Buradasın
Hiperandrojenizm ve Polikistik Ovaryum Sendromu Eğitim Sunumu
youtube.com/watch?v=Y8cB3zDtOS0Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir tıp konferansı veya eğitim sunumu formatında olup, endokrinoloji uzmanı bir doktor tarafından hiperandrojenizm ve polikistik overyum sendromu hakkında bilgi verilmektedir. Sunumda TSM Yönetim Kurulu başkanı Ahmet Zeki İşık, dermatoloji uzmanı Ali Karakuzu Hoca ve diğer uzmanlar da yer almaktadır.
- Video, hiperandrojenizmin tanımı, sebepleri, tanısı ve tedavisi konularını kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk olarak hiperandrojenizmin klinik belirtileri ve biyokimyasal bulguları açıklanmakta, ardından polikistik overyum sendromu ile ilişkisi vurgulanmaktadır. Son bölümde ise tedavi yöntemleri (kombine oral kontraseptifler, anti-androjenler, kozmetik tedaviler) detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Sunumda ayrıca hirsutizm (eril tüy gelişimi) konusu, Ferriman-Gallwey skorlaması, androjen sentezi şeması ve laboratuvar bulguları gibi teknik detaylar da yer almaktadır. Video, soru-cevap bölümüyle devam edip, katilere teşekkürle sonlanmaktadır.
- 00:51Hiperandrojenizm Konuşmasının Tanıtımı
- Konuşmacı, TSM Yönetim Kurulu başkanı Ahmet Zeki İşık ve diğer dinleyicilere selamlaşıyor.
- Konuşmanın konusu hiperandrojenizm olup, tanımı, sebepleri, tanısı ve tedavisinden bahsedilecek.
- Polikistik over sendromu, reproduktif dönemin en sık görülen hastalığı olup, androjenizmin en sık sebebi ve ano veratuvar disfonksiyonun en sık sebebi olarak belirtiliyor.
- 02:16Polikistik Over Sendromu ve Hiperandrojenizm İlişkisi
- Türkiye'de yapılan Hacettepe Üniversitesi çalışmasına göre, Rotterdam kriterlerine göre yaklaşık %20 androjenizm ve %15 androjen access görülmektedir.
- Polikistik over sendromu tanısı için Rotterdam kriterlerine göre hiperandrojenizm, ovulasyon disfonksiyonu ve polikistik over morfolojisi üç kriterden ikisinin olması yeterlidir.
- 2012 yılında yapılan bir toplantıda Rotterdam kriterlerinin günlük pratikte kullanılmaya devam edilmesi önerilmiştir.
- 04:29Hiperandrojenizmin Önemi
- Hacettepe çalışmasında polikistik over sendromu tanısı alan hastaların yaklaşık %77'sinde hiperandrojenizm bulunmuştur.
- Amerika'da 2006 kriterlerine göre polikistik over sendromunun temelinde androjen yüksekliği vardır.
- Androjenlerde artış, libid profilindeki bozulma, ciltteki bulgular, insülin rezistansı ve foliküllerdeki değişikliklerle ilişkilidir.
- 06:31Hiperandrojenizmin Etkileri
- 2009'da yapılan bir meta analizde, polikistik over sendromlu hastaların yaklaşık %30'unda total testosteronu yüksek, %75'inde de androjen access görülmüştür.
- 2016'da yapılan bir meta analizde, hiperandrojenizm olan polikistik over sendromlu hastalarda metabolik sendrom, menstrüel düzensizlik ve hiperlipidemi daha yüksek seviyelerde bulunmuştur.
- Hiperandrojenizm, özürlü oranında önemli bir faktördür; hafif orta özürlü hastalarda %5, şiddetli özürlü hastalarda %10 oranında özürlü kabul edilmektedir.
- 09:41Hiperandrojenizmin Klinik ve Biyokimyasal Belirtileri
- Biyokimyasal hiperandrojenizm artmış androjen seviyesini gösterirken, klinik hiperandrojenizm bayanlarda kalın, koyu terminal kılların artmasıdır.
- Hipertrikozy, lanugo ve istenmeyen tüyler gibi belirtiler hiperandrojenizmi gösterir, özellikle over veya adrenalden salgılanan tümörlerde ciddi izolasyon görülebilir.
- Hiperandrojenizmde ses kalınlaşması, hiromegal, amone, akne, kas kütlesi artış ve matrofisi aloesi gibi belirtiler görülebilir.
- 11:44Testosteron Düzeyleri ve Hirsutizm
- Erkeklerde testosteronun %78'i klobine ile bağlı, %19'u albümün ile bağlı ve %3'ü serbest olarak dolaşımdayken, kadınlar da serbest testosteron oranı artmaktadır.
- Albümin oranı sabitken, klobine bağlı testosteron oranı belirleyicidir ve hücre içi aktif testosteron (DHT) testosterondan 5 alfa reductaza ile aktif formuna dönüşebilir.
- Hirsutizm prevalansı polikistik over sendromuna benzer %5-10 oranında olup, genellikle kozmetik bir sorun olarak algılanırken, altta yatan endokrinolojik bir problemin ilk belirtisi olabilir.
