlı sağlık bakanlığı ile Kızılay'ın ortaklaşa kurduğu kemik iliği bankası hakkında bilgiler de paylaşılmaktadır.
- 00:05Kemik İliği Nakli ve Hematolojik Kanserler
- Programda kemik iliği nakli ve kemik iliği nakli tedavisi gerektiren hastalıklar konusu ele alınacak.
- Memorial Şişli Hastanesi hematoloji ve tıbbi onkoloji uzmanı Doçent Doktor Darda Bayraktar bilgi verecek.
- Kemik iliği nakli hayat kurtarılmasında çok önemli bir tedavi yöntemidir.
- 01:07Hematolojik Kanserler
- Hematolojik kanserler kanla ilgili kanserlerdir ve akut lösemi, lenfomalar, multipl miyelom ve diğer ender görülen kanla ilgili kanserler içerir.
- Akut lösemiler yüksek doz kemoterapi gerektirir ve yüksek riskli olanlarda kemik iliği nakline gidilir.
- Lenfomalı hastalarda genellikle ilk tedavi verilir, nüksederse otolog kemik iliği nakli yapılır.
- Multipl miyelomlu hastalar genellikle yaşlı hastalar olup, ilk tanı anında belli bir kemoterapi sonrasında otolog nakle gider.
- 02:12Hematolojik Kanserlerin Belirtileri
- Hematolojik kanserlerin ortak belirtileri ateş, gece terlemesi ve kilo kaybıdır.
- Gece terlemesi her gece olan ve iç çamaşırını değiştirmenizi gerektirecek kadar olan bir gece terlemesidir.
- Sebebi bilinmeyen ve bir haftadan daha uzun süren ateşler önemlidir.
- 02:59Lenfoma
- Lenfoma birçok tipi vardır; HOK-HOK ve HOK-HOK dışı lenfomalar olarak ayrılır.
- HOK-HOK lenfomalar genelde genç yaşlarda, çocuklarda ve 20-30'lu yaşlarda görülür.
- HOK-HOK dışı lenfomaların yüz'e yakın tipi vardır ve en sık görülenleri genelde orta yaş civarında görülür.
- Lenfomalar genellikle lenf bezinde şişlikle gelir, ancak lenfositler tüm vücutta dolaşabilir ve midede, bağırsakta, pankreasta veya memede başlayabilir.
- Lenfomalar akışkan kanserlerdir ve metastaz kavramı kullanılmaz, çünkü sistemik bir hastalık olarak kabul edilir.
- 05:03Lenfoma Takibi ve Tedavisi
- Lenfoma hastalarında ilk alıcı tedavi çok önemlidir ve tedavinin doğru seçilebilmesi için patolojinin doğru yapılması gerekir.
- Lenfomanın birçok tipi vardır ve tiplerine göre tedavileri değişir; bazen tedavi bile verilmez, sadece takip edilir.
- Takiplerde tomografi, ultrason veya sadece kan testi yapılabilir.
- 05:35Lösemiler
- Lösemiler ikiye ayrılır: akut ve kronik.
- Akut lösemiler birden başlayan, hastayı birden zor duruma sokan ve genellikle acile gelen hastalıklardır.
- Akut lösemilerde hastalar ateş, yorgunluk, soluk solukluk, ciddi morarma ve kanamalarla gelir.
- Kronik lösemiler genellikle yaşlarda ortaya çıkan ve bazen tedavi bile etmediği hastalıklardır.
- Akut lösemilerde tedavilerin bir an önce başlaması gerekir çünkü ilk tedavi en riskli kısmıdır.
- Akut lösemili hastalar enfeksiyona yatkın olur ve ilk kemoterapi sürecinde yaklaşık bir ay hastanede kalır.
- 07:29Kemik İliği Nakli
- Kemik iliği naklinin gerçek ismi kan yapıcı kök hücre naklidir ve artık kemik iliğinden değil, periferik kandan damardan alınır.
- Kemik iliği naklinin iki çeşidi vardır: otolog (hastanın kendi kemik iliğinden yapılan nakil) ve allojenik (başka birisinden alınan kemik iliğini hastaya vermek).
- Otolog nakil lenfoma ve multipl miyelonda asıl kullanılan nakildir ve hastaya yüksek doz kemoterapi verebilmek için yapılır.
- Otolog nakil sonrası hastanın kemik iliği sıfırlanır ve daha önceden dondurulan kemik iliği hastaya geri verilir.
- Otolog nakil sonrası ölüm oranı yüzde bir, maksimum yüzde iki civarındadır ve bu hastanın yaşına ve genel durumuna göre değişir.
- Allojenik nakilde alıcı ile verici arasında doku uyumu çok önemlidir.
- 10:02Kemik İliği Nakli İçin Uyumlu Verici Bulma
- Bir kardeşin bir kardeşe tam uyumlu olma ihtimali yüzde yirmibeş, üç kardeşten birinin uyumlu olma ihtimali yüzde elli civarı.
- Yabancı banka veya Türkiye'deki ve yabancı bankalardan tam uyumlu bir verici bulmak da bir seçenek olabilir.
- Türkök adlı Sağlık Bakanlığı ve Kızılay'ın ortaklaşa bir bankası var ve bu bankadan iki hastaya kemik iliği bulma şansına erişilmiş.
- 11:02Kemik İliği Verici Olma Süreci
- Verici olmak isteyenler sadece kanlarını veriyor ve kanlarında bir test yapılıyor.
- Verici olmak için bir tüp kan veriliyor, laboratuvarlarda doku tipi ayrılıyor ve uyumlu olduğu görülürse tekrar kan veriliyor.
- Verici olmak için beş gün nöpojen adlı iğne kullanılıyor, kısa dönemde bel ve bacaklarda hafif ağrı olabilir.
- 12:49Kemik İliği Nakli Sonrası Süreç
- Otolog kemik iliği nakli için hasta yaklaşık bir ay hastanede kalır: ilk hafta kemoterapi, sonraki iki hafta nötropenik durum, son hafta toparlanma.
- Allojenik nakilde işlem daha uzun sürüyor, toparlanması daha uzun ve viral enfeksiyonlara yakalanma ihtimali daha yüksek.
- Allojenik nakil sonrası ortalama bir buçuk ay hastanede kalınır, steril ortam gerekmez ancak yiyeceklere dikkat edilmeli.
- 14:31Kemik İliği Nakli Başarı Oranları
- Başarı oranları hastalıktan hastalığa ve vericinin tipine göre değişiyor.
- Tam uyumlu kardeşten remisyonda olan lösemi için nakil yapıldığında beş sene sonra lösemisiz hayatta kalma ihtimali yüzde altmış-yüzde yetmiş civarı.
- Tam uyumlu olmayan yabancı veya akraba dışı birinden nakil yapıldığında ve lösemi tam kontrol altında değilse oran yüzde yirmi hatta daha düşük olabiliyor.
- 15:19Hematolojik Kanserlerin Erken Tanısı ve Korunma
- Hematolojik kanserlerin erken tanısı tedaviye yanıt açısından çok önemlidir.
- Lenf veya kan kanserlerinden korunmak için yapılabilecek çok şey yok, bazı genetik risk faktörleri yoksa.
- Erken tanı için sebepsiz yere ateş uzun süre devam ediyorsa veya boyunda, koltuk altında, kasıkta şişlik giderek büyüyorsa doktora başvurulmalıdır.