Buradasın
Hemoglobin Metabolizması Bozuklukları ve Porfirya Hastalıkları
youtube.com/watch?v=WHfDxRGKkQ4Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan tıp dersi formatında olup, hemoglobin metabolizması bozuklukları ve porfirya hastalıkları hakkında detaylı bilgiler içermektedir.
- Video, hemoglobin molekülünün yapısı ve işlevi ile başlayıp, hem molekülünün sentez sürecine odaklanmaktadır. Ardından porfirya hastalıklarının tanımı, sınıflandırılması ve farklı türleri (akut hepatik, akut olmayan hepatik ve eritropolitik porfirya) detaylı olarak anlatılmaktadır. Son bölümde ise porfirya hastalarının fiziksel özellikleri, davranışları ve vampir efsanesiyle bağlantısı ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca hemoglobin sentezindeki aşamalar, B6 vitamini eksikliği ve kurşun zehirlenmesi gibi faktörlerin hem sentezini nasıl etkilediği, porfirya hastalarının idrarının mor renkte olması, güneş ışığına karşı hassasiyeti ve tedavi yöntemleri (hem verirsek ve beta-karoten kullanımı) gibi önemli bilgiler de sunulmaktadır.
- Hemoglobin ve Önemi
- Hemoglobin, eritrositlerin içinde bulunan ve akciğerlerden aldığı oksijenin dokulara taşımasında önemli görev yapan bir moleküldür.
- Hemoglobin, globalin zincirlerinden (alfa-globulin ve beta-globulinler) ve hem molekülünden oluşur.
- Hemoglobin molekülünde, globalin zincirleri arasında sıkı bağlar, hem molekülü ile arasında ise gevşek bağlar bulunur.
- 02:05Hemoglobin'in Oksijen Taşıma Mekanizması
- Hemoglobin, akciğerlerde oksi forma, dokulara geldiğinde deoksi forma geçerek oksijen taşıma görevini gerçekleştirir.
- Hem molekül, porfin molekülünden oluşur ve ortasında azotlara az tutmuş olan demir atomu bulunur.
- Demir atomu, hem molekülüne bağlı olarak oksijeni bağlar ve dokulara taşır.
- 03:56Hem Molekülünün Sentezi
- Hem molekülünün sentezi, eritrosit olgunlaşırken, çekirdekli haldeyken mitokondrisi varken başlar ve olgun oluncaya kadar devam eder.
- Hem molekülünün sentezi karaciğerde ve kemik iliğinde gerçekleşir, mitokondride başlayıp sitoplazmada devam eder.
- Eritrositler kemik iliğinde pro-eritroblast şeklinde oluşur ve çekirdekleri var olan bu hücreler, hemoglobin sentezlenirken yaklaşık %34'ü hemoglobinle dolmaya başlar.
- 06:14Hem Molekülünün Sentezi Aşamaları
- Hem molekülünün sentezi genç eritrositlerin mitokondrilerinde başlar ve glisin ve su döngüsünün bir elemanı olan amino asitler sentezlenir.
- Piridoksal fosfat (B6 vitamini) eksikliğinde hem yeterli sentezlenemediği için hipokrom mikrosler anemi oluşur.
- Amino asit dehidraz enzimi kurşun zehirlenmesine duyarlıdır ve fazla kurşuna maruz kalındığında hem sentezi engellenerek kurşun zehirlenmesine bağlı anemi gelişir.
- 09:24Hem Molekülünün Tamamlanması
- Dört tane porfojen molekülü birleşerek hidroksimetil bilen molekülü (açık bir porfirin) sentezlenir.
- Üroporfojen-3 sentaz enzimi ile hidroksimetil bilen halkaları birleştirilerek üroporfojen-3 sentezlenir.
- Üroporfojen-3 dekormoksilaz enzimi ile üroporfojen-3'ten koropofojen sentezlenir ve 3-oksidaz enzimi ile protoporfojen dokuz'a dönüştürülür.
- 12:37Hem Molekülünün Tamamlanması ve Demir Bağlanması
- Proporfojen dokuz pro-oksidaz enzimiyle prof dokuz'a dönüştürülür.
- Prof dokuz molekülü ferrochlattaz enzimi ile demir eklenerek hem molekülüne dönüştürülür.
