Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türk ve Gazete İzmir TV ortak yayınında yayınlanan bir sağlık programıdır. Programda sunucu Dr. Atıl Birol, Sağlık Bilimleri Üniversitesi İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bölümü'nden Doç. Dr. Olçun Ümit İnal ile kanser konusunda röportaj yapmaktadır.
- Video, kanser tedavisinde yenilikler ve erken tanı yöntemleri üzerine odaklanmaktadır. Programda kanserin tanımı, erken teşhisin önemi, Türkiye'deki Kanser Erken Tanı Teşhis Merkezleri (KETEM) ve çeşitli kanser türlerinin (meme, akciğer, kolon, prostat) erken tanı yöntemleri anlatılmaktadır. Ayrıca kanser tedavisinde kullanılan cerrahi, radyoterapi, sistemik tedavi, robotik cerrahi, organ koruyucu tedaviler ve yeni radyoterapi teknolojileri hakkında bilgiler verilmektedir.
- Videoda ayrıca kemoterapi dışında yeni nesil ilaçlar, akıllı ilaçlar ve immünoterapi gibi tedavi yöntemleri, bu tedavilerin etkinlikleri, yan etkileri ve hangi tümörlerde kullanıldığı açıklanmaktadır. Türkiye'de SGK tarafından ödenen immünoterapi tedavileri ve gelecekte Türkiye'ye gelebilecek yeni tedavi yöntemleri hakkında da bilgiler paylaşılmaktadır.
- 00:55Program Tanıtımı ve Konuk Tanıtımı
- Operatör Dr. Atıl Birol, A. Türk ve Gazete İzmir TV ortak yayınında "Sağlık Programı"nda kanser tedavisinde yenilikler konusunu ele alıyor.
- Konuk, Doç. Dr. Olçun Ümit İnal, Sağlık Bilimleri Üniversitesi İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bölümü'nden uzman doktor.
- Doç. Dr. Olçun Ümit İnal, 2000 Ege Tıp mezunu, 2009 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi'nde tıbbi onkoloji ihtisasına başlamış ve 2012'de tıbbi onkoloji uzmanı olmuş.
- 03:31Kanser Tanımı ve Önemi
- Kanser, vücudumuzdaki herhangi bir organda ve hızlı hücrelerin hızlı büyümesiyle oluşan urlara verilen isimdir.
- Kanser günümüzde dünyada en sık ikinci ölüm nedenidir, en sık ölüm nedeni kalp damar hastalıkları iken.
- Erken teşhis hastalıkta çok önemli olup, erken evrede saptanırsa kanserden tamamen kurtulma (kür) sağlanabilir.
- 04:31Erken Tanı ve KETEM Hizmetleri
- Erken tanı mümkün olup, Sağlık Bakanlığı dünyanın birçok ülkeden önde gidiyor ve KETEM (Kanser Erken Teşhis Merkezleri) kurmuş durumda.
- KETEM'lerde internet aracılığıyla randevu alınabiliyor ve hasta değerlendiriliyor.
- Hastalar yaşına, ailesindeki kanser öyküsüne ve risk faktörlerine bağlı tarama yapılabiliyor.
- 06:57Meme Kanseri Erken Tanısı
- Meme kanseri kadınlardaki en sık kanser olup, Dünya Sağlık Örgütü 45 yaşından itibaren her kadına yılda bir kere mamografi öneriyor.
- Normal sonuçlar alındığında 45 yaşından sonra iki yılda bir tekrarlanıyor, patolojik lezyon varsa daha sık tarama önerilebiliyor.
- KETEM'lerde mamografi bayanlara standart olarak yapılmakta, 45 yaş altında da memede kitle, kanama veya şekil değişikliği olanlara daha erken yapılabilir.
- 08:46Akciğer Kanseri Erken Tanısı
- Akciğer kanseri için ölümü azaltan bir yöntem mevcut, erken tanıda düşük doz radyasyon veren bilgisayarlı tomografi çekilebiliyor.