- 13:02Hirsutizm Tanısı ve Skorlama
- Hirsutizm tanısı klinik olarak koyulur ve modifiye Ferriman-Gallwey skorlaması ile değerlendirilir.
- Skorlama 9 bölgeyi kapsar ve her bölge 0-4 arasında puan alabilir, toplam 36 puan olabilir.
- Skor 8 ve üzeri hirsutizm olarak kabul edilir, 16-24 şiddetli seviyede olur; coğrafi bölgelere ve ırka göre değişiklik gösterebilir.
- 15:34Hirsutizmin Nedenleri
- En sık neden polikistik over sendromu (%82) ve idiyopatik hirsutizmdir.
- Diğer nedenler arasında geç başlangıçlı konjenital adrenal hiperplazi, klasik konjenital adrenal hiperplazi, androjen salgılanan over Tümörleri ve adrenal Tümörleri bulunur.
- Postmenopozal hastalarda hirsutizm, virilizasyon bulgusu ile gider ve insülin rezistansı olma ihtimali yüksektir.
- 16:35Hirsutizmin Diğer Sebepleri ve İlaçlar
- Hipofiz bezindeki ACTH üreten kortikal trop adenom, androjen salgılanmasına ve kortizon salgılanmasına sebep olabilir.
- Hipotiroidizm ve hiperparatiroidizm hirsutizme sebep olabilir; hipotiroidizmde prolaktin artışı, adrenali bezlerde androjenlerin artışına neden olabilir.
- Bazı ilaçlar hirsutizme sebep olabilir; hipotiroidizm tedavisinde kullanılan ilaçlar, prolaktin artışı ve androjen artışına neden olabilir.
- 18:09Hirsutizmin Nedenlerinin Oranları
- Androjen yüksekliği olan hastalarda neoplaziler %0,20, klasik konjenital adrenal hiperplazi %0,60, klasik olmayan konjenital adrenal hiperplazi %2 oranında görülür.
- PCOS %82, idiopatik hirsutizm %4, normal ovülasyon olan %6 oranında görülebilir.
- Polikistik over sendromu genellikle 15-25 yaş arası başlar, erken dönemde menstural düzensizlik ve virilizasyon nadir görülür.
- 20:23Klinik Örnekler ve Tanı
- 17 yaşında ses kalınlaşması ve tüylenme şikayeti olan bir hasta, sol overde 3-4 cm kist bulunan ve serbest testosteron yüksekliği gösteren bir hasta, laparoskopi sonrası serdik hücreli tümör tespit edilmiştir.
- Polikistik over sendromunun tanısı için medetoks progesteron 200'nin üstünde, androjen salgılanan over Tümörleri için testosteron 150 nanogramın üzerinde, androjen salgılanan adrenal Tümörleri için dehidepiandrosteron sülfat 7700 mg/dL'nin üzerinde olması şüphelenmeli.
- İdiopatik hirsutizmde adetler düzenli, androjen seviyesi normal olur ve hiperandrojenizm yoktur.
- 22:21Biyografik Tanı ve Tedavi
- Biyografik tanıda nadiren kullanılan ancak seçici vasküler kateterizasyon tekniği kullanılabilir.
- Hirsutizmin tedavisinde hiçbir medikal tedavi yöntemi çok etkili değildir ve hastalarla tedavinin uzun süreli olması gerektiği, var olan tüylerin tamamen yok edilemeyeceği ve yeni tüylerin oluşmasını engelleyebileceği konusunda açık iletişim kurulmalıdır.
- İlk tercih kombine oral kontraseptiflerdir, ancak tüm ilaçlar FDA onay almış olmamakla birlikte, kombine oral kontraseptifler düzenli adet sağlayabilir.
- 24:50Hiperandrojenizmin Tedavisi
- Kombine oral kontraseptifler, hiperandrojenizmin tedavisinde etkili olup, östrojen ve progesteron ile LH'ı azaltarak androjen salgılanmasını engeller.
- Kombine oral kontraseptifler, serbest testosteron seviyesini azaltarak ve androjen reseptörlerine kompetitif inhibitör etkisi yaratarak anti-androjenik etki gösterir.
- Kombine oral kontraseptifler uzun süre kullanılması durumunda kemik kaybı ve menopoz benzeri semptomlar gibi yan etkileri olabilir.
- 26:28Diğer Tedavi Seçenekleri
- Eforfinitin hidroklorid, saç folikülünün büyümesinde etkili olan 5-alfa-rediktaz enzimini inhibitör olarak kullanılır ve kullanımı durdurulduğunda geri dönüşümlü etki gösterebilir.
- Androjen reseptör antagonistleri, kombine oral kontraseptif tedavisine ek olarak kullanılabilir ve en çok kullanılan olan spironolakton, reseptör antagonist etkisinin yanında seks hormon globinini artırabilir.
- Androjen reseptör antagonistleri arasında spironolakton, lütamid ve finasterid bulunur, ancak lütamid ve finasterid ciddi yan etkileri nedeniyle yaygın olarak kullanılmamaktadır.
