Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, patoloji ve genel cerrahi alanlarında bilgi sahibi bir konuşmacı tarafından sunulan eğitim formatında bir içeriktir.
- Video, hemostazın normal fizyolojisini açıklayarak başlıyor ve kanamalı hastalarda kullanılan testleri anlatıyor. İçerikte primer ve sekonder emostaz, trombosit fonksiyonları, kanama belirtileri ve koagülasyon faktörleri (2, 7, 9, 10, 12, 13) detaylı olarak ele alınıyor. Ayrıca hemostaz yolları (extrensek, intrensek ve ortak yol), laboratuvar testleri (PT, APTT, kanama zamanı) ve bunların yorumlanması da anlatılıyor.
- Video, faktör eksikliği hastalıkları (hemofili, ITP, vitamin C eksikliği), anti-agregan ilaçların etkileri, antikoagülan sistemler ve inhibitör antikorlar hakkında bilgiler de içermektedir. Özellikle tıp öğrencileri veya hemostaz konusunda detaylı bilgi edinmek isteyenler için faydalı bir kaynak niteliğindedir.
- 00:01Hemostaz Fizyolojisi
- Hemostazın normal fizyolojisini bilmek, kanamalı hastalara yaklaşımda ve hangi testi hangi hastaya isteyeceğimiz konusunda yorum yapmak önemlidir.
- Hemostazda endotel hasarında vücudun verdiği ilk yanıt vazokonstrüksiyondur.
- Trombositlerin adezyon (yapışma) ve agregasyon (kümelenme) ile oluşan hemostazı "primer hemostaz" olarak adlandırırız.
- 01:31Primer ve Sekonder Hemostaz
- Koagülasyon kaskadının devreye girmesiyle oluşan hemostaz "sekonder hemostaz" olarak adlandırılır.
- Primer hemostaz bozukluğu genellikle ciddi kanamalarla karşılaşılmaz, ciddi kanamalar genellikle sekonder hemostaz veya faktör eksikliğinde görülür.
- Trombosit fonksiyon bozukluğunda petechia (2 mm'ye kadar) ve purpura (2-10 mm) oluşur, koagülasyon kaskadı bozukluğunda ise morarma (10 mm üzeri) görülür.
- 02:47Hemostaz Sistemleri
- Hemostazda endotel hasarı, vazokonstrüksiyon, trombosit reaksiyonları ve gevşek trombüs oluşur.
- Koagülasyon kaskadı devreye girdiğinde stabil trombüs oluşur ve bu trombüsü kontrol altında tutmak için fibrotik sistem gerekir.
- Her sistemde bir yedeğin olduğu görülür; dengesizlik durumunda ya kanama ya da aşırı pıhtı oluşur.
- 03:36Primer Hemostaz Mekanizması
- Vazokonstrüksiyon için endotelin sağlam olması gerekir, endotel hasarında vazokonstrüksiyon bozulabilir.
- Trombositlerde adezyon için von Willebrand faktörü, kolajen ve glikoprotein IIb/IIIa kompleksi önemlidir.
- Trombosit aggregasyonu için tromboksan A2, ADP, serotonin gibi medyatörler ve glikoprotein IIb/IIIa ile fibrinojenin birleşmesi gerekir.
- 05:09Primer Hemostaz Bozukluğu
- Primer hemostaz bozukluğu iki noktada klinikte karşımıza çıkar: petechia, purpura ve ekimoz oluşumu.
- Primer hemostaz ile ilgili defekt varsa kanama zamanı uzar (3-7 dakika).
- Rutin olarak kanama zamanı ölçülmez çünkü trombosit sayısı yeterliyse ve kanama zamanı uzuyorsa, trombosit fonksiyonlarının bozuk olduğu anlaşılır.
- 06:28Primer Hemostaz Bozukluğu Nedenleri
- İmmün trombositopeni (ITP) gibi trombositlere karşı gelişen antikorlar kanama zamanını uzatır.
- Vitamin C eksikliği (skorbut) kanama zamanını uzatabilir ve petechia, purpura ve ekimoz oluşmasına neden olabilir.
- Von Willebrand faktörü hastalığında kanama zamanı uzaması görülür.
- 07:31Antiagregan İlaçlar ve Sekonder Hemostaz
- Aspirin, ADP antagonistleri ve anti-serotoninik ilaçlar trombosit aggregasyonunu bozarak kanama zamanını uzatır.
- Koagülasyon sisteminde 13'te bitmesine rağmen 12 faktör vardır, faktör 6 tanımlanmamıştır.
- Faktör 8 eksikliğinde hemofili A, faktör 9 eksikliğinde hemofili B, faktör 11 eksikliğinde hemofili C görülür.
- 09:29K Vitamini ve Koagülasyon Faktörleri
- K vitamini, protein C ve S gibi doğal antikoagülanlar ve faktörlerin bağımlılığı olan önemli bir vitamindir.
- Faktör 3, hemostazda vazo konstrüksiyonu başlatabilmesi nedeniyle yaşamla bağdaşmaz eksiklik gösteren en önemli faktördür.
- Faktör 7 eksikliği, PT (Protrombin Time) testi ile, faktör 8, 9 ve 11 eksikliği ise APTT (Activated Partial Thromboplastin Time) testi ile tespit edilir.
- 10:54Koagülasyon Yolları ve Testler
- Hemofililerde kanama zamanı normaldir, ancak factor 13 eksikliğinde APTT 100'ün üzerine çıkar.
- Antikoagülan sistem, TFP (Tissue Factor Pathway Inhibitor) ve anti-aksi sistem (plazmiojen) gibi faktörleri içerir.
- Fibrin yıkım ürünleri arasında en meşhur değdimerdir ve bu sistem faktör 5 ve 8'i yıkar.
- 12:26Koagülasyon Bozukluklarının Tanı ve Tedavisi
- Heparin gibi dolaşan antikoagülanlar ve LP (Lupus Anticoagulant) antifosfat antikor sendromu gibi durumlar koagülasyon bozukluklarını etkiler.
- Heparin tedavisinde APTT, oral antikoagülan tedavisinde ise warfain sodyumu kullanılır.
- Karaciğer hastalıklarında faktör 7, yarı ömrü en kısa olan faktör olduğu için PT testi daha hassas bir göstergedir.
- 13:39Kanama Zamanı ve Nadir Kullanılan Testler
- Kanama zamanı, trombositopeniler, trombosit fonksiyon bozuklukları, kronik karaciğer hastalıkları ve antiagregan kullanımına bağlı durumları tespit etmek için kullanılır.
- Fibrinojemi (12-14 saniye) ve APTT time (80-140 saniye) gibi nadir kullanılan testler de koagülasyon bozukluklarını değerlendirmek için kullanılır.
- Faktör 8'e karşı gelişen antikor inhibitörler, immünglobulin G4 yapısında olup, plazma verilmesine rağmen durumun düzelmediği durumda inhibitör varlığına işaret eder.