- Sigara içenler en önemli risk faktörü olup, 20-30 yıl sigara içenler bu tetkiki yaptırabilir.
- Akciğer kanseri günümüzde hastaların neredeyse her dört hastadan üçünde ileri evrede saptanıyor.
- 09:56Kolon Kanseri Erken Tanısı
- Kolon kanseri için KETEM'lerde büyük abdest dahilinde kan tetkiki (gizli kan testi) yapılabiliyor.
- Herhangi bir hastaneye yönlendirilerek kolonoskopi tetkiki de yapılabiliyor.
- Ailede kolon kanseri öyküsü varsa, aile bireylerinin taraması ailenin kanserinin saptandığı yaştan 10 yaş küçük olarak öneriliyor.
- 11:39Kolon Kanserinin Belirtileri
- Kolon kanseri geliştiğinde kansızlık (anemi) belirtileri görülebiliyor.
- Bağırsak alışkanlığı değişiyor, kabızlık veya ishal gibi belirtiler ortaya çıkabiliyor.
- Bu belirtiler varsa daha erken kolonoskopi yaptırılabilir.
- 13:01Prostat Kanseri ve Erken Teşhis
- Prostat kanseri için öncelikle üroloji hekimine başvurulmalı ve kanda PSA (prostat spesifik antijen) testi ile tarama yapılabilir.
- PSA, kandan tek teşhis edilebilen tümörlerden biridir ve erken teşhis için biyoloji hekimine başvurulabilir.
- Toplumda sağlık okuryazarlığı yüksek olduğundan, PSA testi hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir.
- 14:04Kanserde Genetik Geçiş
- Kanserde genetik geçiş vardır ve tüm kanserlerin yaklaşık yüzde beşi aileden geçiş yapabilir.
- BRCA geni, Angelina Jolie ile meşhur olan ve meme kanserinde yüzde beş sıklığında görülebilen bir gen olup, kandan tetkikle tespit edilebilir.
- Tepecik Eğitim Araştırma Kliniği'nde tıbbi genetik bölümü bu tetkiki yapabilmektedir.
- 14:59Genetik Testler ve Koruyucu Cerrahi
- Kırkbeş yaş altında meme kanseri ve yumurtalık kanseri teşhis edilmişse BRCA genine mutlaka bakılmalıdır.
- Ailede kanser hastası varsa genetik bölümüne yönlendirilmelidir.
- BRCA geni tespit edilen hastalara koruyucu cerrahi önerilebilir; her iki memeyi veya yumurtalıkları aldırılabilir.
- 16:07Diğer Kanserlerde Genetik Geçiş
- Mide tümöründe de bir gen vardır ve saptananlar koruyucu gastrektomi (koruyucu midenin alınması) önerilebilir.
- Kalın bağırsak tümöründe de yüzde beş oranında genetik geçiş vardır ve saptanırsa tüm kalın bağırsağın alınması yoluna gidilebilir.
- Tüm kanserlerin ortalama yüzde üç eksi beşi kalıtsal olabilir, geri kalanı çevresel faktörlerle gelişebilir.
- 17:13Kanser Risk Faktörleri
- Kanser konusunda üç önemli risk faktörü vardır: sigara, alkol ve obezite.
- Obezite toplumumuzda çığ gibi artmış durumda ve birçok kansere zemin hazırlayabilmektedir.
- Sigara günümüzde akciğer kanserinin yüzde doksanyedi nedeni olup, yüzde üç'ü sigara dışında nedenlerle oluşmaktadır.
- 19:06Kanser Tedavisinde Cerrahi Gelişmeler
- Eskiden meme kanserinde büyük cerrahi olurken, günümüzde meme koruyucu cerrahi yöntemleri kullanılmaktadır.
- Robotik cerrahi ve organ koruyucu cerrahiler ön plana çıkmıştır.