- Kurşun zehirlenmesi, hem molekülünün sentezini engelleyerek anemiye yol açar.
- 13:51Porfirya Hastalığı ve Tanımı
- Porfirya, hem molekülünün sentezindeki kusurlardan oluşan bir hastalık türüdür.
- Porfirya hastalarının idrar renkleri vişne suyu gibi mor renge dönüşür, bu nedenle "mor idrarlı kişi" anlamına gelen "porfirya" ismi verilir.
- Porfirya hastalığı Hipokrat tarafından tanımlandığı söylenirken, resmi olarak 1871 yılında Alman biyokimyacı Felix Hupseller tarafından tanımlanmıştır.
- 15:41Porfirya Hastalıklarının Sınıflandırılması
- Porfirya hastalıkları, kusurlu sentezlenen porfirya moleküllerinden oluşan hastalık tablolarına göre sınıflandırılır.
- Akut hepatik porfirya, deri lezyonları ve otonom sinir sistemi ile ilgili nörojenik semptomlar (hipertansiyon, aşırı terleme, taşikardi) ile karakterize olur.
- Akut hepatik porfirya, porfirya sentezinin ilk başındaki ve sonundaki dört enzimden (ala dehidraz, deminaz, corfojen oksidaz 1, corfojen oksidaz 3 ve protofojen oksidaz) birinde sorun olduğunda oluşur.
- 18:15Diğer Porfirya Türleri
- Akut olmayan hepatik porfirya (kronik hepattik porfirya), porfirya dekarboksilaz enziminde sorun olduğunda oluşur.
- Eritropolitik porfirya, eritrositlerin hemoli stabilitesini kaybetmesi sonucu ortaya çıkar ve ferro-şelataz enziminde ve ürofojen 3 sentaz enziminde sorun olduğunda görülür.
- Porfirya molekülleri karaciğerde ve eritrositlerde sentezlenir.
- 20:27Porfirya Hastalıklarının Tabloları
- Akut hepatik porfirya, kutanöz lezyonlar ve nöral lezyonlar (otonom sinir sistemi ile ilgili semptomlar) ile karakterize olur.
- Akut olmayan hepatik porfirya (kronik hepattik porfirya), nörosteral bulgular eşlik etmez, ancak kutanöz lezyonlar, karın ağrısı ve karaciğer transaminazlarında yükselme görülür.
- Eritropolitik porfirya, cilt lezyonları, güneş ışığına aşırı duyarlılık ve amilazlarda yükselme ile karakterize olur.
- 24:57Porfirya ve Magazin
- Porfirya hastalığı, edebiyat ve filmlerde vampir efsaneleri gibi korku figürleriyle ilişkilendirilmiştir.
- İngiltere Kralı III. George ve ünlü ressam Van Gogh gibi ünlü kişilerin porfirya hastalarından kaynaklandığı düşünülmektedir.
- 25:58Portre Hastalarının Özellikleri
- Portre hastaları güneşe karşı hassasiyet gösterir ve tiplerine göre farklı derecede zarar görürler.
- Bu hastalar gündüzleri güneş ışığına çıkmaz, geceleri dolaşabilirler.
- Portre hastalarında aşırı kıllanma, cilt zararları, burun düşmesi ve kocaman dişler gibi görünüm değişiklikleri görülür.
- 28:42Portre Hastalarının Nöropsikiyatrik Özellikleri
- Portre hastalarında nöropsikiyatrik bulgular ve garip davranışlar görülebilir.
- Hem molekülleri kusurlu olan bu hastalar, kan emerek rahatlayabilirler.
- Kan emerek emdikleri hem molekülleri midelerinden geçmez, ancak ağızdaki yaralardan kana karışan hem molekülleri onları rahatlatabilir.
- 29:18Portre Hastalarının Tedavisi
- Portre hastalarına intravenöz olarak hem verilirse, portren sentezini durdurarak kısmen rahatlama sağlar.
- Beta-karoten (A vitamini öncüsü) serbest radikal çöpçüsü olarak davranarak porfiria tablosunun ortaya çıkmasını engeller.
- Vampir efsanesindeki kan emme olayları, portre hastalarında görülen bu özelliklerle açıklanabilir.