Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir girişimsel radyolog tarafından kateter yerleştirme işlemi hakkında bilgilendirme amacıyla hazırlanmış eğitim içeriğidir.
- Videoda kateterin ne olduğu, nasıl yerleştirildiği ve hangi damarlara takılabileceği (boyun toplardamarları, köprücük kemiğinin altı, kasık damarları) detaylı şekilde anlatılmaktadır. İşlemin önemli aşamaları, ultrason eşliğinde damar bulma ve bölgeyi uyuşturmak olarak vurgulanmakta, işlem süresinin yaklaşık 5-6 dakika olduğu belirtilmektedir.
- Ayrıca kateterlerin genellikle uzun süreli tedaviler için (kemoterapi, diyaliz) kullanıldığı, bakımının önemine değinilmekte ve kateterlerin ne zaman çıkarılması gerektiği (enfeksiyon, tıkanma) açıklanmaktadır. Video, kateter yerleştirme işleminin aslında çok kolay olduğunu ve hastaların işlem sonrası normal yaşamlarına dönebileceğini vurgulayarak sona ermektedir.
- 00:03Kateter Nedir?
- Kateter, ince küçük plastik borucuklar olup vücudun içerisine, özellikle damarın içerisine yerleştirilerek tedaviler uygulanabilsin diye kullanılır.
- Kateterler mouse kablosuna benzetilebilir, ortalama 10 cm'in üstünde, 30-35 cm'nin altında uzunlukta, çok sert olmayan esnek borucuklardır.
- Bu kateterler tedavi amacıyla değil, diğer branşların isteği üzerine onlara yardımcı olmak amacıyla yerleştirilir.
- 01:34Kateterlerin Yerleştirildiği Bölgeler
- Kateterler sıklıkla toplardamarların içerisine yerleştirilir.
- Kolumuza takılan ince damar yolları (intraketler) da aslında bir nevi kateterdir, ancak çok küçük ve cildin altındaki ince damarlara yerleştirilir.
- Kateterler genellikle doktorlar tarafından, girişimsel radyologlar veya ilgili hekimler tarafından yerleştirilir.
- 03:33Kateter Yerleştirme Bölgeleri
- Kateterler toplardamarların içerisine yerleştirildiği için uygun bir toplardamarı bulmak gerekir.
- Boyun toplardamarları, enfeksiyon ihtimali riski en düşük olan bölge olup, şahdamarlarının yan taraflarında bulunan toplardamarlardan yerleştirilir.
- Göğsün üst kısmından (köprücük kemiğinin altından) veya kasık damarlarından da kateterler yerleştirilebilir, ancak kasık damarlarından yerleştirildiğinde enfeksiyon ihtimali daha yüksek olduğu için tercih edilmez.
- 05:14Kateterlerin Kullanım Amacı
- Bir günlük, iki günlük tedaviler için genellikle kateterler yerleştirilmez, ancak uzun süreli tedaviler için (kemoterapi, diyaliz) kullanılır.
- Diyaliz için yerleştirilen kateterlerle kemoterapi için yerleştirilen kateterler birbirlerinden farklıdır ve ne için yerleştirileceği önceden belirlenerek uygun kateter seçilir.
- Kateterler, damar yolları çok bulunamayan veya portu olmayan hastalara rahat bir şekilde tedavi vermek için uygulanır.
- 07:07Kateter Türleri ve Kalış Süresi
- Kateterlerin kalıcı kateter çeşitleri de vardır, özellikle uzun süre damar yolu ihtiyacı olan hastalarda kullanılır.
- Kateterlerin vücutta kalabileceği süre mükemmel olarak belirlenmiş değildir, ancak iyi bakımla 2-3 hafta, 1-2 ay kalabilmektedir.
- Daha uzun süre kalması gerekiyorsa kalıcı kateterler kullanılır.
- 08:10Kateter Çıkarma Durumları
- Kateterin çevresinde enfeksiyon, kızarıklık veya akıntı oluşursa, hasta açısından riskli ise kateter çıkarılmalıdır.
- Kateter tıkanabilir, bu durumda yeni bir kateter takılması gerekir.
- Kateter bakımını düzenli yapmazsak tıkanabilir, bu nedenle düzenli bakım yapılması önemlidir.
- 10:34Kateter Yerleştirme Tekniği
- Kateter yerleştirme işleminde altın kural, ultrason eşliğinde damarın yerini belirleyerek takmaktır.
- Herkesin damarı aynı yerde olmadığı için rastgele iğne batırma şansı yoktur, bu doku saygısı olmayan bir yöntemdir.
- Ultrason sayesinde damarın yerini görebilir ve tek seferde kateteri damarın içerisinde takabiliriz.
- 11:46Hasta Konforu ve Uyuşturucu Kullanımı
- Kateter yerleştirme işleminde hasta konforu çok önemlidir, bu nedenle bölgeyi uyuşturmak gerekir.
- Anatomiyi iyi bilen bir hekimin, gerekirse ultrason kullanarak 10-15 saniye içerisinde bölgeyi tamamen uyuşturması mümkündür.
- Uyuşturucu yapılmadığında hastanın canı yanacak, hareket edecek veya kendine çekecek, bu da doktorun konforunu bozacaktır.
- 13:29İşlemin Önemli Aşamaları
- İşlemin önemli aşamaları ultrason kullanmak ve o bölgeyi uyuşturmaktır.
- İşlem yaklaşık 5-6 dakika içerisinde biten, hareket etmeden ve sızlanmadan rahat bir şekilde sonlandırılan bir işlemdir.
- Hazırlık aşaması uzun değildir, hastalar özel olarak uzun aç olmalarına gerek yoktur.
- 14:23Kateter Çıkartma İşlemi
- Kateterlerin kullanım süresi değişik kateterlere göre değişir ve eninde sonunda çıkartılması gerekir.
- Kateter çıkartılması son derece basit bir hamleyle yapılabilir, özel bir durum yoksa 10-15 saniyelik bir işlemdir.
- Takılması 5-6 dakika sürüyor olabilirken, çıkartılma işlemi 1-2 dakika içerisinde maksimum o da çıkartılarak işlem sonlandırılacaktır.