- 28:10Kozmetik Yöntemler ve Cerrahi Tedavi
- Oral kontraseptifler ve androjen reseptör antagonistlerinden sonra kozmetik yöntemlere geçilebilir; burada depilasyon (kılların yüzeyi temizlenmesi) ve epilasyon (kılların gövdesi ve kökü çıkarılması) bulunur.
- Laparoskopik overan dreading'in hiperandrojenizmin tedavisinde olumlu etkisi konusunda yeterli veri bulunmamaktadır.
- Obez hastalarda hayat tarzı değişiklikleri, kilo verme, menstrüasyon ve ovülasyonun geri dönüşünde metabolik rahatsızlıklarda faydalı olabilir.
- 29:53Geç Başlangıçlı Konjenital Adrenal Hiperplazi
- Geç başlangıçlı konjenital adrenal hiperplazi tanısında 17-hidroksiprogesteron (17-OHP) seviyesi önemlidir; 200 ng/mL üzerindeyse ACTH stimülasyon testi yapılmalıdır.
- 17-OHP seviyesi 8 ng/mL üzerindeyse konjenital adrenal hiperplazi tanısı koyulabilir.
- Geç başlangıçlı konjenital adrenal hiperplazi için genetik danışma önerilmekte ve tedavide erken adrenal kortikosteroid veya interseks tiroid önerilmektedir.
- 34:03Hastalık ve Tedavi Algoritması
- 17-OHP seviyesi 2 ng/mL altında olursa sorun yoktur, 2-10 ng/mL arasında ise test yükleme testi yapılmalıdır.
- Gebelikte hiperandrojenizm, 7-12 hafta aralığında xel genital gelişim döneminde kritero megali yapabilir.
- Gebelikte hiperandrojenizm için medikal tedavisi yoktur, cerrahi gerekiyorsa ikinci trimesterde yapılabilir ve gebelik sonrası iyileşme oranı yüksektir.
- 36:47Hormon Değerleri ve Endokrinoloji Refere
- Hiperandrojenizminde temel bakılması gereken hormonlar total testosteron, 17-hidroksiprogesteron ve dehydroepiandrosteron sülfat (DHEAS) dir.
- Total testosteron normal değeri 20 ile 70-80 arasında olup, 150'nin üzerindeyse tümör düşünülmelidir.
- DHEAS normal değeri 400-700 arasında olup, 700'lerin üzerinde çıkarsa adrenal bir tümör düşünülmelidir.
- Endokrinoloji refere edilmesi durumları: 17-OHP yüksekliği varsa veya DHEAS sülfat 700'ün üzerinde ise.
- 38:39Hiperandrojenizm ve Endokrinolojik Problemler
- Hiperandrojenizm, kozmetik bir problem gibi görünse de aslında altta yatan endokrinolojik problemlerin bir belirtisi olabilir.
- Asteroid biyosentezinde enzim eksiklikleri nedeniyle genital bölgede anormallikler oluşabilir ve bu durumda endokrinoloji uzmanının değerlendirilmesi gerekebilir.
- Hiperandrojenizm, fikrodaktif dönemin en sık endokrinolojik nedeni olup, Rotterdam kriterlerine göre Türkiye'de anslektif popülasyonda %20'lerde görülebilmektedir.
- 40:05Hiperandrojenizm Tanısı ve Tedavisi
- Hiperandrojenizmde en sık nedenler arasında polikistik over sendromu ve idiopatik hiperandrojenizm bulunmaktadır.
- Hiperandrojenizm tanısı için testosteron seviyesi 70-150 arasında ise hiperandrojenizm, 150'nin üzerinde ise tümör aranmalıdır.
- Tedavide oral kontraseptifler en az altı ay kullanılabilir, ardından anti-androjenler eklenebilir, ancak bu yöntemler yüzde yüz çözüm değildir.
- 43:53Hiperandrojenizm Hastalarının Psikolojik Durumu
- Hiperandrojenizm hastalarının psikolojik hassasiyeti ve kişisel duyarlılığı önemlidir, özellikle görünür bölgede tüylenme varsa çok hassas olabilirler.
- Hastaların adet düzensizliği gibi diğer problemleri de değerlendirilmelidir.
- Genel bir skorlamaya göre yönlendirip kozmetik yöntemlere başvurulabilir.
- 49:52Kozmetik Tedaviler ve Metabolik Sorunlar
- Yüz ve kollarda lazer tedavisi çok etkili olmayabilir, elektroliz daha etkili bir yöntemdir.
- Obez hastalarda oral glikoz tolerans testi (OGTT) mutlaka yapılmalıdır, obezite her yaşta önerilmektedir.
- Bozulmuş OGTT, insülin rezistansı için önemli bir indikatördür.
- 51:26Geç Başlangıçlı Konjenital Adrena Hiperplaz
- Geç başlangıçlı konjenital adrena hiperplaz, hiperandrojenizm tanısında %2-4 arasında görülebilmektedir.
- Bu durumda genetik danışmanlık için genetik uzmana göndermek önemlidir.
- Hidroksilaz veya diğer enzimlerde farklı varyasyonlar olabileceği için genetik incelenmesi gerekir.