- Sistemik tedavi veya radyoterapi ile tümör küçültülerek organ koruyucu cerrahi yapılabilmektedir.
- 20:08Multidisipliner Tedavi ve Radyoterapi
- Kanser tedavisi multidisipliner bir yöntemdir ve konseylerde cerrah, medikal onkolog, radyasyon onkoloğu gibi uzmanlar bir araya gelir.
- İzmir'deki büyük hastanelerde multidisipliner konseyler konusunda önde yer almaktadır.
- Radyoterapide eski kobalt yönteminden farklı olarak, sadece tümöre hedeflenerek yapılan radyoterapi yöntemleri gelişmiştir.
- 22:17Yeni Radyoterapi Yöntemleri
- İzmir'de Aya Marti, Tomoterapi gibi yeni radyoterapi yöntemleri bulunmaktadır.
- Bu yeni yöntemler sadece tümörün olduğu kısma radyoterapi vererek etkinliğini gösterir ve sağlam dokularda harabiyet yaratmaz.
- Radyoterapide çağ atlamış durumda olup, dünyadaki her yeni çıkan teknoloji İzmir'de bulunmaktadır.
- 23:45Kanser Tedavisindeki Yenilikler
- Günümüzde yeni nesil ilaçlar, akıllı ilaçlar ve immünoterapi gibi tedaviler mevcuttur.
- Akıllı ilaçlar, tümörün hücresinin büyümesini sağlayan geni hedefleyerek etkinliğini gösterir, kemoterapiden daha yüksek etkinlik ve daha az yan etki sunar.
- Akıllı ilaçlar saç dökülmesi ve hastaneye yatışları azaltır, çoğunlukla ağızdan alınan ilaç şeklinde olduğu için hasta evde de kullanabilir.
- 25:01Immünoterapi ve Diğer Tedaviler
- Immünoterapi, vücudun savunma mekanizmasını aktifleyerek tümörle vücut savaşını sağlar ve yan etkileri çok azdır.
- Kemoterapi verilen hastalarda yan etki gelişme oranı %50-60 iken, immünoterapi verilen hastalarda %3-5 civarındadır.
- Her tümöre farklı tedaviler uygulanır; örneğin testis tümöründe sadece kemoterapi verilirken, meme kanserinde üç farklı tedavi seçeneği vardır.
- 26:50SGK Ödemeleri ve Yeni Tedavi Yöntemleri
- İzmir'deki tüm hastanelerde immünoterapi uygulanabilmekte ve SGK tarafından ödenmektedir.
- Türkiye'de SGK'nın ödeme kapsamında lenfomalar, böbrek tümörleri ve malign melanom bulunmaktadır.
- Akciğer tümörü için immünoterapi ile ilgili çok sayıda çalışma var ve SGK değerlendirmesi yapmaktadır.
- 28:39Gelecekteki Tedavi Yöntemleri
- Türkiye'de henüz mevcut olmayan, hastanın kendisinden alınan lenfositlerin tümörüne yönelik eğitilerek tekrar geri verilmesi yöntemi vardır.
- Bu yöntem özellikle hematolojik malinitelerde kullanılmakta ve gelecekte Türkiye'ye de gelebilir.
- Bu yöntem maliyetli olduğu için ayrı bir cihaz gerektirir ve muhtemelen 1-2 yıl içinde Türkiye'ye gelebilir.
- 30:30Kanser Önleme ve COVID-19 Durumu
- Kanser olmak istemeyenler için sigara, alkol ve obeziteden uzak durulması önerilmektedir.
- Erken teşhis için Sağlık Bakanlığı'nın KETEM merkezlerine başvurulabilir.
- COVID-19'da dünya genelinde toplam vaka sayısı 134 milyona, can kaybı 2,9 milyona yaklaşmış, Türkiye'de ise toplam vaka sayısı 3,7 milyona, can kaybı 33.459'a ulaşmıştır.